Enkele opmerkingen over de
teelt van winterbloemkool
Consulentschap voor de Tuinbouw „Goes"
B STEENBERGEN
en
F. VADER
(Het afgelopen seizoen is zeer goed geweest voor de telers van winterbloem-
kool. Er was vrijwel geen uitval van planten, het weer werkte mee om een
kool van goede kwaliteit te krijgen en wat het belangrijkste was: de prijs
was zeer goed. Bij velen waren de resultaten daarom zodanig dat het naar
meer smaakt. Wat dit jaar geweest is, zegt echter nog niets voor een
volgend jaar. Zowel met de teelt als met de prijs kan het een volgende
keer heel anders verlopen.
Hoewel de vorige oogst pas achter de rug is, wordt het alweer tijd om te
gaan zorgen voor het nieuwe gewas. Om het begin van de teelt zo gunstig
mogelijk te laten verlopen, willen we enkele mogelijkheden bespreken die
hierop invloed hebben.
RASSENKEUS
Vooral als men een wat grotere oppervlakte winterbloemkool teelt is het aan
te bevelen om te proberen spreiding te brengen in de oogst. Dit kan men doen
door vroegere en latere rassen te planten. Tussen de vroegste en de laatste
rassen zit ongeveer 14 dagen verschil in oogstdatum.
De vroegste rassen zijn over het algemeen het minst oogstzeker. Op grotere
percelen worden deze dikwijls gebruikt om de afvoerstruxen m het perceel
vol te zetten. Als ze zijn geoogst heeft men ruimte gekregen om met een
trekker door het gewas te rijden om de latere rassen af te voeren.
Tot vorig jaar waren er alleen goede winterbloemkeolrassen van de Zeeuwse
Groentetelers Organisatie. Nu zijn ook verschillende zaadhandelaren met
goede rassen op de markt gekomen. In onderstaand staatje vindt u de resul
taten van de gébruikswaardeproeven die beoordeeld zijn in 1970 en 1971.
De rassen 'zijn hier gerangschikt in volgorde van vroegheid.
ras
le en 2e gebmiks-
uitval geoogst kwaliteit waarde
leverancier
Zeer vroeg:
Armado April A
20
70
75
7.0
Royal Sluis, Enkhuizen
Vroeg:
Armado April B
21
70
77
7.3
Royal Sluis, Enkhuizen
Marchpast
28
62
76
6.0
Sluis en Groot, Enkhuizen
Middelvroeg:
Markanta
18
76
70
7.3
Beemsterboer, Warmenhuizen
Armado Mei
8
91
82
7.0
Royal Sluis, Enkhuizen
Armado tardo
23
73
74
5.3
Royal Sluis, Enkhuizen
Aprilex
14
77
74
6.5
Sluis en Groot, Enkhuizen
A 13
32
63
82
5.5
Z.G.O., Goes
A middenvroeg
28
68
70
6.5
Z.G.O., Goes
Laat:
Maystar
20
75
79
7.0
Sluis en Groot, Enkhuizen
C middenvroeg
25
68
81
7.3
!Z.G.O., Goes
WELKE OPPERVLAKTE?
De oppervlakte die men wil zetten moet aangepast zijn aan de hoeveelheid
arbeid die men beschikbaar heeft bij de oogst, want dit is de drukste periode.
De topdrukte van de oogst valt meestal tussen 1 en 15 mei. Het ene jaar 'kan
het iets vroeger en het andere jaar iets later zijn.
De werkzaamheden die bij de oogst verricht moeten worden, zijn: afdekken,
uitsnijden, afvoeren, schoonmaken en sorteren. Het afdekken kan men op ver
schillende tijden uitvoeren, maar de andere bewerkingen moeten 's avonds en
's morgens vroeg voor de veilingtijd gebeuren. De tijd die men dan beschik
baar. heeft is bepalend voor de oppervlakte die men kan verzorgen. In het
algemeen kan men stellen dat men per volledig beschikbare arbeidskracht niet
meer dan 20 a 25 are winterbloemkool moet planten. In de topdrukte moet deze
man dan 6 a 7 uur per dag hiervoor uitrekken.
ZAAIEN
De hoeveelheid planten die men wil hebben is afhankelijk van de oppervlakte
die men wil zetten. Men moet rekenen op 10.000 planten voor 40 are. Voor
deze 10.000 planten moet men 100 gram zaad gebruiken.
Het zaad kan zowel breedwerpig als op rijtjes worden gezaaid. Het komt er
op aan dat men het zaad goed verdeelt. Het 'beste resultaat krijgt men als
men 1 gram' zaad op 1 m2 verzaait. Vóór het zaaien moet de grond ontsmet
worden tegen de koolvlieg. Dit kan gedaan worden met Birlane granulaat
4 gram/m2 of Phytosol granulaat IVz ook 4 gram/m2. Eventueel kunnen deze
middelen ook als strooipoeder of spuitmiddel worden gebruikt. Na het strooien
of spuiten moeten deze middelen licht ingewerkt worden. Voor het zaaien moet
geen of zeer weinig stikstof worden gegeven.
De beste zaaitijd is rond 25 juni, in ieder 'geval voor 1 juli; Het blijkt
ieder jaar weer dat dit het beste uitkomt, zodat men heraan goed de hand
moet houden. Na het zaaien kan op het plantenbed worden gespoten tegen
onkruid met Ramrod (70 gram per are).
Enkele weken na opkomst voeren we zo nodig een bestrijding uit tegen valse
meeldauw met zineb. Eén week voor het planten wordt gespoten met een
systemisch luisdodend middel, gemengd met één van de volgende rupsenbe
strijdingsmiddelen: Thiodan 150 gr. of Nexagan 25 250 gr. per 100 1. water.
PLANTEN
De beste planttijd is de eerste helft van augustus. Op het landbouwbedrijf
zijn dan al verschillende stoppels beschikbaar. Grond waar erwten, vroege
aardappelen, plantuien, vlas of graszaad zijn geteeld, is zeer geschikt. Ook
een graanstoppel kan gebruikt worden. De opslag hiervan, vooral winter
tarwe, kan echter wel eens hinderlijk zijn. De grond moet wel goed door
latend zijn en een goede structuur hebben.
Om een rustige groei te krijgen moet men voor het planten niet te veel
stikstof strooien; op een graanstoppel b.v. 250 kg kalkammonsalpeter per ha.
Winterbloemkool telen we bij voorkeur op ruggen. Als rijafstand kan 65 of
75 cm worden aangehouden. De plantafstanden worden dan 65 x 70 cm of
75 x 60 om. Enige weken na het planten, als de planten goed aan de groei
?ijn, worden ze aangeaard. Daarna kan gespoten worden tegen het onkruid
met kg simazin per ha.
Ook kan uitgeplant worden op vlakveld en later de planten aanaarden. Als
deze werkwijze wordt gevolgd, moet bij het planten secuur worden gewerkt.
DU\GE1\ V AN DE WEEK
1-IET is weer druk in de groentesector. Er komen
grote aanvoeren van komkommers en tomaten.
Helaas zit 't de laatste weken met de prijsvorming niet
al te best, zeker niet voor de komkommers. De tomaten
deden 't aanvankelijk ook erg slecht, maar hierin is de
laatste tijd enige verbetering gekomen, zodat we nu
op een niveau zitten dat wat hoger ligt dan het vorig
jaar.
De komkommers liggen al enkele weken lager in
prijs dan het vorig jaar. Het verschil bedraagt gemid
deld ongeveer 30 Het aanbod vertoont ten opzich
te van het vorig jaar weinig verandering, maar de afzet
gaat moeilijker en hiervoor zijn verschillende redenen
te noemen. In de eerste plaats is er een grote concur
rentie van Oost Europese landen en met name van
Bulgarije.
In de tweede plaats waren de weersomstandigheden
niet direct gunstig voor een vlotte afzet van komkom
mers en dat gold eigenlijk ook voor tomaten. Het was
dikwijls te koud en guur en voor een vlotte afzet moet
het warm en zonnig zijn.
Vorige week vond er heel wat doordraai plaats van
komkommers en de prijzen van de kleine en middelma
ten lagen tussen 15 en 20 cent. Dat is te weinig voor
een rendabele teelt.
Niet alleen de grote Oost Europese concurrentie
speelt een rol, maar Engeland is ook een kleinere af
nemer dan het vorig jaar en dat komt door de grote
produktie die er in dit land is.
I-JET Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen
wijdde vorige week in haar officieel orgaan
Groenten en Fruit een beschouwing aan het kasslasei-
zoen 1972. De resultaten hiervan zijn erg wisselvallig
geweest.
Na een bespreking van de gang van zaken bij dit
produkt wordt gesteld dat de Nederlandse glassla-
telers in de toekomst rekening moeten houden met
het verder opdringen van de Belgische glassla, vooral
in West-Duitsland en Zwitserland, terwijl bovendien
met name in Zuid-Frankrijk de teelt in plastickassen de
ruimte voor Nederlandse en Belgische glassla op de
Franse markt kleiner maakt.
Hierbij voegt men dan het strengere toezicht van de
buitenlandse plantenziektekundige instanties op het
voorkomen van residuen op bladgroenten en dan ge
looft het C.B. duidelijk te hebben gemaakt dat de Ne
derlandse glasslateelt voorlopig weinig mogelijkheden
tot verdere expansie heeft. Vooral de telers met teelt
plannen voor de oogstperiode oktober-februari wor
den aangeraden de nodige voorzichtigheid te betrach
ten. We maken melding van dit advies omdat plaatse
lijk in ons gebied de teelt van kassla van betekenis ie
en men doet er dus goed aan zich terdege te bezinnen
op de kansen die men met deze teelt heeft en dat zijn
zowel goede als kwade.
De resultaten van het afgelopen jaar worden meest
al mede in beschouwing genomen bij het vaststellen
van het teeltplan voor het volgend jaar. Het is nodig
dat men zich er terdege rekenschap van geeft dat de
expansiemogelijkheden voor kassla erg klein lijken te
zijn. Alleen vragen we ons dan steeds meer af welke
mogelijkheden er nog over blijven.
C!NDS enkele weken is in ons gebied de pluk van
aardbeien aan de gang en deze aardbeien zijn
dan geteeld onder plastictunnels. Gebleken is opnieuw
dat deze teeltmethode een welkome aanvulling geeft
tussen het seizoen van de kasaardbeien en de volle-
grondsaardbeien. Dé teelt onder plastictunnels brengt
beste resultaten en we mogen aannemen dat de ani
mo toe zal nemen. Dat lijkt ook gerechtvaardigd want
de aardbeien beginnen steeds meer in de mond te ko
men en dan zullen we voor een geregelde marktvoor-
ziening moeten zorgen.
De prijzen van de aardbeien van onder plastic zijn
over het algemeen belangrijk hoger dan van de kas
aardbeien. Daarbij willen we niet beweren dat we en
kel naar deze teeltmethode moeten, maar wel dat we
er kansen in zien voor het kleinfruitbedrijf.
Vooral Red Gauntlet en Gorella doen"het heel goed
op die manier. Vola geeft nog al wat moeilijkheden
door een veel te grote bladontwikkeling en veel rot dit
jaar.
We zien ook dat de aardbeien los in het z.g. aard
beienkratje belangrijk meer opbrengen dan de aard
beien in doosjes, dat is de traditionele manier van aan
bieden. De overige kleinfruitgewassen zullen over en
kele weken geoogst kunnen worden. Dat betekent een
drukke periode waarin de inzet van velen nodig zal zijn
om alles tijdig binnen te krijgen.
TN de periode voor de oogst blijft de gewasbescher
ming bij voortduur de aandacht vragen. Vooral de
bestrijding van het vruchtrot moet regelmatig voort
gaan, zeker bij het huidige wéertype. Verder moet re
gelmatig worden gecontroleerd op de aanwezigheid
van luizen enz.
Wat die gewasbescherming betreft, willen we nog
een keer wijzen op de noodzaak om de uiterste voor
zichtigheid te betrachten en de voorgeschreven vei
ligheidstermijnen goed in acht te nemen. Er staan be
langrijke zaken op het spel. Terecht is iedereen op
scherp gesteld wanneer het gaat om het gebruik van
bestrijdingsmiddelen. We kunnen beslist niet hebben
dat de tuinbouw door de onvoorzichtigheid van een
enkeling in discrediet zou worden gebracht. Er is een
geregelde controle op de aanwezigheid van residu.
Zorg er voor dat er geen klachten komen.
