CERTROl! COMBIN
AAGRUNOL
eigenlijk K
cnkrukl niet leliik
Rundveefokbedrijf van 50 ha
volgens allernieuwste principes
1TEN rundveefokbedrijf op hoge zandgrond, dat gezien veebezetting, voe-
ding en huisvesting goeddeels op Amerikaanse leest is geschoeid: zo
zouden wij het september 1972 in Renkum gestarte en 30 maart j.l. officieel ge
opende „Fokbedrijf Bos in het kort kunnen omschrijven. Directeur-aan
deelhouders zijn de heren J. Tinssen (53), die zich speciaal met de akkerbouw
bemoeit, en ir. P. K. ter Veer, die in het bijzonder de veehouderij voor zijn reke
ning neemt. Het rundveefokbedrijf meet vijftig ha, gepacht van het oorspronke
lijke akkerbouwbedrijf van Tinssen, dat totaal honderd ha groot was. Aldus ir.
W. F. Gerhardt in ,,De Landbode" van 6 april j.l. waaraan wij het volgende ont
lenen.
„Het was vroeger rogge, rogge en nog eens rogge op het bedrijf, dat ik na
het overlijden van mijn vader overnam", verklaarde de heer Tinssen tijdens de
openingsbijeenkomst in restaurant Campman in Renkum. „Later kwamen er on
der meer fabrieksaardappelen en ook gerst bij, maar het ware was het toen
nog niet. Op geen stukken na zelfs", aldus de heer Tinssen. De gewenste om
mekeer kwam pas nadat Tinssen en Ter Veer via wederzijdse kennissen met
elkaar in contact waren gekomen en het plan „Bos B.V." van de grond kwam.
„Wij zijn in september vorig jaar al gestart maar hebben de officiële opening
uitgesteld tot wij over wat ervaring beschikten".
ENTHOUSIAST OVER HOLSTEIN-FRIESIAN
IR. Ter Veer is geboren op een veeteeltbedrijf in Zuidhorn (Groningen), stu
deerde veeteelt in Wageningen en was on'der meer 18 maanden verbonden
aan het veeteeltconsulentschap van Alkmaar. In 1967 maakte Ter Veer een
studiereis nar de Verenigde Staten en kwam enthousiast terug. Enthousiast
over de Amerikaanse veehouderijbedrijven, maar vooral enthousiast over de
produktie-capaciteiten van de Holstein-Friesians.
„Naar mijn mening moeten wij op ons bedrijf in Renkum niet streven naar
hoge, maar naar heel hoge melkproduktie. Een gemiddelde produktie van 4.000
kg betekent zoals ik het zie armoe, bij 5.000 kg is de zaak financieel min
of meer in evenwicht, terwijl pas bij 6.000 kg het financiële voordeel duidelijk
voelbaar is."
En nu het bedrijf zelf. Totaal 50 ha, waarvafn 7 ha blijvend grasland, in
hoofdzaak bestemd voor droogstaande koeien en jongvee. Ook in de zomer
wordt stalvoedering toegepast, met zelf geteelde snijmais als enig ruw voer.
Er wordf beregend en uiteraard zwaar bemest: bebalve stalmest, 450 kg triple-
super, 550 kg KAS, 400 kg Chili en 500 kg kali. De snijmais wordt ingekuild in
ry kuilen zonder toevoeging; de kuilen worden met plastic en grond afgedekt.
ONGEISOLEERD EN MET BUITENVOEDERING
WAT de huisvesting betreft is behalve naar doelmatigheid naar lage inves
teringskosten en wat de bouw en inrichting betreft naar een zo hoog
mogelijke arbeidsproduktiviteit gestreefd. Geadviseerd door „Land'bouwbedrijfs-
gebruwen" en „Boerderij enbouw" viel de keuze op het door het O.- en S.-
fonds gesubsidieerde project van Prefab BV in Delft: een ongeïsoleerde
„multikennel" met open nok en buiten voedering (principe „koeienhut"). De
eetruimte dient tevens als uitloop. De eetruimte en de tussenliggende voergang
zyn niet overdekt. Ter Veer ziet dat niet als een bezwaar. „Bij regen, ja zelfs
bij sneeuw blijven de koeien vaak buiten. De dieren verkiezen kennelijk de
frisse buitenlucht en ook hier gaat wellidht op, dat „ventilatie belangrijker is
dan isolatie". Als er problemen zouden zijn, verwacht ik die eerder in de
zomer dan in de winter."
Op het moment telt „Bos BV" twee kennels, elk 60 grootvee-eenheden (gve)
en twee elk voor 30 gve; de totale capaciteit bedraagt 180 gve, en er is volop
ruimte voor verdere uitbreiding. Bij deze opzet is er dus met het oog op
het te verstrekken rantsoen ruimte voor vier groepen: hoogproduktief,
laagproduktief (de grens ligt bij 18 a 20 kg), droogstaande koeien en drachtig
jongvee en guste pinken. De voerhekken hebben geen inrichting om de dieren
vast te zetten. Ook hier domineert dus het principe van zoveel mogelijk dieren
per arbeidskracht.
Bezijden de vier kennels bevindt zich het zogenaamde „hoofdgebouw". Hier
treffen wij behalve het kantoor de melkstal (2 x 4-standsvisgraat) aan,
met aangrenzend de wachtruimte voor de koeien en de melkkamer. Verder:
een stal voor veertig kalveren, zeven afkalfboxen en een ziekenstal.
Mestschuiven schuiven de mest op gezette tyden naar de dryfmestkanalen
onder het hoofdgebouw en de diwarsigang tussen de twee grote en de twee
kleine kennels. De mest wordt door middel van een pomp tijdelijk in een
bovengrondse silo van 625 kubieke beter opgeslagen. Wegens de betrekke
lijke vastheid van deze mest moet thans nog water worden toegevoegd om
de zaak naar behoren te laten verlopen. Een noodoplossing uiteraard. Hiervoor
zal nog een definitieve oplossing gevonden moeten worden. Ook over de
vaste vloeren is ir. Ter Veer nog niet helemaal tevreden.
VAN AMERIKAANSE SNIT
WAT de gebouwen betreft nog een heel belangrijk punt: de investering. Deze
bedroeg, alles incluis hoofdgebouw en kennels, melkinstallatie met
melktank, de complete drijfmestinstallatie met mestopslag, alsmede grondwerk,
erfverharding en riolering ƒ340.000. Heigeen bij een totale capaciteit van
180 grootvee-eenheden neerkomt op rond 1900 per gve.
Deze maximale capaciteit maakt het bedrijf op dit moment uiteraard nog
niet waar. Het telt thans in totaal 159 „koppen", te weten 55 aangekochte
overlopers-vaarzen, die de laatste maanden van '72 en januari *73 hebben
gekalfd, 15 aangekochte vaarzen, die binnenkort zullen kalveren, verder het
gehele veebeslag van Dijkstra in A-dorp, wegens bedrijfsbeëindiging overge
nomen: te weten 40 melk- en kalfkoeien, 20 drachtige vaarzen en 20 kalveren,
en tenslotte nog enkele andere aankopen, 9 stuks in totaal.
De plannen van ir. Ter Veer gaan uit naar een op Amerikaanse leest ge
schoeid bedrijf met koeien van Amerikaanse snit. Behalve het veebeslag van
Dijkstra, dat destijds in de I.V.O.-praktijkproef (deels insemineren met Neder
lands, deels met Amerikaans sperma) werd opgenomen, werden de overige
dieren bijgevolg geïnsemineerd met sperma van de Amerikanen Paclamar
Capsule en Heatherstone Lucky Type-blazer, met de bedoeling ook in volgende
generaties een zodanige kruising toe te passen. Overigens is thans circa 70
van de gehele veestapel in de boeken van het N.R.S. geregistreerd, terwijl
het plan is op de duur op 100 uit te komen.
WAT DE VOEDING BETREFT
PENS per dag wordt het voer voor de koeien gebracht, eerst de snijmais,
daarover de bostel en tenslotte het krachtvoer. Tot 1 februari j.l. was
het dagelijkse rantsoen: snijmais ad libitum, krachtvoer (20 vre-70 zw plus
Fokbedrijf Bos BV in vogelvlucht. Op de voorgrond de mestsilo met een capa
citeit van 625 m3. Daarachter 4 kennels, 2 van 60 gve en 2 van 30 gve. De
to,ale lengte van dit complex is 64 meter, de totale breedte 24,5 meter Daar
achter het hoofdgebouw, 36,5 meter lang en 10 meter breed.
basismineralen en vitaminen): hoogproduktieve en laagproduktieve dieren
(grens by 18-20 kg) respectievelijk 8 en 5 kg, droogstaand vee: 2 kg, snijmais
beperkt. Per 1 februari werd het rantsoen in verband met de sterk gestegen
krachtvoerprijzen gewijzigd. Het werd nu: snijmais ad libitum plus 10 kg verse
bostel, hoogproduktieve en laagproduktieve dieren respectievelijk 6 kg A-brok
en 3 kg krachtvoer als boven, droogstaand vee als boven.
Bij de officiële opening spraken ook de heren ir. D. Hoogerkamp, rijksland-
bouwconsulent voor boerderijbouw en -inrichting, en J. Leenheer, voorzitter
van het N.R.S. De eerste schetste de welhaast stormachtige ontwikkeling in
recente jaren binnen onze rundveehouderij, niet op de laatste plaats wat de
stallenbouw betreft.
VOORZITTER NRS AAN HET WOORD
lYjE heer Leenheer verklaarde in Renkum dat aangaande het fokbeleid zijn
ideeën niet altijd met de hunnen strookten. Stelt men de vraag of onze
allerbeste Nederlandse koeien voor een optimaal rendement op onze Neder
landse bedrijven kunnen zorgen, dan meent de heer Leenheer hierop met een
volmondig „ja" te kunnen antwoorden. Niettemin heef. het N.R.S. het ver
standig geoordeeld ook voor „uitgezochte" dieren van buitenlandsen bloede de
mogelijkheid tot registratie open te stellen.
Voor op grote schaal kruisen met Amerikaans bloed achtte de heer Leenheer
de tijd echter nog niet gekomen. Voorenaleer de fokkers daartoe zouden be
sluiten, doen zij er verstandig aan de resultaten van de opgezette wetenschap
pelijke proeven af te wachten. „Dit neemt niet weg, dat ik ons land in een
kleiner wordende wereld groot genoeg acht om initiatieven als door „Fokbe
drijf Bos BV" genomen, toe te juichen", aldus de voorzitter van het N.R.S.
Alleen jammer dat 't tussen
uw koren groeit.
Daar moet u dan wel iets aan
doen met
(mcpa-mcpp en bromoxynil)
Vooral kamille, ereprijs, muur,
kleefkruid, zwaluwtong,
varkensgras en perzikkruid
zijn er erg gevoelig voor. Ook
gevoelig zijn akkerdistel en in
iets mindere mate klein hoef
blad.
Geregistreerd handelsmerk van
Amchem Products Inc. U.S.A.
CERTROL-COMBIN is ver
krijgbaar bij uw leverancier
en bij
AAGRUNOL.
AAGRUNOL BV - GRONINGEN -TEL 050 -134041
997
11
