Nogmaals:
Het frutteeltrapport „Little"
Nog teveel slecht fruit
WAT het rooien en herplanten betreft wordt eerst
een beschouwing gegeven hoe alles verlopen zal
als er niet wordt ingegrepen, alsook wat men middels
bepaalde maatregelen wil bereiken. Als er niets gedaan
wordt, zal volgens het rapport in de komende 5 jaar
9000 ha appels worden gerooid en slechts 2000 ha her
plant. In de volgende 5 jaar (19761980) zou er nog
maals 4300 ha worden gerooid en slechts 2000 ha her
plant. De huidige oppervlakte zou daardoor inkrimpen
DINGEN VAN DE WEEK
10
De Nederlandse vertaling van de samenvatting uit
het „rapport Little" is op zo ruime schaal verspreid
en gepubliceerd, dat iedere teler deze thans wel in de
een of andere vorm in zijn bezit heeft.
In deze samenvatting staan veel gegevens. Echter
onvoldoende om het originele „dikke" rapport te kun
nen beoordelen. Althans, dat is onze mening nu we
met veel moeite de beschikking hebben kunnen krij
gen over bedoeld rapport. Enkele punten:
a. Het programma van rooien en herplanten wordt in
het originele rapport duidelijker toegelicht.
b. Er worden zeer ingrijpende voorstellen gedaan ten
aanzien van de bewaring.
c. Ook een aantal andere onderwerpen komen duide
lijker uit de verf.
ROOIEN EN HERPLANTEN
van 25.000 ha tot 15.700 ha en de produktie zou terug
lopen van 450 miljoen kg thans, tot 350 miljoen kg appels
in 1980.
Het rooien zou tevens voor een belangrijk deel betrek
king hebben op moderne, jonge boomgaarden. Dat zou
enerzijds een enonm kapitaalverlies (ca. 80 miljoen gul
den) met zich meebrengen en anderzijds betekenen dat
de structuur van de bedrijven verslechtert, omdat vooral
verouderde bedrijven zouden overblijven. Daarom wordt
voorgesteld te streven naar een versneld rooien van ver
ouderde boomgaarden in de komende 5 jaar, met hand
having van de jonge, moderne bedrijven. Tevens moet
wellicht nog 1500 ha moderne boomgaard worden gerooid
om de produktie tijdelijk terug te brengen tot 400 mil
joen kg appels per jaar. Door selectief terugplanten toe
te staan tot een oppervlakte van 900 ha per jaar wil men
vervolgens de produktie weer opvoeren tot 425 miljoen
kg in 1980 en 450 miljoen kg appelen in 1985. Op deze
imanier wil men de beste bedrijven in stand houden en de
produktie op een zodanig peil bepalen als volgens de
rapporteurs gewenst is voor een redelijk prijspeil. Ook
wil men zo boomgaarden krijgen met een gunstige, even
wichtige leeftijdsopbouw.
DE UITVOERING
QM het voornoemde te bewerkstelligen wordt voor
gesteld dat de minister het rooien van tenminste
9500 ha verouderde boomgaarden bevordert. Nagegaan
«moet worden welke maatregelen getroffen moeten wor
den (welke subsidies) om het gewenste doel te bereiken.
Het streven moet zijn dat speciaal de boomgaarden van
16 jaar en ouder verdwijnen, met een (beplanting van 800
of minder bomen per ha. De eventuele rooipremie zou
lager moeten zijn naarmate de boomgaard ouder is. Ver
der moet de subsidie in 't algemeen jaarlijks lager
worden, om te voorkomen dat men het rooien nog
een aantal jaren uitstelt.
Om de produktie tot 400 miljoen kg appelen per jaar
te beperken, zal het volgens de rapporteurs waarschijn
lijk nodig zijn tevens nog ca. 1500 ha iets jongere appe
len te rooien, namelijk van 14—15 jaar oud. Dit zou dan
in 19741975 moeten plaats vinden. Verder stelt men
voor dat herplanting toegestaan wordt tot een opper
vlakte van ca. 900 ha per jaar, tmits:
het aandeel Golden Delicious beperkt is
de oppervlakte boomgaard tenminste 7 ha is als het
gemengde boomgaarden 'betreft en 15 ha als gespe
cialiseerde boomgaarden betreft;
de nieuwe boomgaarden van het moderne type zijn,
zo intensief mogelijk voor de betreffende rassen.
(Opmerking: de norm van 15 ha voor gespecialiseerde
boomgaarden zal wel een vergissing zijn, want zelfs in
de Noordoostpolder met zijn gespecialiseerde appelbe-
drijven is het aantal boomgaarden van deze oppervlakte
erg klein. Bij de overbruggingsregeling werd 5 ha als
minimumoppervlakte gehanteerd. Overigens zijn in Zee
land bijna alle boomgaarden gemengd, want behalve
appelen staan er overal ook peren in en tevens vaak
pruimen.)
SUBSIDIES AAN TELERS
"J*ERECHT wordt de noodzaak benadrukt in het rap
port dat het aanbod van appelen in de hele EEG
verkleind moet worden. De minister zou hierop met
kracht moeten aandringen, lezen we. Verder "staat er dat
moderne telers geholpen moeten worden om de huidige
crisis, die naar verwacht tot tenminste 1975 zal duren,
te „overleven". De minister zou de moderne telers sub
sidies moeten geven om hen te ontlasten van de druk
van de zakelijke schulden en hen in staat te stellen te
produceren tegen marginale kosten. De subsidies zouden:
Herfinanciering van de zakelijke leningen van de
telers mogelijk moeten imaken.
Rentevrije overheidsleningen of door die overheid ge-
sponsórde leningen moeten omvatten.
(Zie verder pag. 11)
Nog altijd blijven de aanvoeren van fruit van slechte
kwaliteit veel te groot op de veilingen in ons gebied.
Soms wordt er meer fruit aangevoerd dat als bestemming
krijgt de interventieregeling of de fabrieksverwerking,
dan fruit dat de consument nog in redelijke toestand kan
bereiken. De telers klagen terecht over de bijzonder lage
prijzen, maar helaas moeten we vaststellen dat er ook
zeer veel wordt aangevoerd waarvoor nimmer meer een
redelijke prijs te verwachten is. Daarom is het ook te
begrijpen dat veel telers die die zaak nuchter bekijken in
deze weken over gaan tot het rooien van oude bomen
en verouderde rassen.
Op de veilingen zagen we vorige week gebeuren dat
mooi gekleurde Jonathan duurder werd betaald dan de
allerbeste Golden Delicious. Laatst genoemd ras kon met
moeite aan 30 cent per kg voor de beste kwaliteit en
Jonathan steeg soms tot 35 cent. Van de Golden Deli
cious werd veel eerste kwaliteit in de grote maat ver
kocht voor 2025 cent en ook de beste lie kwaliteit deed
een zelfde prijs. De kleine maten en de mindere klasse II
kwaliteit verdween meestal in de interventieregeling
hoewel op het eind van de week de fabriek voor de kleine
maten interesse kreeg op het interventieprijsniveau. Cox's
Orange Pippin bleef goed gevraagd op prijzen van 6070
cent per kg voor de grote maten en 4045 cent voor de
maat 6570 mm. Een regelmatig aanvoer van dit ras
lijkt erg belangrijk. Af en toe werd er ook wat Winston
aangevoerd waarvoor al naar gelang van de kwaliteit
35 tot 40 cent per kg werd betaald voor de grote en
middelmaten.
Goudreinette kon zich goed handhaven op een prijs
van 4045 cent voor de grote maten en ib_0 eer
voor de kleine maten. Rode goudreinette noteerde soms
tot 65 cent per kg.
De aanvoer van peren bleef ruim, vooral van Doyenné
du Cornice. De prijs hiervan trok wat aan, wat beteken
de dat de beste kwaliteit aan 90 cent per kg kwam of
soms iets daar boven.
Conference van goede kwaliteit deed voor de grote en
middelmaten tussen 65 en 70 cent per kg en voor de
klasse I 5560 mm werd rond 50 cent betaald. Grote
vraag bestond naar de kleine maten van dit ras waar
voor tot 43 cent werd betaald voor wat de maat 5055
mm betreft en 35 tot 40 cent voor de maa*. 4550 mm.
Het Produktschap voor Groenten en Fruit gaf dezer
dagen een marktoverzicht van appelen. Daarin staan
vele gegevens vermeld die van belang zijn voor de
te volgen wijze van afzet in de komende tijd en ook
voor de bedrijfsopzet van de fruitteler in het algemeen.
Daarom ontlenen we er deze week het volgende aan:
De West-Europese appeloogsten zijn inmiddels
overal binnen en als men een tussentijdse balans op
maakt dan blijkt in de eerste plaats dat praktisch
over de gehele linie meer fruit is geoogst dan men
aanvankelijk had verwacht. Dat geldt met name voor
West-Du its land Eigenlijk had 1971 in het kader van
de beurtjaren een grote Europese appelproduktie moe
ten geven. Misoogsten in Zuid-Frankrijk en in de
Italiaanse To-vlakte waren oorzaak dat het vette jaar
mager uitviel. Er kwamen tot dusver meer appelen in
de internationale handel dan het vorig jaar. Frankrijk
exporteerde minder maar Italië en de Beneluxlanden
meer. De kwaliteit van de oogst is dooreen geno
men minder goed dan het vorig jaar. De vruchten
zijn veelal klein gebleven en er is veel schilverruwing
en hagelschade. De prijzen waren tot nu toe minder
laag dan voorgaande jaren. Dat betreft met name de
klasse I kwaliteit die dit jaar relatief schaars is. Overi
gens is er ook een betrekkelijke schaarste aan pers
appelen.
De Nederlandse handelsproduktie van appelen werd
enige tijd geleden door het C.B.S. geschat op 480 mil
joen kg Vorig jaar 450 miljoen kg en twee jaar ge
leden 475 miljoen. De gedachte leeft dat de oogst
wel groter zal zijn dan deze schatting. Zo werd van
het ras james Grieve een oogst verwacht van 40
miljoen kg maar de produktie bedroeg 47 miljoen kg.
Tot eind november bedroeg de aanvoer van appelen
op de veilingen 220 miljoen kg, wat betekent dat na
de herziene oogstraming de voorraden per eind novem
ber nog ongeveer 300 miljoen kg appelen zouden zijn.
Vorig jaar was dat 237 miljoen kg en twee jaar geleden
260 miljoen. In aanmerking genomen dat er bij een rond
15% grotere produktie dan het vorig jaar tot slechts
3 meer werd afgezet, zal het tempo van ruimen
wel iets opgevoerd moeten worden wil men aan het
einde van de rit niet in moeilijkheden komen.
De handelsproduktie van rond 520 miljoen kg appe
len is afkomstig van 24.051 ha waarvan 21.304 ha
ouder dan 3 jaar. Dat betekent dat het beschot een
landelijk gemiddelde heeft bereikt van 24,5 ton per
ha, een gemiddelde dat voor zover bekend in geen
enkel land nog werd bereikt.
In Frankrijk komt de handelsproduktie van Golden
Delicious voor wat betreft hot landelijk gemiddelde
zelfs niet aan 20 ton per ha.
De export van appelen is tot nu toe ook wat groter
geweest dan het vorig jaar. Ruim 10% van de aan
voer of wel rond 23 miljoen kg werd geëxporteerd.
Het vorig jaar was dat in dezelfde periode 19 mil
joen kg en twee jaar geleden 13 miljoen kg.
De belangrijkste afnemer was West-Duitsland met
18 miljoen kg Mede dank zij een wat grotere vraag
voor export werden er op de veilingen betere (minder
lage) prijzen gemaakt dan in voorgaande jaren. Het
landelijk gemiddelde voor de appels kwam tot eind
november op 27 cent per kg. De beide voorgaande
jaren was dat 22 cent. James Grieve kwam gemiddeld
aan 26 cent tegen het vorig jaar 18 cent en twee jaar
geleden 24 cent. De prijsverhoging ten opzichte van
het vorig jaar was vrijwel algemeen maar vergeleken
bij twee jaar geleden moest bij de zomerrassen toch
overwegend met lagere prijzen genoegen worden ge
nomen.
Ten aanzien van het buitenland geldt dat de Bel
gische appelproduktie die aanvankelijk werd geraamd
op 272 miljoen kg, achteraf toch ook groter is en wel
kan komen op 320 miljoen kg tegen het vorig jaar 241
miljoen kg en twee jaar geleden 300 miljoen kg. Ook
bij de zuiderburen zijn de voorraden groter dan het
vorig jaar omstreeks deze tijd.
Over de Franse appeloogst van dit jaar zijn nog al
wat verschillende ramingen in omloop. Toch is duide
lijk dat de Franse appelproduktie dit jaar kleiner is
dan het vorig jaar en twee jaar geleden. Dit betreft in
hoofdzaak de andere rassen dan Golden Delicious
en de rode Amerikanen.
De telersverenigingen in Frankrijk hebben zelfs 5
meer appels geoogst dan het vorig jaar. Uit een split
sing per gebied blijkt dat het meer in het bijzonder
de ongeorganiseerde telers in de buitengewesten
zijn, dus niet in de specifieke appelteeltgebieden, die
dit seizoen, in tegenstelling Jot hun wel georganiseerde
collega's een misoogst hebben gehad.
Er is de afgeopen jaren in Frankrijk duidelijk meer
gerooid dan geplant. De financiële resultaten van de
teelt gaven daar ook alle aanleiding toe, vooral die
van Golden Delicious. Ondanks een stijgende oogst
per ha wordt het rendement steeds kleiner.
Het rooien in Frankrijk heeft op het totaal van de
produktie nog niet veel te betekenen. Frankrijk expor
teerde dit seizoen tot eind november rond 140 mil
joen kg appelen. Het vorig jaar was dat 154 miljoen
kg. Praktisch alle afnemers ontvingen minder dan het
vorig jaar, met uitzondering van Italië, Engeland en
een aantal overzeese landen in Zuid-Amerika en Afri
ka.
