EEN
GOEDE PRIJS
VOOR DE UIEN
DAAR GAAT HET
TENSLOTTE OM
AAHYDRAZ
AA
Sterke en zwakke punten van Akkerbouw en Tuinbouw ten zuiden van de grote rivieren
spuit op het juiste tijdstip tegen voortijdig spruiten
met
(maleïne hydrazide)
AAHYDRAZ verlengt de bewaarperiode met 1 a 2
maanden.
AAHYDRAZ wordt te velde over het gewas
verspoten.
AAHYDRAZ doseert u maar 6liter per ha.
Vraag AAHYDRAZ aan uw leverancier of aan
14
moeten beheersen en zover dit in zijn vermogen ligt,
en niets aan het toeval mogen overlaten. Uit een wil
lekeurig L.E.I.-overzicht zijn bij vergelijking produk-
tieverschillen te constateren van 3.000 kg/ha voor
tarwe en gerst en van 20.000 kg/ha voor consumptie
aardappelen, suikerbieten en uien. Dit betekent een
inkomensverschil per ha van 1.000,a ƒ2.000,
Deels zullen deze verschillen zijn terug te voeren tot
verschillen in produktie-omstandigheden zoals hier
voor genoemd maar deels ook door de kennis van de
teelt.
SCHAALVERGROTING
CEGEVEN d^ produktie-omstandigheden en de ken-
nis van de teelt, zal de ondernemer moeten stre
ven naar een optimale organisatie van het gehele be-
drijfsgebeuren. Daarbij gaat het om de inzet van de
beschikbare arbeid, de mechanisatie, de opslag- en
conditioneringsfaciliteiten en dit alles mede in relatie
tot de structuur van de afzet en de verwerking.
De steeds verder doorgevoerde mechanisatie en de
transportmogelijkheden nopen tot schaalvergroting*
in de sfeer van produktie en opslag. Door de grotere,
duurdere machines worden de bedrijven echter als
het ware kleiner. Vele die vroeger groot genoeg wa
ren, worden nu geleidelijk te gering van omvang voor
optimalisering op voldoende schaal. Oplossingen voor
dit probleem kunnen worden gevonden via speciali
satie. intensivering, loonwerk, samenwerking en be-
dr ij fsoppervlakte vergroting.
Specialisatie betekent voor het akkerbouwbedrijf
bouwplanvernauwing. Hierdoor verhoogt men de op
pervlakte van enkele gewassen zodanig, dat de capa
citeit van specifieke werktuigen zo volledig mogelijk
benut wordt! Een gevaar is dat bodemziekten de bo
demgezondheid in gevaar brengen. Daarbij noodza
kelijke bodemontsmetting leidt tot aanmerkelijke
produktieverhoging.
Intensivering betekent het invoeren van arbeids
intensieve gewassen waardoor meer werkgelegenheid
wordt gecreëerd op dezelfde oppervlakte grond. De
mogelijkheid hiervoor wordt steeds beperkter daar
door de chemische onkruidbestrijding en mechanisa
tie van vrijwel alle werkzaamheden vele gewassen
van de arbeidsintensieve lijst verdwijnen. Zo begin
nen verschillende tuinbouwgewassen heel erg op „ge
wone" akkerbouwgewassen te lijken. Uien zijn hier
van een goed voorbeeld.
Door loonwerk kan men de investering in specifie
ke werktuigen vermijden en slechts volstaan met een
basisinventaris voor grondbewerking en verpleging.
Het bedrijf moet dan evenwel van voldoende grootte
zijn om dan nog voldoende werkgelegenheid te bie
den daar men feitelijk door gebruikmaking van de
loonwerker het bedrijf verkleint.
SAMENWERKING BIEDT BESTE KANSEN
CAMENWERKING biedt op korte termijn de beste
kansen om tot een optimale benutting van de
produktiemiddelen te komen. Er bestaan dan goede
•norwaarden om volledige mechanisatieketens te ont-
«kelen met grote moderne werktuigen en met vol-
nde mankracht voorhanden om het proces vlot te
laten verlopen. Meer mensen samen presteren meer
dan elk afzonderlijk en weten doorgaans ook meer.
Bouwplanvernauwing kan worden vermeden om de
bedrijven gezonder te houden. Deze bedrijfsvorm
heeft echter pas goede kans van slagen als de deel
nemers overtuigd zijn van de noodzaak en/of de
voordelen, en de bereidheid hebben deze vorm te
aanvaarden en een stuk zelfstandigheid op te offeren
aan groter vrijheid. Praktijkwaarnemingen en objec
tieve berekeningen tonen aan dat een zeer royale in
komensverbetering mogelijk wordt.
Bedrijfsoppervlaktevergroting is aanbevelenswaard
indien daarmede een betere benutting van de gege
ven aanwezige inspan wordt verkregen. Het hangt
af van de rentabiliteits- en liquiditeitsbegroting en
dus mede van de manier waarop de grond wordt ver-
kregen. Is men zo gelukkig land te kunnen bijpachten
dan zal in de meeste gevallen dit een zeer voordelige
zaak zijn. Moet men echter kopen dan speelt de koop
prijs een belangrijke rol en de wijze waarop gefinan
cierd moet worden. Uitgaande van een prijs van
10.000.per ha en volledig financieren met geleend
geld zal men alleen al aan interest err de vaste lasten
tot het drievoudige van een gangbare pacht komen.
Voor vakbekwame ondernemers echter die voldoen
de kapitaalkrachtig zijn bestaan er nog mogelijkhe
den om op deze wijze hun bedrijf krachtiger te ma
ken. Overigens kan men hier moeilijk een algemene
gedragslijn vaststellen doch zal men geval voor geval
zorgvuldig moeten doorrekenen.
DYNAMISCH ONDERNEMERSCHAP
De moderne ondernemer in de akkerbouw zal dus
in samenspel met zijn collega's moeten streven naar
zo gunstige mogelijke produktievoorwaarden. Hij zal
de teelt van de gewassen volledig moeten beheersen
en zich voortdurend op de hoogte moeten houden van
de nieuwste ontwikkelingen. Hij moet een uitstekend
organisator zijn om zijn bedrijf, vaak in samenspel
met anderen, zodapig te leiden dat de best mogelijke
resultaten zijn verzekerd. Daarvoor zal hij tijd moe
ten hebben om zijn bedrijfsresultaten economisch te
analyseren. Dit soort manager wordt vereist voor het
moderne nog toekomst biedende akkerbouwbedrijf.
Wij kennen in het zuid-westen verscheidene van
dit soort ondernemers die de bedrijfstak akkerbouw
(Vervolg van pag. 13)
als één dynamische laten bestempelen. Helaas is in
deze grondgebonden bedrijfstak niet die groeimoge-
lijkheid aan afzet aanwezig als in sommige tuinbouw
sectoren als bijv. de champignonteelt en de bloemen
teelt. Dit betekent dat het aantal ondernemers nog
verder zeer aanzienlijk zal teruglopen. Het is derhal
ve niet overdreven om te stellen dat in afzienbare
tijd 80 van de akkerbouwproduktie in het zuid
westen in handen zal zijn van enkele duizenden
levensvatbare ondernemingen.
Nu de Brusselse prijsvoorstellen onbevredigend zijn
uitgevallen dient zich des te sterker de noodzaak aan
tot een goede sociale begeleiding van hen die de strijd
zullen moeten opgeven. De overblijvers zullen elke
mogelijkheid tot verbetering moeten aangrijpen.
AFZET
DEN steeds groter percentage van de produkten
bereikt de consument in verwerkte vorm. De
verwerker dient grote afnemers te voorzien van zeer
grote hoeveelheden van gegeven kwaliteit op elk ge
wenst'moment. Dit vereist een gegarandeerde grond
stofvoorziening aan deze verwerker waar ook op elk
moment grote hoeveelheden van een bepaalde kwa
liteit moeten kunnen worden aangevoerd.
Een zodanige produktieketen zal zeer moeilijk wer
ken met een vrije grondstoffenmarkt. Hier is nodig
een geprogrammeerde teelt, bewaring, aflevering,
verwerking en afzet. Dit vraagt om een contractuele
binding met teeltbegeleiding en een grotere beschik-
kingsmarkt over de grondstof van de verwerker.
Ook bij consumptie-aardappelen en sinds kort ook
vrij snel bij uien ziet men deze struktuur gestalte
krijgen. Voor deze produkten gaat het eveneens om
de verbouw van grote oppervlakten waar mechanisa
tie met grote werktuigen verantwoord is. Dit zal vra
gen om opslagruimten waarin de aan- en afvoer
snel kan gebeuren. Voor consumptie-aardappelen
wordt momenteel gedacht aan bewaarruimten van
1000 ton van bij voorkeur één ras en uniformer kwa
liteit. De bewaring dient tegemoet te komen aan de
eisen door de verwerker te stellen.
Bij regelmatige kwaliteitsbeoordeling van het ge
was en later van het geoogste produkt zal tevoren
kunnen worden bepaald voor welke bestemming het
produkt het meest geschikt is en op welk moment
het beste kan worden afgeleverd.
Te verwachten is dat het op contract telen van ak
kerbouwgewassen in de naaste toekomst nog verder
zal toenemen. Dit zal er toe bijdragen dat een ver
zekerde afzet wordt verkregen en dat de prijsrisico's
worden gereduceerd.
KRACHT VAN DE Z.W. AKKERBOUW
CTERKE punten van de akkerbouw in zuid-west
Nederland zijn: hoge opbrengsten per ha, rela
tief breed assortiment gewassen, goede plantentelers.
De commercialisatie is vrij goed, doch nog voor ver
betering vatbaar. De bereidheid krediet op te nemen
neemt toe. Men is nog niet zover als de Westlander
die vroeger zei: Een gulden kost 4 cent (nu 8 cent),
maar men leent toch gemakkelijker dan vroeger. Als
dat voor verantwoorde investeringen gebeurt is dat
zeker niet ongezond. De toekomst is aan hooggespe
cialiseerde bedrijven met prima ondernemers, die
bereid zijn tot horizontale samenwerking (met kol
lega's) en verticale integratie (met de afnemers). De
situatie in ons land laat slechts ruimte vt?or een hoog
georganiseerde akkerbouwindüstrie, die op moderne
leest is geschoeid.
CONSERVENGROENTEN
UERVOLGENS willen we ingaan op de positie van
de tuinbouw en daarbij beginnen met de teelt
van conservengroenten, die in het zuid-westen een
zeer belangrijke plaats inneemt. Het areaal is door
de liberalisatie in E.E.G.-verband in ons land gegroeid
tot -18.000 ha, waarvan 7000 ha doperwten, 5800 ha
stamslabonen, 3000 ha spinazie en 2000 ha tuinbonen.
Er is voor conserven een groeiende markt, doch
ook een groeiende concurrentie, speciaal voor buik-
artikelen als erwten, bonen, e.d. Frankrijk heeft sterk
uitgebreid en groeit nog door, evenals België. De
teelt verplaatst zich daar naar nieuwe gebieden, met -
grote oppervlakten per bedrijf. Het klimaat heeft
men daar voor een produkt als b.v. bonen mee. De
verwerkingsindustrie staat er op goed peil. De pro
duktie vindt zo dicht mogelijk bij de fabrieken plaats,
binnen een straal van maximaal 30 km. Dit in ver
band met de transportkosten en de beperkte ver
plaatsing van zware oogstmachines. Er is een neiging
tot vastere bindingen tussen teler en fabriek middels
langjarige contracten, o.a. omdat de fabriek verze
kerd moet zijn van voldoende en constant aanbod. Dit
biedt mogelijkheden tot specialisatie en verhoging
van de kwaliteit.
De conclusie is, dat er sprake is van „big business".
Er zal een harde strijd moeten worden gevoerd om
het areaal te handhaven. Er zal in ons land waar
schijnlijk eerder sprake zijn van areaal verschuiving
dan van areaalvergroting. Het zuid-westen verkeert
in een relatief gunstige positie wat produktie- en af
zetmogelijkheden betreft. In het vlak van produktie,
handel en verwerking is aanpassing gewenst.
(Slot volgd.)
AAGRINOL
N V. AAGRUNOL - GRONINGEN - TEL. 050-34041'
PRODUKTEN
^/TSPRO^
