w
De teelt van
witlofwortelen
De aardbeien gaan weer komen
DINGEN VAN DE WEEK
F. VADER
Tuinbouwcons. Goes
Voor de witloftrekker is het van
zeer groot belang uit te kunnen
gaan van goede wortels. De kwali
teit van de wortel bepaalt namelijk
voor het grootste deel de opbrengst
de kwaliteit van het te oogsten lof.
Vooral bij de wortels die enige tijd
bewaard moeten worden en pas in
de winter of het voorjaar worden
opgezet, speelt de kwaliteit een
grote rol. In dit artikel gaan we na
welke factoren van belang zijn om
goede wortels te kunnen telen.
GRONDSOORT EN BEMESTING
nJOTLOFWORTELS moeten rustig en zonder storin-
gen kunnen groeien. Rustig groeien betekent
dat er niet veel stikstof beschikbaar mag zijn. Dit
houdt niet alleen in dat er weinig of geen stikstof
meststof gegeven mag worden, maar ook dat de grond
niet veel stikstof mag naleveren. De voorvrucht is
hierbij belangrijk.
Het zonder storingen opgroeien betekent dat de
structuur en de hoedanigheid van de grond in goede
conditie moeten zijn. De ontwatering en de be wortel
baarheid moeten goed zijn. Op slecht ontwaterde
grond groeien wortels met veel zijtakken, wat later
bij het opzetten moeilijkheden geeft. Op zwaardere
grond is de kwaliteit van de wortel beter dan op lich
tere grond. In verband met de mogelijkheden voor
machinaal rooien worden witlofwortels echter meest
al geteeld op de lichtere grondsoorten.
'Zoals uit het bovenstaande blijkt, wordt voor het
zaaien geen stikstof gegeven. Als tijdens de groei
blijkt dat het gewas er wat arm bijstaat, kan een lich
te overbemesting worden gegeven met b.v. 150 a 200
kg kalksalpeter per ha. De behoefte aan fosfaat is niet
groot. Een gift van 400 kg superfosfaat per ha is
meestal voldoende. Witlof heeft voor een goede groei
wel veel kali nodig. Het gewas kan dit echter zelf
heel goed uit de grond halen, zodat een zware bemes
ting niet nodig is. Omdat witlof niet erg gevoelig is
voor chloor, kan hiervoor kalizout worden gebruikt.
Een gift van 300 kg kalizout 60 per ha is door
gaans genoeg.
RUGGENTEELT OF OP VLAKVELD
jlVE wijze van telen, n.l. op ruggen of op vlakveld
U wordt bepaald door de wijze waarop men wil
rooien. Is er voor het rooien een speciale machine
beschikbaar die op vlakveld geteelde witlofworteis
kan rooien of wil men met de hand rooien, dan hoeft
men geen ruggen te maken. Dikwijls wordt echter
bij de oogst gebruik gemaakt van aardappelrooima-
chines, omdat deze overal aanwezig zijn. Het is dan
echter noodzakelijk dat de wortels geteeld worden
op ruggen met meestal een rijafstand van 75 cm.
Een kritiek punt bij de teelt van witlofwortels is
de opkomst van het zaad. Dikwijls is de opkomst op
vlakveld beter dan op ruggen. De oorzaak hiervan is
dat voor het maken van de ruggen een diepe grond
bewerking nodig is. De grond wordt daardoor te
droog. Dit bezwaar kan men ondervangen door de
ruggen enige tijd vóór het zaaien klaar te leggen. De
grond kan dan wat bezakken, zodat de verbinding
met de ondergrond voor het opstijgen van vocht
weer hersteld wordi. Als de tijd tussen het maken
van de ruggen en het zaaien te kort is, of als het
in de tussentijd te weinig regent, kunnen zich moei
lijkheden met de opkomst voordoen. Het is daarom
aan te bevelen de ruggen te maken zodra de grond
hiervoor geschikt is.
Om in de herfst goed te kunnen rooien is het no
dig dat in het voorjaar een goede grondbewerking
plaatsvindt. Dit is geheel te vergelijken met de teèlt
van aardappelen. Men kan dan ook van dezelfde ap
paratuur gebruik maken. De grond moet 10 a 12 cm
diep goed los gemaakt worden; daarna worden met
een aanaardgarnituur de ruggen gemaakt. Meestal
zal dit in twee keer moeten gebeuren. Na het maken
van de ruggen moeten deze aangedrukt worden,
waardoor een platte kop van 20 cm breed ontstaat.
ZAAIEN
TOAiLS hiervoor gezegd, is de kwaliteit van de
"wortel van groot belang voor het latere trekre-
suliaat. Bij de kwaliteit is ook de afmeting van de
wortels belangrijk. Wortels met een doorsnee van 3
6 cm zijn de beste om een goed resultaat te krijgen
in deze maat, is noodzakelijk dat er 220.000 plan
ten per ha staan. Deze moeten regelmatig verdeeld
zijn. Vooral dit laatste is belangrijk.
Om een goede verdeling van de planten te krijgen,
zal het nodig zijn dat na de opkomst gedund wordt.
Witlofteelt -op ruggen, noodzakelijk om te
kunnen oogsten met een aardappelrooier
Een zogenaamd op eindafstand zaaien is meestal te
riskant, omdat de opkomst daarvoor te wisselvallig is.
Het is wel van belang het zaad goed te verdelen in
de rij, om het dunwerk zoveel mogelijk te beperken.
(Zie verder pagina 19)
Vorige week waren er hier en daar reeds aardige
partijtjes aardbeien uit de kassen te koop. Dat was
dan Glasa uit kassen waarin is gestookt en bovendien
de planten zijn belicht. Over het algemeen is de stand
van deze zeer vroege aardbeien matig en soms zelfs
slech'In Zeeland is er zeer veel voorbloei opgetreden
en hierdoor wordt niet alleen de produktie geremd
maar de vruchten die hiervan komen zijn het aan
kijken ook weinig waard. De prijs van de eerstelin
gen van de aardbeienoogst was goed. Ze lag rond
ƒ2,40 per doos met 200 gram inhoud. In de komende
weken mag op een geleidelijke toename van het aan
bod worden gerekend.
Wat de aanvoeren van fruit betreft gaat plaatselijk
het aanbod van Conference reeds wat minder worden,
maar over he. algemeen zal hiervan in de maand
april toch nog heel wat aan de veilingen komen. De
prijzen trokken vorige week weer aan. De maat 65-70
mm werd verkocht rond en iets boven een gulden
per kg. De maat 60-65 mm deed rond 95 cent en de
maat 55-60 mm rond 90 cent per kg. Bij de appelen
wordt het beeld nu vrijwel geheel beheerst door Gol
den Delicious en Winston. Van beide rassen wordt
een goede kwaliteit aangeboden en er is een levendi
ge vraag, zowel voor de binnenlandse markt als voor
expor.. Hierdoor blijven de prijzen stabiel op een vrij
hoog niveau, vooral voor .wat de Winston betreft. De
grote maten deden vorige week tussen 1,25 en 1,40
per kg en de maat 65-70 mm werd rond 1,20 per kg
verkocht, terwijl voor de maat 60-65 mm een prijs
van rond en iets boven een gulden per kg werd be
taald. Golden Delicious in de grote maten deed tus
sen 75 en 80 cent per kg, al naar gelang de kleur van
de appels. Voor de maat 65-70 mm lag de prijs op 65
tot 75 cent en voor de maat 60-65 mm werd rond 55
cent per kg betaald.
E leven weer in de tijd dat de grote nationale
en internationale industrieën hun jaarverslagen uit
brengen over het jaar 1972. Het lezen hiervan is niet
alleen een tijdrovende bezigheid maar bovendien
wordt hier dikwijls een taal gesproken die de mees
ten onzer niet verstaan. Af en toe nemen we toch
kennis van de meest in het oog lopende zaken die
in deze verslagen aan de orde komen. Zo viel het ons
de afgelopen week in de eerste plaats op, dat de
grootste banken rekenen op een stijging van de rente
in de komende jaren.
Eon andere zaak is die van de zeer forse winststij
ging bij Philips. Bij dit concern was 1971 een bijzon
der moeilijk jaar, waarin de winst per aandeel van
tien gulden slechts" ƒ2,49 bedroeg, maar in 1972
is een grandioos herstel opgetreden en de winst is
meer dan verdubbeld tot ƒ5,31 per aandeel van ƒ10.
Het Philips concern heeft vele poten die tot de winst
bijdragen en in 1972 schijnt in het bijzonder de onge
kend snelle opmars van de kleuren t.v. een bijdrage
tot de grote stijging te hebben geleverd. Philips is op
het gebied van de kleuren t.v. toonaangevend en de
vraag naar deze apparaten was het afgelopen jaar
zo groot dat dikwijls er in een te langzaam tempo
aan voldaan kon worden. Voor 1973 zijn de verwach
tingen eveneens hoog gespannen, want men ver
wacht op de West-Europese markt een stijging van
het aantal kleuren t.v.'s met 30 tot 5,6 miljoen
stuks. Op het eind van 1972 beschikt 13% van de
gezinnen binnen het bereik van kleuren t.v.-zenders
over een dergelijk apparaat.
We lazen in het jaarverslag van Philips ook dat het
aantal werknemers toenam van 367.000 tot 371.000
maar dat het in Nederland een daling onderging van
99.000 tot 97.000. De omzet van Philips bereikte de
hoogte van bijna 20 miljard gulden. Om dat in tuin-
bouwcijfers te vergelijken: ongeveer 20 keer de to
tale opbrengst van de totale Nederlandse groenten
en fruitproduktie.
FEN ander jaarverslag dat in brede kring belang
stelling kreeg is dat van de Koninklijke Shell-
groep, bijkans de grootste olieleveranciers van de
wereld. De Koninklijke heeft in 1972 nog al wat te
genwind gehad door een stagnerende economische
situatie in vele landen waarin het haar produkten
moet afzetten en de winst van dit concern bleef dan
ook beperkt tot 10,01 per aandeel van 20,tegen
14,08 per aandeel het jaar daarvoor. De afzet en
prijsvorming voor de produkten van deze maatschap
pij schijnen echter weer de goede kant uit te gaan
en voor 1973 is men optimistisch gestemd. Het is ons
trouwens opgevallen dat er een- groot optimisme
heerst in brede kring van het bedrijfsleven. De
scheepswerven zitten boordevol orders. De bouw
ondernemingen doen beste zaken, ondanks de stag
natie in b.v. de wegenbouw. Wel valt het op dat het
aantal fusie en overnemingen nog steeds bijzonder
groot is. Duidelijk gaat binnen het Nederlandse be
drijfsleven de tendens naar grotere eenheden voort.
Vooral de bouwondernemingen zijn wat dat betreft
de laatste maanden aktief. Vele kleinere, regionaal
gerichte ondernemingen gaan onder de vleugels van
grote internationaal gerichte ondernemigen.
Het is voor de kleine ondernemingen dikwijls moei
lijk om te voldoen aan de eis van voldoende groei
die deze tijd stelt. Vooral de familievennootschap
heeft het wat dan betreft moeilijk. Dikwijls staat men
voor onoverkomelijke bezwaren ten aanzien van de
financiering der enorme investeringen die nodig zijn.
TA7E hebben hieraan deze week aandacht besteed
omdat het goed is dat we kennis nemen van
wat rondom ons gebeurt. Over het algemeen is bin
nen de tuinbouw de stemming op het ogenblik wat
opgewekter dan we de laatste jaren gewoon zijn,
maar we horen ook vaak de opmerking dat dit wel
een uitzondering zal zijn en dat we ons voor de op
komst moeten instellen op lagere uitkomsten. In de
eerste plaats hopen we dat dit niet zo zal zijn, maar
we moeten ook bedenken dat het niet kan. Toen on
geveer 5 jaar geleden de fruitteeltcrisis begon lagen
de lonen gemiddeld minstens 50 lager dan op het
ogenblik. De kosten zijn over het algemeen dienover
eenkomstig gestegen. Binnen de tuinbouw kunnen we
enkel hoop hebben voor een redelijk bestaan in de
toekomst wanneer we goed ingerichte, met moderne
machines toegeruste bedrijven hebben, waar we een
zo groot mogelijke mechanisatie toepassen om de fak-
tor arbeid zo laag mogelijk te houden en de faktor
groei trachten te bevorderen. Vooral aan de financie
ring van de onderneming zullen we veel aandacht
moeten besteden.
Op het ogenblik is de coöperatieve gedachte nog
al in discussie, speciaal in de kring van de z.g. vrije
ondernemers. Enkele debacle's in de coöperatieve
sfeer hebben nogal wat kritiek op de coöperatie tot
gevolg gehad. We vinden dit een overdreven zaak
want de coöp. heeft ongetwijfeld veel goede kanten.
Drs. Dijkgraaf heeft er in dit blad reeds verschillen
de keren over geschreven. We hebben wel de indruk
dat financiering en vermogensvorming niet altijd de
sterkste kant is geweest van verschillende coöp. Wan
neer er dan tegenslagen komen, kan men weinig op
vangen. We hebben de laatste jaren wel eens ge
sprekken gevoerd met overwegend jongelui die ons
er van trachten te overtuigen dat we naar een maat
schappij moeten waarin de op winst gebaseerde on
dernemingsvorm moet verdwijnen. De gang van za
ken hij verschillende bedrijven in de laatste maanden
hebben ons er toch van overtuigd dat we het winst
streven niet kunnen missen om een zo groot moge
lijk nationaal-economisch rendement te krijgen.
