P J.Zuid-Geluid
Erf
en
akker
23
Onder redaktie van: H. A. HARDERWIJK
OPEN MARKT
OPEN SAMENLEVING
OPEN WERELD
IN 4 WEKEN
TOT ca. 1880 kenmerkte de ekonomie van het platteland zich door een geslotenheid. Men produceer-
de voor zichzelf en ruilde veel. Een geldhandel was er bijna niet. Doordat de verkeerstechniek zich
ontwikkelde, kon men vanuit het buitenland de produkten naar Europa sturen. Dit was vooral het geval met
de granen. Gevolg: goedkoop brood dus lage lonen dus goedkoop produceren.
Maar de boeren gingen er onderdoor, omdat zij hun produkten alleen met verlies kwijt konden. Er was een
vrije markt ontstaan en dit had een ernstige landbouwkrisis tot gevolg. De Nederlandse en Deense boeren
gingen zich organiseren. Ook na de oorlog zette de kri sis door en de vrije handel zette zich voort in de EEG.
Uiteindelijk zal het zo worden, dat men alleen nog pro Jukten in die landen teelt waar dat optimaal ekonomi-
sch verantwoord is.
Open samenleving: door ontwikkeling van de verkeerstechniek kwamen de plattelanders in kontakt met ste
delingen en troffen daar andere gewoontes aan. Men zag nog erg tegen de stedeling op. Het platteland raak
te uit zijn isolement. Dit gaf hen een onzeker gevoel en daarom organiseerde men zich in allerlei bonden. Toch
was deze ontwikkeling niet te voorkomen en de verschillen tussen platteland en stad zijn nu bijna verdwe
nen Veel van het gezellige valt weg in de dorpen. Alles wordt groots opgezet.
Ook de kerk krijgt een klap en daarmee zitten we dan in de open wereld. Men gaat onderzoeken wat het
Mohammedaanse en Islamitische geloof ons te zeggen heeft en krijgt het idee, dat die kerken dezelfde grond
slagen hebben. Dit geeft vooral de boer een nog onzekerder gevoel. Zij waren steeds de steun van Kerk en
Koninkrijk, en nu staat alles op losse schroeven.
Samenvattend kunnen we zeggen, dat de plattelander op alle 3 terreinen veel te verduren kreeg, veel
zekerheden verloor en nieuwe onzekerheden daarvoor in de plaats kreeg. Een proces dat ook nu eind
1971 nog volop aan de gang is.
"TOE stel je je als jongere hier tegenover op?
Lijdzaam, afwachtend, onverschillig, ontwijkendof kies je voor een aktievere, opbouwender rol
n.l. de oorzaken leren onderkennen om daarna te proberen de ontwikkelingen te beïnvloeden in een richting,
die jij graag zou zien.
Op kringkaderbijeenkomsten en tijdens de rondgang van het H.B. langs de afdelingen is gebleken, dat het
merendeel der P.J.Z.-leden voor dit laatste kiest. Slechts een klein percentage van die groep kiest echter
voor het geëigende instrument tot het doen van deze stap n.l. de 4-WEEKSE.
Het merendeel blijft in de aarzeling steken. Durft er misschien niet met zijn of haar ouders over te praten.
Zoekt een te snel excuus in het geen tijd hebben of stelt uit laksheid, nonchalance de opgave uit tot het te
laat is. Vooral dit laatste is een sterk zwak punt bij een groot aantal leden. (Laat de afdelingspenningmeester
zijn verhaaltje maar eens vertellen!)
Dit laatste zorgde er vorig jaar voor, dat het aantal4-weekse kursussen ingekrompen werd tot 2 volkshoge
scholen, terwijl er eerst 3 gepland waren. De staf werd hiertoe gedwongen, omdat er te weinig opgaven be
kend waren op het moment van sluiting van de opgavetermijn. Klaarblijkelijk hebben diverse plattelandsjonge
ren op dit moment gewacht, want de- opgaven stroomden daarna binnen. Helaas te laat, dus afwijzingen
en evenzovele teleurstellingen.
LIET lijkt erop, dat we een herhaling krijgen van het vorige jaar. Ook nu weer van alle kanten positieve
geluiden en halve toezeggingen v.w.b. deelnemers aan de 4-weekse.
Ook nu weer een beperkt groepje, dat niet gewacht heeft tot de uiterste opgavetermijn. En weer zijn we
bang, dat een grote groep P.J.Z.-leden zichzelf weer tekort doet door niet snel en efficiënt te reageren.
Onze excuses, dat het zo'n lang verhaal geworden i s, maar het leek ons de moeite waard. Stel, dat er enke
len direkt hun opgave inzenden, dan is dat misschien net voldoende om de fout van vorig jaar het weg laten
vallen van de derde kursusplaats te voorkomen.
Geef je op via het P.J.Z.-sekretariaat (01100—5010) of rechtstreeks bij: Volkshogeschool „Allardsoog", Bak-
keveen (05169—241).
Kursusplaatsen: Bakkeveen (Fr.), Eerbeek (Gld) of Bergen (N.-H.).
Kosten: 330,inklusief eten, films, excursies, enz. P.J.Z.-leden komen in aanmerking voor een subsidie van
max. 50 op de kursuskosten.
We hebben bewondering voor de Mohammedanen
die op het ogenblik in de vastenmaand Ramadan zit
ten. Van de morgen tot de avond geen slok water
door je keel. Geen hap eten naar binnen werken, en
daarbij als je het helemaal goed wilt doen ook nog
je speeksel uitspuwen. Dat is allemaal goed en wel
als het niet warmer zou zijn dan een graad of tien,
maar nu, bij een temperatuur van zeven en dertig is
dat een ander praatje. Maar ze doen het, en blijmoe
dig. Vijf en tachtig procent van de bevolking hier is
Mohammedaans. Maar het is ze wel aan te zien. Mo
hammed, de districtskassier, die een goede vriend
van ons is, en thuis geen koelkast 'heeft, komt iedere
avond net voor zonsondergang om een bakje ijs. Daar
loopt hij dan zo snel mogelijk mee naar huis om een
glaasje of wat koud water te kunnen drinken na een
dag van uitdrogen. Normaal kletst hij je van de sok
ken, maar nu ziet hij er uit of hij ieder ogenblik om
Kan vallen. Zijn ogen kijken bol de wereld in en
schijnen maar weinig meer te zien dan alleen de zon,
of die al achter de horizon is verdwenen. Want dan
mogen ze weer wat tot zich nemen. Een hele nacht
mogen ze wel wat eten. Tot een uur of vier 's mor
gens en dan is het weer afgelopen. Soms heb je wel
eens een meevallertje, net als Bashora van de week.
Hij is hier de man die zich voor loodgieter uitgeeft.
We hebben zelden een luier iemand gezien, ofschoon
zijn assistent net nog een graadje erger is. Mijn beer
put zat boordevol en dat ding moest worden leegge
pompt. Eindelijk had ik het zover dat Bashora, zijn
assistent en het pompje in mijn landrover zaten. Nu
wilde die pomp niet goed werken. Het motortje draai
de driftig, maar geen beer. Bashora keek eens nieuw-
gierig in de slang, en net op dat moment spoot de
beer er met een krachtige straal uit. De drab droop
van hem af. Heel zijn kop, zijn mooie witte moslim
petje, zijn hard blauwe overhemd, alles droop. Hevig
tuffend danste hij op en neer, want ook in zijn mond
was het nodige terecht gekomen. Denk om de cholera
man, riepen we stikkend van het lachen. We gingen
een fles koud water uit de koelkast halen en hielden
hem die voor. Nu kan het nooit Allah's wens zijn dat
iemand ziek wordt als hij er zelf wat tegen kan doen,
en daarna dronk Bashora de fles in één teug leeg. Hij
spuwde daarna wat frequenter, maar nam het verder
maar niet te nauw.
Juma, mijn huisboy, heb ik al een paar keer be
trapt terwijl hij met een fles koud water uit de koel
kast uit de voeten probeerde te komen. Tegelijkertijd
leende hij dan ook maar boter en brood. We draaien
de koelkast nu maar goed op slot. Het moet hard zijn
zo'n hele dag vasten, 's Zondags moet hij altijd gei
ten- of schapenvlees voor ons roosteren als we buiten
op de veranda zitten met een lekkere borrel. De geur
van het vlees moet voor hem een ware verzoeking
zijn. En toch van de andere kant moet er ook wel
een hele voldoening zitten in zo'n dag van vasten.
Als je de dag in al zijn moordende hitte bent doorge
worsteld en je kunt als de zon is ondergegaan gaan
OOST ZEEUWS-VLAANDEREN
De afdeling Oost Zeeuws-Vlaanderen organiseert op
3 december a.s. in „De Halle" te Axel een ouderwetse
Sinterklaasavond, waarbij de lieve Sint persoonlijk aan
wezig zal zijn. Iedereen is van harte welkom. Neem
echter wel een pakje mee en als het even kan, laat het
pakje vergezeld gaan van een gedichtje of één of andere
leuke vondst. De avond begint om 20.00 uur.
JOS AKKERMANS IN FRANKRIJK
Jos Akkermans, lid van de afdeling Tholen/St. Philips-
land, vertrok op maandag 22 november j.l. voor een stage
van 3 maanden naar Frankrijk. De stage werd opgezet
in samenwerking met het Centre National des Jeunes
Agriculteurs te Parijs. Jos zal binnenkort ongetwijfeld
nog laten horen hoe het met hem gaat.
UITWISSELINGSAK 11 VlTEriEN
Ieder jaar ontvangt de Stichting Uitwisseling honder
den aanvragen van buitenlanders, die een stage op Neder
landse boerderijen en andere agrarische bedrijven willen
doen. Een groot deel daarvan moeten we teleurstellen,
omdat er niet voldoende adressen zijn. Daarom benadruk
ken wij nog even deze kant van ervaring opdoen met
buitenlanders. Ook dit is echt de moeite waard en goed
voor de ontwikkeling van de talenkennis van uw kinde
ren. Geef U op als gastgezin voor een buitenlandse sta
giaire. Met uw wensen wordt terdege rekening gehou
den. Vraag vrijblijvend een opgaveformulier en beslis
daarna definitief.
DÉ MOGELIJKHEDEN?
Jongens en meisjes tussen de 18 en 30 jaar, die evenals
Jos, voor korte of langere tijd (312 maanden) in een
ander land praktijk willen doen, kunnen zich rechtstreeks
of via het PJZ-sekretariaat (011005010) tot de Stich
ting Uitwisseling (022083101) wenden.
EEG-uitwisseling van 20-3-'72 tot 20-06-'72 óf van
3-07-'72 tot 03-10-'72 óf van 4-09-'72 tot 18-12-'72 in
Italië, Frankrijk, Duitsland, België of Luxemburg. Kos
ten: 50,(reiskosten worden vergoed). Opgave: één
maand voor aanvang van het programma.
NOORWEGEN
vanaf 1 mei tot 1 oktober 1972 een werkvakantie
van min. 4 weken en max. 3 maanden op een boer
derij. Kosten: 80,(reiskosten zelf betalen). Op
gave: 2 maanden voor aanvang van het programma.
ISRAËL
van 8 februari tot 21 maart 1972. 4 weken op een
kibbutz, de overige 2 weken vrij voor een trip door
Israël op eigen gelegenheid. Kosten: 870,Opga
ve: vóór 20 december 1971.
•fr stage van 6 maanden op een kibbutz in Israël. De
vertrektijd dient te vallen in de onderstaande perio
den: van l-03-'72 tot 30-04-'72 of l-06-'72 tot 15-10-
'72 of 20-12-'72 tot 15-01-'73. Kosten: f 750,—. Op
gave: 6 weken voor vertrekdatum.
BRAZILIË
van eind september 1972 tot april 1973. Een stage
van 6 maanden in 'bedrijf en gezin in Holambra I en
ÏI. Kosten: ƒ3.000,(een subsidie van 1.000,is
mogelijk). Opgave: zo spoedig mogelijk.
CANADA
van april 1972 tot januari 1973 op verschillende land
bouwbedrijven. Kosten: 1100,Opgave: zo spoe
dig mogelijk.
De nadruk bij een stage ligt in het algemeen op
het meewerken in bedrijf en gezin. Doorgaans wordt je
op adressen geplaatst, waar men ook bereid is je meer
te laten zien van de omgeving en het land. De beloning
voor het meewerken verschilt per land en bedrijf. In veel
gevallen blijkt het terug verdienen van de reiskosten
mogelijk.
liggen en je vrouw brengt je dan het eten en je
neemt de eerste slok water tot je. Dat moet dan toch
wel ongelofelijk lekker smaken. Juma, mijn boy,
die een Malakotte is (een kleine stam opstrooms Ta-
na River) wordt eerst door zijn vrouw uitgebreid ge
masseerd. Dat gaat er vrij vlot toe. Hij gaat op zijn
buik liggen en zij gaat met beide voeten op zijn rug
staan trappen. Het zullen wel speciale trappen zijn,
want anders lijkt het ons vrij pijnlijk, want zijn
vrouw schatten wij op een kilo of negentig, terwijl
hij niet veel verder komt dan zestig. Als zijn rug zo
bewerkt is draait hij zich om en dan gaat ze wat op
zijn buik en borst marcheren. Vervolgens gaat hij
eten. Zijn vrouw die 's middags heeft gekookt, mag
dan toekijken, want het is niet de gewoonte dat zij
met haar man mee eet. Als hij genoeg heeft dan is
het overblijvende voor haar. Maar hij heeft op de
keeper beschouwd nog een vrij aardig baantje.
Op het ogenblik hebben we in de zeshonderd ge-
meet uitbreiding honderd en tien man aan het werk
die met de hand sloten graven. Ook de meesten van
hen zijn moslims. Ze moeten een bepaald aantal ku
bieke meters per dag uitgraven en als ze daar mee
klaar zijn, dan hebben ze twee en een halve gulden
verdiend. Maar dat is werken met de pikhouweel en
de schop, zonder schaduw, in de moordende hitte en
daarbij moeten ze de uitgegraven grond nog acht
meter wegdragen. Als ze hun werk af hebben dan
zijn er bij die nog ongeveer vier uur moeten lopen
voordat ze thuis zijn. Maar die twee en een halve gul
den betekenen zoveel voor hen, dat niemand het op
geeft. Maar in onze ogen doet zo'n vastenmaand on
menselijk aan. En toch dragen ze het allemaal blij
moedig, we hebben er nog niet één gezien die mop
perde. Van die beginselvastheid kunnen we nog wat
leren
SCHRIJFKOUTER.
