Slechte invloed van de zomer beloond met goede prijzen
Arbeidsbehoefte en
-rationalisatie
in de champignonteelt
9
355 100
Zoals uit deze tabel valt af te lezen liggen de arbeids-
pieken bij en rondom de oogst en in mindere mate bij
het watergeven. Diepte investeringen in technische, ar
beidsbesparende hulpmiddelen zullen vooral op deze
werkzaamheden gericht moeten worden. Temeer omdat
bij een aantal andere bewerkingen, zoals de bereiding
van compost en dekaarde, het vullen en het leeg maken
van de cellen, de krachten gebundeld zijn door de C.N.C.
Hierdoor kunnen dure machines toch op een economisch
verantwoorde wijze door de champignontelers in het be
drijf toegepast worden.
Sproeiwagen in aktie tijdens een demonstratie te Horst.
NAAST de oogst vergt het water geven vrij veel uren
17 uur oer teelt). Tevens geldt dat bij het
handsproeien de verdeling niet altijd regelmatig is. Door
de champignonkwekersvereniging is o.a. i.s.m. de ar-
beidsspecialist van het Consulentschap voor de Tuin
bouw in Limburg een nieuw sproeisysteem ontwikkeld.
Het watergeven met een vaste regenleiding bleek nogal
problemen te geven t.a.v. drup, het vullen en het leeg
maken van de cellen. Daarom heeft men gezocht naar
een sproeiwagen die aan de zijkant 5 bedden tegelijk
sproeit. De sproeiwagen bestaat uit een platform met
vier zwenkwielen. Hierop zijn 5 sproeiarmen aange
bracht, aangepast aan de afstand van de bedden. De ver
deling van het water is goed. De hoeveelheid wordt gere
geld door de loopsnelheid. Bij het sproeien moet men
kijken naar het tweede bed. Alleen de bovenste rand van
de kantplanten mag nat worden. Op de nieuwste uitvoe
ringen kunnen ook neveldoppen aangebracht worden,
voor ziektebestrijding, vochtig houden enz.
De besparing bedraagt volgens praktijkgegevens min
stens 12y2 uur per teelt d.i. 50 uur/cel. Gaan we uit
van een bedrijfsgrootte van 3 cellen dan bedraagt de be
sparing 150 uur. Bij een investering van 1.500,en
een afschrijving in 3 jaar, bedragen de jaarkosten
610,Bij een besparing van 150 uur zijn deze jaar-
kosten verantwoord.
Tevens heeft men nog de voordelen van eerder klaar
zijn, een beter sproeipatroon, gemakkelijker werken en
daarbij mogelijkheden voor ziektebestrijding en nevelen.
KROTEN OP KONTRAKT
De teelt van knolselderij op kontrakt loopt de laat
ste jaren terug. Voor zover wij deze teelt kunnen
bekijken, menen wij dat dit produkt hoe langer hoe
meer naar de Landbouw zal verschuiven en dat daar
bij de prijs wordt afgestemd op mechanisch rooien.
Een eventuele vervangende teelt voor het kleinere
bedrijf zou kunnen zijn het kontrakteren van k oten.
Het is ons bekend dat de industrie hiervoor belang
stelling heeft en dat er in ons gebied zeker een mo
gelijkheid inzit om een contract af te sluiten. Wij
raden dan ook belanghebbende telers aan, zich tijdig
met ons in verbinding te stellen, cm ons hie. op ge
zamenlijk te beraden. Aldus de Veilingvereniging
K.E.O. te Krabbendijke in hun mededelingenblad van
24 dezer. Daar wordt de laatste fruitveiling van dit
jaar op donderdag 21 december gehouden en in het
nieuwe jaar op 4 januari weer met veilen be
gonnen.
middel voor de oogst gesteldi moeten worden aflezen.
Het plukrek, fust en afvalemmer moeten tijdens de
pluk steeds op een constante plaats bij de plukkers staan.
De standplaats die voldoende ruim moet zijn moet aan
gepast kunnen worden aan de plukker. Deze moet altijd
een optimale werkhoogte hebben t.a.v. het te oogsten
bed. De stabiliteit van het hulpmiddel moet goed zijn
evenals de verplaatsbaarheid De plukker moet zijn volle
aandacht op het plukken kunnen richten. Door de invoe
ring van het industriefust is het verhangen van het pluk
rek aan de kantplank een moeilijk werk.
|^|A enige tijd van beproeven is een pluklorrie ontwik
keld die aan de meeste van deze eisen voldeed. De
stabiliteit is goed, de afmetingen voor bewewingsvrijheid
zijn voldoende, en door middel van een lier kan de werk
hoogte worden ingesteld. Aangezien er een vaste plaats
is voor het plukrek, de emmer, vol en leeg fust, zijn de
reik afstanden veel kleiner. Ook het transport wordt tot
een minimum gereduceerd omdat voldoende leeg en vol
fust meegenomen kan worden. Ook kunnen de lorries bij
het enten, aankloppen en afdekken gebruikt worden.
Op de bedrijven waar de lorries al enige tijd worden toe
gepast krijgt men een arbeidsbesparing van 1215
bij het oogsten. Uitgaande van vier teelten per cel be
tekent dit 125 uren per jaar per cel.
Hiertegenover staat een investering van ruim 2.500,
per cel. Bij een afschrijving in 8 jaar bedragen de jaar-
kosten 500,— (rente afschrijving diverse kos
ten). De vrijgekomen uren moeten dus minimaal 4,
per uur opbrengen. Naast een arbeidsbesparing geven
pluklorries de volgende voordelen t.o.v. de trap:
Mogelijkheden voor een juiste werkhoogte, gemakkelijk
verplaatsbaar, stabiel en vaste plaats voor het plukrek.
TUINBOUWKLANKEN
Als we deze bijdrage voor SCHOUWEN-DUIVE-
LAND samenstellen, is de laatste maand van 1972 al
weer bijna 2 dagen oud. Het kan 'best zijn dat menig
een het anders beleeft, maar naar ons gevoel lijkt
het allemaal snel voorbij te gaan. Nog een wijle en
het jaar 1972 is weer vervlogen.
Een jaar met een zomertijd, waarin menige onder
nemer het hart vasthield. Er was gegronde vrees dat
vele pnodukten geheel of gedeeltelijk zouden misluk
ken. Op dit moment, nu de veldvruchten, op een en
kele uitzondering na, zijn geborgen, kunnen we niet
anders zeggen, dat over het algemeen genomen een
en ander is meegevallen. Bovendien mogen we van
diverse produkten gewagen van een goede prijsvor
ming. Een bijzonder welkome zaak na een paar moei
lijke jaren en een steeds voortschrijdende kostenstij
ging.
Gisteren 1 december spraken we een collega, die
40 ct per kg was geboden voor zaaiuien voor direkte
levering. Me dunkt een prijs om bij te watertanden.
De kwaliteit van sommige partijen laat echter te
wensen over. Afgelopen week is in onze omgeving
nog afgeleverd met een tarra-percentage rond de 30
procent. Voorwaar niet gering voor deze tijd van het
seizoen.
Dezer dagen kregen de udentelers in onze omgeving
een schrijven in de bus, uitgaande van de exporthan-
del. In dat schrijven werden aanbevelingen gedaan
over te gaan op het zaaien van huidvaste soorten,
die uiteraard wat minder kilo's geven, maar goed van
kwaliteit zijn gebleken. Wanneer we als uientelers
over de hele linie die kant op zouden willen gaan,
zou dat extreem hoge opbrengsten tegen gaan, en een
goede positie bevorderen cp de exportmarkt wat de
kwaliteit betreft. In ieder geval achten we het niet
verkeerd dat hierop is geattendeerd door de handel.
De knolselderij op Schouwen en Duiveland is he
den nog niet allemaal gerooid. Wel wat riskant, maar
door de toestand van de grond die nog te wensen
overliet kon het moeilijk anders. De opbrengsten zijn
nogal wisselend en afhankelijk van vele faktoren als
planttijd', uitgangsmateriaal en structuur van de
grond enz. De vrije knolselderij doet een aantrekke
lijke prijs. We hoorden van 25 cent per kg. Bij een
redelijke opbrengst kans op een behoorlijk rende
ment.
Op de gladiolenveilingen blijkt een zekere stabili
teit in de prijzen te zijn opgetreden, met voor de klei
ne maten van diverse soorten een dalende tendens.
Toch kunnen we slechts concluderen dat er tot heden
aanleiding is om tevreden te zijn Over het marktver-
loop. Blijkens de veilingverslagen wordt het aange
voerde vlot gekocht.
De meeste telers van tulpen en irissen hebben de
eerste gift kunstmest toegediend en een onkruidbe-
strijding uitgevoerd. Het gewas is gereed voor de
winter. Wat gaat die wintertijd brengen? Weinig of
strenge vorst, veel of weinig sneeuwwater? We zul
len het geduldig af moeten wachten! Wat we van
daag aan de dag wel weten is, dat over het algemeen
de beworteling goed ontwikkeld is en dat is een hoop
gevend begin!
Tuinbouwconsulentschap
Tilburg
W. A. VAN MULLEM
^E champignonteelt is evenals vele andere tuinbouw-
gewassen een arbeidsintensieve teelt. Per cel zijn
jaarlijks ongeveer 1.500 arbeidsuren nodig. Dit impli
ceert dat de arbeidskosten ongeveer 30 van de totale
produktiekosten bedragen. Het is, mede gezien de stijging
van de arbeidslonen, gewenst dat men zoekt naar een
verhoging van de arbeidsproduktiviteit. Om nu de voor
naamste arbeidspieken in deze teelt de onderkennen
moeten we eerst een inzicht hebben in de arbeidsbehoef
te van de diverse onderdelen per teelt.
Beweridngen Uren
Leeg maken 15 4,5
Vullen 7 2
Enten 7 2
Aankloppen 7 2
Afdekken 16 4,8
Sproeien 17 5
Ziektebestrijding 5 1,5
Plukken (15 kg per m2) 250 70
Transport 6 1,8
Afwegen 25 7,4
JJOALS gesteld de oogstperiode vraagt het grootste
percentage arbeidsuren per teelt n.l. ruim 70
jDe traditionele middelen voor de oogst zijn arbeidstech-
nisch gezien niet ideaal. De werkhoogte (standhoogte)
van de plukster is onvoldoende regelbaar. Het verplaat
sen van de trap en het rek en de vaak te grote reikaf-
standen zijn een obstakel voor een plukprestatie. Gaan
we de oogst werkzaamheden analyseren dian zien we dat
deze bestaat uit verschillende handelingen.
Plukrek verhangen 3
24 Trap verplaatsen 2,3
28 Emmer verplaatsen 0,3
23 Verwisselen plukbak 1,7
w16 Transport 1,7
Samen 100
Opvallend is dat de effectieve oogstarbeid maar ruim
50 is. De overige werkzaamheden zijn vooral bijko
mende handelingen (reiken, transport enz.). Vooral uit
deze tabel kunnen we de eisen die aan een nieuw hulp-
Reiken
Plukken
Afsnijden
Sorteren
Problemen met de werkhoogte en het verplaatsen van
het plukrek.
stabiliteit is goed
reikafstanden kunnen korter zijn
het verplaatsen is gemakkelijker
werkhoogte kan juist ingesteld worden
plukrek hoeft niet meer aan die kantplank
gemakkelijker enten, aankloppen en afdekken.
prettiger werken
Opgemerkt zij nog dat men ook voor een lagere inves
tering lorries kan aanbrengen b.v. zonder lier, ander rail
profiel, geen bochten enz. De besparingen zijn dan uiter
aard ook minder.
