Ervaringen
met aardappeloogst
1971
Afhankelijkheid van weersomstandigheden door agrarische
ondernemer deze zomer in sterke mate ondervonden
7
Bij de steeds groter wordende wagens met diepe bakken kunnen de eerst gerooide aardappels
een forse smak maken.
J. C. M. ROMME,
C.A.R. - Rarendrecht,
„Bedrijfsvoorlichting" Z.H.
Velen van u ligt het rooiseizoen van vorig jaar nog
goed in het geheugen. De rooiperiode, met name de
eerste helft kenmerkte zich door de zeer droge grond
en weersomstandigheden. Zo hier en daar werden
dagcapaciteiten behaald die duidelijk te hoog waren
om voor begrotingen te worden gebruikt. Dat dit niet
allemaal voordelen opleverde, bleek later duidelijk bij
de verwerking van het produkt. Om een goed produkt
te oogsten moest met veel overleg te werk worden
gegaan. Dit geldt trouwens niet alleen voor 1971 maar
onder allerlei omstandigheden. Voor wat betreft
grond, weer en gewas moet vooraf goed worden over
wogen op welke manier een kwaliteitsprodukt kan
worden verkregen. Al is het zo dat de aardappelen
vorig jaar erg gevoelig waren voor beschadiging, toch
zijn er nogal wat fouten gemaakt, die achteraf hadden
kunnen worden voorkomen.
HET LOOF
Het aardappelloof leverde in ihet algemeen weinig pro
blemen op. Voor een goede loofverwerking is het nood
zakelijk d!at de rugopbouw niet alleen goed is maar voor
al ook uniform. Treden er problemen op dan doen deze
zich op de eerste plaats voor bij de rooischaar, met name
in die gevallen waarbij er veel loof in de geulen ligt.
Onder deze omstandigheden doet men er verstandig aan
om. de rooischijven wat dieper te stellen waardoor het
loof wordt afgesneden. Stelt men de schijven echter te
diep af, dan kan hierdoor de bestuurbaarheid van de
trekker in gevaar komen.
Is er sprake van veel loof, dan kan men beter over
gaan tot loof klappen. Ook bij deze methode is het van
belang dat de rugopbouw goed en uniform is.
Bepaalde machines kunnen worden voorzien van een
aanbouwloofklapper waarbij in één werkgang wordt ge
klapt en gerooid. Een andere methode is het vooraf ver
wijderen van ihet loof met een aparte machine. Misschien
is er voor bepaalde omstandigheden de juiste machine
nog niet uitgevonden, maar in de meeste gevallen kan
met ibeide genoemde methoden acceptabel werk warden
verkregen, mits de machines goed zijn afgesteld; De loof-
klappers met verticaal draaiende klepels en uitgevoerd
met korte klepels boven de rug en lange in de geulen,
hebben in het verleden goed werk geleverd. In enkele
gevallen is de Roterra, uitgerust met lange tanden waar
aan kettingen waren bevestigd, voor dit werk ingezet.
De kwaliteit van het werk varieerde afhankelijk van de
omstandigheden van goed tot matig. In het algemeen zal
men met speciale machines betere resultaten behalen.
Waar vooral voor gezorgd moet worden is dat het
loof nooit te kort wordt afgeslagen. De loofrollen op de
rooimaohine hebben dan onvoldoende greep op de korte
stengels waardoor vrij veel beschadiging en verlies kan
optreden. Een goede loofscheiding op de machine wordt
voorts nog verkregen indien gezorgd wordt voor een
regelmatige invoer en verdeling op de ketting van het
loof en de aardappelen.
DE MACHINE
Een juiste afstelling van de rooischaren, schijven en
diabolorol is bepalend voor de regelmaat van invoer. De
scharerf moeten glad zijn en een vloeiende overgang heb
ben naar de rooiketting. Met de diabolorol wordt in
hoofdzaak de diiepte geregeld.
De dieptestelling moet zodanig zijn dat de rug juist
onder de diepst zittende knollen wordt doorgesneden. Bij
het poten moet hiermee al rekening worden gehouden.
Het afgelopen jaar was het vaak moeilijk om voldoen
de grond op de ketting te houden. Direct verband hier
mede houdt:
de verhouding draaisnelheid ten opzichte van de rijsnel
heid
Er dient veel aandacht te worden besteed aan de ver
houding van de draaisnelheid van de ketting en de rij
snelheid met de rooimachine. Een geringe rijsnelheid in
combinatie met een sneldraaiende ketting heeft tot ge
volg een snelle afvoer van het produkt met een groot
zeefeffect, maar tegelijkertijd een zeer grote kans op be
schadiging. De verhouding van beide snelheden dient
goed aangepast te worden aan de omstandigheden. Dit
kan men bereiken bij het gebruik van een trekker met
ruime keuze in versnellingen welke elkaar goed overlap
pen. Soms is ook met het toerental van de ai'«kas nog
wat te regelen.
Bij gemakkelijk uit te zeven grond moet men bij een
langzaam draaiende ketting de rijsnelheid zover opvoe
ren totdat het produkt nog goed is te verwerken. Onder
deze omstandigheden mag de ketting niet sneller draaien
dan ca. 70 m per minuut bij 540 toeren van de aftakas.
Hierbij kan dan gereden worden met een snelheid van
4 km/u.
De spijlenafstand
Mede in verband met de problemen die zich voordoen
met betrekking tot de aardappelopslag is de spijlenaf-
starad van groot belang. Afhankelijk van het gewas en
de grondsoort dient men niet verder te gaan met de spij
lenafstand dan 36 mm gemeten hart op hart. Voor veel
in ons gebied voorkomende gronden is 32 mm reeds vol
doende.
Het bekleden van de ketting verdient haast altijd aan
beveling om het gevaar van beschadiging tot een mini
mum te beperken. In de eerste plaats dient bekleding te
worden aangebracht op die plaatsen van de rooimachine
waar de aardappelen vallen en plotseling van richting
veranderen.
De schudintensiteit
Met behulp van de schudders onder de ketting is het
uitzeven nog verder te regelen. Onder de noq bekende
omstandigheden van 1971 moet men ook realiseren dat
deze schudders ook geheel uitgeschakeld kunnen worden.
Wanneer de aardappel de machine haast heeft verlaten
komt er nog een hele weg waarop we steeds verdacht
moeten zijn op het voorkomen van beschadigingen.
Bij de steeds groter wordende wagens met diepe bak
ken kunnen de eerste aardappelen een forse smak maken
indien er geen gebruik gemaakt wordt van de mogelijk
heid om die dwarsafvoertransporteur van de rooimachine
te laten zakken.
Maar al te vaak zien we nog dat de rooimachines wer
ken met de .langgerekte zwanenhals". Wanneer de afvoer
niet ver genoeg in de wagen kan zakken is het aanbren
gen van valbrekers geen overbodige luxe. Een brede en
schuinoplopende afvoertransporteur verdient aanbeveling
om het terugrollen van de aardappelen zoveel mogelijk
te beperken. In bepaalde gevallen, zoals verleden jaar,
kan overwogen om deze transporteur sneller te laten
draaien. Ook in de schuur bij het lossen moet de tech
nische apparatuur goed worden opgesteld en moet dé
plaatsing van de transporteur haaks op de boxenvuller
zoveel mogelijk worden voorkomen. Dit euvel kan vaak
worden opgelost door een extra tussen-transporteur te
plaatsen. De capaciteit van de boxenvuller en transpor
teur kan worden vergroot door hiervoor brede banden
te gebruiken. Het sneller laten draaien van de huidige
apparatuur moet worden ontraden omdat daarmee de
beschadiigingskiansen toenemen. Transporteurs met een
bandbreedte van minimaal 50 cm met voldoende hoge
V-vormige meenemers 35 mm) en uitgerust met rol-
lenondersteuning en bovendien bovenaandrijving hebben
ruim voldoende capaciteit. Ook kan men met de huidige
boxenvullers en transporteurs de valhoogte in de bewaar
plaats goed regelen.
Er is nog tijd om de machines grondig na te zien en
maatregelen te treffen voor eer. vlotte en goede ont
vangst van de aardappel in de schuur.
(Vervolg van pag. 6)
Behoudens een enkele bui hebben we op SCHOU
WEN EN DUIVELAND afgelopen week over 't weer
niet te klagen gehad. In ieder geval zijn de werk
zaamheden wat minder moeizaam verlopen dan
de laatste helft juli. Bijzonder groot is de regenval
geweest, hoewel plaatselijk nog grote verschillen in
mm. Schouwen en Duiveland is tot heden verschoond
gebleven van hagel, zodat de schade beperkt blijft bij
de plaatselijke wateroverlast.
Tot heden een moeilijke zomer wat het verloop van
de werkzaamheden betreft. Vanwege de vele en lang
durige regenval zal de opbrengst van diverse gewas
sen niet meevallen. Een positieve kant van deze ont
wikkeling is, dat de prijzen van enkele produkten op
goed niveau liggen.
Er is heden een goede belangstelling voor de vroe
ge selecties zaaiuien. In onze omgeving zijn enkele
telers die verkocht hébben voor 30 ct per kg, afge-
staart afgeleverd vóór 15 augustus.
De vroege aardappelen zijn goed aan de prijs ge
bleven. Het zal niet zo vaak voorkomen dat begin
augustus voor nog meer dan 30 ct per kg wordt ge
veild.
Groter zijn de problemen betreffende diverse kon-
traktteelten, w.o.: stamslabonen, doperwten, koolzaad
en enkele bloemzaden. Zowel voor kontraktant als
kontraktgever een moeilijke zaak. Op een enkele uit
zondering na hebben de stamslabonen 'veel geleden.
De doperwten een matige tot slechte opbrengst met
het nodige uitval.
In Duiveland wordt nog al wat koolzaad geteeld
van diverse koolsoorten. Zo het zich laat aanzien zal
deze teelt geen beste financiële uitkomst geven.
Het beeld van de bloemzaden is verre van gunstig.
De prijs staat vast, dus alleen opbrengst en kwaliteit
doorslaggevend.
Gunstig is tot heden het prijsverloop van de ge
sneden gladiolen. De telers die wat grove maten heb
ben opgeplant en daarvoor tijd hebben weten vrij te
maken, mogen tevreden zijn.
De ontwikkeling van het gladiolengewas heeft
hier en daar ook nogal te lijden gehad van de water
overlast. Laag gelegen gedeelten zien er niet best
uit. De prijs op de veilingen a.s. najaar kan eventueel
nog veel goed maken. Dat ligt allemaal nog verbor
gen. De prijzen van de geveilde tulpen blijven aan
de lage kant. Enkele telers hebben bij de leverantie
van de voorverkochte tulpen nogal wat moeilijkhe
den ondervonden. Anderzijds mag worden gekonsta-
teerd dat verschillende kopers, ondanks te dure in
koop ten aanzien van de veilingprijzen, de gekochte
TUINBOUWKLANKEN
partijen zonder moeite hebben aanvaard.
De oogst van de irissen is bij diverse telers ook
verlaat. Voornamelijk de telers die op mechanisch
rooien zijn ingesteld. In sommige gevallen zal niet
kunnen worden voldaan aan de leveringsplicht vóór
de datum, die op het koop brief je is gesteld. Afge
wacht zal moeten worden welke konsekwenties dat
zal geven. Bij lagere veilingprijzen dan in de vóór
verkoop bedongen, zal de acceptatie door de koper
wel eens problemen kunnen geven.
We vernamen vandaag dat een partij tulpen die
10 augustus bij de koper binnen moest zijn, de 11e
augustus werd aangevoerd en prompt geweigerd.
In de sektor bloembollen is het wat zulks aangaat
zeer zeker. Uitkijken en dagen tellen.
Eén ding heeft deze zomer ons als agrarische on
dernemers wel geleerd, n.l., dat we volkomen afhan
kelijk zijn van de weersomstandigheden.
Mogelijk is het goed, dat samenstellers van rappor
ten en adviezen hier ook acht op geVen. Het gebeurt
nog maar al te vaak, dat wordt uitgegaan van een
mechanisch gegeven, op basis waarvan planning ge
maakt wordt wat per arbeidskracht kan worden ge
rund.
Laat deze zomer ons weer eens te meer indachtig
hebben gemaakt dat we afhankelijke mensen zijn en
derhalve niet op theoretische gronden kunnen leven
en werken.
