TUINBOUW-
KLANKEN
Zijn er nog blijvende mogelijkheden
Uit de oude doos
DINGEN VAIN DE WEEK
17
Uw correspondent uit WALCHEREN wil ditmaal
eens een heel andere kant op dan van een correspon
dent verwacht wordt! Veel en velerlei zijn de onder
werpen die een ieder interesseren in deze dynamisch^
tijd, zowel in negatieve maar gelukkg ook veel posi
tieve zin. Een 'belangrijk moment voor iedere onder
nemer in de tuinbouw zijn de veilingsafrekingen, zo
als dit in de veehouderij bijv. de melkafzetrekenngen
zijn. Nu ruimden we wat oude papieren op en hierbij
was een stapeltje veilingpapieren uit 1939. De oude
ren onder ons kunnen zich nog wel herinneren die
grote lappen gecarboneerd papier en met de hand
en met potlood geschreven, want de ballpen was toen
nog onbekend! Wie die tijd niet bewust heeft mee
gemaakt, zal niet geloven dat we op 14 april 1939
twintig kisten a 7 kg spinazie 'I veilden voor twee
cent per kilo en op 21 april 19139 idem I No. 424 of te
wel doordraai en dus geen vergoeding! 13 bos prei, u
leest het goed hoor, elke bos prei gebonden met een
teentje (dat was goedkoper dan een touwtje), samen
22% kg voor 4,22. Deze prei moest dan ook
netjes gewassen zijn ander werd ze domweg niet
gekocht. Toch was het kennelijk hoog gegrepen, want
26 april 1939 was het onder 't dubbeltje, n.l. 6 a 8 ct.
Nu momenteel de sla niet erg meekomt, al is de
prijs wel aangetrokken, kan men troost vinden in het
volgende proza. Glassla I 23 op; 6770 ct; per 20
stuks hoor! Dus 33% ct. Dit was nog niet eens
slecht. In onze volgende afrekening zakken we via
51 ct per 20 krop naar onze eerste natuursla. Dit was
in die tijd een groot artikel. Een tuinder die onder
de 20.000 sla op „de koude grond" zat, zou men kun
nen vergelijken met bijv. een ,boer" met 2 a 3 ha
landbouwprodukten die in 1973 hier de kost op wil
verdienen.
Terug naar onze natuursla op 14 mei '39 24 sla
16 op 3235 ct per kist dus 1% ct per stuk!
We zullen het verhaal afronden met peentjes voor
93 ct per 10 bos en snijbonen voor 33 ct per kg en
Dank zij de nog steeds uitzonderlijk zachte en rus
tige winter schieten ook de THOOLSE seizoenwerk
zaamheden goed op. De meeste witloftrekkers zijn
aan hun laatste kuilen begonnen en ondanks de nu
lagere witlofprijzen, is gemiddeld deze teelt weer
bevredigend geweest. Geleidelijk komen er in deze
teelt toch weer nieuwe ondernemers bij, om hun in
de winter beschikbare arbeidsuren rendabel te ma
ken. Alvorens hiertoe over te gaan, kost het weer
wat extra zorgen hoe of deze investering rond gekre
gen moet worden, want de verantwoordelijkheid
blijft steeds bij de betreffende teler. Enige tijd gele
den nog in „Groenten en Fruit" gelezen dat het mo
gelijk zou zijn om deze teelt fabriekmatig uit te voe
ren in watercultures, zodat slechts enkele van dit
soort „fabrieken" ons land zouden kunnen voorzien
van witlof. Dat deze suggestie binnen afzienbare tijd
te realiseren zal zijn, zien wij echter nog niet zitten,
daar wij al meer wonderbomen hebben zien verschij
nen! Het zou ook echter jammer zijn wanneer deze
intensieve teelt, met zijn vele arbeidsuren, voor de
kleine ondernemers in de naaste toekomst verloren
minder. We vemoeden vrij zeker dat veel jongere
tuinders het niet geloven, maar ze kunnen als de
apostel Thomas hun ongelovigheid verliezen door
hiervan eens kennis te nemen.
We hebben nog meer van die prijsvoorbeelden lig
gen, maar onze conclusie nu is, dat het toen toch wel
erg bar was. Hier moest nog vracht af, 2% ct, later
4 a 6 ct per kist! Je wist toen niet beter- en ook
waren dit dan wel extreem lage prijzen. Er zal ech
ter ook wel eens een uitschieter in. Maar als basis
golden bovengenoemde prijzen. Je moest echt wel
veel brengen om er met de opbrengst daarvan met
een gezin van rond ie komen. Het grappige vinden
we dat we toen zelfs nog een spaarbankboektje had
den met een positief saldo. Behalve een radio was
luxe taboe, maar daar was dan ook minder behoefte
aan. Een dagtocht met de tuinbouwvereniging was een
vast jaarlijks hoogtepunt. Zelfs nu dekken wij met
plezier terug aan de tochten die we toen gemaakt
hebben, naar aardbeiproefvelden in België, grote
tuinbouwcentra in Holland en naar zaadbedrijven en
boomkwekerijen in 't zuiden des lands., etc. In zekere
zin voorbode's van de nu bestaande en zo nuttige
studieverenigingen, die men overal aantreft.
Gezien met de bril van 1973 zeg je dat kon toch
niet. Interessant vinden we de tegenvraag: hoe zou
iemand in 1939 gekeken hebben als hij toen in een
gemoderniseerd bedrijf had kunnen kijken met een
omzet die toen de hele veiling niet haalde? Moest
een landbouwer dit lezen, dat hij zijn schouders
niet ophale; want zijn vrouw was blij met een kwart
je voor 10 eieren om van boter en melkprijzen maar
te zwijgen.
Dat de sanering in de handel ook hard gegaan is,
bleek ons, want van de kopers die we tegen kwamen
zijn er velen verdwenen. Want we kwamen weinig
bekende namen meer tegen. Ook toen al sanering en
omscholing! Er is weinig nieuws onder zon!
zou gaan Voorshands geloven wij dat hiermee nog
wel een flink aantal iaren mee gemoeid zal zijn, dus
voor het heden nog niet aan onze grootste zorgen
hoeven ,oe te voegen als een zwaard van Damocles
dat boven onze witloftelershoofden hangt
De prijs van de uien is de laatste weken ook in
dalende richting, ofschoon nog steeds van hoge prij
zen kan worden gesproken. Het percentage uitval,
door meer kale uien, gaat echter een flink woordje
meespreken, en overwegend zullen er niet veel lang
houdbare uien zijn. Men zal zich meer bewust moeten
zijn aan welke selectie uienzaad men de voorkeur
geef want juist de produktiefste zijn dikwijls los in
de huid. In deze weken zullen veel ZLM-afdelingen
zich dienen te bemoeien met de „vraagpunten winter
1972'73". Het is dikwijls een zeer moeilijke opgave
om een zinnig antwoord te vinden over wat onze
toekomstverwachting is, aangaande veranderende on
dernemingsvormen. Op zijn best kunnen er per af
deling enkele gissingen gedaan worden naar wat er
in he' jaar 2000 nog een bestaan vindt in de dan
resterende agrarische bedrijfstak.
Voor velen is het duidelijk dat de in de zestiger
jaren begonnen bedrijfssanering in de zeventiger
jaren versneld zal doorgaan en dan in de eerste
plaats van de bedrijven zonder opvolger. Voor de
blijvers met gedegen vakkennis en taaie vasthoudend
heid, zullen dan ook bedrijfsvergrotingen mogelijk
zijn. Voor een groot deel zal de produktie tot stand
komen met behulp van mechanisatie. In wezen zal
het er in de toekomst omgaan of de zelfstandige on
dernemers voldoende bedrijfskapitaal heeft en zijn
eigen arbeidstijd volwaardig beloond ziet, in een ge
middeld goed jaarinkomen, inklusief ondernemings
winst. Wij zullen hopen dat alle afdelingen een po
ging zullen doen om te trachten een mening te vor
men over deze vraagpunten 1972'73, mede om ook
op deze wijze werkzaam te zijn ten bate van onze
opvolgers!
TUINBOUWDAG 1973
KONINKLIJK NEDERLANDS LANDBOUW-
COMITÉ
donderdag 22 februari - 10.30 uur
in „Gouden Wieken" te Scheveningen
Scheveningseweg 73
(bereikbaar met tram lijn 8).
Thema: AFZET NEDERLANDSE
TUINBOUWPRODUKTIE
inleiders de heren
L. Gijsberts, adj.-directeur Centraal Bureau
Tuinbouwveilingen, leiding gevend aan de
hoofdafdeling marktmaatregelen.
Drs. J. B. M. Rotteveel, hoofd afdeling markt
onderzoek Produktschap.
TERWIJL vele grondgebruikers zich bezig houden
met de vraag of en zo ja welk areaal uien
zij in het komende seizoen zullen zaaien, is er nog al
tijd een levendige handel in uien van de oude oogst.
Wekelijks gaan enkele miljoenen kilo's Nederlandse
uien de grenzen over naar veel landen, verspreid over
heel de wereld. De voorraden zijn overigens aanzien
lijk kleiner dan een jaar geleden op hetzelfde tijdstip.
Dat is ook te merken in de prijs want nog altijd wor
den er hoge prijzen voor de export geschikte uien
betaald.
De prijsontwikkeling is in de afgelopen weken ech
ter wel teleurstellend geweest want rond de jaarwis
seling liep deze regelmatig op en begin januari werd
gehandeld op een niveau van 6070 cent per kg
voor de exportgeschikte middelkwaliteit. Toen wer
den de temperaturen in heel Europa echter steeds
hoger en bovendien kwamen uit alle hoeken van de
wereld uien te voorschijn op dat hoge prijspeil. Het
gevolg was een geleidelijke afbrokkeling, zodat eind
vorige week tussen 45 en 50 cent per kg werd be
taald. Dat is op zich nog een beste prijs maar toch
aanzienlijk minder dan enkele weken eerder werd be
taald. Er komt bij dat het percentage uitval in veel
gevallen erg groot is. Er zijn partijen, vooral in de
luchtgekoelde bewaarplaatsen, waar minder dan de
helft goede uien over blijven nadat ze gesorteerd zijn.
Ook voor de bewaring in de luchtgekoelde bewaar
plaatsen zijn de temperaturen de laatste weken te
hoog.
In het exportoverzicht van de Uitvoer Controle
Bureau voor Tuinbouwprodukten lazen we dat in de
eerste week van februari vanuit ons land 5609 ton
uien werden geëxporteerd. Hiervan was West-Duits-
land met 2381 ton de belangrijkste afnemer, gevolgd
door Frankrijk met 1072 ton. België-Luxemburg kwam
op de derde plaats met 753 ton. Het Produktschap
voor Groenten en Fruit gaf eind vorige week een
marktoverzicht van uien. Daaraan ontlenen we dat de
produktie van plant-, zilver- en zaaiuien in 1972 in ons
land wordt geschat op 350 miljoen kg. Dat is nog al
wat minder^dan het jaar daarvoor toen de produktie
470 miljoen kg bedroeg. Twee jaar geleden was het
378 miljoen kg. Begin februari werden de voorraden
berekend op 83 miljoen kg tegen 130 miljoen kg een
jaar geleden en 92 miljoen kg twee jaar geleden. Het
Produktschap voor Groenten en Fruit wijst dan ver
der op het gevaar dat de teelt weer zal worden uit
gebreid na dit jaar met zeer goede resultaten. Op
zichzelf lijkt daar geen bezwaar tegen want als Ne
derland zelf niet uitbreidt doen de concurrenten het
wel en dan zouden wij een deel van de markt kunnen
verliezen.
QE vraag waarvoor de Nederlandse uienteler
zich op het ogenblik gesteld ziet is dan ook
niet zo zeer uitbreiden of niet uitbreiden, maar veel
eer iets uitbreiden of fors uitbreiden! Dat laatste zou
funest zijn, dat heeft het seizoen 1971/1972 wel dui
delijk gemaakt.
Het Produktschap voor Groenten en Fruit wijst er
dan op dat de ui gelukkig niet het enige akkerbouw
gewas is dat goed in de markt ligt. Ook de aardappe
len doen het goed. Het gevaar dat men in 19731974
van de aardappelteelt uitwijkt naar de teelt van uien
is dus niet groot.
De Nederlandse uien worden goeddeels voor de
Westduitse markt geteeld. Daar is de afgelopen ja
ren de vraag naar Nederlandse uien duidelijk groter
geworden. Dat vond deels zijn verklaring in de Duitse
bevolkingsgroei, eels in een veranderde consumptie
gewoonte en deels ook in een toegenomen Neder
lands marktaandeel.
Op de groeiende vraag is van Nederlandse zijde
gereageerd met een nog sterker toegenomen aanbod.
De prijzen kwamen daardoor onder druk te staan. Dat
het aanbod en dus de teelt toch verder werd
vergroot, wordt begrijpelijk als men in aanmerking
neemt dat de kostprijs gedaald is.
Dat was weer een gevolg van de geleidelijk groter
wordende oogsten per ha. De groei van het beschot
per ha is jarenlang meer dan voldoende geweest om
de prijsdaling te compenseren. De laatste jaren is dat
echter nauwelijks meer het geval geweest en dat be
tekent dat de groei van het aanbod voorlopig in de
pas moet blijven met de groei van de vraag.
De vraag naar Nederlandse uien in West-Duitsland
neemt nog steeds toe, maar het groeipercentage
wordt gemakkelijk overschat. Zo te zien bedroeg het
de laatste jaren volgens het Produktschap gemiddeld
rond 7 per jaar. Er zijn niet zoveel groenten en
fruitsoorten die zich in een groeiende vraag mogen
verheugen. De ui behoort daartoe, maar er is weinig
voor nodig om de markt te ontwrichten. Wie het on
derste uit de kan wil hebben krijgt het deksel op de
neus!
Zoals gezegd kwamen er dit jaar door teeltinkrim
ping minder uien beschikbaar dan voorgaande jaren.
De binnenlandse markt ie ook bijzonder sterk. Op de
centrale markt van groot-Amsterdam werden het af
gelopen halfjaar ondanks de flink wat hogere prijzen,
grotere hoeveelheden aangevoerd en afgezet dan ver
leden jaar. Ook hier is sprake van een duidelijk
groeiende vraag naar uien, zulks in concurrentie met
de buitenlandse vraag.
We zijn wat uitvoerig ingegaan op dit produkt en
de gang van zaken in het afgelopen jaar omdat het
voor velen in ons gebied een bijzonder belangrijk ge
was is dat ongetwijfeld ook het komende seizoen
haar grote rol binnen de landbouw weer zal spelen.
