Enkele indrukken
van de
fruitteelt in
België
5
bij de rooiaktie zelfs vrij veel jonge Cox's bomen opge
ruimd. Bijna algemeen wordt er over geklaagd dat er
aan dat ras niets te verdienen valt. Ook de hoeveelheid
James Grieve is zeer sterk ingekrompen. De Tydeman's
Early komt veel voor, doch is de laatste jaren niet meer
geplant, zodat ook dieze appel snel in betekenis terug
loopt. Voor Benoni is weinig belangstelling.
In de komende jaren zal het aandeel van de Golden
en Rode Goudreinette in de totale produktie nog vrij
sterk toenemen, want alleen van die rassen ziet men
veel jonge bomen. Tijdelijk was er belangstelling voor
de spurtypen van de Golden, maar vooral omdat men
hiervan meer ruwschillige appels oogst, is de animo voor
spurs weer sterk geluwd. Men houdt het op de gewone
Golden op IX als slanke spil. Wat nieuwe rassen betreft
komt men die Mutsu en Ida-red nogal eens tegen.
Bij de peren zal het aanbod van Conference en Cornice
het sterkst stijgen. Deze rassen werden de laatste jaren
verreweg het meest geplant. Het thans nog veel voor
komende ras Durondeau raakt uit de gratie.
GUNSTIGE KOELTARIEVEN
Op een andere, kleinere veiling te Sint Truiden, de
„Fruitcentrale", omzet 1415 miljoen, hanteert men
dergelijke bewaarvoorschriften niet. De heer Verjans, die
hierover de leiding heeft, vertelde ons dat de telers vrij
waren om zelf het moment van inbreng te kiezen. Wel
worden adviezen gegeven omtrent het beste tijdstip, doch
men moet zelf maar uitmaken of men zich hieraan wil
houden.
Ook werd de veiling te Glabbeek bezocht. Deze ligt in
het Hageland, een minder omvangrijk gebied, dat toch
een goede naam heeft omdat er veel jonge bedrijven
voorkomen die prima fruit afleveren. De directeur van
deze veiling vertelde dat ook daar de bewaartarieven
slechts 7 tot 10 ct per kg bedragen, ongeacht de bewaar-
duur. Overigens verklaarde hij een voorstander te zijn
van particuliere koelhuis-bouw. De teler moet zijn pro-
dukt zoveel mogelijk zelf bewaren en sorteren, was zijn
mening.
Kortgeleden waren we een dag in België, waar we
fruitbedrijven bekeken en tevens enkele veilingen be
zochten. Mede dank zij de deskundige begeleiding
van de heer J. de Coster, fruitteeltconsulent bij de
Belg. Boerenbond, kregen we indruk van de stand der
fruitgewassen en ontvingen we tijdens gesprekken
ook vrij veel inlichtingen over de gang van zaken bij
de bewaring en afzet van het Belgische fruit.
W?
GOED TEELTPEIL
In ons land is er wel eens neiging om de Belgen te on
derschatten, ook op fruitteeltgebied. Dat is echter heus
niet nodig. Ze kunnen er beslist ook wat van. De goede
bedrijven doen zeker niet onder voor de beste in ons
land. Het percentage intensieve beplantingen is wellichr
VRD GOEDE FRUITOOGST
Op de moderne Belgische fruitbedrijven verwacht men
een vrij goede tot goede oogst, ook al was de rui van de
Conference ongekend zwaar en klaagt men dat er aan de
jonge bomen te weinig overbleef, vooral ook wat betreft
de Doyenné du Cornice. De Golden op IX hing meestal
zo zwaar dat met carbaryl moest worden gespoten. De
indruk was dat de vruchtjes van de Golden een voor
sprong hadden in grootte op die in Zeeland. Waarschijn
lijk dank zij het iets warmere klimaat.
Op de verouderde en minder goed verzorgde bedrijven
zijn de vooruitzichten minder gunstig. Vooral de Goud
reinette laat het vaak zitten. Omdat ook in Nederland
de Goudreinette geen overmatig grote oogst zal geven,
lijkt de kans op een redelijke prijs voor dit ras zeker aan
wezig. Aan Golden zal er echter waarschijnlijk in Neder
land en België geen tekort zijn,, lijkt ons.
In België wordt ook gemopperd over de kersenoogst
Speciaal de Zure Morellen, daar Noordkrieken genoemd,
laten het zitten. De pruimen vertonen een onregelmatige
stand, doch de oogst leek ons groter dan in Zeeland. We
FORSE SUBSIDIE BIJ KOELHUISBOUW
Op alle drie veilingen werd medegedeeld dat men bij
koelhuisbouw, ook als het uitbreiding betreft, 25 sub
sidie contant krijgt uitgekeerd en verder nog 3 rente
subsidie ontvangt. Wellicht kunnen de gunstige koelta-
rieven hierdoor voor een deel worden verklaard?
Van die subsidie maakt men geen geheim. Volgens hen
was dat alles legaal, volgens een EEG-regeling die ook
voor Nederland! zou gelden. Een oficiële instantie moet
weliswaar eerst uitmaken of de geplande uitbreiding van
koelruimte gewenst en verantwoord is, maar dat is in
België maar een formaliteit. Bij voorbaat weet men al
dat die goedkeuring volgt. Stomverbaasd was men dat
die subsidie in Nederland niet gegeven wordt aan de
veilingen.
MILDER BELASTINGKLIMAAT
Natuurlijk kwam ook het gesprek weer op de inkom
stenbelastingen. In België kijkt mien altijd meewarig als
Aan een dergelijke fruittelerswoning kan men zien dat het belastingklimaat in
België milder is dan in ons land. Volledigheidshalve moet opgemerkt worden dat
de winst in 't algemeen wordt gebruikt voor sterker maken van 't bedrijf.
De fruitveiling te Sint Truiden verzorgt de afzet van een groot deel van de Bel
gische produktie.
zelfs hoger bij onze zuiderburen, want men is vroeger
op „veel bomen per ha" overgestapt dan hier. Wellicht
mede omdat de invloed van de boomkwekers bij het ma
ken van een plantschema er groter is.
Op het gebied van de pereteelt kan de „Ollander" veel
al nog wat van de Belg leren. Speciaal wat de peren
betreft kent men er vaklui, die nog ouderwets met de
boom kunnen praten. Bij de peren luistert vooral de snoei
erg nauw en in Nederland past men op peren nog te vaak
een appelsnoei toe. De peer leent zich echter niet best
voor cirkelmaaiersnoei en Little Wonder.
GOLDEN DOMINEERT ZEER STERK
De fruitteelt in België is vooral geconcentreerd in de
provincie Limburg, grenzend aan ons Nederlandse Lim
burg. Het middelpunt is Sint Truidien. In een wijde om
trek kwamen vroeger hier veel hoogstamboomgaarden
voor, waaronder Legiponten zo hoog als wolkenkrabbers
en omvangrijke Beurré de Merode bomen, die men daar
Dubbele Flippen noemde. Verder zag men er enorm veel
kersen; St. Truiden gold wel als het belangrijkste kersen
centrum ter wereld.
Nog steeds ziet men er vrij veel verouderde boom
gaarden, daarnaast komen er in toenemende mate jonge,
intensieve fruitaanplantingen met 2000 3000 bomen
per ha. De kersen worden snel schaarser.
De loessgrond is goed) van kwaliteit en geschikt voor
IX, zodat deze zwakke onderstam veel wordt gebruikt.
Op de jonge moderne bedrijven is het hoofdras Golden
Delicious. Hierop is nog veel meer de nadruk gelegd dan
in ons land. Verder is er de laatste jaren zeer veel Rode
Goudreinette geplant, type Bieling.
Cox's wordt al jaren vrijwel niet mieer geplant. Er zijn
zagen een aanplant ter grootte van enkele ha, beplant
met ca. 20 verschillende rassen, waarbij elke boom goed
tot zwaar beladen was. De eigenaar had nog nooit zo'n
grote pruimeoogst gehad.
Eens te meer trok daar een pruim de aandacht die
zeer grote, blauwe vruchten geeft en zowel Sultan .als
President wordt genoemd. De rijptijd is vrij laat, de prijs
ligt in België zo hoog, dat het financieel de winnaar is.
Is dat ras in ons land al beproefd?
VEILING ST. TRUIDEN
Interessant waren de gesprekken over afzet en bewa
ring. Te Sint Truiden zijn twee veilingen. De grootste
heeft een omzet, als we de francs goed in guldens hebben
omgerekend, van ca. 60 miljoen. De voorzitter van
deze veiling vertelde dat men er weer 3 miljoen kg CA-
cellen gescrubd bij gaat bouwen. Hiermee is een bedrag
van 25 miljoen francs gemoeid, dus ca. 1,8 miljoen gul
den. De bouw werd op 17 miljoen francs begroot en de
rest is nodig voor aanvullende benodigdheden. Er waren
nog flinke hoeveelheden Golden in voorraad; er waren
afleveringskontrakten tot augustus. Na de uitbreiding
zou het totaal aan koelruimte 13 miljoen kg bedragen.
Als bijzonderheid kan nog worden aangetekend dat de
veiling een grote machine exploiteert, waarmee per dag
12.000 plastic kratten worden vervaardigd.
De leden van deze veiling moeten zich bij de bewaring
aan zekere voorschriften onderwerpen. De cellen die voor
langdurige bewaring zijn bestemd gaan op een tevoren
vastgestelde dag dicht. Komt men te laat met zijn fruit
dan wordt men naar een andere cel verwezen die bestemd
is voor korter bewaren. De bewaartarieven zijn aanmer
kelijk lager dan we in Nederland gewoon zijn.
dit punt ter sprake komt, want men weet dat de Neder
landse ondernemer bijna alles naar de fiscus moet bren
gen als hij wat verdient.
In België heeft men de forfetaire belasting. Die wordt
per ha vastgesteld op basis van de gemiddelde winst in
een bepaalde tak van land- en tuinbouw. Dit belasting
stelsel is uitermate gunstig voor de beste telers. Die be
talen namelijk niet meer dan de telers die het minder
goed doen. In de jaren dat er flink in de fruitteelt werd
verdiend werd toch maar weinig belasting betaald. De
laatste jaren is de forfait op nul gesteld, dus de telers
die winst maken (en die zijn er toch altijd nog) betalen
niets. In België loont het dus om extra zijn best te doen.
De beste vakman, die het hardste werkt, mag voldoende
houden voor nieuwe investeringen, uitbreiding en reser
vering. Op dat punt is het verschil met Nederland wel
heel erg groot.
Het principe dat men de beste niet te veel voor de
minder goede moet laten opdraaien vindt men ook enigs
zins terug in de veilingprovisie. Men acht het niet juist
dat een teler die prima fruit een even hoog percentage
van de geldelijke opbrengst moet betalen als iemand die
rommel veilt. Te Glabbeek betaalt men een vast tarief
van 0,7 ct per kg plus 2*4 van de geldelijke omzet.
Voor fruit van bijv. 12 ct per kg betekent dit in feite
8*4 provisie (0,7 ct 0,3 ct 1 ct) tegenover voor
fruit van 60 ct per kg slechts 3,7 provisie (0,7 ct 4-
1,5 ct 2,2 ct). De redenatie is dat men als veiling aan
een kist slecht fruit vrijwel evenveel werk heeft als aan
een kist goed fruit. Vandaar die regeling.
Ondanks de lagere veiling- en koeltarieven wordt ove
rigens in België ook geklaagd over het rendement in de
fruitteelt. Vooral de druk van import-Golden uit het aan
grenzende buurland Frankrijk weegt erg zwaar.
A. v. O.
