VEE EN VLEES
21
ZAAIZAADONTSMETTING EN -BEHANDELING BIJ ZOMERGERST
Rogge en Kanariezaad
Voor het ontsmetten van rogge en kanariezaad wordt
thiram, of een van de andere kwikvrije middelen aanbe
volen. De dosering bedraagt 2 g/kg zaad. Van Neo-Voro-
nit bedraagt de dosering 3 ml per kg zaad. Ze bestrijden
de bij deze granen op het zaad voorkomende schimmels
goed. Het kiemende zaad wordt bovendien tegen aantas
ting door schimmels uit die grond beschermd en zelfs bij
overdosering en bij partijen met een hoog vochtgehalte,
schot of dorsbeschadiging, treedt geen kiembeschadiging
op.
Zaaizaadbehandeling tegen insektenvreterij
Een slechte opkomst of een holle stand van het gewas
kan het gevolg zijn van vreterij door insektenlarven o.a.
ritnaalden en emelten. Vooral bij de teelt van granen op
gescheurd gras-, klaver- of luzerneland en in het alge
meen na sterk vervuilde voorvruchten kunnen deze lar
ven in grote aantallen in de grond voorkomen en daar
door ernstige schade veroorzaken; ritnaalden vaak het
2e jaar na het scheuren. Om deze vreterij tegen te gaan,
kan het zaaizaad met het insekticide lindaan worden be
handeld.
Ook kan bromofos (Nexion) worden gebruikt, maar de
ervaringen met dit middel zijn nog beperkt. Omdat het
tevens gewenst is de schimmels op het zaad te bestrijden
dient het zaad vooral met een fungicide te worden ont
smet. Het is gewenst om de behandeling met lindaan en
bromofos kort voor het zaaien uit te voeren om de kans
op kiembeschadiging zoveel mogelijk te beperken. De
combinatie „thiram lindaan" in één middel (merk:
Luxan TMTD-lindaan Zaadontsmetter), kan alleen op
rogge en kanariezaad worden toegepast. Ook in dit geval
is toepassing kort voor het zaaien van belang. In ver
band met kans op vergiftiging van vogels (o.a. postdui
ven, fazanten en patrijzen) na oppikken van behandeld
zaad op het land, wordt een zaaizaadbehandeling met een
insekticide alleen aanbevolen indien een aantasting van
het gewas door insektenlarven wordt gevreesd.
I
BIETEN
Het ontsmetten van bietezaad dient te geschieden met
één van onderstaande kwikvrije middelen:
captafol (melk: Ortho Difolatan 4 F): 12 ml/kg zaaizaad,
captafol (merk: Ortho Difolatan 80): 8 g/kg zaaizaad,
maneb (merk: AAbetam): 8 g/kg zaaizaad,
mancozeb (merk: Duphar Dithane M45): 8 g/kg zaaizaad,
thiram (merken: diverse): 8 g/kg zaaizaad.
Het bietezaad wordt gewoonlijk door de zaaizaadhan
delaar ontsmet afgeleverd.
Daarnaast is het gewenst het zaaizaad te behandelen
met een insekten-dodend middel in verband met de kans
op vreterij door in de bodem voorkomende insekten o.a.
bietekevertje, ritnaalden, emelten en springstaarten. Deze
behandeling dient, doordat hierdoor mogelijk kiembe
schadiging optreedt, kort voor het zaaien door de teler
zelf te worden uitgevoerd. Vooral bij gebruik van preci-
sieraad kan het wegvallen van kiemplantjes gemakkelijk
tot een te dunne stand aanleiding geven. De keus van
het middel wordt bepaald door de soort aantasting die
op het betreffende perceel wordt verwacht. Wanneer
ritnaalden en emelten optreden kan lindaan 20 (5 g/kg
zaad) worden toegepast.
Een aantasting door het bietekevertje kan in verschil
lende kleigebieden vooral worden verwacht op of naast
een perceel met als voorvrucht bieten of spinazie. Teel
daarom bij voorkeur geen bieten op of naast percelen
waar het vorige jaar bieten of spinazie werden verbouwd.
Als op het perceel aantasting wordt verwacht, verdient
zowel een zaaizaad- als een grondbehandeling aanbeve
ling. Met carbaryl 50 (10 gr/kg zaad) kunnen goede
resultaten worden bereikt. Carbaryl bestrijdt tevens
springstaarten.
De volvelds grondbehandeling kan worden uitgevoerd
met lindaan 14 of diazinon (Basuddne) in een dosering
van 7Vi 1 of kg per ha. De middelen moeten vóór het
zaaien met veel water over de grond worden gespoten
eri daarna licht worden ingewerkt. Ook kan in plaats van
een volvelds-grondbehandeling tijdens het zaaien een
zaaivoorbehandeling worden uitgevoerd r.iet 1,5 1 lin
daan 14 of 20 kg diazinon-korrels (Basudine). Bij ver
bouw van bieten naast een perceel, waarop het vorig
jaar een gewas bieten of spinazie stond, kan de volvelds-
grondbehandeling of de zaaivoorbehandeling tot een
grensstrook van 1525 m worden beperkt, terwijl vdör
het gehele perceel een zaadbehandeling wordt uitgevoerd.
Waar schade door springstaarten wordt gevreesd ver
dient voor de zaadbehandeling het gebruik van lindaan-
20 (10 g/kg) de voorkeur. Dit middel kan eveneens
een redelijke bestrijding van ritnaalden geven. Men dient
zich nauwkeurig aan de dosering te houden, terwijl het
zaadi in goede conditie moet zijn in verband met de kans
op kiembeschadiging. Ook kan het zaaizaad worden be
handeld met carbaryl 50 (10 g/kg zaad), dat tevens
werkzaam is tegen het bietekevertje.
Bietezaadi dat als ingehuld zaad wordt aangeduid mag
niet meer extra worden behandeld, omdat anders het om
hulsel stuk kan gaan. Wanneer insektenvraat wordt ver
wacht is het in sommige gevallen beter om van niet in
gehuld zaad uit te gaan dat dan vooraf met een insektici
de wordt behandeld. Gebruikt men toch ingehuld zaad
dan dient in dit geval vóór het zaaien een zaaivoorbehan
deling met een insekticide te worden uitgevoerd. Hiervoor
kan worden gebruik gemaakt van lindaan (14 %-ig pnv
dukt in 0,7 1/ha), of tegen het bietekevertje van lindaan
14 1,5 1 per ha of diazinon-korrels (Basudine) 20 kg
per ha.
VLAS
In verband met wegval van kiemplanten door een
Bótrytis-aantasting zelfs bij een laag aantastingspercen
tage van de partij, is zaaizaadontsmetting altijd noodza
kelijk. Deze schimmel kan goed worden bestreden door
het zaad geruime tijd (d.w.z. tenminste enkele weken)
vóór 'het raaien met het vloeibare kwikbevattende middel
AAbiton vloeibaar (3 ml/kg zaad) te ontsmetten. Gezon
de en licht door Botrytis aangetaste partijen, kunnen be
halve met bovengenoemd middel bovendien met thiram
(3 g/kg) worden ontsmet. Voor een gelijktijdige bestrij
ding van vlasaardvlooien wordt het gebruik van thiram
lindaan (5 g/kg zaad) aanbevolen.
ERWTEN, BONEN EN MAIS
Erwten, bonen en mais kunnen worden ontsmet met
thiram, in de dosering van 23 g/kg zaad. Thiram be
strijdt de kiemschimmels en beschermt het zaadi tijdens
de kieming en de opkomst tegen een aantasting door bo
demschimmels. Vooral bij koud, nat weer na het zaaien
kan deze aantasting van betekenis zijn en de opkomst
dientengevolge te wensen overlaten. Om tijdens het ont
smetten geen hinder te hebben van het stuiven van ont-
smettingspoeder, kan een thirambevattend „slurry" (pap)-
middel worden gebruikt (zie gebruiksaanwijzing). Indien
bij mais kans bestaat op aantasting door ritnaalden, wordt
het zaad met een gecombineerd middel van „thiram
lindaan" (3 g/kg zaad Merk: Luxan TMTD-lindaan zaad
ontsmetter) behandeld. Voor de bestrijding van de bone-
vlieg bij stambonen („soldaatjes") kan het zaad worden
behandeld met een gecombineerd: middel van thiram
dichlofenthion (AAtifon) in een dosering van 4 g/kg zaad.
Ook kan gebruik worden gemaakt van middelen die geen
thiram bevatten:
trichloronaat 20 Phytosol Zaadbehandeling 4 g/kg zaad
bromofos 23 Nexion Zaadpoeder Unitas 4 g/kg zaad
Asepta Nexion Zaadbeschermer
Gelijktijdig met de insekticidebehandeling kan het zaad
worden ontsmet met thiram.
In alle gevallen dat het zaaizaad met een insekticide
wordt behandeld, dient dit kort vóór het zaaien te ge
schieden om de kans op kiembeschadiging zoveel moge
lijk te beperken.
Om vogelschade bij mais tegen te gaan kan het zaad
worden behandeld met Mesurol spuitpoeder (methiocarb)
Dosering 1 kg per 10 kg zaaizaad. Voor de wijze van toe
passing zie de gebruiksaanwijzing. In proeven bleek
Mesurol ook werkzaam te zijn tegen de made van de frit-
vlieg.
Vogelschade kan bij mais en peulvruchten ook worden
tegen gegaan door een zaaizaadbehandeling met het teer-
produkt Banitum (0,2—0,3 1 per 100 kg zaad).
WORTELEN
Ter bestrijding van de zwarte-plekkenziekte (Stemphy-
lium radicinum) en loofverbruining (Alternaria dauci)
wordt aanbevolen het zaaizaad met een kwik- of een
thirambevattend middel te ontsmetten.
UIEN EN BLAUWMAANZAAD
Het zaaizaad van deze gewassen moet met thiram (6
g/kg, voor slurry volgens gebruiksaanwijzing) worden
ontsmet. Bij uien kan een aantasting door uiebrand in
belangrijke mate worden tegengegaan, door het zaaizaad
behalve met thiram tevens met quintozeen (20 g van een
50 %-ig spuitpoeder per kg zaad) te behandelen.
Voor de bestrijding van de uievlieg wordt verwezen
naar een afzonderlijk bericht dat binnenkort ral verschij
nen.
Om koprot bij uien tegen te gaan kan het uiezaad wor
den behandeld met benomyl (dosering 2 g/kg raad, merk:
Benlate). Bij slechte kiemomstandigheden bestaat er een
kant op kiembeschadiging.
KOOLZAAD, STOPPELKNOLLEN, e.d.
Om een aantasting van kiemplantjes door Phoma of
Alternaria tegen te gaan, is het gewenst het zaad te ont
smetten met een kwikbevattend middel (3 ml per kg
zaad). Voor zaaizaad van stoppelknollen verdient het
gebruik van thiram (3 g/kg zaad) aanbeveling. De op
komst van de stoppelknollen wordt hierdoor meestal zeer
gunstig beïnvloed. Tegen de koolzaadaardvlo is een be
handeling van het zaaizaad mogelijk met lindaan 75
(5ö g/kg raad). Om deze grote hoeveelheid middel op het
raad te krijgen moet men het zaad eerst bevochtigen met
4 ml water per kg zaad en daarna de lindaan toevoegen.
GRASSEN
In verband met het voorkomen van Helminthosporium
bij raaigrassen en beemdlangbloem is een zaaizaadont
smetting gewenst. Evenals voor de andere graszaden
wordt een thirambevattend middel (5 g/kg zaad) ge
bruikt.
KLAVERS
Klaverzaad kan met thiram (35 g/kg zaad) worden
ontsmet.
'De coöperaties en inkoopcombinaties van de ver
werkende industrie hebben de uitbetalingsprijzen
voor de in de week tot 24 februari over te nemen var
kens met 5 cent verhoogd. Voor de VAKO (Oss), HO-
VA (Cuyk) en NCB (Boxtel) is de uitgangsprijs nu
3,80 per kg voor geslachte varkens van 75/90 kg,
kl. I op basis van af-mesterij. Voor varkens van de
kl. E geldt een toeslag van 5 cent per kg voor var
kens van de kl. II, III en IV gelden nu kortingen van
resp. 5, 10 en 15 cent. Dat betekent dat met ingang
van 19 februari de prijsafstand tussen de klassen on
derling is teruggebracht tot 5 cent. Dat maakt uiter
aard het gehele „pakket" duurder. De maatregel tot
verkleining van de prij safstanden is als een over
gangsmaatregel te beschouwen. De mogelijkheid is
niet uitgesloten dat de prijsverschillen tussen de
klassen wederom zullen worden gewijzigd, zodra de
marktomstandigheden veranderd zijn. In de week tot
11 februari werden ca. 196.000 varkens geslacht, dat
is 1000 minder dan een week tevoren. In de week tot
9 februari gingen 21.208 levende en 29.726 geslachte
varkens naar de partnerlanden, waarvan resp. 8164
en 11.624 naar Duitsland; 8643 en 8644 naar Italië;
2435 en 9458 naar Frankrijk en 1966 levende naar
België. Aan magere delen gingen 1371 ton naar de
partnerlanden, alsmede 627 ton spek, waarvan 520
ton buikspek. De voorlopige cijfers voor de week tot
16 februari geven een uitvoer aan van in totaal 57.230
varkens, waarvan 20.456 levende. De monetaire moei
lijkheden betekenen een duidelijke bemoeilijking van
het handelsverkeer, vooral met Italië, waar de Lire Ï0
procent devalueerde. Dat niettemin de varkensprij
zen met 5 cent opliepen toont aan hoe willig de markt
(nog) is. De uitbetalingsprijzen van de Coveco liggen
4 cent boven die van de bovengenoemde organisaties.
Men houdt bij de Coveco echter I V2 in voor dek
king van kosten.
SLACHTVEE EN KALVEREN
De monetaire moeilijkheden maakten dat niet op
de normale lijd de becijferingen van de gemiddelde
marktprijzen voor slachtvee en kalveren bekend wa
ren. Voor Nederland was de marktsituatie niet on
vriendelijk: licht oplopend. In de week tot 9 februari
werd 1294 ton kalfsvlees uitgevoerd, waarvan 586 ton
naar Italië, terwijl 250 levende kalveren werden uit
gevoerd, waarvan 190 nuchtere kalveren naar Duits
land.
VEE EN VLEES IN DE E.E.G.
België. De varkensmarkt was oplopend. Uit Ander -
lecht meldde men een goede belangstelling van de
binnen- en buitenlandse kopers. De handel werd vlug
genoemd. Voor de halfvette varkens waren de prijzen
tot Fr. 2 hoger dan voorgaande week. Ook in Tonge
ren en St. Truiden was de markt oplopend. Er was
weer enige aanvoer van varkens uit Engeland. De af
zet van levende en geslachte varkens naar Frankrijk
verliep wat kalmer, doch die naar Duitsland en Ita
lië kon zich vrij goed handhaven. Voor hammen en
carbonades was de markt willig, met doorgaans ho
gere prijzen. Voor buiken konden in Dui sland betere
prijzen worden gemaakt. De slachtveemarkt is vrij
stabiel. Voor kwaliteitsvee was de handel vrij vlug.
Vooral door de korte aanvoer liepen de noteringen
voor slachtpaarden op, tot Bfr. 6585 per kg ge
slacht. In de prijzen voor wolvee kwam weinig ver
andering.
Frankrijk. De varkensmarkt was niet onvriende
lijk. De belle-coupe trok met 7 punten aan tot Fr.
5,69. Voor verschillende deelstukken was de markt
aantrekkend. De interprofessionele notering werd
met 5 punten verhoogd tot Fr. 4,20 voor de goede
kwaliteitsvarkens en tot Fr. 3,95 voor de vet ere var
kens. Ook voor zeugen liepen de prijzen niet onbe
langrijk op, evenals die voor biggen. Als basisprijs
noem', men Fr. 5,60 per kg voor biggen van 2025 kg.
De aanvoer van slachtvee was duidelijk korter dan
voorgaande week. De prijsdaling kwam daardoor tot
stand en voor ossen, vaarzen en koeien weurien ho
gere prijzen genoteerd dan voorgaande week, zulks
in tegenstelling tot de prijzen voor slacht stieren die
vrijwel in alle categorieën lager waren dan voorgaan
de week. In de meest betaalde prijzen voor kalveren
kwam weinig of geen verandering van betekenis. De
markt daarvoor is kalm gestemd.
