Hogere produktie
door goed
plantmateriaal
Bewaring van Golden Delicious in België
6
«ET plantseizoen staat weer voor de deur. Nieuwe
fruitbedrijven zullen er weinig worden gesticht,
maar toch blijft er vraag naar jonge bomen. En dat
moet ook, want steeds duidelijker blijkt dat men met
jonge, moderne beplantingen speciaal wat betreft pro
duktie per ha en kwaliteit een grote voorsprong heeft
op andere boomgaarden. Rooien en vervangen is daar
om een eerste vereiste als men zich als fruitteler wil
handhaven. Daarbij is de keuze van het plantmate
riaal erg belangrijk. V'eel belangrijker dan de meesten
weten.
Zeer duidelijk is dat uiteengezet door de heer Peer
booms op een studiedag van de Belgische Boerenbond
te Leuven. De heer Peerbooms besprak daar gegevens
die op de proeftuin te Horst (L.) waren verkregen.
Wat betreft het plantmateriaal werd daar vastgesteld
dat twee factoren van doorslaggevende betekenis zijn.
DE ZWAARTE VAN HET PLANTMATERIAAL
"PEN zware plantboom levert de eerste jaren na het
E planten 610 kg appels meer op dan een lichte
boom. Dat betekent bij een aantal bomen van 2000 a
3000 per ha een enorm verschil. Lichte bomen zijn dus
in feite dure bomen!
Sommigen vragen licht plantmateriaal omdat ze
menen dat dit gewenst is bij nauw planten om de
bomen klein te kunnen houden. Dat is natuurlijk
totaal onjuist. Een mooi geveerde, zware plantboom
is door vroege vruchtdracht wellicht zelfs gemakke
lijker in het gareel te houden dan een lichte boom.
DE GEZONDHEID VAN HET PLANTMATERIAAL
PVEN zware bomen kunnen toch een groot verschil
E in kg opbrengst opleveren door uiteenlopende
gezondheid. Zeer sprekend werd dit aangetoond in een
proef met Golden Delicious klonen van verschillende
afkomst.
De onderstam was M 26 (virusvrij). Er waren 8 klo
nen in de proef betrokken; 4 daarvan waren virusvrij
(afkomst U.S.A. en Denemarken), 3 waren virusge-
toetst en er was 1 standaard, willekeurig gekozen van
een boom in een perceel ergens in Nederland.
De resultaten die tot nu toe werden verkregen
wijzen er op dat het „gewone" plantmateriaal dat
thans in de handel is waarschijnlijk zieker is dan we
dachten. De bomen van de standaard-kloon komen
naar verhouding slecht voor de dag. Ook de virus-
getoetste klonen vallen "echter sterk tegen in verge
lijking met het virusvrije materiaal.
Dat is te zien in onderstaande tabel, waarbij er
vooraf op gewezen moet worden dat de nummers 1, 2,
3 en 5 virusvrije klonen zijn, 6, 7 en 8 zijn virus-
getoetste klonen, terwijl no. 4 de standaard is. Het
aantal bomen per object liep uiteen van 15 tot 20
bomen. Standruimte per boom 4,7 m2, dat is omge
rekend 2128 bomen per ha.
KLONENPROEF GOLDEN DELICIOUS
Opbrengst per kg, per boom, per jaar en per lia
kg per boom kg totaal
Objekt
nr.
1969
1970
1971
per boom
per ha
1
3,8
15,4
27,9
47,1
51,1
100.230
2
5,8
17,4
27,8
108.740
3
3,6
15,3
26,5
45,4
96.610
4
2,7
8,4
21,6
32,7
51,6
69.585
5
5,3
4,0
16,3
30,0
109.805
6
9,1
20,0
33,1
70.435
7
3,7
4,6
12,1
22,7
38,5
81.930
8
11,2
22,8
38,6
82.140
Gemiddelde opbrengst per boom in totaal en per ha
naar gezondheidsstatus
Kg per boom 1971 Per ha
Standaard (4) 32,7 69.585
Virusgetoetst (6, 7, 8) 36,7 78.095
Virusvrij (1, 2, 3, 5) 48,8 103.845
OPBRENGSTVERSCHILLEN
|XOE het zal gaan als de bomen ouder worden moet
11 afgewacht worden. Maar het is indrukwekkend
te zien hoe groot de opbrengstverschillen kunnen zijn
bij even grote, ogenschijnlijk precies gelijke bomen.
Interessant is, dat er ook verschil was in vrucht
verruwing bij de diverse klonen. De appels van de
standaard-kloon waren het ruwst, die van de virus
vrije kloon no. 2 (afkomst Denemarken) het gladst.
In 1970 was bij de standaard 'b.v. slechts 3,4 van de
appels glad, tegenover 44,6 bij kloon no. 2.
Hoewel vooral in 1971 de vruchtdracht bij de virus
vrije klonen erg zwaar was, kwamen toch alle appels
goed aan de maat. Het gemiddelde vruchtgewicht be
droeg ruim 160 gram, dus 6 in een kg. Bij een produk
tie van ca. 55.000 kg per ha zeer de moeite waard!
TOEKOMSTMUZIEK?
Jammer dat er nog geen plantmateriaal van deze
virusvrije klonen in de handel is. Virusgetoetst mate
riaal geeft wel enige verbetering, maar het lijkt er op
dat het niet de oplossing vormt van het virusprobleem.
Na verloop van jaren zal echter ongetwijfeld ge
leidelijk virusvrij materiaal beschikbaar komen. Nodig
daarvoor is dat niet alleen de ent, doch ook de onder
stammen 100 gezond zijn.
Met virusvrije bomen kunnen we waarschijnlijk
komen aan een aanzienlijk hogere produktie per ha
en wellicht ook aan een betere kwaliteit. De mogelijk
heid hiertoe lijkt in de nabije toekomst aanwezig.
A. v. O.
JiN België werden de laatste jaren betere resultaten
behaald met het bewaren van Golden Delicious
dan in Nederland. Dat heeft sterk de aandacht getrok
ken, want voor velen zijn de uitkomsten met dit ras
oeslissend voor het inkomen.
Mede in verband met artikelen in de Nederlandse
vakbladen over dit punt, gaat de Belgische „bewaar-
specialist" ir. M. Herregods in het maandelijks ver
schijnende orgaan „Ons Fruitteeltblad" uitvoerig op
een en ander in.
Hij wijst er op dat er op twee punten verschillen
zijn met Nederland: de Golden wordt in België be
waard bij een temperatuur tussen 0 en 1° C (hier ca.
3° C) en men adviseert bewaring bij een verlaagd
CO2 gehalte (dus gescrubd) om scald tegen te gaan.
Ten aanzien van de lagere temperatuur merkt hij
echter op: „Wij moeten er dadelijk aan toevoegen dat
de Belgische Golden die wij zeer lang willen bewaren
normaal iets groener geplukt wordt dan de Neder
landse. Wij hebben voor de commercialisatie in lente
en zomer een groener eindprodukt op het oog dan de
Nederlanders
AANVULLEND merkt de heer Herregods verder
op: „Om Golden Delicious lang en fris en zonder
risico te bewaren bij lage temperaturen diende men
in 1971 te plukken vóór 4 oktober. Te rijpe, geel ge
kleurde Golden Delicious kan men evenwel niet lang
bewaren bij de vooropgestelde lage temperatuur, om
dat gevaar voor bruin worden lage temperatuur
aanwezig is.
Tevens schrijft de heer Herregods dat tijdig af
koelen, snel doorkoelen, correcte stapeling met vol
doende luchtcirculatie, een constante temperatuur en
relatieve vochtigheid (water gieten, vooral tijdens de
vulperiode) ook erg belangrijk zijn. Tevens merkt hij
op dat de appels ook te groen kunnen zijn; het opti
male pluktijdstip luistert vrij nauw.
WAT betreft de gescrubde bewaring is te lezen:
„Praktijkervaringen en literatuurgegevens wij
zen op een toename van het optreden van bruin wor
den van de schil-scald bij een te hoog CO2 gehalte. In
België wordt om het gevaar van scald bij Golden Deli
cious te vermijden een verlaagd CO2 gehalte aanbevo
len. Dit is in grotere mate het geval in scaldgevoelige
jaren met een warme zomer en warme nachten in de
nazomer.
In 1971 raden wij dan ook aan, voor Golden Deli
cious bewaard in C.A.-ruimten met scrubber 4 tot
5 CO2, bij gewone C.A.-ruimten zonder scrubber
56 CO2 bij 0 tot 1° C en bij gewone C.A.-ruimten
waar men niet lager kan koelen dan 1° C omdat er
geen elektrische of waterontdooiïng aanwezig is, een
C02 gehalte niet hoger dan 7 aan te houden.
Men mag het CO2 percentage, dat in Belië algemeen
lager ligt dan in Nederland, niet afzonderlijk beoor
delen, maar men moet het zien in verband met de
aangehouden lagere bewaartemperatuur en de meestal
vroegere pluk".
Tot zover de heer Herregods. Het artikel bevat een
waarschuwing tegen klakkeloos overnemen van de
Belgische bewaaradviezen, maar geeft tevens aan
waarop gelet moet worden. Dat is erg belangrijk, want
wat in België kan moet in principe hier ook kunnen.
DINGE1M V DE WEEK
LIET gaat niet goed met de Nederlandse econo-
1 1 mie. We weten het al lang, maar het wordt
steeds duidelijker. Deze week lazen we in de krant
dat in het derde kwartaal de winst van de Koninklijke
Shellgroep met ongeveer 7 is gedaald ten opzichte
van het vorig jaar en op dezelfde dag bracht Hoog
ovens het bericht dat de winst ruim 22 lager was
dan het vorig jaar. Deze week zullen de cijfers van
Philips en Akzo daar nog bijgekomen zijn en ook hier
voor zijn de verwachtingen niet hoog gespannen. De
winsten lopen sterk terug en de kosten blijven stij
gen in een onrustbarend tempo. Er wordt gepraat over
matiging en afzwakking van de prijsstijgingen maar het
overleg over deze zaak is op dood spoor gekomen.
Werkgevers en werknemers hebben elkaar niet kun
nen vinden. Wat er nu gaat gebeuren is niet duidelijk.
We weten wel dat de prijzen blijven stijgen en dat
velen niet weten wat er van terecht moet komen. De
heer Bakkenist, voorzitter van de Vereniging van Ne
derlandse Ondernemers, zei deze week op de jaar
vergadering van deze grootste Nederlandse werk
geversorganisatie o.m. dat de ondernemers de plicht
hebben om te streven naar vermindering van de prijs
stijging. Hij vroeg voor 1972 te mikken op een maxi
male prijsstijging van 5 en daar de loononderhan
delingen op af te stemmen. Hij heeft ook nog eens
erg duidelijk gesteld dat een loonsverhoging van 40
In drie jaar, waar de voorstellen van de vakcentralen
op neer komen, meer is dan de economie en vele on
dernemingen kunnen verdragen.
Er wordt nog altijd gepraat over 3 reële loons
verbetering die er in 1972 zou moeten komen voor de
werknemers. We hebben uit de veelheid van berichten
hierover begrepen dat dit zal betekenen dat we dan
een loonkostenstijging zouden krijgen van minstens
13%. Wanneer we ons dat als ondernemers in de
tuinbouw realiseren dan hebben we het daar maar
moeilijk mee en vragen ons af wat we moeten doen.
Er wordt gesproken over de wat verbeterde situatie
in de fruitteelt. We zouden vast willen stellen dat het
alleen een klein beetje minder slecht is geweest en
dan nog in hoofdzaak voor degene die peren heeft.
Wanneer we op het ogenblik de appelprijzen zien en
dan speciaal die van ons belangrijkste ras de Golden
Delicious, dan is dat niet om over naar huis te schrij
ven. Dan kunnen we ons goed indenken dat er weer
heel wat oude en verouderde fruitpercelen gerooid
zullen worden in de komende maanden.
(~)OK in de tuinbouw zullen we ons moeten bezin-
nen op het ondernemer zijn in deze tijd waarin
de kosten zo snel stijgen en we voor de voortdurende
noodzaak staan om grotere inkomsten te krijgen.
Prof. Pen, een van de forumleden op de eerder
bedoelde werkgeversvergadering, heeft gezegd dat
wanneer de looninflatie gestopt moet worden, er in
het komende jaar een loonsverhoging mag komen van
niet meer dan 4 of hoogstens 5 Deze econoom
heeft gepleit voor een loonpauze van een jaar. Tegelijk
heeft hij gezegd dat de topsalarissen beslist bevro
ren dienen te worden en 0% loonsverhoging dienen
te krijgen. Ook dat zal een bijdrage kunnen leveren
om uit de moeilijkheden van dit moment te komen.
Alleen lazen we in een ander verband dat het nog
niet zo eenvoudig is om aan te geven wat topsalaris
sen zijn. In de ene bedrijfstak vindt men salarissen
van f 75.000,en hoger topsalarissen maar in een
andere zijn salarissen van f 30.000,per jaar dat al
en hier tussen liggen dan nog vele variaties. Uit de
wijze waarop de organisaties van deze topmensen heb
ben gereageerd hebben we overigens wel begrepen
dat het geen eenvoudige zaak zal zijn om ook dat voor
elkaar te krijgen. Zo zien we dat er nog al wat pro
blemen zijn, niet alleen in onze sektor.
We hebben er echter ook mee te maken want het
zijn geen dingen die buiten ons om gaan. Niet direct
die zaak van de topsalarissen. Daar weten we in onze
sektor niet zoveel van af. We zijn al blij als we de
zaak weer redelijk rond krijgen en voor onszelf als
ondernemer een inkomen overhouden dat gelijk staat
aan dat van de werknemer op ons bedrijf. Daarbij
gaan we dan dikwijls voorbij aan het berekenen van
de rente over het in het bedrijf geïnvesteerde vermo
gen.
Misschien vindt u dat we deze week wel erg pessi
mistisch zijn. Hopelijk neemt u ons dat niet kwalijk
na het lezen tijdens het weekend van al die berichten
die er over spreken dat het zo slecht gaat en daar
tegenover de berichten over de weer hogere loonkos
ten als gevolg van de prijsstijgingen. Het zou alle
maal misschien nog wel te overkomen zijn wanneer
we ook met onze inkomsten mee ginger*. maar dat is
helaas niet het geval. Is het dan eer* wonder dat men
pessimistisch wordt en zich afvraagt waar het heen
moet? We geloven dat het ook een belangrijke zaak
is dat elke ondernemer in onze sektor zich dat af
vraagt. Vorige week zagen we op de televisie een
goed programma over de boeren in de EEG. Ook dèt
heeft ons aan het denken gezet. Ook dat heeft er toe
bijgedragen dat we ons afvragen op welke manier de
bakens verzet moeten worden.
