De maatschap met eigendoms inbreng
11
T/OOR vader en zoon Meewisse is na het
geven van een goede beloning en na de
maatschap met winstdeling thans aan de orde
de feitelijke, regeling van de bedrijfsovername.
Er is eigenlijk al jaren rekening gehouden met
de mogelijkheid dat zoon Leo het bedrijf zou
willen en kunnen overnemen. De bedrijfsinves
teringen en de beloning zijn hierop afgestemd.
De behoefte van de zoon aan zekerheid over de
bedrijfsovername heeft tot gevolg dat de gelden
de maatschap met winstdeling vervangen moet
worden door iets anders. Verkoop of verpach
ting van het bedrijf door de vader en de zoon
is rekening houdend met de leeftijd, gezinssitua-
te en ambitie van Meewisse sr. niet op zijn
plaats.
Wel past het om een maatschap te maken van
vader en zoonwaarbij de zoon juridisch mede
eigenaar wordt van het gehele bedrijf. Trekt va
der zich tezijnertijd terug uit het bedrijf, dam
krijgt de zoon het gehele bedrijf in eigen handen.
Het is eigenlijk een onherroepelijke bedrijfsover
name, die pas op termijn zijn volledige uitwer
king krijgt.
Hiermede is heel eenvoudig gezegd wat een
maatschap met eigendomsinbreng betekent. Bij
het regelen van de bedrijfsovername op deze
wijze moet een goed kontrakt gemaakt worden
en moeten er over van alles en nog wat afspra
ken tussen vader en zoon en niet te vergeten
met de andere gezinsleden worden gemaakt.
Een aantal belangrijke punten, waarover men
afspraken moet maken, zullen wij hieronder be
spreken.
DE EIGENDOMSINBRENG
f/ OOR Meewisse sr. wordt zijn eigendom, be-
staande uit 1,49 ha grond, 11.000 m2 glas,
de bedrijfsgebouwen en de woning, ingebracht in
een maatschap met zijn zoon Leo. Dit moet ge
beuren bij een akte, die opgemaakt wordt door
een notaris en waarvan inschrijving plaatsvindt
in de officiële eigendomsregisters (het kadaster).
In de akte is opgenomen een zogenaamd „ver-
blijvens-beding"waarin duidelijk staat dat de
zoon bij terugtreding van vader automatisch het
gehele bedrijf in eigendom verkrijgt. Hiermede
zit de juridische kant van de medaille wel goed.
De financiële kant is natuurlijk een andere.
De vader heeft zijn kapitaal in het bedrijf zit
ten en de zoon heeft naar verhouding nog maar
weinig kapitaal. Langzamerhand zal het kapitaal
van vader in het bedrijf moeten afnemen en dat
van de zoon moeten toenemen.
KAPITAAL EN WINSTDELING
fJORMAAL heeft de zoon reeds bij het be-
gin al een zeker kapitaal in het bedrijf
of op de bank. Vanzelfsprekend wordt dit kapi
taal door hem ingebracht in de maatschap met
eigendomsinbreng. Dit kan gebeuren door de
roerende goederen van vader te kopen, of door
een nieuwe investering geheel of gedeeltelijk
te betalen. Ook is het mogelijk het kapitaal van
de zoon direkt aan de vader te geven, waarvoor
de zoon in de boeken van de maatschap dan na
tuurlijk zijn aandeel krijgt en het aandeel van
vader met eenzelfde bedrag vermindert.
Een eenvoudig voorbeeld mag dit verduidelij
ken. Stel dat een bedrijf een waarde heeft van
200.000,en dat dit volledig eigen kapitaal
is van vader. De zoon heeft de beschikking over
30.000,Hij kan nu de inventaris kopen of
zijn geld aan vader geven. In beide gevallen
zal het kapitaal van het bedrijf van 200.000,
nog maar voor f 170.000,van vader zijn en voor
f 30.000,van de zoon. Wordt er voor 30.000
door de zoon nieuwe dingen geïnvesteerd dan
is het kapitaal van het bedrijf gestegen tot
230.000,en is de verdeling over vader
200.000,— en zoon f 30.000,—.
In de winstverdeling zal tot uitdrukking ko
men, dat degene die het meeste belang bij het
bedrijf heeft en het meeste werk verricht, ook
in aanmerkng komt voor het grootste deel van
de winst. In de situatie van de familie Meewisse
gebeurt dat in de verhouding 70 voor de zoon
en 30 voor de vader. Deze winst wordt vast
gesteld nadat natuurlijk eerst alle kosten zijn
afgetrokken, dus ook pas nadat er een redelijke
rentevergoeding is berekend voor het ingebrach
te kapitaal. Als redelijke rentevergoeding kan
worden gedacht aan de geldende deposito-rente
voor gelden op lange termijn vastgelegd bij de
bank. (Momenteel bedraagt deze rente 6 a 7
De afgesproken winstverdeling heeft niet
alleen betekenis voor de verdeling van de jaar
lijkse bedrijfsresultaten. Waardestijgingen én
waardedalingen van het bedrijf zullen ook m
dezelfde verhouding over vader en zoon ver
deeld worden. Stijgt het bedrijf in waarde door
goede verzorging en onderhoud of door de
waardedaling van het geld, dan komen deze in
de verhouding 3 7 terecht bij vader en zoon.
Het kan echter ook gebeuren, dat b.v. door
daling van de grondprijzen of verwaarlozing het
bedrijf in waarde achteruitgaat en dan geldt
ook bij verdeling van het verlies de verhouding
3 7 voor vader en zoon.
Bij de maatschap met eigendomsinbreng zal
normaal op een goed bedrijf het kapitaal van
vader langzaam dalen en dat van de zoon stijgen.
Immers ae wxnst die de zoon maakt, zal hij
weer volledig in het bedrijf investeren, terwijl
de vader zijn winst zal aanwenden voor eigen
gebruik.
Vaak komt het voor dat oudere agrariërs hun
vermogen langzaam schenken aan hun kinde
ren. In de maatschap met eigendomsinbreng
kan dat gemakkelijk gebeuren door jaarlijks een
stukje van het kapitaal van vader over te
schrijven op de zoon. De andere kinderen kun
nen dan uit de winst van vader kontant of ook
door overschrijving uit het kapitaal van vader
een schenking krijgen. De uitvoering van deze
schenkingen dient goed vastgelegd te worden
en dient te gebeuren in nauw overleg met de
boekhouder.
HET EINDE VAN DE MAATSCHAP
MET EIGENDOMSINBRENG
s~\NDER normale omstandigheden eindigt
deze maatschap wanneer vader zich vol
ledig terugtrekt of overlijdt. De zoon wordt dan
volledig eigenaar onder de verplichting om het
kapitaal van vader uit te keren aan de erfgena
men. De zoon moet dan in staat zijn om genoeg
geld op tafel te leggen om het kapitaal van
vader verminderd met zijn eigen aandeel in de
erfenis te betalen. Zeker als vader onverwacht
vroeg zou overlijden, kan dat de zoon voor grote
financieringsmoeilijkheden plaatsen. In het
maatschapskontrakt kunnen dan bepalingen op
genomen worden dat de betaling pas over enkele
jaren zal plaatsvinden ofwel gespreid wordt
over enkele jaren. Vanzelfsprekend dient dan
een behoorlijke rentevergoeding aan de andere
erfgenamen gegeven te worden.
Een maatschap met eigendomsinbreng moet
altijd in een kontrakt worden vastgelegd en
door de notaris in zijn definitieve vorm worden
opgemaakt. Voordat men naar de notaris gaat
is het zeer gewenst om aan de hand van een
modelkontrakt te bespreken welke bepalingen
opgenomen moeten worden. Hierover moeten
niet alleen vader en zoon zich buigen, maar
dienen ook. de overige gezinsleden naar hun
mening gevraagd te worden. Immers, het is een
regeling, waarbij de bedrijfsovername definitief
wordt vastgelegd en dat heeft voor het hele
gezin gevolgen. Het maken van een dergelijke
regeling is tevens een goede gelegenheid om zo
nodig ook met de andere kinderen eventuele
vorderingen, schenkingen en leningen goed te
regelen. Tevens is het gewenst om een testa
ment te maken of in een bestaand testament
veranderingen aan te brengen.
en weet dus zeer goed wat hij overneemt. Ook wil hij
zijn tot nu toe gevormd eigen kapitaal gebruiken voor
investeringen in een eigen bedrijf.
Het bedrijf is in de loop der jaren goed ontwikkeld
en steeds uitgebreid en aangepast. Het oudste glas is
nog maer 10 jaar oud, enkele jaren geleden is 4000 m2
volledig vernieuwd en sinds 1 jaar wordt een aardgas
installatie gebruikt en zijn er moderne CO2 voorzie
ningen. Zoals de heer Meewisse sr. het zelf uitdrukt,
is er doelbewust naar gestreefd dat het bedrijf op peil
bleef en is er niet aan „freewheelen" gedaan.
Nu er een maatschap met eigendominbreng van
wordt gemaakt, zal de heer Meewisse sr. zich minder
met het bedrijf bemoeien en dat betekent ook dat hij
minder van de winst zal krijgen. Zoon Leo zal met
ingang van 1972 voor 70 de winst krijgen en uiter
aard volledig op het bedrijf werken en Meewisse sr.
voor 30 en in principe slechts halve dagen werken.
Wat het werken betreft houdt men trouwens vast
aan een goed schema van 5 dagen per week, om half
zes 's avonds stoppen en zaterdags vrij. Bij de oogst
moet hiervan wel eens afwijken, maar in het algemeen
kan men binnen normale arbeidstijden het noodzake
lijke werk goed rondkrijgen.
Een belangrijke aangelegenheid voor de familie
Meewisse is het wonen van vader en zoon. Wanneer
zoon Leo zijn nu nog vage trouwplannen gaat reali
seren, zal Meewisse sr. in een ander huis gaan wonen
en zodoende aan zoon Leo de kans geven de huidige
woning bij het bedrijf te betrekken. Wat dit betreft
wil Meewisse sr. de kans geven aan de jongere gene
ratie om nauw bij het bedrijf betrokken te zijn en
een groot aantal beslissingen zelf te nemen.
r! schuur die een oppervlakte heeft van 35 x 20
m met een hoogte van 6,70 m op de zijwanden
is aantrekkelijk om te zien. Al zullen de meningen
hierover verschillen, ze mistaat bepaald niet in het
landschap! Als één grote ruimte opgezet, is onderver
deling in 7 vakken van 100 m2 mogelijk. De speciaal
geconstrueerde overkappingspanten zijn kookvast ge
lijmd, waterafstotend en geïmpregneerd tegen rotting
en bacteriën. Daar waar de bouw van de aardappel-
koelruimte is gepland zijn extra zware spanten toe
gepast om de hogere druk te kunnen opvangen.
TVE wanden zijn uitgevoerd in polyester schroten
(stralon) van het Wavin Concern, dubbelwan
dig uitgevoerd en bijzonder goed isolerend. Het aan
brengen van de schrootjes gaat eenvoudig, al kost het
wel de nodige arbeid. Zowel in het dak als voor de
(grote) deuren is doorzichtig materiaal gebruikt dat
veel licht doorlaat. In de schuur is het er dan ook
overdag bijzonder licht en kan zonder lampen ge
werkt worden. Ook reparatie is gemakkelijk, daar de
schroten bij eventuele beschadiging gemakkelijk ver
vangen kunnen worden. Het materiaal is niet brand
baar maar smelt bij hitte wel. De brandverzekering-
premie is dan ook lager.
DIJ de opzet van de aardappelkoelruimte van 400
ton wordt er naar gestreefd de drukvaste wan
den van een dergelijk licht materiaal te nemen dat er
met de panelen gemakkelijk gewerkt kan worden en
het slepen met loodzware wanden niet nodig is. De
keuze zal waarschijnlijk vallen op Sandurch drukvas
te panelen (Exflex met 5 mm styrofoam als isolatie).
Toegepast zullen worden onder de gelijks vloers lig
gende betonnen kanalen voor de buitenluchtkoeling.
IYE kosten van een dergelijke schuur zouden bij
traditionele bouw zeker op een 80 a 90.000,
komen zo schat de heer Van Driel. De bouwkosten
van deze kunststof schuur liggen lager. Omdat een
aantal werkzaamheden door hemzelf (ook in de
schaarse vrije tijd) en met behulp van zijn gezin zijn
uitgevoerd, konden de investeringskosten nog verder
worden gedrukt. De grote deuren, de geheel vrije
vloer van 700 m2, het voldoende invallend daglicht
om te werken, de verschillende mogelijkheden om
losgestorte produkten op te slaan en het feit dat dak
en wanden praktisch geen enkel onderhoud vragen
vergemakkelijken een efficiënte bedrijfsvoering. Een
noodzaak in deze tijd van stijgende kosten!
BI.
BEWARING VAN UIEN IN STAPELKISTEN
GEEFT KOSTENBESPARING
Stapelkisten vinden in land- en tuinbouw steeds
meer toepassing. Vooral bij het oogsten, transporteren
en bewaren van aardappelen en hard fruit neemt het
gebruik van deze grote kisten hand-over-hand toe.
Ook voor andere produkten gaat men echter stapel-
kisten toepassen, o.a. voor uien. In het algemeen is
reeds uit onderzoek gebleken dat het gebruik van
stapelkisten in het bijzonder kan leiden tot besparing
op de sterk stijgende arbeidskosten. De heer W. C.
Boer van het Sprenger-Instituut te Wageningen ver
meldt in het Vakblad voor de Groothandel in Aard
appelen, Groenten en Fruit op de onderzoekresulta
ten bij de toepassing van stapelkisten bij de bewa
ring van uien De conclusie daarvan luidt dat bij de
bouw van nieuwe uienbewaarplaatsen het stapelkis-
ten-systeem voorkeur heeft boven het systeem van
losgestorte bewaring. Stapelkisten moeten gedurende
het gehele verwerkingsschema van uien worden toe
gepast om tot een optimale besparing te komen.
Bij een kostenberekening op basis van vervangings
waarde kwamen de bewaarkosten (n.l. opslagkosten,
bewaarverliezen en interestderving) uit op resp. 5,0
en 4,2 cent per kg voor losgestorte bewaring en op 5,1
cent per kg voor bewaring in stapelkisten. Een gerin
ge besparing op het bewaarverlies door toepassing
van stapelkisten zal in veel gevallen reeds een lagere
kostprijs van uien tot gevolg hebben, ondanks even
tuele hogere opslagkosten. Daarbij leidt toepassing
van stapelkisten in het totale verwerkingsschema van
uien tot een arbeidsbesparing van 1,12 cent per kg
geoogst produkt bij een opbrengst van 50.000 kg per
ha. Daarnaast levert deze wijze van bewaring van
uien een aantal niet in geld te waarderen nevenvoor
delen op, zoals een betere kwaliteit, een betere be
reikbaarheid, een betere lokalisatie van ziekten, enz.
Aldus de belangrijkste conclusies uit dat rapport.
