De teelt van knolselderij
I^NOiLSELDERIJ heeft een grote behoefte aan stik
stof en kali, in mindere mate aan fosfaat. Om een
niet te weelderige bladontwikkeling te krijgen en omdat
in het laatste deel van het groeiseizoen de knolgroei pas
goed op gang komt, geeft men de stikstof niet allemaal
tegelijk. Het beste is een flinke bemesting voor het plan
ten en de rest in twee keer als overbemesting. De mest
stoffen die voor het planten gegeven moeten worden,
kunnen het best vóór de grondbewerking worden ge
strooid.
yooR de bestrijding van zaadonkruiden in knolselderij
zijn enige goede chemische middelen beschikbaar,
Kwaliteitverbetering op fruitveilingen
7
Consulentschap voor de Tuinbouw,
F. VADER,
Goes.
Bij de teelt van knolselderij neemt
Zeeland een belangrijke plaats in,
voornamelijk wat betreft de teelt van
knollen voor de industrie. Andere pro
vincies waar deze teelt van belang is
zijn Zuid-Holland en Noord-Brabant.
De laatste jaren schommelt de opper
vlakte in Nederland rond 8001000
ha per jaar. Ongeveer 25 van deze
oppervlakte ligt in Zeeland.
In Zeeland ligt het grootste deel
van het areaal op Zuid-Beveland.
Vooral op het oostelijk deel hiervan
krimpt de oppervlakte de laatste jaren
in als gevolg van het optreden van het
selderijmozaïekvirus. Ook Tholen is
een belangrijk teeltgebied. Op Wal
cheren is de oppervlakte sterk terug
gelopen, maar op Schouwen-Duiveland
is de teelt in opkomst.
Bij de teelt van knolselderij hebben
zich de laatste jaren grote veranderin
gen voorgedaan. Tot voor enkele jaren
mocht alleen met de hand gerooid
worden, wat tot gevolg had dat de
oppervlakte per bedrijf slechts beperkt
kon zijn. Nu mag ook machinaal wor
den gerooid, zodat grotere oppervlak
ten mogelijk zijn. Dit heeft een sterke
prijsdaling met zich meegebracht, n.l.
van 21 ct/kg voorheen tot 17
ct/kg momenteel. De teelt is daardoor
voor een groot deel verschoven van
het kleinere bedrijf naar het grotere
akkerbouwbedrijf. Omdat hierdoor
nogal wat nieuwe telers met dit gewas
beginnen, lijkt het ons goed om in een
artikel op enkele punten bij de teelt
van dit gewas in te gaan.
Overbemesting
PLANTEN
tweemaal 300 kg kalkammonsalpeter,
te geven eind juli en begin
september.
yOOR de industrieteelt wordt algemeen gebruik ge
maakt van het ras Roem van Zwijndrecht. De
planten worden meestal aangekocht yan een planten-
kweekbedrijf. Zeer belangrijk is dat men een goede plant
krijgt. Een plant kan alleen goed worden als hij niet te
dik op het plantenbed staat. Een aantal van 500 600
per m2 is hierbij het maximum. Een goede plant heeft
een flink ontwikkeld wortelgestel en de wortelhals, waar
op de bladeren staan ingeplant, moet 4 5 mm dik zijn.
Het is aan te raden contact te onderhouden met de plan-
tenkweker, zodat men op de hoogte is van de stand van
de bestelde planten. De beste planttijd is rond half mei.
Het planten is een zeer nauwkeurig werkje. Omdat selde-
rijplanten vrijwel geen stengel hebben, is er maar één
manier om ze goed te planten, n.l. de wortels net in de
grond en het hart van de plant boven de grond. Als te
diep wordt geplant is de hergroei van de planten zeer
traag; wordt te ondiep geplant dan is de kans groot dat
de wortels verdrogen. Het planten wordit meestal uitge
voerd met een plantmachine. Om goed te kunnen planten
moet de grond goed klaargemaakt worden. De grond
moet goed vlak liggen en tot 10 12 cm diepte fijn ver
kruimeld zijn. Omdat het in mei nogal eens droog is, is
het aan te raden de grondbewerking enige weken vóór
het planten uit te voeren. De grond krijgt dan kans te be-
zakken en weer vocht op te nemen.
GRONDSOORT
|N principe kan knolselderij op eike grondsoort wor
den verbouwd. De voorkeur gaat uit naar een ge
makkelijk bewerkbare grond met een goede structuur.
Op zware grond groeit een knol met een goede kwaliteit,
maar praktische bezwaren zijn dat de aanslag van de
planten wat meer moeilijkheden kan geven en dat het
machinaal rooien op zware grond meer bezwaren heeft
dan het rooien op lichtere grond. De grond moet een
pH hebben van minstens 6.5, want knolselderij wil niet
groeien op zure grond.
In de vruchtwisseling neemt knolselderij een geheel
eigen plaats in. Het heeft geen enkele invloed op andere
landbouwgewassen bij de vruchtopvolging. Daarom is het
voor veel akkerbouwers een aantrekkelijk gewas, omdat
het een deel van de overblijvende oppervlakte na aard-
appelen-suikerbieten-graan kan opvullen. De voorvrucht
voor knolselderij speelt dus geen grote rol, als de struc
tuur van de grond maar goed is. Daardoor is een graan-
stoppel met groenbemesting beter 'dan kapotgereden bie-
tenland, maar dit geldt ook voor andere gewassen. Knol
selderij zelf geldt als een goede voorvrucht.
BEMESTING
Een gemiddeld goede bemesting per ha is:
Vóór het planten: 400 kg kalkammonsalpeter
500 kg superfosfaat
500 kg kalizout 60
Men kan dus wachten met spuiten tot de selderijplanten
goed aan de groei zijn. Opslag van onkruiden wordt dan
nog bestreden, mits men dan spuit bij droog weer. Alleen
grasachtige onkruiden en kamille worden slecht bestre
den na opkomst. Als men deze onkruiden verwacht kan
men beter vlug na het planten spuiten.
Het is aan te raden, na het planten de sporen los te
schoffelen. Knolselderij groeit slecht als de grond dicht
zit. Ook als in de loop van de zomer de grond door de
regen dichtslaat is het goed dat de grond weer losge
maakt wordt. In juni-juli, als de plantjes nog klein zijn,
kunnen ze soms erg lijden van bladluizen. Het is belang»
rijk om hierop te letten en tijdig een bestrijding uit te
voeren. Om aantasting door luis reeds vlak na het plan
ten te voorkomen is het aan te raden, het plantenbed
enkele dagen voor het optrekken van de planten te laten
spuiten met een langwerkend systemisch middel.
In augustus-september kan knolselderij veel te lijden
hebben van wantsen. Deze steken in de hartblaadjes. De
randen hiervan worden zwart en kunnen gaan rotten.
Wantsen komen vcoral voor in de buurt van houtkanten
en van aardappelpercelen. Bestrijding kan plaats hebben
met Undeen of een systemisch luisbestrijdingsmiddel.
Eveneens in augustus-september kan bladvlekkenziekte
optreden. Dit kan worden tegengegaan door om de 14
dagen te puiten met maneb-tin.
In verschillende delen van Zeeiand komt de laatste
jaren een meer of minder ernstige aantasting voor van
selderijmozaïekvirus. Dit wordt door bladluizen overge
bracht. Dit overbrengen gaat zo snel, dat bladluisbestrij-
ding weinig of geen effect heeft op deze ziekte. Er zijn
ook geen andere methoden bekend om deze ziekte te
voorkomen of te bestrijden. Wel is gebleken dat er ver
schil is in gevoeligheid tussen de rassen. Het ras Roem
van Zwijndrecht is zeer gevoelig. Weinig gevoelig zijn
Ceva en Bronskogel.
OOGST
QE eigenlijke knolgroei komt pas laat in het seizoen
op gang. Bij goed weer in november kunnen ze
nog aanzienlijk in gewicht toenemen. Ze zijn echter zeer
gevoelig voor vorst. Als men geen groot risico wil lopen,
moet men vóór half november oogsten.
Het oogsten kan gebeuren met bietenrooimachines. Om
het blad goed te kunnen verwijderen, moeten deze zijn
voorzien van een dubbele poetser. Ook wordt wel van
speciale loofpoetsers gebruik gemaakt. Het rooien gaat
het mooiste als de lichtscharen met enkele extra mesjes
zijn uitgerust om onder langs de knol de wortels af te
snijden. Op enkele plaatsen is ook met succes gebruik
gemaakt van 6-rijige bietenrooimachines. Na het rooien
kan voor de verwijdering van loof- en wortelresten ge
bruik worden gemaakt van een reinigingsmachine.
SALDOBEREKENING
Bij het planten moet men al weien hoe men wil rooien.
Als met een 6-rijige bietenrooier wordt gewerkt, moet
ook een 6-rijige plantmachine worden gebruikt. Het is
zeer belangrijk dat er met geroutineerde mensen wordt
gewerkt, omdat het inleggen een nauwkeurig werk is.
Veel plantenkwekers hebben de gewoonte om de plan
ten ongesorteerd af te leveren, d.w.z. goede en te kleine
planten door elkaar. Het is dan de bedoeling dat de plan
ter de te kleine planten weggooit. In de praktijk komt
hier echter dikwijls weinig van terecht, zodat veel te
kleine planten worden gebruikt. Het is daarom aan te
raden de partij planten van te voren èerst te sorteren of,
nog beter, alleen een gesorteerde partij te aanvaarden.
Het beste plantaantal is 45.000 per ha. Bij de meest
gebruikte rij af f stand van 50 cm komt dit neer op 50 x 45
cm. Nauwer planten heeft geen zin, ook niet om even
tuele uitval van planten te compenseren, omdat dit toch
niet regelmatig in de rij gebeurt; bovendien zijn de plan
ten daarvoor te duur. Wijder planten verhoogt de kans
op inwendig hol en uitwendige groeischeuren.
VERZORGING
n.l.:
1. linuron (AAlinuron of Afalon) 12 kg/ha;
2. chloorbromuron (Maloran) 23 kg/ha.
Deze twee middelen hebben vrijwel dezelfde werking.
Ze werken goed als contactmiddel en als bodemmiddel.
0PBRENGST: 30.000 kg/ha x 17^ ct
5250,—
Toegerekende kosten:
Planten 45.000 x 1,8 ct
Plantmachine (zonder personeel)
Bemesting: 1000 kg k.a.s. 250,
500 kg super 80,
500 kg K-60 100,—
Onkruidbestrijding
Ziektebestrijding:
luizen 2 x 60,
wantsen 3 x 105,
bladvlekkenziekte 4 x 120,
Machinaal rooien
Reinigingsmachine, huur
Rente omlopend kapitaal
810,—
125,—
430,—
,110.—
,285,—
,450,—
,300,—
90,—
2600,—
Saldo 2650,—
Bij de bedragen voor onkruid- en ziektebestrijding is
ingerekend sproeiloon 15,/ha. Het tarief voor de
plantmachine is alleen voor de machine met trekker en
chauffeur. De bediening zal dus zelf geleverd moeten
worden. Meestal wordt dit in samenwerking gedaan.
Bij dit berekende saldo is dit gewas niet meer aantrek
kelijk voor het kleinere bedrijf. Voor het grotere akker
bouwbedrijf biedt het nog wel perspectief in vergelijking
met de saldo's van graan, erwten, e.d. Het mag echter
niet lager worden, omdat knolselderij toch atijd een ge
was blijft met risico's.
Op de fruitveilingen in ons gebied werd vorige
week 'het aanbod van appelen en peren duidelijk gro
ter. Uit de c.a.cellen kwamen beste partijen Goudrei-
nette, Golden Delicious, Cox's Orange Pippin en Con
ference. Aangenomen mag worden, dat het totale aan-
voerbeeld in de komende tijd kwalitatief een verdere
verbetering te zien zal geven. De bewaring voor de
belangrijkste appel- en pererassen blijkt tot nu toe
weinig moeilijkheden te geven, hoewel voortdurend
opletten noodzakelijk lijkt.
In het prijspeil kwam weinig verandering. Indus
trieappelen werden op 4748 cent per kg nog iets
duurder dan zij in de afgelopen weken reeds waren en
dat betekent een bijzonder stevige bodem in de appel
markt. Het hoofdras gaat nu langzaam maar zeker de
Golden Delicious worden. De goede kwaliteiten in de
grote maten uit de c.a. cellen deden vlot rond en iets
boven 80 ct, terwijl de maat 65/70 mm tussen 65 en 68
ct per kg deed en de maat 60/65 mm rond 55 ct. Klas
se II gaf grote verschillen in prijs te zien, afhankelijk
van de manier van bewaren. Uit de luchtgekoelde be
waarplaatsen komen nu weinig goede partijen meer.
Het aanbod van Cox's Orange Pippin was groot en
het hoge prijspeil van de voorgaande weken voor de
grote maat kon niet gehandhaafd blijven. Gemiddeld
werd de Klasse I 70 en 75 mm 20 tot 30 cent per kg
goedkoper, terwijl de kleine en middelmaat zich veel
beter hield op 80 tot 90 cent voor Klasse I 65/70 en 75
tot 880 ct voor de 6" - 5 mm Er kwamen crk verschil
lende partijen van dit ras die al gauw 20 tot 40 ct per
kg goedkoper waren dan de partijen waar niets aan
mankeerde! Duurder werd ook de Jonathan, waarvan
het aanbod bijzonder klein is. De meeste aanvoer was
in de maat 65/70 mm, die rond 65 ct per kg opbracht.
Goudreinette werd in toenemende mate aangevoerd
en voor dit ras kon het hoge prijspeil van de vorige
weken niet gehandhaafd blijven. De grote maat deed
tussen 80 en 90 ct per kg en de kleine maat rond 70 ct.
De rode mutanten waren 5 ct per kg duurder.
In de perenhoek was er een ruim aanbod van Con
ference uit de c.a.cellen. De prima kwaliteit werd
aangeboden maar ook voor dit ras lag de prijs lager
dan enkele weken geleden werd betaald. Enkele note
ringen van Conference eind vorige week zijn: I 65/70
81—85, I 60/65 79—80, I 55/60 70—72, II 50/55 49—52.
Het aanbod van Doyenné du Cornice bleef van beteke
nis en de prijzen veranderden niet, d.w.z. dat de grote
en middelmaat tussen 80 en 90 ct per kg deed en de
kleine maat klasse I rond 70 ct. Legipont bleef onver
anderd laag in prijs.
