Overpeinzingen
bij de
fruitoogst
1972
9
Éi-:
De emancipatie komt ook bi} de fruitpluk tot uiting.
De fruitprijzen zijn dit seizoen hoger dan voorgaande
jaren. Dat heeft sterk de aandacht getrokken. Wellicht
ook omdat het herstel volkomen onverwacht kwam, want
iedereen verwachtte een geleidelijke overgang. Eerst wat
minder beroerd, vervolgens draaglijk, daarna redelijk en
tenslotte rendabel of zelfs winstgevend. Maar zo plotse-
ilng van slecht naar goed kon vrijwel niemand zich in
denken. Het is alsof een patiënt die de ene dag nog in
levensgevaar verkeert, de volgende dag genezen wordt
verklaard. Nog wel sterk verzwakt, maar toch gezond.
Het lijkt te mooi om waar te zijn.
NIET OVERDRIJVEN
Waarschijnlijk ziet alles er ook fraaier uit dan in wer
kelijkheid het geval is. De patiënt is herstellend, maar
heeft nog dringend rust en versterkende middelen nodig.
Er is in de afgelopen winter tamelijk veel gerooid,
maar niet zoveel dat de overproduktie daardoor veran-1
derd is in een tekort. Volgend jaar kan alles weer totaal
anders zijn.
Tevens wordt de zaak vooral door buitenstaanders
overtrokken. Heel wat fruittelers zullen financieel nau
welijks verder komen dan vorig jaar. Dat geldt vooral
voor diegenen die veel pruimen en peren hebben. De
pruimeoogst was klein en de prijs was desondanks vrij
laag. Het was voor de pruimetelers gewoon een slecht
jaar. De pereprijs ligt voor de beste sorteringen op een
goed peil, maar de maat valt zo tegen dat de imiddenprijs
meestal lager zal zijn dan in 1971. De kg-opbrengst zal
niet veel verschillen, maar er was wel veel meer werk
KROET BEPAALT DE APPELPRIJS
Bij de appels is het vooral de kroet die het prijspeil
bepaald. Blijkbaar is er een enorm tekort aan industrie-
fruit. De commissionairs die voor de fabrieken kopen,
drukken vrijwel elke diag een hogere prijs af. Inmiddels
is zelfs de 40 cent per kg royaal gepasseerd. Ongelooflijk!
De achtergrond van deze kroet-hausse schijnt te zijn
dat de boereboomgaarden in West-Duitsland een volsla
gen mis jaar hebben. Anders komt hier ruwweg 1,2 1,5
miljard kg (1.200.000.000 k 1.500.000.000 kg!) appels van
matige kwaliteit vandaan. 'Deze boomgaarden zijn dus in
normale jaren de topleveranciers voor de industrie. Nü
werd vroeg in het seizoen de produktie op ca. 700 mil
joen kg geraamd en volgens de laatste berichten zal het
kwantum nog aanzienlijk lager uitvallen. Vandaar de
sterke en aanhoudende vraag naar kroet.
Door de hoge kroetprijs ligt er een stevige bodem in
de markt. Als de handel appels voor de verse imarkt wil
kopen moet men toch wel enkele centen boven de kroet
prijs afdrukken en dan komt men al in de buurt van
twee kwartjes. Toch wel een veilig gevoel.
Een groot voordeel is ook dat er geen ondereind boven
de markt blijft zweven. Anders werd! er veel tijdelijk in
de schuren opgeslagen, mede door gebrek aan koelruim
te. Het was dikwijls niet het beste dat men thuis hield
en bovendien werd het geleidelijk min of meer taai. Door
dit alles was er in november-december een zodanig aan
bod van fruit van matige kwaliteit dat ook de prijs van
het goede fruit onder druk zat. Nu is er steedis een
„schone" markt.
Toch krijgt de fruitteler weer moed. Dat komt o.a. tot
uiting in de vraag naar plantmateriaal. De boomkwekers
waren al vrij vroeg praktisch uitverkocht. Behalve naar
rode Goudreinette schijnt er o.a. nogal vraag te zijn naar
James Grieve. Dit ras maakte dit jaar een goede beurt
en het is opvallend hoe vlug de doordraai-misère weer is
vergeten. Voor Cox's bomen schijnt men echter niet in
de rij te staan. De prijs van deze appel is wel hoog, maar
men is slecht te spreken over de produktie, die vooral
dit jaar wel erg tegenvalt.
Bij de beoordeling van het uitverkocht zijn van de
boomkwekers moet men er overigens ten eerste rekening
mee houden dat de oppervlakte kwekerij zeer sterk is in
gekrompen en ten tweede, dat er veel meer bomen per
ha worden geplant dan vroeger. Als er bijv. 8 jaar ge
leden voor 4000 k 5000 ha plantmateriaal werd gekweekt,
dan heeft men nu boompjes voor 1000 ha. Een onver
antwoord sterke (eventueel speculatieve) uitbreiding
wordit hierdoor geremd.
Dat er een redelijke vraag naar jonge bomen is, kan
als „gezond" worden beschouwd, want de verjonging en
vernieuwing van de bestaande bedrijven imoet doorgaan.
Dat is zelfs een eerste eis. Er was op menig bedrijf een
achterstand en het is prettig dat er door het betere prijs
peil nu wat financiële ruimte komt om die achterstand
in te halen. Het was hard nodig!
EENZIJDIG AANBOD TE VERWACHTEN
De vraag dringt zich op: is het verantwoord om bij de
huidige prijzen toch nog veel te koelen? Met lage prijzen
is dat geen probleem, al kan men ook dan verliezen.
Maar met hoge prijzen lijkt het extra riskant. Hoe zal de
afzet verder verlopen?
Het aanbod van Goudreinette en Cox's is betrekkelijk
schaars, maar Golden is er waarschijnlijk niet veel min
der dan andere jaren. Speciaal Frankrijk zit er toch weer
ruim in. Er is echter weinig bekend over de situatie
aldaar. Wel valt het op dat men flink exporteert tegen
niet hoge prijzen. Hoe zal het met de prijsvorming van
de Goldien gaan als straks de vraag naar kroet opdroogt?
De Golden zal deze winter de enige appel zijn die in
grote hoeveelheden te koop is voor de consument. Maar
is het sortiment daarmee niet te eenzijdig? Zal de klant
die voorkeur heeft voor Cox's nu Golden kiezen? Of zal
hij overschakelen op sinaasappelen? Zal er meer vraag
zijn naar Granny Smith als die niet veel meer kost dan
de Golden? Niemand kan hierop een antwoord geven.
De tijd zal het leren.
FRUIT NIET VERKOPEN ALS HET NOG GOED IS?
In 't algemeen kan gesteld) worden dat men „gewoon"
moet doen, dus ongeveer als in een ander jaar. Natuur
lijk moet er gekoeld worden. De koelhuizen komen trou
wens toch weer een heel eind vol. Koelen is nodig om
het fruit in goede conditie te houden en het aanbod ver
antwoord te kunnen spreiden. Dat moest tenminste in
andere jaren het doel zijn en ook nu.
Het moet evenwel niet per sé de bedoeling zijn om
zoveel mogelijk fruit zo lang mogelijk te bewaren. Er
dient niet alleen in mei-juni gekoeld fruit te wordien
aangeboden, maar ook in januari, februari, maart en
De stapelkist maakt steeds meer opgang. Telers die er mee hebben gewerkt willen Plaatselijk zijn de spreeuwen dit jaar bijzonder lastig. Op deze foto ziet U twee
niet meer terug naar de kleine kist. zwaar beschadigde appels.
bij het plukken en sorteren. Denk maar aan de Bonne
Louise!
Het zal dus van de appels moeten komen. En die zullen
inderdaad een veel beter resultaat opleveren dan voor
gaande jaren. Echter ook weer niet voor iedereen. Er is
veel hagelschade, waarbij het fruit te laag verzekerd was.
En er is veel op het hout verkocht tegen prijzen van 30
ct per kg en lager. Nu wordt dikwijls gezegd dat dom
gehandeld is. Soms is er sprake van leedvermaak. Maar
in de voorgaande jaren vond men de „op het hout ver
kopers" slim en handig, omdat toen de handel voor ver
liezen op moest draaien.
Hoe 't ook zij, het is weliswaar beter dan in die achter
ons liggende periode, maar niet zo goed als de kranten
lezer denkt, die bij de veilingberichten ziet dat de rijpe
Cox's, klasse I 70—75 meer dan een gulden per kg no
teert.
MOEDGEVEND
De gunstige appelprijs was door niemand voorzien.
Achteraf kan er natuurlijk wel een verklaring voor wor
den gegeven. Andere jaren was er een overproduktie in
de EEG van naar schatting 500 k 800 miljoen kg. Dit
jaar is de produktie meer dan een miljard kg lager, dus
er is een relatief tekort van enkele honderden miljoenen
kg. Althans voorzover te bekijken valt. Maar het tekort
is te wijten aan bijzondere (weers)omstandigheden. Van
uit deze redenatie wordt in de vakbladen met klem ge
waarschuwd tegen voorbarig optimisme. Waarschijnlijk
is de fruitcrisis nog niet achter de rug. We zijn op weg
naar evenwicht tussen vraag en aanbod, maar in „nor
male" jaren is dat waarschijnlijk nog niet bereikt. De
kans is levensgroot dat de prijs volgend jaar weer teleur
stelt.
april. Als de deur van de gascel dicht gedaan is blijkt
het vaak erg moeilijk die weer open te maken, omdat
men vindt dat het fruit er nog te kort in zit. Zouden
hierdoor geen goéde afzetkansen onbenut blijven? Wordt
het niet tijd om in te zien dat de bekende uitdrukking:
„Ik verkoop nog niet, want mijn fruit is nog goed", een
foutieve achtergrond heeft? Men moet immers niet wach
ten tot het fruit zijn beste tijd heeft gehad, maar als er
vraag is en het produkt nog aantrekkelijk is voor het pu
bliek.
Het is verheugend dat we met de moderne bewaar
methoden het fruit erg lang in een prima conditie kun
nen houden. Het gaat er echter om daar bij de afzet het
maximum rendement uit te halen. Tot nu toe doet ieder
wat recht is in zijn ogen. Vrijheid van handel en wandel
is een groot goed. Maar coördinatie bij de spreiding van
het aanbod lijkt niettemin steeds meer gewenst.
