Roger uit Kenya
Just geen krukels
Vergadering Gew. Raad Landbouwschap Noord-Brabant
Hoe zou een Nederlandse jongen zich voelen als hij
plotseling vanuit ons land met zijn moderne gemakken
werd overgepoot in het binnenland van Afrika? Onge
twijfeld zou hij bij zo'n overgang veel te verwerken
krijgen.
Roger Makevo uit Kenya beleeft datzelfde momen
teel in omgekeerde volgorde. Hij is kortgeleden uit
Afrika in ons ..beschaafde" Nederland aangekomen en
probeert hier thans te wennen. En dat is waarschijnlijk
nog moeilijker dan voor een Zeeuw die naar de oer
wouden van Afrika gaat.
GEEN MOSSELS OF KRUKELS
U hebt regelmatig over Roger kunnen lezen in de
rubriek „Van erf en akker" en de Jongerenrubriek in
dit blad. Dank zij „Schrijfkouter" en de medewerking
van vele PJZ- en ZLM-leden wordt Roger in de ge
legenheid gesteld zich in ons land te*bekwamen op
mechanisatiegebied. Daarbij wordt hij zolang in
diverse gezinnen opgenomen. Eerst was hij enkele
weken gast bij het champignonbedrijf van de heer Kik
te Yerseke. Thans is hij bij de heer Van Nieuwen-
huijzen te Poortvliet. Later gaat hij naar het bedrijf
„Jannezand" in de Biesbos, waar de heer Snijders
zijn gastheer zal zijn. Wellicht gaat hij verder nog
enige tijd naar de heer Hage te Sint Annaland en ten
slotte zal hij waarschijnlijk 6 weken de praktijkschool
te Schoondijke volgen.
Te Poortvliet hebben we een tijdlang met hem ge
praat. En ons daarbij verbaasd over zijn aanpassings
vermogen. In Kenya bestond zijn voedsel in hoofd
zaak uit mais en aardnoten (pinda's) in diverse ver
werkte vormen. Nu eet hij met smaak boterhammen,
aardappels, soep en alles wat we hier normaal ver
orberen. Alleen mossels en alikruiken (krukels) lust
hij niet. Beter gezegd: daar wil hij niet van proeven,
want zijn maag draait om in zijn lijf als hij ze ziet.
Niettemin heeft hij beloofd aan de familie Kik dat hij
vlak voor hij in 't vliegtuig stapt voor de terugreis,
ook een keer mossels en krukels zal eten.
Zijn aanpassing aan het eten is één voorbeeld. Maar
ook verder maakt hij geen problemen. In Afrika leefde
hij tussen de olifanten, leeuwen, krokodillen, slangen
en noem maar op. Hier wordt je leven meer bedreigd
door auto's, brommers, enz. wat wellicht wat de mate
van gevaar betreft weinig uitmaakt, maar overigens
toch wel sterk verschilt. Maar Roger blijft er rustig
onder. De reis met het vliegtuig nam hij ook gemoede
lijk op. Slechts één moment was hij bang geweest. Kort
na een tussenlanding te München was het vliegtuig
in een luchtzak terecht gekomen, zodat het plotseling
een heel eind naar beneden viel. Toen dacht hij: „Daar
gaan we". Maar dat zullen de ervaren medereizigers
ook wel gedacht hebben.
HET EEN EN TWINTIGSTE KIND!
Roger is 25 jaar oud, ruim 5 jaar geleden getrouwd
en heeft 3 kinderen, 4, 3 en bijna 1 jaar oud. Als hij
weinig te doen heeft en geen aanspraak heeft, gaat hij
moet Roger behalve voor zijn eigen gezin ook nog
piekeren en naar huis verlangen. Daarom heeft hij
liefst voldoende verzet.
Hij is aangenaam in de omgang en kan vlot conver
seren. Hij zegt dat iedereen vriendelijk tegen hem is,
maar dat komt ongetwijfeld mede doordat hij zelf een
prettige indruk maakt. Hjj is ook intelligent. Trou
wens, hij heeft de „high school" gevolgd, te verge
lijken met M.U.L.O.
Op een vraag of hij broers en zusters heeft, lachte
hij en zei: „Ja, dat is een leuk verhaal". Zijn vader
is tweemaal getrouwd. Bij zijn eerste vrouw had hij
20 kinderen, bij zijn tweede vrouw 5 kinderen. Roger
was no. 21, de oudste van de 5 van de tweede vrouw.
Overigens zijn er van de eerste twintig kinderen maar
8 in leven gebleven, namelyk twee zonen en zes doch
ters.
Volgens een ongeschreven wet van de stam hebben
de zoons een onderhoudsplicht voor de naaste familie
leden als de vader niet meer in het onderhoud kan
voorzien. Degene die het meeste kan missen krijgt die
toegeschoven. De halfbroers uit het eerste huwelijk
zijn getrouwd en hebben zoveel studerende kinderen
dat ze weinig of niets over kunnen houden. Daarom
dat men per man (familie) 1,40 ha heeft. Ploegen,
eggen, e.d. gebeurt vanuit een centraal werktuigen
park. De ziektebestrijding vindt plaats vanuit de lucht,
dus per vliegtuig. Het project ligt in een droge streek,
maar er wordt bevloeid vanuit een 20 km verder
stromende rivier. Planten, wieden, oogsten, e.d. ge
beurt volledig met de hand.
Roger is de man van de mechanisatie. Hij is gek op
machines; alles wat draait en lawaai maakt heeft zijn
speciale belangstelling. Daarom wil men hem een dub
bele mechanisatie-cursus te Schoondijke laten volgen.
Als hij straks in Kenya terug is, wordt hij door zijn
belevenissen en vakkennis een belangrijk man. Hij
krijgt dan de leiding van het machine- en werktui
genpark in Galole. De afdeling mechanisatie omvat
nu nog in hoofdzaak een aantal trekkers (10 Massey
Fergusons), ploegen en eggen, maar in de toekomst
komen er wellicht ook oogstmachines bij. Dat is al
thans Rogers ideaal. Als hij een grote combine ziet
wordt hij wild enthousiast. Liefst zou hij zo'n ding
gelijk mee nemen naar Kenya.
De terugreis is gepland op eind oktober. Hij zal blij
zijn als het zover is. Want zijn vrouw kan niet lezen
Roger wou speciaal op een grote combine gefotogra
feerd worden.
zorgen voor zijn ouders, een jonge broer en een jonge
zus van 10 jaar.
De dochters hebben deze onderhoudsplicht niet.
Maar dat komt omdat ze gewoon nergens bij meege
teld worden. Vrouwen worden beschouwd als lagere
wezens, die b.v. ook niet meedelen bij erfenissen.
STRAKS BELANGRIJK MAN
In Kenya is Roger betrokken bij een ontwikkelings
project, waarbij 800 ha grond in cultuur wordt ge
bracht voor de teelt van mais, pinda's en katoen. De
mais en pinda's zijn voor de eigen voedselvoorziening,
de katoen is bestemd voor export. Van deze 800 ha is
thans 600 ha in gebruik. De grond is zodanig verdeeld
Roger met de heer Harderwijk, die als contactman
fungeert.
of schrijven, zodat het contact met thuis maar moei
zaam kan verlopen. En hoe goed hij hier ook ontvan
gen en begeleid wordt, toch zal hij weer graag de
Nederlandse welvaart ruilen voor het primitieve
leven in Kenya. Wat ook maar gelukkig is, want daar
ligt zijn taek.
Slotopmerking: we hebben de indruk dat dit de best
denkbare vorm van ontwikkelingshulp is. Een Chinees
gezegde (niet uit het Rode Boekje) luidt: „Geef een
man die honger heeft een vis en hij kan zich één dag
voeden. Leer hem vissen en hij kan zich zelf altijd
voeden". In Kenya leert men niet vissen, maar mais
en katoen verbouwen. Daarbij kan Roger met zijn
Nederlandse ervaring straks erg nuttig werk doen.
A. v. O.
In de vergadering van de Gewestelijke Raad van
het Landbouwschap, gehouden on 11 juni 1971 kwa
men de volgende punten aan de orde:
ENERGIEVOORZIENING
VAN AGRARISCHE BEDRIJVEN
Op 23 april is door de P.N.E.M. een informatiedag
gehouden over de problemen van de energievoorzie
ning op de agrarische bedrijven. Zijdens de P.N.E.M.
is gesteld, dat aansluitingen in het agrarisch gebied
over het algemeen onrendabel zijn. Te verwachten
is, dat in de toekomst in verband met de verdere
mechanisatie op de bedrijven de zwaarte van de
electriciteitsnetten belangrijk moet worden vergroot.
Ondanks een daarmee gepaard gaand hoger stroom
verbruik zal de aanpassing over het algemeen voor
de P.N.E.M. niet rendabel zijn.
De P.N.E.M. acht overleg met het landbouwbe
drijfsleven belangrijk ten aanzien o.a. van de te ver
wachten ontwikkelingen op de agrarische bedrijven
en de daarmee gepaard gaande stoomafname, de sprei
ding van de stroomafname gedurende een etmaal en
een jaar.
In landelijk verband is door de samenwerkende
electriciteitsmaatschappijen ingesteld de W.E.A.B.
(Werkgroep Energie Agrarische Bedrijven). De Raad
heeft besloten om een provinciale contactgroep in te
stellen. Deze kan in samenwerking met de P.N.E.M.
zoeken naar oplossingen in bepaalde situaties, waar
dit mogelijk is.
MILIEUHYGIËNE
Vele agrariërs worden geconfronteerd met de fi
nanciële consequenties van het lozen van gier of drijf-
mest. De toepassing van de Hinderwet heeft in steeds
meer gevallen tot gevolg, dat de uitbreiding van de
bedrijven beperkt worden en zelfs dat bestaande be
drijven gesloten worden. De Wet Luchtverontreini
ging en de op stapel staande Wet Bodemverontreini
ging kunnen consequenties hebben voor de landbouw.
Heel de zorg voor de milieuhygiëne kan consequen
ties hebben voor het agrarisch bedrijf, doordat hier
door de productiekosten worden verhoogd.
De Raad is van mening, dat deze problematiek bij
zondere aandacht verdiend. De Raad acht het ge
wenst dat een werkgroep geformeerd wordt om deze
problematiek te bestuderen.
GRONDGEBRUIK EN PLANOLOGIE
Het Hoofdbestuur van de N.C.B. staat positief tegen
over het voorstel van de Commissie Grondgebruik
van de N.C.B. om te komen tot de oprichting van een
studiekring voor de ruimtelijke ordening. Op de eer
ste plaats zou aan agrarische gemeenteraadsleden (en
bestuurders van de organisaties de mogelijkheid ge
boden moeten worden toe te treden tot deze studie
kring. Ook voor niet-agrarische gemeenteraadsleden
met belangstelling voor de landbouw dient toetreding
open te staan. De Raad is van mening dat de oprich
ting van deze studiekring dient te geschieden in sa
menwerking met de Gewestelijke Raad van het Land
bouwschap daar het secretariaat van de Gewestelijke
Raad zich intensief bezighoudt met de problemen op
het gebied van de ruimtelijke ordeningen en de be
doeling is een ruime kring hiervoor te interesseren.
LEIDINGSTRATEN
Op 27 april heeft een bespreking plaats gehad met
het Overlegorgaan voor de Leidingstraten. Besloten
werd de Gewestelijke Raad te adviseren als volgt:
1. dat de deskundigen van de overlegorganen voor
Zuid-Holland en Noord-Brabant informatieve be
sprekingen openen met S.B.L. over de inrichting
enz. van een leidingstraat;
2. zodra exacte gegevens bekend zijn over de recht
streeks betrokkenen bij de leidingstraat in Noord-
Brabant deze belanghebbenden bij elkaar roept om
een uiteenzetting te geven over de stand van za
ken en uit hun midden een vertrouwenscommissie
te formeren;
3. door te gaan met de lopende procedures t.a.v. de
bezwaren tegen onteigening van de benodigde
gronden en de gekozen tracé's.
De Raad stemde in met dit advies.
AANKOOP GRONDEN DOOR RIJKSWATERSTAAT
VOOR DE AANLEG VAN RIJKSWEGEN
In verband met de aanleg van rijksweg 75 heeft
een gesprek plaats gehad met een vertegenwoordiger
van de Rijkswaterstaat, Directie Noord-Brabant. Zij
dens het secretariaat van de Gewestelijke Raad werd
voorgesteld, om analoog als bij andere grondverwer-
vingen in grote omvang (Moerdijk, Dombosch, Kroos-
wij k-Bosselaar enz.) te komen tot een gezamenlijke
belangenbehartiging in de vorm van de instelling van
een vertrouwenscommissie met deskundigen, die in
een convenant de voorwaarden voor de grondver
werving regelen. De Directie Noord-Brabant van
Rijkswaterstaat is van oordeel, dat het huidige aan
koopbeleid en de daarbij gevolgde procedure geen
wijziging behoeft. De belanghebbenden bij de aanleg
van Rijksweg 75 in Ravenstein, Herpen en Schaijk
hebben zich uitgesproken om over te gaan tot de in
stelling van een vertrouwenscommissie.
GEMEENTELIJKE BESTEMMINGSPLANNEN
Het secretariaat heeft namens de Raad tegen een
aantal gemeentelijke bestemmingsplannen bezwaar
gemaakt zowel bij de Gemeenteraad als bij Gedepu
teerde Staten en bij de Kroon.
Het is verheugend, dat de georganiseerde landbouw
bij een groeiend aantal gemeenten betrokken wordt
bij het vooroverleg zodat de landbouw in een vroeg
tijdig stadium zijn belangen naar voren kan brengen.
BEOORDELING EN ADVISERING TEN AANZIEN
VAN INDIVIDUELE BOUWAANVRAGEN
Aan het secretariaat van de Gewestelijke Raad
wordt een stijgend aantal bouwaanvragen toegezon
den ter beoordeling of deze bouwaanvragen een
agrarisch bedrijf betreffen. De Raad heeft besloten
om een gemengde commissie te formeren, waaraan
deze bouwaanvragen voorgelegd kunnen worden.
IS
