Langs de melkweg
De jongere klasse
op onze
37e Nationale
in Den Bosch
(LXXVII)
Grotere melkvee-eenheden
vragen aanpassingen
V
13
J. H. LANTINGA
Consulentschap voor de akkerbouw
en rundveehouderij Goes
J. H. LANTINGA, ing.
CAR. GOES
HET ONDERKENNEN VAN DE KOEIEN.
©ij het groter worden van de melkveest.apels komt
wel eens de vrees naar voren dat de melker niet meer
in staat zal zijn om alle dieren te onderkennen. Van de
noodzaak om de verschillende eigenschappen van de
individuele dieren te kennen is iedereen overtuigd. Er
zijn reeds verschillende hulpmiddelen verkrijgbaar die
voor de grote melkveebedrijven van nut kunnen zijn.
Dit zijn o.a. aan twee zijden genummerde halsbanden,
pijpbanden en oornummers. Ook is het aanbrengen
van nummers op de dijen door middel van "etsen en
koudbranden mogelyk. Het nummer op de pijpbanden
die dus boven de koot zijn aangebracht is door vervui
ling vaak moeilijk te lezen. In een visgraatmelkstal zijn
de nummer van oormerken en halsbanden tijdens het
melken moeilijk vast te stellen. Het gebeurt nogal eens
dat deze indentificatiemiddelen worden verloren.
Het etsen gebeurt met een rubberstempel waarbij de
etsende vloeistof op een stukje geschoren huid van het
dier wordt aangebracht. Bij deze methode is het num
mer in het begin goed te lezen doch met het herstellen
van de haargroei wordt dit minder.
Het koudibranden gebeurt met koperen stempels
(koudbrandijzers) die in een koelmiddel, bijvoorbeeld
vloeibare stikstof dat een temperatuur heeft van om
streeks 190° C. onder nul, zijn gekoeld. Dit merken ge
beurt op 'beidedijen en wel zodanig dat deze nummers,
vanuit de melkersput steeds zijn vast te stellen. Deze
nummers blijven goed zichtbaar. Het merken gebeurt
bij voorkeur op gekleurde huid (dus al naar het ras
op een zwart of rood deel van de huid').
In de praktijk is evenwel gebleken dat een vaste mel
ker in staat is circa honderd koeien op grond van
kleuraftekening en lichaamsbouw van elkaar te onder
scheiden als ook in grote lijnen de melkgift en het lac-
tatiestadium kent. Problemen doen zich evenwel voor
als er een vervangende melker in zijn plaats komt.
Daarom is op de grote melkveebedrijven waar gemol
ken wordt in een doorloopmelkstal het aanbrengen van
een onderkenningsteken door nummering in feite on
misbaar.
ONTHOORNEN VAN RUNDVEE.
Tot het onthoornen van rundvee gaat men in toe
nemende mate over. Op bedrijven met grotere melk
vee-eenheden die beschikken over een ligboxenstal of
gestrooide loopstal is dit onthoornen vrijwel een van
zelfsprekende zaak geworden. Een koppel onthoornde
dieren is veel rustiger. Dit komt doordat hun belang
rijkste verweermiddel, de horens, zijn weggenomen.
Bij het onthoornen van volwassen runderen moet dit
chirurgisch plaatsvinden. Plaatselijke verdoving voor
komt pijn. De hoorn kan verwijderd worden met be
hulp van:
a. een draadzaag;
b. een grote tang.
Bij grotere melkvee-eenheden zijn aanpassingen nodig
Met een draadzaag is vrijwel volledige verwijdering
van de hoorn mogelijk. Bij kalveren kan hoorn vor
ming worden voorkomen door de hoornaanleg te ver
nietigen. Deze "behandeling kan plaatsvinden op een
leeftijd van ongeveer 3 tot ongeveer 12 weken. Deze
vernietiging van de hoornaanleg kan plaatsvinden
door:
a. chirurgische verwijdering van dit stukje huid;
b. thermische (hitte) vernietiging;
c. chemische vernieting met een bijtende stof in de
vorm van zalf.
Voor de thermische vernieting is een speciaal appa
raat nodig. Het onthoornen is voor de dieren pijnlijk.
Het moet vakkundig gebeuren. Het ligt voor de hand
dat uitvoering ervan door een dierenarts gewenst is.
Met het in gebruik nemen van loopstallen voor melk
vee in ons land is na 1948 dit onthoornen in zwang
gekomen. Vooral in de eerste jaren was hiertegen veel
weerzin. Deze weerzin is wel afgenomen, doch niet
geheel verdwenen. Onthoornen is niet noodzakelijk
doch wenselijk om meer rust in de kudden te krijgen.
VOETBAD VOOR DE KOEIEN
Op bedrijven waar het melkvee in ligboxen- of
loopstallen wordt gehouden is het doelmatig te be
schikken over een voetbad met een ontsmettingsmid
del ter bestrijding van o.a. tussenklauwhuidontste-
king. Een ontsteking aan de tussenklauwhuid ver
oorzaakt kreupelheid. Deze ziekte wordt veroorzaakt
door bacteriën en is besmettelijk. Voornamelijk
komt deze afwijking aan de achterbenen voor.
Hygiëne is belangrijk om deze aantasting te voor
komen of in de kiem te smoren. Voetbaden met een
oplossing van formaline is een probaat middel hier
toe. Hiervoor is 3 liter handelsformaline nodig per 100
1 water. Om de hoeven van de koeien goed met de
vloeistof in aanraking te laten komen is een voetbad
met een lengte van 2 m, een breedte van 1 m en een
diepte van rond 10 cm nodig. Het plaatsen van een
voetbad bij de uitgang van de doorloopmelkstal is
voor deze behandeling^ het meest geschikt. Het is
niet gewenst dit bad vóór de ingang van de melkstal
te plaatsen en wel om de volgende redenen. Bij even
tuele wondjes aan of bij de hoeven ontstaat door het
ontsmettingsmiddel een prikkeling. Dit heeft tot ge
volg dat de dieren tijdens het melken staan te trap
pelen of op andere wijze onrustig zijn. Ook is er kans
op dat er ontsmettingsvloeistof op de melkwinnings-
apparatuur komt. Daarom moet het bad alleen wor
den toegepast bij het verlaten van de melkstal. In
plaats van een verdieping in de betonnen vloer kan
ook een losse bak met de oplossing achter de uitgang
van de melkstal worden geplaatst. Hiervoor gelden
de zelfde maten als voor een ingebouwd voetbad. Het
gebruik van een bad is afhankelijk van de gezond
heidstoestand van de hoeven. Een overdadig gebruik
werkt averechts. De formaline werkt namelijk hoorn-
verhardend. Bij overdadig gebruik kunnen hierdoor
scheurtjes in de hoornwand ontstaan met eventuele
kreupelheid tot gevolg. Bij besmetting is het gebruik
gedurende enkele dagen per week nodig. Als hygië
nische maatregel is het gebruik van eenmaal in de
een of twee weken voldoende. Bij totale afwezigheid
van deze tussenklauwhuidontsteking die bekend is
als „stinkpoot" zijn geen voetbaden nodig.
Als het ene wordt gedaan
Mag het andere niet achterwege blijven!
(Slot)
de 2-jarige merriën van de grote maat legde
Bart van Wijngaarden vooral zijn stempel op
de 3-jarige hengsten, het jaar daarop was dit het ge
val bij de 2-jarige merries vier hpogbekroond, waar
van 2 met IA. De kop was hier voor Beatrix van Mal-
land van Brooijmans, die wel veel succes had. Ach
ter wat wijd en wat afhangend, maar verder chique
met felle benen. IB, Cora van Mestelaar (Alex El
zenburg) van J. Laurijssen te Wouw, is die wel min
der? Evenredig diep en zwaar, verderop 2 Bleijen
daal produkten op ID en IE.
Idem middenmaat: IA Nicoline van Dalmsholte
door Négus I van L. Roddenhof te Dalmsholte. We
hadden al meer een Négus I produkt op de ereplaats
en viel deze later wat terug, wat we van deze niet
verwachtten. Wat een beste merrie, fel gebeend, vlot
met beste voeten.
Kleine maat: IA Bettie van Berkenhof door Bart
van Iz. A. van Overbeeke te Marknesse, knappe mer
rie rondom, die zagen we ook heel graag. Volgden:
twee Gamin v. d. Hooi, dochters die knap minder
waren.
3-jarige grote maat: IA Mirabella van Hooger Rust
(Alex), van G. 't Vergeer te Someren, gebeend, best
gedaan uit beste moederstam. 1B Margriet van Mal-
land (Bart) van Brooijmans, best gedaan, veel vlot,
niet te grof en achter wat getrokken. IC Henriëtte
(Frik de Leffinge) van M. H. H. Abels te Halen, best
paard rondom, zorgde deze mede voor een interes
sante kop, vooral felle schenkels, gebroekt soort en
iets toontreder.
Idem middenmaat: IA Riekie 'van Aardenhof
(Frits van Selissen) van C. Molendijk te Dubbeldam,
stukkiger dan haar opvolgster uit een felle Baron
van Axel moeder. IB, Fennie van Elp (Gamin) van
Abels vnd., minder massa, wel regelmataig, frans en
groen.
Idem kleine maat: Weer een beste kop in Karin v.
d. Beijer van Jos van der Braak te Liempde uit beste
Alex moeder. Ze is door Moustic van Veebeek en
werd ze wel „bekeken" door de liefhebbers. 1B Bea
van Steenzwaan (Rainier Karnelust), veel grof en
compact van A. N. Steendijk te Nieuwerkerk. Als
eenling had Steendijk ook een met eerste prijs be
kroonde fokgfuep, trouwens de 3 samenstellers deels
allen met eerste prijs bekroond.
AOK de viertallen van één eigenaar was een
Zeeuwse aangelegenheid. IA B de Maaker te
Wolfaartsdijk had de vorige keer een sterkere com
binatie maar kreeg die het toen niet. 1B Stal Brooij
mans met individueel hoogbekroonde paarden, door
een vlot, gaven nog even wat wild-west weg. IC B.
Simonse te Héinkenszand, wel de meeste uniformiteit
dikke zware paarden en vooral rustig showend. Geen
van 2 eigenaren, wel verschillende mooie combinaties
van meerdere eigenaren. De Drents laten zich hierbij
altijd goed zien, maar ook de Groningers, al hadden
die dan weinig „uitzoek" resp. dan IA en 2A en Gro
nings 1B.
Mooie klasse merriën met afstammelingen: IA en
zeker welverdiend de bekende Marie HI van D. Eng-
berts te Schoonebeek en nu met Gamin van Schoone-
beek erbij wel helemaal ongenaakbaar. IC Zaza van
Bergerhof (Nico Zwartewater) van Jac. v. d .Sluis
te Klaaswaal. Ze stond 4 achtereenvolgende keren op
kop, kon het nu zonder Jacqueline en Alexander niet
redden en werd ze nu zelfs geklopt door de opko
mende. IB Bianca v. d. Eik (Successeur) van C. A.
Boveé te Halsteren met enkel Bart produkten. De 2-
jarige hengst viel nog al af
kampioenschap werd reeds besproken en kon
den we concluderen dat Zeeland toch wel heel
aardig uit de bus is gekomen, vooral bij de merriën,
met 19 eerste prijzen. Brabant komt hier op de eerste
plaats met 37. Maar met name Overijssel en Limburg
kwamen ook best voor de dag met 9 eerste prijzen,
alsook Z,-Holland met zo'n beperkt areaal. We had
den ook de fokgroep en de vroeger Nationale trots
nummers „de vierspannen" van één eigenaar. Voor
wie wordt kampioen waren de Zeeuwen als specifie
ke koudbloedmensen sterk gehandicapt, omdat wij
praktisch niets van de Haflingers af weten. Velen
stuurden daarom het formulier niet in!
De demonstraties hadden de wind niet mee en de
regen tegen. De grote show van de Russische Staats-
stoeterijen ging niet door, zonder verder bericht dan
„njet"! Alle lof daarom voor de wijze waarop deze
tegenslag op zo korte tijd werd opgevangen met de
nu nog meer gewaardeerde steun van de Duitse wa
genmenners. Een echte spectaculaire show die vooral
de jeugd „pakte". We hébben persoonlijk zoiets mee
gemaakt maar dan waren we „op hol". De kranige
Duitsers hadden hun paarden en dus het nummer
puik in de hand!
Ondanks alles toch prima geslaagd!
„PAERDEN VRIEND'
