W|] waren
in Duitsland
Economische vorming toekomstige ondernemers
7
VERSLAG VAN DE ZLM-EXCURSIE
Op bezoek bij Deutz in Keulen.
het Ahr-dal. Bovendien is er van een voorkeur voor
.normale" bedrijven uitgegaan, waardoor gemakke
lijker vergelijkingen met de Nederlandse landbouw
zouden kunnen worden getrokken. Uiteraard moesten
een aantal andere objecten worden opgenomen, die
een bepaalde variatie tot gevolg hadden en waarvan
verwacht mocht worden, dat zij ook de dames zouden
interesseren. Bij de voorbereiding vari de reis heb
ben we veel steun ondervonden van dr. J. Stassen
te Boxtel, die verbonden is aan de N.V. Nederlandse
Kali-import Maatschappij.
men een groot probleem voor de agrarische grond
gebruiker. Dit wordt mede in de hand gewerkt door
de exploitatie van bruinkoolgroeven in deze om
geving. Grote gebieden worden voor dit doel aange
kocht en ons werden prijzen genoemd van DM 50.000
per ha. De grondspeculatie teelt hier dan ook welig.
De minder goed geregelde pachtwetgeving laat de
ruimte aan de eigenaren om hun grond iaar voor jaar
te verpachten en zijn daardoor in staat om de gronden
pachtyrij te verkopen op vrijwel elk gewenst moment.
Een ander punt dat voor ons interessant was kwam
uit de fiskale hoek. Hoewel het moeilijk is om zonder
Tekst en uitleg op een bedrijf bij Jülich.
met een Nederlands sprekende gids, een bezoek aan
Bundesgartenschau en een avondje uit, dat bestond
uit een bezoek aan de „Edelweisz", ein Restaurant im
baijerischen Stil. De derde dag van de reis werd ge
spendeerd aan een bootreisje over de Rijn van Bonn
naar Remagen. In Ahrweiler werd een wijnproeflokaal
bezocht, maar de folklore van het schuttersfeest in
Ahrweiler heeft de meesten meer geboeid. Een rondrit
verschafte ons een beeld van het fraaie Ahrgebied,
waarvan men zegt, dat men er pas goed geweest is als
men niet meer weet dat men er geweest is. Het was
wel de moeite waard, maar zover is het niet gekomen.
meer de tarieven van de Inkomstenbelasting te ver
gelijken bleek toch wel, dat bepaalde categorieën be
drijven zonder twijfel aanzienlijke voordelen hebben
op dit punt vergeleken met zijn Nederlandse collega.
Anderzijds bleek ook, dat tengevolge van de Europese-
maatregelen de specifieke Duitse subsidies vrijwel
verdwenen waren en dat ook de hier bekende maat
regelen van toepassing waren.
AKKERBOUW-FRUITTEELT
CR mag zonder twijfel van een geslaagde excursie
L worden gesproken.- gunstig weer, een prettige
stemming, een vlot verloop en goed van eten en drin
ken. Bovendien waren de objecten voldoende inte
ressant om de belangstelling te blijven trekken. De
oneffenheidjes, die ook hier wel waren, werden met
speels gemak genomen door de deelnemers en deden
geen afbreuk aan het geheel. De Zeeuwse en Brabant
se deelnemers bleken het goed met elkaar te kun
nen vinden. Zij kwamen uit vrijwel het gehele werk
gebied van de ZLM: Zeeuws-Vlaanderen (6), Wal
cheren (1), Noord-Beveland (5), Zuid-Beveland (1),
Tholen (2), Schouwen-Duiveland (2), West-Brabant (8)
en Oost- en Midden-Brabant (2). Er waren negen echt
paren en in totaal tien dames in het gezelschap. De
leiding bestond uit ir. J. A. H. Haenen, rijkslandbouw-
consulent te Zevenbergen en R. Hoiting, e.s.v.-er bij
de ZLM te Zevenbergen.
Bij de samenstelling van het programma was er
naar gestreefd om dit niet te overladen. Het gevolg
is geweest, dat we niet verder gingen dan Keulen en
AKKERBOUW-VEEHOUDERIJBEDRIJF
agrarische objecten lagen in het gebied ten zui
den en westen van Keulen en bestonden uit twee
landbouwbedrijven. Het eerste een gemengd vee
houderij-akkerbouwbedrijf te Jülich en het tweede
een gemengd fruitteelt-akkerbouwbedrijf te Mecken-
heim. Het eerste bedrijf was 45 ha groot (ruim 50
eigendom) met 38 ha bouwland en 7 ha grasland. Van
het bouwplan bestond 64 uit granen, waarbij de
grote oppervlakte rogge (8 ha) opvallend was en dat
was niet alleen op dit bedrijf. Aan dit gewas werd
toegeschreven, dat er in de grond weinig bodemziek-
ten voorkwamen. Ruim 31 werd beteeld met suiker
bieten. De opbrengsten van de gewassen waren op deze
löss-gronden goed. Ook de produktie van de zwart
bonte veestapel was uitstekend: gem. ruim 5400 kg
melk per koe per jaar met 4,1 vet. Na de oorlog is
de boerderij met de veestapel opnieuw opgebouwd en
veel vee is uit Nederland afkomstig. De K.I. heeft tot
het bereiken van dit resultaat veel bijgedragen. De
mechanisatie is nogal zwaar op deze bedrijven, maar
door verminderde subsidies zal deze moeilijk te hand
haven zijn. Ook hier wordt gezocht naar bepaalde
vormen van samenwerking. De hoge grondprijzen vor-
HET tweede bedrijfsbezoek ging naar een bedrijf in
Meckenheim met 22,5 ha akkerbouw en 7,5 ha
fruit. Er waren 5,5 ha eigendom en de rest was pacht.
Ook hier waren de gebouwen na de oorlog geheel
herbouwd. Bij de huidige gebouwen was een gekoelde
fruitbewaring van 500 m3. Veel werd eigenhandig ge
bouwd. Het bedrijf werd bemand door vader, zoon en
een losse arbeidskracht. Ook hier was een grote ma
chine inventaris aanwezig. De oppervlakte fruit be
stond voor 62 uit Cox Orange, 20 James Grieve
en 10 Rode Boskoop. Als onderstam werd type M IX
gebruikt. De afzet van het fruit gaat voor 100 via
de Erzeugergrossmarkt te Bonn. De inkomsten kwa
men half om half uit de akkerbouw- en fruitsector. De
opbrengstprijzen van het fruit waren ook hier zo
danig, dat handhaving van veel bedrijven zeer twijfel
achtig is.
Uit beide bezoeken is wel gebleken, dat de Duitse -
landbouw in een soortgelijke positie verkeert als de
Nederlandse. Veel moet beneden kostprijs worden ge
produceerd. Veel bedrijven hebben geen opvolger, om
dat men het financieel en sociaal niet meer ziet zitten.
Daarnaast is ook gebleken, dat in deze goede land
bouwgebieden gewassen worden verbouwd, die de ver
gelijking met Nederland goed kunnen doorstaan. Ook
de melkproduktie op het bezochte bedrijf was buiten
gewoon goed. Men keek weliswaar hoog tegen de
Nederlandse landbouw aan, maar wij van onze kant
hebben respect gekregen voor wat we daar hebben
gezien.
BEZOEK AAN DE DEUTZ TREKKERFABRIEK
VAN de drie overnachtingen werden er twee door
gebracht in Keulen en een in Ahrweiler. Het
programma van de tweede dag bestond uit een bezoek
aan de Deutz trekkerfabriek, een rondrit door Keulen
CURSUS VOOR JONGE BOEREN IN NOORD-BRABANT
Sedert een aantal jaren wordt voor jonge boeren een
cursus gehouden over onderwerpen, waar zij als toe
komstig ondernemer mee te maken krijgen. Dergelijke
cursussen worden georganiseerd door de jongerenorga-
tjes in samenwerking met rijksvoorlichtingsdiensten,
landbouwonderwijs en standsorganisaties en zijn in de
afgelopen jaren o.a. gehouden in Roosendaal, Breda,
Boxtel, Oss, Cuyck en Prinsenhage. De ervaringen zijn
zeer gunstig doordat les wordt gegeven door mensen,
die constant met de boerenpraktijk worden geconfron
teerd. Er kan evenwel gekonstateerd worden, dat nog te
weinig jonge boeren van deze cursusmogelijkheid profi
teren. In verhouding tot het aantal bedrijfsovername's
is het aantal cursisten te gering.
In grote lijnen komen de volgende zaken aan de orde:
Bedrijfseconomisch gedeelte:
- begrippen
fiscale en bedrijfseconomische boekhouding
opstellen en toelichting op een bedrijfseconomische
boekhouding
begroting van de rentabiliteit van het bedrijf
Bedrijfsovername:
erfrecht
betaling meewerkende kinderen
het over te nemen bedrijf
koop, pacht en maatschap als ovemamevormen
Financiering:
begrippen in de financiering
vermogensverschaffers
kredietmogelijkheden bij agrarische instellingen
Diversen:
Onderwerpen die hierbij aan de orde kunnen komen
zijn o.a.:
gang van zaken bij niet-agrarische bestemming van
grond
productie op contract
samenwerkingsvormen
verzekeringen voor gezin en bedrijf
dienstverlenende instanties
QE lessen worden een keer per week overdag gege
ven gedurende de maanden november t/m februa
ri. Een lesdag duurt van 9.30 uur tot 16.30 uur met een
middagpauze van één uur. Na afloop van de cursus moe
ten de deelnemers een werkstuk maken over de over
name van het eigen bedrijf.
Voor het winterseizoen 1971-1972 staan cursussen op
het programma te Cuyck, Eersel, Oss en een tuinbouw-
cursus te Princenhage. Getracht zal worden in West-
Brabant voldoende deelnemers voor een cursus te krij
gen, die dan in de omgeving van Breda zal worden ge
houden of in Roosendaal. Verwacht moet worden, dat
het bedrijfseconomische gedeelte een accent van het ge
mengde bedrijf zal krijgen.
De kosten, die aan deze cursus zijn verbonden belopen
o.m. de volgende bedragen:
cursusgeld van ong. 50,
reis- en verblijfkosten
eventueel studiemateriaal
Deelnemers kunnen zich opgeven bij ZLM - Stations
laan 4 Zevenbergen t.a.v. R. Hoiting, tel. 016803730
of 's avonds 016804008. Ook voor verdere informatie
kunt u daar terecht. Potentiële candidaten wekken wij
graag op om deze cursus te volgen. Confrontatie van een
a.s. ondernemer met een aantal van zijn toekomstige
vraagstukken kan er toe bijdragen, dat oplossingen ge
makkelijker en beter worden gevonden.
