WINTERTARWE
'I,1!
De voeding van melkvee
in het najaar
stevig
vroeg
produktief
7
en begroting van het cultuurtechnisch werk worden
door het rijk voor haar rekening genomen. Het cul
tuurtechnisch werk zelf wordt voor 50 gesubsi
dieerd tot een maximum van 500 per ha, mits dit
werk voortvloeit uit de kavelruil, dus een gevolg is
van de nieuwe kavelindeling. Men is vrij om dit werk
geheel zelf uit te voeren of te laten uitvoeren. Wil
3 tóór H*vtlruil
At
Aaiii
0 col
0 0 0
o 0 0
0 o 0
I'll1
I'll1
J' n
VI 1
1 IjJs?
aï!iÜ===
.3 ft ruiU
men tegelijk meer werk laten uitvoeren bijv. de ont
watering verbeteren door drainage enz. dan komen
de kosten daarvan uiteraard geheel voor eigen reke
ning. De ervaring tot nu toe leert dat bij verschillen
de ruilingen in het geheel geen of zeer weinig aan-
C.A.R. Goes
C. DEN ENGELSEN
specialist voedervoorziening
AP vele bedrijven is het najaar voor het melkvee
de slechtste periode van het jaar. De produktie
loopt veelal sterk terug en dikwijls worden de koeien
reeds meer dan 9 weken vóór de verwachte kalf datum
droog gezet. De leden van de melkcontro1? met vol
doende nog melkgevende koeien, zien de staadaard-
produktie wellicht terugvallen van bijvoorbeeld 33
naar 25 of nog lager. Hoewel een lichte en geleidelijke
daling van de standaardproduktie van september tot
november van bijvoorbeeld 29 a 31 naar 26 a 28 veel
al moeilijk kan worden voorkomen, wijst een snellere
teruggang van de produktie op onvoldoende voeding.
Naarmate de dagen korten en het gras vochtiger
wordt dalen de voederwaarde en het droge-stofgehalte
van het gras. De wijze van de beweiding en de ver
zorging van het grasland spelen hierbij echter een
grote rol. Tijdig maaien en regelmatige bemesting met
stikstof, ook nog gedurende de maand september,
geven mals nagras met een nog goede voederwaarde.
Op zodanig gras is zonder bij voedering bij goed weer
tot diep in oktober een produktie mogelijk tot 15 kg
melk per koe per dag. Van oud, niet tijdig gemaaid
gras, neemt het vee echter veel minder op en is slechts
een melkproduktie mogelijk van maximaal 10 kg. We
moeten er dan ook op bedacht zijn dat boven een dag-
produktie van 10 a 15 kg melk bijvoedering nodig is
naar een hoeveelheid van 1 kg pulpbrok, A-brok of
weidebrok per 2% kg melk. Onder natte omstandig
heden is bovendien droog voer nodig in de vorm van
passingswerken nodig zijn, zodat de deelnemers prak
tisch geen kosten behoeven te maken.
VERGROTING VAN BEDRIJVEN
BIJ KAVELRUIL
|\E regeling voorziet erin dat met de ruil ook ka-
veis aan bedrijven kunnen worden toegevoegd.
Zo kunnen bijv. bedrijven van beëindigers geheel by
andere bedrijven worden gevoegd. Men kan bij de
ruilovereenkomst dus geld inbrengen en grond toe
bedeeld krijgen en omgekeerd. Dit biedt in bepaalde
gebieden waar belangstelling is voor bedrijfsbeëin
diging al of niet met een beëindigingsvergoeding van
het O. en S.-fonds, goede mogelijkheden tot vergro
ting van de bedrijf soppervlakte.
Verpachte percelen kunnen bij de ruil worden be
trokken indien de pachter hieraan medewerking ver
leent. Eigenaren van verpachte bedrijven zijn als regel
ook gebaat by een goede verkaveling van hun eigen
dommen. Omdat de onderlinge ruil voor hen geen
kosten meebrengt zullen zy over het algemeen met
voordeel aan deze regeling kunnen meewerken. Voor
de pachters is een goede verkaveling uiteraard even
noodzakelijk als voor een eigenaar-gebruiker.
ENKELE VOORBEELDEN
In Noord-Brabant zijn momenteel een 60-tal on
derlinge kavelruilobjekten in behandeling waarvan
er enige reeds zijn gerealiseerd. In een aantal geval
len is de gebruiksruil reeds toegepast, vooruitlopend
óp de goedkeuring en administratieve afwerking, die
naar schatting wel 4 a 5 maanden duurt, maar daar
mee toch nog ver binnen de tyd ligt die een wette
lijke ruilverkaveling vergt.
Om een globale indruk te geven van hetgeen via
onderlinge kavelruil bereikt kan worden volgen hier
twee verschillende voorbeelden:
nemers die zijn bedrijf beëindigde bracht ongeveer
1 'ha grond in en ontving daarvoor een bedrag in
geld terug. Bij deze perceelsruil waren geen aanpas-
sings werken nodig zodat het voor de deelnemers in
het geheel geen kosten meebracht. Onderling was
overeengekomen dat oppervlakte-verschillen verre
kend zouden worden tegen ƒ0,85 per m*. Elk van
de 10 deelnemers heeft de grond dichter by huis ge
kregen en aaneengesloten tot grotere kavels, echter
met allemaal aangesloten aan de huiskavel omdat de
boerderijen daarvoor te dicht by elkaar staan.
In bijstaande schetsjes is van drie deelnemers de
ligging van de percelen voor en na de kavelruil
aangegeven. Hieruit blijkt duidelijk dat elk van deze
bedrijven een aanmerkelijk betere verkaveling heeft
gekregen.
VOORBEELD B:
VOORBEELD A:
Dit betreft een onderlinge ruil van percelen tussen
10 eigenaren. Er werden 25 percelen geruild die sa
men ook ongeveer 25 ha groot zijn. Een van de deel-
Dit betreft een onderlinge ruil in een aaneengeslo
ten complex van 50 ha, in gebruik by 4 bedrijven t.w.
bedrijf 1: 18.80 ha eigendom en 3.50 ha pacht
bedrijf 2: 17.50 ha eigendom
bedryf 3: 5.20 ha pacht
bedrijf 4: 5 ha pacht.
De kavel van bedryf 3 is niet verlegd, maar moest
bij de ruil worden betrokken vanwege verbetering
van de afwatering op de overige kavels.
1840 m te graven nieuwe sloten
3870 m te verbeteren bestaande sloten
50 m betonbuizen voor duikers aanbrengen
15% ha diepploegen en/of egaliseren
15% ha frezen
15% ha inzaaien van bewerkte percelen
ha stuifzand vervoeren en doorspitten.
De totale kosten van de aanpassingswerken voor
deze kavelruil zyn begroot op 35.200, waarvan 50
of 17.600 wordt gesubsidieerd. Ook deze ruil bete
kent voor de deelnemende bedrijven een grote ver
betering, zoals uit de schetsjes blijkt. Bovendien
wordt door het aanpassingswerk een grote verbete
ring van de gebruiksmogelijkheden verkregen.
stro, graszaadstro of hooi. Zodra de bietencampagne
begint wordt op veel bedrijven vers bietenloof met
koppen bijgevoerd. Een niet te grote hoeveelheid kan
geen kwaad maar meer dan 15 a 25 kg per dier per
dag leidt ai gauw tot een eenzijdige voeding gepaard
met diarree, produktiedaiing en het ontstaan van bie-
tenloofsmaak en -reuk van de melk.
Als het even kan is het 's nachts op stal houden van
de koeien en daar het by voer geven aan te bevelen.
Laat het weer het toe en dreigt er geen gevaar van
vertrappen van de graszode, dan is er geen bezwaar
tot in december de itoeien overdag nog enige uren in
de weide toe te laten. Waar het op aankomt is te zor
gen dat de koeien steeds voldoende voer van goede
kwaliteit ter beschikking hebben. Voor de gekalfde
vaarzen is altijd 2 kg A-brok per dier per dag extra
nodig. Het berekenen en wegen van het rantsoen zal
de melkveehouder ook gedurende de najaarsmaanden
niet mogen nalaten.
OPSTAL
INMIDDELS wordt het ook tijd zich te beraden over
de wintervoeding op stal. Ga nu reeds na hoe
het gemiddelde dagrantsoen per stuks grootvee er uit
zal kunnen zien. is dit voldoende en hoe is de kwali
teit? De beiangrykste bestanddelen uit het winterrant-
soen, hooi en kuilvoeders, kunnen sterk in kwaliteit
uiteenlopen. Van ruwvoeaers van goede kwaliteit kan
het vee meer op dan wanneer de kwaliteit te wensen
overlaat. Dit kan wei 3 a 5 kg droge stof per dier per
dag verschil geven. Het verdient daarom aanbeveling
reeds nu het hooi en het kuilgras te laten bemonsteren
door de medewerkers van het Bedrijfslaboratorium
voor Grond- en Gewasonderzoek. Degenen die rant
soenberekening voor het vee maar een moeilijke zaak
vinden kunnen zich ook tot de medewerkers van het
Bedrijfslaboratorium wenden voor deelname aan vee
voedingsvoorlichting via de computer. Voorwaarde is
daarby dat van circa 80 van het te gebruiken ruw-
voeder de voederwaarde door middel van een analyse
is vastgesteld. Vooraf worden de grootte van de vee
stapel en de beschikbare hoeveelheden voer opgeno
men. Uiteraard kost deze vorm van intensieve voor
lichting, afhankelijk van het te nemen aantal monsters,
rond de 200,maar de ervaringen van vorig jaar
zijn bijzonder gunstig.
BASISRANTSOEN
HOE dan ook; een goed basisrantsoen voor de stal-
periode per stuks grootvee per dag moet 9 k 12
kg droge stof bevatten, waarin 700 a 1100 gram ver
teerbaar ruw eiwit (vre) en 5000 a 6000 gram zetmeel-
waarde (g ZW). Hoe hoger het basisrantsoen uitvalt
hoe beter meestal, maar dat geldt niet onbeperkt. Im
mers het vee moet het rantsoen aankunnen. Van slecht
gewonnen hooi de hooiwinning was de afgelopen
zomer nogal wisselvallig eet een koe wellicht niet
meer dan 5 kg op. Van best in een jong stadium ge
maaid hooi mogelijk wel het dubbele. Voor kuilvoer
gelden soortgelijke verschillen. Slecht ruwvoer geeft
èn door de geringere opname èn door de lagere voeder
waarde een geringe voederwaarde van het basisrant
soen. Zodanige rantsoenen moeten door 1% a 3 kg
krachtvoer per dier en per dag extra worden gecom
penseerd. Slecht ruwvoer is dan ook duur voer. Vooral
in loopstallen dient het ruwvoer van een gelijkmatige
en goede kwaliteit te zyn. Op aanbindstallen kan men,
wanneer men het extra werk daarvoor kan opbrengen,
voor afwisseling in het menu en het voer in vele por
ties toe te dienen, de dieren enigszicis tot een betere
voederopname dwingen. Van goed ruwvoer eet het vee
in de loopstal meer dan op de aanbindstal. Dit komt aan
de produktie ten goede.
BROKPRODUKTEN
AMDAT het ruwvoer nogal in kwaliteit kan uiteen-
lopen en het toedienen steeds bewerkelijk is,
wordt de belangstelling voor de veevoeders in brok-
vorm steeds groter. Naast de gewone mengvoeders gaat
dat om pulp-, gras-, luzerne- en ia de toekomst wel
licht ook snijmaïsbrok. Als voordelen worden ervaren
de goede opname, de eenvoudige opslag, de gemakke
lijke voedering en het vermijden van voederresten. In
vergelijking met de toegerekende kosten aan de zelf
gewonnen ruwvoeders zijn deze produkten aan de dure
kant. Waar nog voldoende mankracht beschikbaar is
kuanen deze produkten, indien nodig, wel een aan
vullende rol spelen, maar bij een belangrijk aandeel in
het rantsoen leidt dat tot kostenstijging. Op de be
drijven met weinig mankracht gaan deze voeders een
steeds grotere rol spelen, doordat 1 man de verzorging
van meer vee aan kan. Ook hier moet tegen overdrij
ving worden gewaakt.
(Zie verder volgende peg*)
.JOSS CAM 1IIER
