De oogs-
van graszaad
9
Methode 12.
Elders in het land kent men het systeem waarbij de
kunstmest wordt aangevoerd in containers. Deze me
thode werd op de demonstratie gedemonstreerd in
combinatie met een hydraulische kraan en twee grote
strooiers. De „Atlas"-kraan was voorzien van een
grondbak, die de kunstmest uit de container over
gebracht in de strooiers. De gebruikte strooier was
de getrokken „Record"-strooier, waarvan het strooi-
mechanisme was uitgerust met vijzels. Deze machine
kan ook worden voorzien van strooischijven. Daar
naast was er een „Unimog-trekker met opgebouwde
„Accord"-strooier. Deze „Unimog" was voorzien van
speciale banden, maat 22.0020, waardoor het inspo-
ren tot een minimum wordt beperkt. In combinatie
met deze „Unimog" kan een transporteur met hydro-
motor worden aangesloten om het vullen vanuit een
'kipwagen mogelijk te maken.
VERWERKING VAN VLOEIBARE MESTSTOFFEN.
Voordelen zajn:
a.) arbeidsbesparing en -verlichting.
b.) betere verdeling door vaste werkbreedte.
c.) minder sporen.
d.) soms kan worden gemengd met bestrij
dingsmiddelen.
Nadelen zijn:
a.) meststofoplossingen zijn zeer corrosief en
corrosiebestendige apparatuur is vereist.
b.) het rendement op grasland is gemiddeld
iets lager.
c.) op kalkrijk bouwland treedt vervluchtiging
op. De gemiddelde stikstofwerking is ongev.
90% van KAS.
CA.R. - Goes
Bedrijfsvoorlichter Akkerbouw
J. C. VAN RERGEIJK
Op enkele uitzonderingen na is graszaad een teelt
voor de „kenner". Zeker de oogst, die voor de deur
staat, vraagt vakmanschap. Reeds vele maanden heeft
de teler zijn gewas verzorgd en kosten noch moeite
gespaard. Daarom is het zaak om ook de hoogst mo
gelijke kwaliteit en kwantiteit binnen te halen. Het
saldo voor dit gewas wordt dan zo hoog mogelijk.
Hieronder volgen enkele wenken, die belangrijk
zijn:
A. De oogsttijd
Om te bepalen of een gewas voldoende rijp is om
gemaaid te worden, neemt men een handvol zaad
stengels en klopt deze zachtjes op de hand uit. In
het maairijpe stadium moet er dan enig gevuld
zaad uitvallen. Om er zeker van te zijn of er vol
doende rijp zaad aanwezig is, maakt men tussen
wijsvinger en nagel van de duim wat zaad kapot.
De inhoud moet dan melig zijn. Men moet enig
zaadverlies nemen en dus niet te vroeg maaien.
B. De oogst
De zelfbinder heeft bij de oogst van graszaad geen
grote rol gespeeld. Het maaien op zwad, waarna
enkele dagen later met de maaidorser met een op-
raper wordt gedorst heeft algemeen ingang gevon
den. Daarnaast zien we de laatste jaren het van
stam dorsen dus maaidorsen bij enkele gras
soorten tot ontwikkeling komen.
1. Het zwadmaaien
Het zwadmaaien vereist de nodige zorg. In ver
band met de maximum capaciteit van de com
bine (onnodig leeg rijden) moet er op kleinere
percelen zoveel mogelijk rond gemaaid worden
en grotere percelen worden in gedeelten opge
zet.
Gebruikt wordt een messenbalk van minimaal
56 voet, de cirkelmaaier geeft meestal teveel
zaadverlies. De messenbalk, liefst een dubbele
om bij veel ondergras stroppen te voorkomen,
moet voorzien zijn van 2 zwadborden, om de
gemaaide zwaden zodanig van elkaar geschei
den te houden, dat een trekkerband er nog tus
sendoor kan. Door geleidestokken kan het vor
men van een gesloten zwad worden bevorderd.
Het meest gunstig is een stoppel van 78 cm.
Ie. om het zwad zo luchtig mogelijk te laten
liggen;
2e om bij het oprapen zoveel mogelijk onder
gras te mijden.
Bij gelegerde gewassen is het gebruik van een
d.) het gebruik van samengestelde oplossingen
(N.P.K.)is nog in ontwikkeling.
e.) per meter werkbreedte is een pompcapaci-
teit van minimaal 10 liter per minuut ver
eist.
Methode 13.
Als opbouwspuit was op de demonstratie een spe
ciale „A.B.Z."-spuit aanwezig. Deze machine was
voorzien van twee zuigermemkraanpompen, waarbij
het goed mogelijk is een extra tank voorop de trek
ker te monteren. De machine was uitgerust met
spleetdoppen van kunststof. Uit een gereedstaande
kunststoftank op een wagen kon de stikstofoplossing
worden gehaald. De gehele combinatie was overal
goed voorzien van corrosiebestendig materiaal.
Methode 14.
Bij deze methode was de stikstofoplossing opgesla
gen in betonnen bakken. Deze betonnen bakken die
nen behandeld te zijn tegen de inwerking van deze
vloeistof.
Dit was op de demonstratie echter niet gebeurd.
De spuitmachines, die bij dit systeem waren betrok
ken waren: „Allaeys", „Delvano" en „Unimog".
De Allaeys-spuitmachine werd in getrokken uit
voering gedemonstreerd. De machine was uitgerust
met spleetdoppen voor geringe hoeveelheden en te
vens met ketsdoppen voor grotere hoeveelheden per
ha. De werkbreedte bij spleetdoppn was 12 meter en
bij ketsdoppen 16 meter. Er was een zeer grote
pompcapaciteit aanwezig, n.l. 50 liter per minuut in
centrifugaal uitvoering. De constructie en de af
werking van de machine was zeer goed uitgevoerd.
„Delvano" demonstreerde met een zelfrijdende
machine met 26 meter werkbreedte. Ook deze ma
chine was voorzien van spleetdoppen. De machine
„scheidingsijzer" zeer gewenst, zoniet noodza
kelijk.
Is het zwad éénmaal gemaaid, dan moet er in
dien mogelijk niet meer in gewerkt worden, om
dat dit altijd gepaard gaat met zaadverlies.
2. Het verleggen
Is het door nat weer niet mogelijk om na 2 of
3 dagen te dorsen, dan bestaat de mogelijkheid
om het zwad op te pakken en het opnieuw, wat
luchtiger, neer te leggen met een zwadverleg-
ger. Hieraan is een opvangbak voor zaad ge
monteerd, waardoor het zaadverlies beperkt
wordt. Het verlegde zwad kan dan bij drogend
weer na enkele uren worden gedorst.
3. Het dorsen van de zwaden
Voor het oprapen van de zwaden is een doeken
opraapinrichting nodig vóór de combine, die
een draaisnelheid heeft gelijk aan, of iets snel
ler dan de voortbewegingssnelheid van de ma
chine.
t
Het overlegde zwad kan bij drogend weer na enkele
uren gedorst warden. Zaadverlies wordt hier door
een opvangbak voorkomen.
De maaidorser moet de rijrichting van de maai-
machine aanhouden, opdat eerst de pluim en
daarna het stro opgenomen wordt. De volgen
de pluim ligt op de halmsteel van de voorgaan
de. Er wordt dan met het zaad niet „gesleept",
waardoor zaadverlies wordt beperkt.
Bij het dorsen wordt langzaam gereden (gelij
ke snelheid of minder dan opraapdoek).
Afhankelijk van de doorsnede van de trommel,
60 of 42 cm, is het toerental voor beemdlang-
bloem, roodzwenkgras, italiaans raaigras, en
gels raaigras, kropaar en nog enkele minder
bekende soorten 8001.000 omwentelingen per
minuut. Timothee, veldbeemd en hoogstruis-
gras vergen 1.0001.200 toeren per minuut. Hoe
kleiner de trommel hoe hoger het toerental
moet zijn. Wordt er te langzaam gedraaid,
dan wordt er niet voldoende uitgedorst. Is het
was voorzien van twee pompen, één pomp met een
capaciteit van 200 liter per minuut voor het spuiten
en een pomp met een capaciteit van 700 liter voor
het vullen en het roeren. De machine leek goed be
schermd met corrosiebestendig materiaal.
„Unimog" was op de demonstratie met een ma
chine, waarmee in de praktijk reeds enkele jaren
vloeibare meststof wordt verspoten. Bij deze machi
ne wordt gébruik gemaakt van wervelplaatjes, die
van keramisch materiaal zijn. De onderdelen van de
spuitmachine waren voldoende bestendig tegen cor
rosie.
ALGEMEEN.
i
Het is een goede keuze geweest van het bestuur
van de Stichting voor Landbouwkundig Onderzoek in
Zeeuwsch-Vlaanderen om een dergelijke demonstratie
te organiseren. Er zal zeker nog enige tijd mee ge
moeid zijn vooraleer de kunstmestverwerking in losse
vorm algemeen wordt toegepast. Daarnaast is het nog
niet duidelijk of het meer in de richting zal >gaan van
vloeibare meststoffen dan wel dat de vaste meststof
fen zullen blijven. Het zal mede hierdoor zoals de
voorzitter de heer A. de Feijter ing. in zijn openings
woord stelde zaak zijn voorlopig de bestaande appa
ratuur op de bedrijven zoveel mogelijk te benutten.
Tijdens de toelichting wees de heer J. F. Andringa
ing. op de mogelijkheden en het gebruik van het ge
demonstreerde materiaal. Het investeren in een me
thode voor verwerking van losse kunstmest lijkt voor
de toekomst alleen verantwoord wanneer die als één-
mansmethode kan worden uitgevoerd.
De consulent voor de Akkerbouw en de Rundvee
houderij te Goes, ir. L. Th. J. M. de Wit, dankte aan
het einde van de middag allen, die hebben meegewerkt
aan het welslagen van deze demonstratie.
toerental te hoog, dan geeft dat teveel kortstro,
hetgeen narigheid en extra kosten met zich
'brengt.
Voor moeilijk te dorsen grassen, zoals timothee
en veldbeemd mag de korfingang niet meer be
dragen dan 23 mm en de uitgang 3—4 mm.
Bij makkelijk te dorsen grassen, de overigen,
liggen deze maten resp. op 58 mm en 610
mm.
Bij alle grassen moeten de schudders (bij veel
kortstro) ten dele door platen afgedekt worden
om te verhinderen dat veel kort stro in de zeef-
kast komt.
Het behoeft geen nader betoog, dat de machine,
met name korf en zeven, goed schoon moet zijn.
4. Het van stam dorsen
In natte oogstperioden kan een zwad vaak lang
nat blijven liggen en gaat het jonge gras erdoor
heen groeien. Dit geeft, ondanks de mogelijk
heid van „verleggen" veel moeilijkheden en
verlies. Daarom gaat men er meer en meer toe
over om graszaad van stam te maaidorsen. En
kele punten, hierbij van belang, zijn:
Er kan met een „vol"mes gemaaid worden.
Het aantal dorsuren wordt daardoor met onge
veer verminderd.
De rijsnelheid mag niet hoger zijn dan bij
dorsen uit het zwad.
Er worden hoge eisen gesteld aan het mes
(om stroppen te voorkomen).
De korf staat vrijwel op dezelfde breedte als
voor granen.
1 Een perceel rijpt nooit helemaal precies ge
lijkmatig af. Daarom moet de dorsrijpheid van
het hele perceel aan hoge eisen voldoen. Het is
precisiewerk.
Een vaststaand gewas is in natte perioden
eerder droog (verdamping door levende delen).
Hét probleem is het vochtgehalte van 2550
Er dient onmiddellijk gedroogd te worden met
koude of enigszins warme lucht. Het product
broeit vrijwel onmiddellijk.
De teler dient daarom, wanneer hij niet op een
zodanige afstand van de ontvangende firma
woont, dat vervoer zonder kwaliteitsverlies kan
plaatsvinden, zelf maatregelen te nemen. Hij
dient daartoe de beschikking te hebben over
een geschikte ruimte. Een aardappelbewaar
plaats leent zich daarvoor meestal uitstekend,
mits er geen gebruik gemaakt is van een kiem-
remmingsmiddel.
Drogen op een roostervloer, bedekt met ju
te, is de beste methode. Een niet te dikke laag
moet dan nog regelmatig omgeschept worden.
Bij het drogen op een vloer met bovengrond
se luchtkanalen mogen laatstgenoemde niet
meer dan 1 meter (hart op hart) van elkaar
verwijderd zijn.
In zakken drogen is niet aan te bevelen (on
regelmatig)
Verwarm de lucht niet verder dan 30 graden C.
of niet meer dan 10 graden boven de buiten
temperatuur.
Te snel drogen verlaagt de kiemkracht.
SAMENVATTING
Om het maximale rendement van de graszaadteelt
te verkrijgen is ook de oogst vakwerk. Hoge eisen
worden gesteld aan gewas en machines.
Het drogen, dat op de meeste bedrijven zelf moet
gebeuren, vereist de nodige accuratesse.
