Tuinbouwkommissie
besprak
aktuele vraagstukken
DINGEft V> DE WEEK
6
maandag 15 mei j.l. kwam te Bergen op Zoom
de Tuinbouwkommissie der ZLM in vergadering
bijeen, onder leiding van de heer M. J. Goud. Deze
richtte bij de opening een speciaal woord van wel
kom tot de heer G. W. Bos, voorzitter van de hoofd
afdeling Tuinbouw van het Landbouwschap, ir. H. Syt-
stra, consulent voor de tuinbouw en de heer C. G.
Trouw, secretaris van de afdeling tuinbouw van het
K.N.L.C., alsmede tot de heren A. Bal en P. de Mees
ter die als nieuwbenoemde kommissieleden voor het
eerst aanwezig waren.
De bijeenkomst was goed bezocht, terwijl over be
paalde onderwerpen (o.a. rentesubsidies) zeer leven
dig werd gediscussieerd.
Besloten werd de heren J. A. Vogelaar en L. de
Zwart voor te dragen als plaatsvervangende hoofdbe
stuursleden. De voordracht aan het Hoofdbestuur voor
samenstelling van de „kleine tuinbouwkommissie"
werd als volgt: M. J. Goud, R. den Engelse, J. A. Voge
laar (alle 3 fruitteelt), A. Bal (bloembollen, grove tuin
bouw) en G. Sterrenburg (glastuinbouw).
OOGST EN AFZET
|1\E voorzitter deelde mede in zijn overzicht be-
treffende de afzet dat het prijsverloop bij de
appels, en dan in het bijzonder bij de Golden Deli
cious, zeer teleurstellend is. Er is nog steeds sprake
van overaanbod. Bij inventarisatie blijkt regelmatig
dat de voorraden aanmerkelijk groter zijn dan vorig
jaar en in de meeste andere landen van de EEG is
dat ook het geval. Daardoor staat de prijs aanhou
dend onder druk. Bij de peren was de gang van
zaken gunstiger, althans in het zuid-westen van ons
land. Maar de appelteelt zal weer verliesgevend zijn.
De fruitcrisis is nog niet ten einde.
Bij de glasaardbeien, die vooral te Kapelle en
omgeving belangrijk zijn, is ook sprake van te lage
prijzen. Tevens liet bij het vroege ras Glasa de kg-
opbrengst vaak te wensen over.
Een meevaller werd geboekt door een aantal vol-
legronds-tuinders, die winterbloeonkool in hun teelt
plan hadden opgenomen. Er was bijna geen uitval,
de weersomstandigheden waren gunstig voor een
goed uitgroeien van de kool en de prijzen waren
hoog. Zelden was de teelt van winterbloemkool zo
probleemloos en lonend als dit seizoen.
De stand van de bloembollen is goed. De gladiolen-
markt is vriendelijker dan vorig jaar. Bij de tulpen
is momenteel weinig handel; de prijs van de cultivar
Apeldoorn staat door te groot aanbod onder druk.
Naar irissen is een bevredigende vraag.
Wat de vooruitzichten voor de nieuwe fruitoogst
betreft, merkte de voorzitter op, dat het nog te
vroeg is om hierover een oordeel te geven. Voorlo
pig lijkt het dat de peren, ondanks het koude, schrale
weer tijdens de bloei, goed gezet zijn. Bij de
appels zijn er plaatselijk te weinig bloemen bij Cox's
Orange en Goudreinette.
WEINIG STEUN MEER VOOR FRUITTEELT
lUET lijkt er op, dat de fruitteelt weinig steun
meer van de overheid te verwachten heeft, al
dus de heer Goud. 'Ondanks alle toezeggingen dat
hij zijn beleid af zou stemmen op het rapport Little,
heeft minister Lardinois alle aanbevelingen uit dit
rapport naast zich neer gelegd. Concreet is er alleen
de toezegging voor toepassing van de 3-2-1-regeling
bij veilingfusies. Gehoopt wordt op een zodanige
verbetering dat het ook mogelijk zal zijn dat de
regeling wordt toegepast bij nauwe samenwerking
als aanloop voor een fusie.
De komende jaren zullen waarschijnlijk voor de
fruitteelt nog moeilijk zijn, want onder normale om
standigheden zal de produktie hoog blijven. Jammer
dat daarom de suggestie om het rooien in ons land
extra te stimuleren van de hand werd gewezen. De
bestaande bedrijven moeten vaak vernieuwen en
soms uitbreiden, wat een produktiestijging tot gevolg
heeft, die alleen verantwoord is als elders wordt
ingekrompen.
Bij het bekend mlaken van de overbruggingsrege
ling voor de fruitteelt, een paar jaar geleden, was
minister Lardinois van mening „dat het op deze wijze
mogelijk moet zijn de levensvatbare bedrijven door
de moeilijke jaren heen te helpen zonder dat de
uit de financiering voortvloeiende verplichtingen zo
zwaar worden, dat daardoor de voortzetting van het
bedrijf zou worden bedreigd," Een lange, ietwat
moeilijke zin, die bij rustig nalezen veel goeds be
loofde. Nu lijkt het er echter op dat de eigenaren
van „levensvatbare bedrijven", die met tekorten
kampen, naar de Rijksgroepsregeling 'Zelfstandigen
van de Bijstandswet worden verwezen. De fruittelers
die in de knel zitten kunnen op deze regeling inder
daad een beroep doen, doch dat kan iedere andere
zelfstandige ook. Het is geen speciaal voorrecht voor
de fruitteelt. Men moet wel bedenken dat de over
bruggingsregeling tot stand kwam omdat steun via
de Rijksgroepsregeling Zelfstandigen onvoldoende
functioneerde.
Nieuwe aanvragen voor de overbruggingsregeling
worden niet meer in behandeling genomen. Men
wordt verwezen naar het Borgstellingsfonds. Ten
aanzien van de telers die thans met overbruggings
krediet werken, dus voor de lopende gevallen, heeft
de minister verklaard met het Landbouwschap te
willen praten over een regeling die dan in principe
getroffen zal worden voordat in ons land het Brus
selse structuurbeleid wordt toegepast.
ONDOORZICHTIG ENERGIEBELEID
IVE heer Bos ging in op de situatie bij de glastuin-
bouw. Hierbij is vooral veel onrust door het
aardgasbeleid van de overheid. Indertijd is er op
aangedrongen, vooral uit het oogpunt van „schone
lucht", om over te gaan van olie op aardgas. Er werd
een omschakelingspremie gegeven en de gasprijs lag
gunstig ten opzichte van de olieprijs. Men wist daar
bij ongeveer waar men aan toe was, want er was
een „plafondprijs" vastgesteld. Daarom werd gedacht
dat men op dat punt redelijk veilig zat.
Onverwacht is het energiebeleid echter omgebo
gen. Onder het motief dat de gasvoorraden te snel
minderen, is er sprake van verhoging van de gas
prijs om het verbruik af te remmen. De tuinders
willen graag een jaarkontrakt tegen een bepaalde
prijs, om een redelijke kostenkalkulatie te kunnen
maken. Maar minister Langman schijnt daar weinig
voor te voelen. Het is tevens moeilijk om tot een
gesprek te komen over prijs en beleid, zodat het
momenteel een onoverzichtelijke, onbevredigende en
onbegrijpelijke affaire is.
Er is nu nog sprake van een koppeling van de prijs
van aardgas en olie. E!r zal een milieuheffing komen
op het olieverbruik, die dan ook weer doorberekend
zal worden in de gasprijs, ingevolge die koppeling.
Ook schijnt er sprake van te zijn dat de restitutie op
de olie-accijns komt te vervallen, wat dan eveneens
invloed zal hebben op de gasprijs. Het ziet er der
halve naar uit dat de stookkosten binnen afzienbare
tijd aanmerkelijk zullen stijgen. Het pijnlijke is,
dat die hogere kosten wel weer niet gecompenseerd
zullen worden door een hogere prijs, zodat het wel
weer de tuinder zal zijn die het gelag moet betalen.
RENTESUBSIDIES
VANZELFSPREKEND werd uitvoerig gesproken
over de EEG-rentesubsidies. Dit onderwerp
houdt allerwege de gemoederen bezig. Sommigen
in land- en tuinbouwkringen schijnen er veel van
te verwachten. De vergadering was echter van me
ning dat men er weliswaar uit moet halen wat er
in zit, maar hierbij nuchter moet blijven. In principe
moet men een investering alleen doen als die volle
dig verantwoord is en in de bedrijfsvoering past,
zodat men die ook zonder subsidie zou doen. Men
houdt namelijk toch nog hoge aflossingsverplichtin
gen en ook rentekosten.
Het wachten is momenteel op de richtlijnen en
normen voor de toepassing van rentesubsidies in ons
land. Op 19 mlei wordt hierover meer bekend. Voor
de fruitteelt is belangrijk of particuliere koelhuis-
bouw er al dan niet onder zal vallen. Door het
Landbouwschap is hieromtrent een positief voorstel
gedaan. Met die bouw komt men onherroepelijk ook
voor andere investeringen te staan, zoals heftruck of
stapelaar, stapelkisten, erfverharding, enz.
Minister Lardinois heeft laten doorschemeren dat
het gezien de personeelsbezetting bij zijn departe
ment vrij veel tijd zal kosten om voor alle takken
van land- en tuinbouw richtlijnen te ontwerpen. Hij
schijnt daarom veehouderij en akkerbouw voorrang
te willen geven. De heer Bos zei dat het Landbouw
schap er met klem op aan dringt dat alle agrarische
bedrijfsgenoten tegelijk de kans krijgen, zonder voor
rang. Verder is gevraagd om de mogelijkheid voor
aanvragen open te stellen met „terugwerkende
kracht" vanaf 29 april, de datum waarop het besluit
in Brussel werd genomen. Overigens onderstreepte
de heer Bos dat de ondernemer zelf zijn beslissingen
moet nemen en daarbij zich niet te veel moet laten
leiden door eventuele subsidiemogelijkheden.
Nadat o.a. van gedachten was gewisseld over ge
wenste wijze van fruitafzet (al dan niet poolen en
concentratie van het aanbod) sloot de voorzitter de
vergadering, met dank voor aller inbreng en de
geanimeerde discussie.
p R is in de vaderlandse pers de laatste weken
nog al wat te doen geweest over het rooien
van bomen en de verarming van het milieu die hier
van het gevolg is. Aanleiding daartoe was de opmer
king van minister Lardinois in de Eerste Kamer dat
de rooipremie gaat verdwijnen.
De natuurbeschermers juichen dit toe en brengen
naar voren hoeveel waardevols er verloren gaat door
het rooien van fruitbomen en gevraagd wordt aan de
regering om daar wat aan te doen. Met name het Mi
nisterie van C.R.M. wordt naar voren gebracht als
zijnde het aangewezen ministerie om er voor te zor-
geh dat er niet verder wordt gerooid. In een van de
kranten lazen we dat C.R.M. tot taak heeft Minister
Lardinois er van te overtuigen dat een boom ook nog
wat anders kan zijn dan een economisch gegeven;
een beetje blijheid bijvoorbeeld voor de toerende re
creant.
In het Utrechts Nieuwsblad lazen we zo'n verhaal.
Er werd in gezegd dat degenen die nog willen genie
ten van bloesemtochten langs bloeiende boomgaar
den vlug moeten zijn want de Utrechtse bloesemroute
van de A.N.W.B. zou volgens deze krant het volgend
jaar definitief tot het verleden behoren.
In het betreffende verhaal wordt dan verder ge
zegd dat het op zichzelf goed en fijn is dat de rege
ring wat wil doen om noodlijdende fruittelers te hel
pen. De condities waarop de premie (voor rooien)
wordt verstrekt komen volgens deze krant echter voort
uit een manier van denken die niet alleen door z.g.
welzijnswerkers, maar zelfs door moderne economen
als hopeloos verouderd wordt beschouwd.
Steeds vaker hoor je bij eigentijdse economen de
opvatting verkondigen dat wij moeten komen tot een
economische waardebepaling van dingen die altijd
als factoren zonder economische waarde zijn be
schouwd: schone lucht, fris water, fraai landschap.
Moderne economen willen dat ook deze dingen een
soort prijskaartje krijgen, net als machines, gebou
wen, arbeid en wat er allemaal nog meer komt kij
ken aan traditionele economische faktoren. Dat be
tekent dat een appelboom niet alleen meer getaxeerd
moet worden naar zijn opbrengst in kilo's appels,
maar ook naar zijn aandeel in de schoonheid van het
landschap en dat is natuurlijk erg moeilijk.
TN het Utrechts Nieuwsblad wordt dan ingegaan
op de moeilijkheid om de prijs hiervan te me
ten en het schrijft dat vandaar noch Arthur D. Little
noch minister Lardinois, noch een van zijn ambtena
ren zich er aan waagt. Ze houden zich vast aan oude,
vertrouwde normen al zullen ze daar alle bomen van
Nederland voor moeten rooien. Er wordt dan bij ge
zegd: maar ja, deze mensen hebben misschien nog
nooit de Bloesemroute gereden.
De kwestie van het betalen om de bomen te laten
staan wordt dan nog verder uitgewerkt en tegelijk
wordt de lezer nog eens voorgehouden dat na het
rooien er weer grond beschikbaar komt waarop dan
b.v. graan wordt verbouwd dat de schatkist ook weer
geld gaat kosten. Het blijft de belastingbetaler geld
kosten, zo wordt gezegd en gevraagd wordt om er
bij de minister voor te ijveren dat de mensen in elk
geval kunnen zien wat er met hun geld gebeurt en
dat zou dan kunnen door de bomen te laten staan
en er steun voor te geven.
I-JET is geen op zichzelf staand verhaal. We komen
ze in velerlei variaties tegen in de vaderlandse
pers. Alleen is duidelijk dat ze geschreven zijn door
buitenstaanders die niets weten van de problematiek
van de moeilijkheden in de fruitteeltsektor. Het is in
derdaad een landschappelijke verarming wanneer er
veel boomgaarden worden gerooid. Ook in bepaalde
delen van ons gebied kunnen we daarvan mee praten.
Ook bij ons zijn er gaten gevallen in het landschap
en dat is jammer. We zien echter nog niet zitten dat
dit anders zou kunnen langs de weg van subsidie op
het laten staan van bomen zuiver met een landschap
pelijke waarde. De boomgaarden zullen blijven wan
neer de situatie in de fruitteelt weers enigszins nor
maal wordt en hiervoor is een grondige Europese aan
pak van het probleem en gelijke kansen voor de Ne
derlandse ondernemer, van grote betekenis. Hiervoor
zou bijvoorbeeld ook nodig zijn dat we in de voor
jaarsmaanden niet worden overstroomd met appelen
van het zuidelijk halfrond van de nieuwe oogst die
ons produkt in de weg zitten. Hiervoor zou een be
scherming aan de E.E.G.-grens een onmisbare voor
waarde zijn, maar het lijkt nog steeds niet te kunnen
of men schijnt het niet te willen. Er is al zoveel over
gezegd en geschreven maar het zijn weer de appelen
van de nieuwe oogst die het op het ogenblik bedër-
ven voor onze Golden Delicious, terwijl de kwaliteit
van ons produkt ook best is.
Vorige week schreven we over de rentesubsidies
voor ontwikkelingsbedrijven. Uit wat er thans over be
kend is blijkt wel dat we daarvan ook nog niet al te
veel verwachtingen moeten hebben. Er blijken voor
al voor de fruitsektor nog al wat vragen te zijn. De
opzet van de Europese regeling is goed, daar gaan
we van uit. We hebben nu enkel maar nodig dat Ne
derland er ook een goede uitleg en vooral uitvoering
aan geeft.
