S^fiSlSr
MOMMERSTEEG voor uw GRASZAADTEELT
ALL-IN contracten - BEGELEIDING - RESULTATEN
zaai nu met uw wintertarwe - oogst in 1974
Bedrijfsverzorgings-
diensten
onmisbaar
C.Bakker, tel. 01150-2621/P.Beekmans, tel. 01607-3340/A.Dagevos, tel. 01192-248/J.Minderhoud, tel. 01187-279
10
E bedrijfsverzorgingsdienst is in de tegenwoor
dige tijd niet meer weg te denken en kan niet
meer gemist wordenl Zo zegt voorzitter M. Punt te
Oud-Vossemeer van de Bedrijfsverzorgingsdienst
Tholen-St. Philipsland En hij vervolgt; de kwetsbaar
heid van het eenmansbedrijf bij ziekte, ongeval of
anderzins als de ondernemer uitvalt, is zo groot ge
worden dat het niet verantwoord is er niet aan mee
te doen. En ook voor de grotere bedrijven die nog
wel over wat personeel beschikken is de bezetting
reeds zodanig krap geworden dat bij het uitvallen van
één arbeidskracht, het inschakelen van een vakbe
kwame bedrijfsverzorger de oplossing van de proble
men geeft! Vanzelfsprekend zijn er kosten mee ge
moeid, maar deze zijn verhoudingsgewijs bepaald niet
hoog. Het is als het betalen van een premie voor een
verzekering. Je betaalt jaarlijks een bedrag voor het
dekken van een bepaald risico waarvan je hoopt dat
het je niet overkomt! Maar het is toch maar een rus
tige gedachte dat, als er wat gebeurt, er een vereni
ging voor je klaar staat die over vakbekwame krach
ten beschikt om je te helpen de grootste moeilijkhe
den op te vangen en te overbrugen.
glNDS in 1958 in Nederland met de opzet van Be-
drijfsverzorgingsdiensten werd gestart is de ont
wikkeling daarvan snel in belangrijkheid toegenomen.
Vooral in bepaalde provincies is dat het geval. Spreken
de voorbeelden zijn bijv. Friesland, waar in 1959 met
echte gezinsbedrijven sprake was, zal het gezin nu veelal
niet meer kunnen bijspringen als de ondernemer door
ziekte of ongeval zijn werk niet kan doen. Het gaat tegen
woordig om een zodanig intensieve bedrijfsvoering, of
het nu een melk- of pluimvee dan wel varkenshouderij-
bedrijf betreft, dat moeder de vrouw het met mogelijke
hulp van gTotere kinderen beslist niet tmeer volledig kan
opvangen. En de gezinsleden op oudere leeftijd hebben
veelal een andere richting gekozen en kunnen in dat ge
val ook niet meer helpen. Burenhulp, gelukkig nog veel
voorkomend, geeft ook steeds meer problemen. Buur
man heeft zelf de handen vol om zijn eigen werk rond
te krijgen en kan hoogstens tijdelijk bescheiden hulp
bieden. En als dat dan ook nog ten koste van het eigen
bedrijf en gezin gaat zal dat bij langdurige ziektegevallen
een te zware opgaaf wordenl
QVER het algemeen komt in Zeeland (en het akker
bouwgebied van West Brabant) de bedrijfsverzor
gingsdienst moeilijker van de grond dan bijv. in de uit
gesproken veehouderij en veredelingssectorgebieden.
Overduidelijk blijkt dit uit het aantal leden van de ver
schillende bedrijfsverzorgingsdüensten in de provincies
waarvan de volgende L.E.I.-cijfers een beeld geven.
1969
1970
1971
Groningen
570
638
710
Friesland
3205
3465
3591
Drente
4190
4740
4787
Overijssel
4378
4329
4349
Gelderland
7098
7257
7239
Utrecht
407
466
512
Noord-Holland
625
661
683
Zuid-Holland
1169
1192
1197
Zeeland
216
226
243
Noord-Brabant
2475
3024
3432
Limburg
387
563
519
24780
26561
27362
Bron: LEI, afdeling statistiek.
De akkerbouwer en het gemengde bedrijf schijnen de
noodzaak tot deelneming om verschillendle redenen min
der noodzakelijk te achten. Enerzijds is er door de mede
werkende gezinsleden nog wat arbeidskracht beschik
baar zodat het wegvallen van de ondernemer door ziekte
enz. zonder grote moeilijkheden door hen opgevangen
kan worden. Dan zijn er de verschillende samenwerkings
vormen die in ieder geval het eerste risico daarvan op
vangt, zodat het belangrijkste werk in elk geval door
gaat. Anders dan in de veehouderij- en veredelingssec-
tor waarbij de arbeid het gehele jaar door dag in dag
Voorzitter M. Punt van de bedrijfsverzorgingsdienst
Tholen - ST. Philips!anJd met bedrijfsverzorger W.
v. d. Male.
yAAK, zo zegt de heer Punt, worden de kosten ervan
als reden opgegeven. Deze zijn bijv. bij de Vereni
ging van Bedrijfsverzorging Tholen, St. Philipsland echter
verhoudingsgewijs niet hoog. Een vaste contributie van
50, per jaar is voor het dekken van dit risico bepaald
niet hoog te noemen. Daarbij komt dan zonodig een aan
tal verplichte dagen waarop de bedrijfsverzorger op het
bedrijf van het betreffende lid te werk gesteld wordt, In
dit geval hoogstens 5 dagen tegen 9,per uur. In de
praktijk blijkt echter dat de verplichte dagen slechts zeer
zelden behoeven te worden toegewezen. Er zijn steeds
zoveel aanvragen dat er van deze verplichting weinig
gemerkt wordt. De heer Punt, die tevens als werkver
deler optreedt, regelt met zijn bestuur een zo eerlijk mo
gelijke verdeling van de beschikbare uren van de bedrijfs
verzorger onder de leden. Men tracht rekening te hou
den met de bedrijfsomstandigheden en de wensen dien
aangaande. Grotere bedrijven krijgen iets meer aan ver
plichte dagen toegewezen dan de kleine: Bij ziekte van
de ondernemer gaat toewijzing van de bedrijfsverzorger
altijd vóór! Is er op dezelfde dag op meerdere plaatsen
hulp nodig dan wordt deze zo eerlijk mogelijk verdeeld
Als de ondernemer, door wat voor reiden ook, uitvalt
moet het dagelijkse werk toch voortgaan.
één bedrijfsverzorgingsdienst begonnen werd en er nu
33 werkzaam zijn. Andere provincies met ongeveer het
zelfde beeld zijn Gelderland en Noord-Brabant, resp. in
1971 met 30 en 35 bedrijfsverzorgingsdiensten. Opmer
kelijke cijfers als we deze met die van Zeeland verge
lijken waar nu in 1972 nog maar 4 bedrijfsverzorgings-
diensten werkzaam zijn!
Gevraagd naar de redenen van dit grote verschil wijst
de heer Punt op dé verschillen in agrarische bedrijfstypen
tussen de provincies. Friesland met zijn melkveehouderij
en Gelderland en Brabant met de veredelingssector. De
kwetsbaarheid van deze bedrijven als de ondernemer,
door wat voor redenen dan ook uitvalt heeft zware kon-
sekwenties voor de direkte voortgang van het bedrijf.
Veel meer dan vroeger het geval was, toen nog van
Ook in de akkerbouwsector is het éénmansbedrijf bijzon
der kwetsbaar als de boer onverhoopt wordt uitgescha
keld.
uit beschikbaar moet zijn, is er in de akkerbouw meer
sprake van bepaalde drukke seizoenwerkzaamhedien als
zaai- en oogstwerk. Men vergeet dan al te gemakkelijk
de schade die geleden kan worden als het zaaien of de
oogst vertraagd wordt omdat niemand daarvoor beschik
baar is. En men vergeet dan ook het verlies als een
dure oogstmaohine enige tijd ongebruikt stil moet staan.
In ieder geval zou ten minste het eenmansakkerbouw-
bedrijf lid moeten zijn van een bedrijfsverzorgingsdienst
zo meent de heer Punt. Uit eigen praktijk heeft hij de
ervaring dat dit voor een verantwoorde bedrijfsvoering
broodnodig is. Het is voor hem dan ook onbegrijpelijk
dat het bijv. in Zuid-Beveland en W. Z.-Vlaanderen nog
steeds niet gelukt is daar een dergelijke vereniging van
de grond te krijgen!
Oogst en transport zijn op elkaar afgestemd. Valt één
der schakels uit dan staan dure machines werkeloos.
en bijv. op drie bedrijven 's morgens en 's namiddags bij
toerbeurt gemolken. Hulp komt er altijd. En altijd wordt
er een oplossing gevonden! Kan dit niet door de beschik
bare bedrijfsverzorgers zelf dan wordt getracht een
ander beschikbare kracht bijv. een zoon van een der
leden, tijdelijk in te sohakelen. Werkverdeler Punt gaat
ervan uit dat als er om hulp wordt gevraagd „nee", niet
wordt verkocht!
Betreffende de kosten merkt hij wel op dat deze bij
langdurige ziekte aardig op kunnen lopen. Vandaar dat
een arbeidsongeschiktheidsverzekering noodlzakelijk is.
Maar dat geldt niet alleen voor het opvangen van de
kosten van de bedrijfsverzorger maar in het algemeen
voor een zelfstandige ondernemer die zelf het financiële
risico van zijn arbeid moet dekken!