meT name de enorme schaalvergroting in de var-
n kenssektor is gepaard gegaan met een verre
is gaande specialisatie, welke tot haar recht komt door een
e goed samenspel tussen fokker en mester en de Coveco
ï- en de Coöperatieve voersektor. Deze samenwerking
n vindt haar bekroning in een volledige integratie, welke
il van grote betekenis is voor elk der partners. Hoewel de
;- gespecialiseerde rundvleesproduktie in Nederland tot nu
11
voorgesteld te verklaren, dat het algemeen nut de ont
eigening ten behoeve van de aanleg van de buisleidingen
straat vordert.
De bezwaren, welke zijn ingediend tegen het (globale)
plan van het werk dat overeenkomstig artikel 7 van de
onteigeningswet ter visie heeft gelegen, hebben in vele
gevallen betrekking op de voorgenomen eigendomsver
werving. Van verschillende zijden is betoogd, dat vol
staan zal kunnen worden met de vestiging van een zake
lijk recht, op dezelfde wijze als dit thans voor de indivi
duele buisleidingen geschiedt.
Voor een goed begrip van deze aangelegenheid dient
voorop te worden gesteld dat het vestigen van een recht
anders dan een zakelijk recht een recht dus dat niet
rust op de zaak zelf en dat derhalve wel de contracteren
de partijen maar niet rechtopvolgers onder bijzondere
titel bindt in ieder geval in dezen niet de vereiste
juridische zekerheid biedft.
Evenmin echter kan worden aangenomen, dat het ves
tigen van een zakelijk recht een dergelijke zekerheid wel
biedt. Dit houdt verband met het feit dat partijen in be
ginsel geen zakelijke rechten in het leven kunnen roepen
buiten die welke in het Burgerlijk Wetboek zijn geregeld
(het zgn. gesloten systeem van zakelijke rechten). In het
onderhavige geval zijn de regelen van het recht van op
stal van toepassing. Het te vestigen zakelijk recht zou,
waar het wordt gevestigd op gronden dde voor de inrich
ting van de buisleidingenstraat nodig zijn, behalve het
recht om een groot aantal buisleidingen in de grond te
hebben tevens het recht moeten omvatten om de bij een
geconcentreerde bundeling van buisleidingen nodige aan-
passingswerken in de grond uit te voeren. Aan het zake
lijke karakter van dit recht zou op deze wijze wel een
ver gaande strekking moeten worden gegeven, te meer
waar deze aanpassingswerken een blijvende verandering
in de staat van de grond met zich mee zouden brengen.
Het is dan ook op zijn minst onzeker te achten of aan
de bijkomende bedingen die met het oog op de uitvoering
van deze werken in de overeenkomst tot vestiging van
het zakelijk recht zouden moeten worden opgenomen een
zakelijke werking kan worden toegekend. Een juridische
constructie, die dergelijke risico's voor de inrichting van
de buisleidingenstraat in zich bergt is niet aanvaardbaar
te achten. Op grond van deze overwegingen zijn de on
dergetekenden van oordeel dat waar ten behoeve van de
inrichting van de buisleidingenstraat de beschikking moet
worden verkregen over gronden, de verwerving van de
eigendom de juiste methode is.
Dit laatste neemt evenwel niet weg, dat van deze gron
den na de inrichting van de buisleidingenstraat veelal
een aangepast agrarisch gebruik mogelijk zal zijn. Het
is dan ook de bedoeling, dat het lichaam, dat met het
beheer van de buisleidingenstraat zal zijn belast, de hier
voor in aanmerking komende gronden onder nader vast
te stellen voorwaarden in gebruik zal geven.
De ondergetekenden realiseren zich ten volle de grote
offers, die een onteigening met zich mee kan brengen
vanwege de belangen in de persoonlijke sfeer die daar
door worden getroffen. Bij de uitwerking van de plannen
zal worden gezocht naar oplossingen die voor de betrok
kenen zo gunstig mogelijk zijn. Wanneer daarbij naar
het gevoelen van deze laatsten toch onvoldoende aan hun
wensen zou zijn tegemoet gekomen zullen zij hun concre
te bezwaren na de tervisielegging van het meer gede
tailleerde onteigeningsplan ingevolge artikel 11 van de
onteigeningswet naar voren kunnen brengen. Daarmede
zal dan zoveel mogelijk rekening worden gehouden bij
de eindaanwijzing tot onteigening van de betreffende
percelen.
Wat betreft de overlast door overwaaiend onkruid,
welke naar van verschillende zijden werd gevreesd
zou kunnen ontstaan voor de in de nabijheid van de buis
leidingenstraat gelegen percelen, moge worden opge
merkt, dat de beheerder van de straat er zorg voor zal
hebben te dragen maatregelen te treffen ten einde dit
euvel te voorkomen.
TRACÉ EN REALISERING
De M. v. T. gaat nader in op het voorgestelde tracé
van de buisleidingenstraat, zoals is aangegeven op een
bijgevoegde kaart en op de bezwaren die dienaangaande
van verschillende zijden zijn ingediend.
Over de wijze van realisering en het beheer wordt op
gemerkt dat de Regering heeft besloten, teneinde ook op
langere termijn de in het geding zijnde belangen veilig
te stellen, een rechtspersoonlijkheid bezittend beheers-
lichaam tot stand te brengen gedacht wordt aan een
N.V. dat tot taak zal krijgen de aanleg, het beheer en
de exploitatie van buisleidingstraten in het algemeen en
dat slagvaardig zal kunnen handelen. Voor de financie
ring van de aanleg van de buisleidingenstraat Pernis
Klundert enz., die inclusief de kunstwerken, naar schat
ting een investering van 75 100 miljoen gulden zal
vergen, zal het beheerslichaam een beroep op de kapi
taalmarkt moeten doen. Het Rijk zal zich garant kunnen
stellen voor de betaling van rente en aflossing. De kapi-
taalslasten zullen worden gedragen door de gebruikers
van de buisleidingenstraat.
De exploitatie zal een bedrijfsmatig karakter hebben,
waarbij als richtsnoer zal gelden dat deze rendabel moet
zijn, zulks met dien verstande dat de eerste gebruikers
van de buisleidingenstraat niet onevenredig zullen mo
gen worden belast met de lasten voortvloeiende uit de
tijdelijke onderbezetting van die straat. Met de gebrui
kers wordt overleg gepleegd omtrent de wijze waarop
beheer en exploitatie zullen worden gevoerd en de wijze
waarop zij ook na de oprichting van het beheerslichaam
daarbij betrokken zullen blijven. Hierbij wordt gedacht
aan het instellen van een adviescommissie waarin de ge
zamenlijke gebruikers zijn vertegenwoordigd. De gelden
welke voor het door het Rijk aan het beheerslichaam te
verschaffen basiskapitaal benodigd zuilen zijn, zullen
dienen te worden aangevraagd bij het ontwerp-rijksbe-
groting voor het dienstjaar 1972, waarin ook de lenings
garantie zai worden opgenomen.
BEZWAREN
■De Memorie van Toelichting geeft in een bijlage tevens
een samenvatting van de tegen het plan van onteigening
van de inrichting van de buisleidingenstraat Pernis
Klundert enz. ingediende bezwaren met name door
de landbouworganisaties en verschillende publieke licha
men o.m. ten aanzien van de gekozen weg tot onteige
ning, en het tracé. Vooral van de zijde van de georgani
seerde landbouw bestaan ernstige bezwaren tegen de
onteigening van de benodigde gronden met de onttrek
king van het agrarisch gebruik. ELr wordt van die zijde
op gewezen dat de laatste jaren is gebleken dat het bij
zijn bestemming wordt onttrokken. Daarbij werd voor
het leggen der leidingen, behoudens een enkele uitzonde
ring, een zakelijk recht als bedoeld in artikel 5 der Be-
lemmeringenwet Privaatrecht gevestigd. Voor die enkele
uitzonderingen kan dan de Minister van Verkeer en Wa
terstaat worden verzocht de in artikel 2, lid 5, van de
Wij. Juliana, bij de Gratie Gods, Koningin der
Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz.,
ene., enz.
Allen, die deze zullen zien of horen lezen,
saluut! doen te weten:
Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat
de inrichting van een buisleidingenstraat vanaf
Pernis langs Klundert naar de Schelde nabij de
N ederlands-Belgische grens, en van een zijtak
daarvan vanaf Noordhoek naar die grens ter
hoogte van Nispen, in het algemeen belang
nodig is en dat daarvoor de onteigeningswet be
hoort te worden toegepast;
Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord,
hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij
goedvinden en verstaan bij deze:
Artikel 1. Het algemeen nut vordert de ont
eigening ten name van de Staat van percelen,
erfdienstbaarheden en andere zakelijke rechten,
nodig voor de inrichting van een buisleidingen
straat vanaf Pernis langs Klundert naar de
Schelde nabij de Nederlands-Belgische grens en
van een zijtak daarvan vanaf Noordhoek naar
die grens ter hoogte van Nispen, een en ander in
de gemeenten Rotterdam, Poortugal, Rhoon,
Heinenoord, Mijnsheerenland, Westmaas, Klaas
waal, Numansdorp, Strijen, Klundert, Zeven
bergen, Standdaarbuiten, Oud en Nieuw Gastel,
Roosendaal en Nispen, Wouw, Bergen op Zoom,
Woensdrecht, Oudenbosch, Hoeven en Rucphen.
Artikel 2. De vordering tot onteigening van
hetgeen niet in der minne is verkregen moet
worden ingesteld binnen vijf jaren na dagteke
ning van de Staatscourant waarin Ons besluit,
bedoeld in artikel 14 der onteigeningswet, is
openbaar gemaakt. Deze termijn kunnen Wij,
bij een in de Staatscourant te plaatsen besluit,
met ten hoogste vijf jaren verlengen.
Lasten en bevelen, dat deze in het Staatsblad
zal worden geplaatst, en dat alle Ministeriële
Departementen, Autoriteiten, Colleges en Amb
tenaren, wie zulks aangaat, aan de nauwkeurige
uitvoering de hand zullen houden.
Gegeven
De Minister van Verkeer en Waterstaat,
De Minister van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening,
wet bedoelde gedoogplicht op te leggen. Gemeend wordt
dat ook bij een concentratie van leidingen, als thans
wordt voorgestaan, in beginsel deze werkwijze zal kun
nen worden gevolgd. Dit zou dan kunnen geschieden op
basis van een zogenaamde overkoepelend zakelijk recht,
een zorgvuldige begeleiding door de georganiseerde land
bouw bij het traceren der werken en bij het met de
grondeigenaren en -gebruikers voeren van onderhande
lingen omtrent de te betalen schadevergoedingen, moge
lijk is vele leidingen te leggen zonder dat de grond aan
dat over de volle breedte van de leidingenstraat zal kun
nen worden gevestigd.
Hoewel voorts wordt erkend dat het stellen van zekere
eisen aan de inrichting van de leidingenstraat noodzake
lijk zal zijn, wordt gemeend, dat deze zullen kunnen
worden gecombineerd met een voortgezet agrarisch ge
bruik der gronden waardoor de schadelijke gevolgen door
de aanleg van de leidingenstraat voor de betrokken be
drijven zullen kunnen worden beperkt. Landschappelijk
gezien zou dit het voordeel bieden dat de leidingenstraat
een betrekkelijk onopvallend element zou kunnen zijn
binnen de te doorkruisen gebieden. Er wordt dan ook op
aangedrongen naar een zodanige werkwijze te zoeken dat
het huidige gebruik van de grond gehandhaafd blijft.
Indien dit niet zou kunnen worden gerealiseerd, dan
zou ,zo wordt opgemerkt, de bestaansbron voor een groot
aantal gezinnen hetzij nu, hetzij in de toekomst worden
aangetast. Door het onttrekken van bij de bedrijven be
horende gronden voor de aanleg van de buisleidingen
straat zou namelijk enerzijds door verkleining van be
staande bedrijven de rentabiliteit van die bedrijven af
nemen en zouden anderzijds de ontwikkelingskansen van
vele bedrijven, die qua grondoppervlakte een goede toe
komst hebben, ernstig worden beperkt. Dat terwijl het
juist gezien de ontwikkelingen in de landbouw noodza
kelijk is dat men tot bedrijfsvergroting en verbetering
van de externe productieomstandigheden komt. Dit be
tekent dat de realisering van de leidingenstraat via ont
eigening zonder meer inhoudt dat in vele gevallen een
economisch verantwoorde voortzetting der bedrijven
onmogelijk wordt.
ie gang in het aantal bedrijven, een duidelijke taal. Van
>k 1960 tot 1970 is met name de slachting van koeien, ossen
in en stieren toegenomen met 36 van vette kalveren en
id graskalveren met 152 van varkens met 65 en van
:n schapen en lammeren met 29 De slachting van nuch-
2- tere kalveren is met de opkomst van de vetmesterij op
;e grote schaal afgenomen met 95 In deze tien jaren is
ir het aantal varkens per bedrijf van 20 toegenomen tot 73;
n van runderen van 18 tot 33; van mestkalveren (1968) van
»r 41 tot 83 en van schapen van 19 tot 29. Ten aanzien van
is mest- en fokvarkens heeft Nederland het hoogste ge
middelde in vergelijking met Denemarken, West-Duits-
Ie land, Engeland en Frankrijk. Het aantal varkensbedrijven
Ie is in tien jaar teruggelopen van 149.000 tot 76.000; het
>- aantal rundveebedrijven van 194.000 tot 131.000 en het
d aantal schapenbedrijven van 25.000 tot 20.000.
j-
toe niet als een rendabele zaak wordt beschouwd, mag
verwacht worden, dat in de toekomst dit onderdeel van
de rundveehouderij meer mogelijkheden zal bieden.
In de komende tien jaar zal de produktie op de boeren
bedrijven nog steeds toenemen. De verwerking en afzet
moeten hierop worden afgestemd. De Coveco is bezig
haar produktiekapaciteit bij de grotere aanvoeren aan te
passen en tegelijkertijd door marktonderzoek de afzet
veilig te stellen. Deze afzet ligt deels in het binnenland
en deels in het buitenland.
In het binnenland is sprake van een toenemende
samenwerking bij de grote inkooporganisaties als gevolg
van de voortdurende kostenstijgingen en scherpe kon-
kurrentie. Dit is voor Coveco aanleiding om haar binnen
lands verkoopapparaat voor vers vlees, vleeswaren en
-konserven bij de zich wijzigende situatie aan te passen.
gELANGRIJK is eveneens de afzet naar de landen
van de E.E.G. en naar derde landen. Hier heeft
zich in de afgelopen tien jaar een opmerkelijke verande
ring in het afzetpatroon voorgedaan.
Van de totale export van vlees en vleesproduktien
ging in 1960 49 naar de E.E.G.-landen en 51 naar
derde landen, met name Engeland en de Verenigde Sta
ten van Amerika. In 1970 was deze verhouding: 80
naar de E-E.G.-landen en 20 naar derde landen. Op
merkelijk is daarbij, dat in 1960 van de totale vers vlees
export 66 naar de lidstaten ging tegen 94 in 1970.
Van de export van vleesprodukten ging in 1960 93
naar de derde landen. In 1970 was dit percentage ge
daald tot 75.
De toenemende betekenis van de E.E.G.-landen als af
zetgebied voor vlees en vleesprodukten wordt hierdoor
des te duidelijker.
De zelfvoorzieningsgraad in de E.E.G. bedraagt voor
varkensvlees 98 De toetreding van Engeland en Dene
marken zal hieraan weinig veranderen, omdat het kwan
tum dat Denemarken exporteert ongeveer gelijk is aan
de importbehoefte van Engeland. Voor de varkensvlees
export blijven er dus gunstige perspektieven. Weliswaar
zal Denemarken gaan opereren op de West-Europese
markt, doch daar staat tegenover dat de Engelse markt
voor ons toegankelijker zal worden. De zelfvoorzienings
graad voor rundvlees in de E.E.G. bedraagt 90 Ook
hierin zal door de toetreding van Engeland en Denemar
ken weinig veranderen.
De afzet van vlees en vleesprodukten vanuit Nederland
naar de landen van de vergrote E.E.G. zal in de
komende tien jaar voldoende mogelijkheid bieden, aldur
de heer Loefs.
