Het aardappelseizoen
in cijfers
Opening nieuwe gebouwen C. Meijer N.V. te Swifterbant
6
Het aardappeldrama van oogst 1970 is thans bijna
achter de rug. Hoe uitermate ongunstig de afzet is
verlopen, althans wat het prijspeil betreft, blijkt nog
eens duidelijk uit onderstaand overzicht van het Pro-
duktschap voor Aardappelen.
1
DE PRIJZEN
Uit het verloop van de groothandelsprijzen blijkt
dat het prijspeil het gehele voorjaar slecht is geweest.
Doorsneenoteringen Rotterdamse Beurs
in gids. per 100 kg af produktiegebied
22
22
19
24
7
febr.
mrt.
apr.
mei
juni
Bintje 35/opw.
8.—
10,
10,—
6,75
6,75
Bintje 35/50
7,25
9,50
9,50
5,50
5,25
Bintje 50/opw.
8,10
10,50
10,50
8,—
9,25
Eigenheimer 40/opw.
17,50
17,50
19,
9
Furore 40/opw.
13,50
13,—
14,
10,50
9,—
Irene 40/opw.
13
11
Voeraardappelen tot
4,75
5,—
4,50
2,50
2
Door de toenemende aanvoer van nieuwe aardap
pelen, ook in W.-Duitsland, uit het Middellandse Zee
gebied, zijn de prijzen voor de Bintje 35/50 op een
zeer laag prijspeil gedaald.
Voor de fritesindustrie en chipsindustrie is de vraag
de laatste weken zelfs wat groter geworden, waar
door de prijzen voor Bintje 50/opw. enigszins ver
beterden.
De Furoreprijzen zijn afgebrokkeld, terwijl de
voeraardappelprijs sinds het einde van de stalperiode
ver is ingezakt.
Het aanbod van de telers om de laatste voorraden
te ruimen is nogal dringend, omdat geen prijsver-
verbetering meer wordt verwacht, maar ook omdat
meerdere partijen niet langer goed bewaard kunnen
worden.
Het slechte prijspeil is veroorzaakt door de over-
produktie in de meeste Europese landen. Een opleving
in het latere voorjaar is tot nog toe uitgebleven door
de gunstige ontwikeling van de nieuwe oogst, waar
bij komt, dat het areaal vroege consumptie-aardappe
len in de E.E.G.-partnerlanden evenals in andere lan
den in en rond de Middellandse Zee wat groter zal
uitvallen dan vorig jaar.
De doorsnee telersprijzen die aan de hand, van de
in de produktiegebieden verzamelde prijsgegevens
door het produktschap zijn berekend, geven het vol
gende, nog voorlopige, beeld.
Doorsnee telersprijzen
af bedrijf voor gesorteerde aardappelen
klei
alle
zand-
Bintje
kleiaard.
aard.
augustus
16,95
18,20
ƒ15,—
september
11,45
12,80
11,85
oktober
11,55
12,70
13,65
november
10,45
11,65
14,10
december
9,85
11,10
10,70
januari 9,70 10,80 11,30
februari 8,9,15 10,30
maart 8,50 9,25 8,40
april 8,40 8,75 9,
Gewogen gemidd. ƒ10,20 ƒ11,25 ƒ12,15
Reeds in de herfst zijn de prijzen beneden een re
delijk niveau gedaald. De zandaardappelprijzen ste
ken dit seizoen in het algemeen gunstig af bij de klei-
aardappelprijzen. Door de relatief omvangrijke af
levering van zandconsumptie-aardappelen recht
streeks aan consumenten en detaillisten kon voor een
flink deel van de zandaardappelen dit seizoen een
betere prijs worden gemaakt dan voor de klei-aard-
appelen, die vrijwel uitsluitend via het groothandels-
apparaat moeten worden verkocht, waarvan het prijs
peil nauw samenhangt met het internationale prijs
peil. In de jaren met hoge consumptie-aardappelprij
zen brengen de zandaardappelen daartegenover veel
minder op dan de klei-aardappelen.
De volgende cijfers met de gewogen doorsneeprij-
zen van augustus tot en met april van de laatste vijf
oogsten laten onder meer zien dat het prijspeil van
de kleiaardappelen van jaar tot jaar veel meer
schommelt dan dat van de zandconsumptie-aardap
pelen.
Doorsnee telersprijzen laatste vijf oogsten
per
100 kg
klei
alle
zand-
Van aug. t/m april
Bintje
kleiaard.
aard.
oogst 1966
15,95
16,85
13,20
1967
8,30
8,75
9,95
1968
12,15
12,50
10,80
1969
22,65
23,80
16,70
1970
10,20
11,25
12,15
Gemidd. 5 oogsten
12,70
13,60
12,10
Gemidd. laatste 3 oogsten
13,60
14,60
12,45
Ook deze 5 en 3 jaarlijkse prijzen zijn „gewogen
gemiddelden". Deze cijfers geven niet meer dan een
gemiddelde benadering. Bovendien zijn de resultaten
van bedrijf tot bedrijf sterk variërend.
Hoewel van de produktie en de bewaring van con
sumptie-aardappelen geen officiële kostprijscijfers
zijn, mag worden aangenomen dat voor de kleicon-
sumptie-aardappelen van oogst 1970 niet meer dan
ca. tweederde van de kostprijs is gemaakt. De zand
aardappelen komen in dit opzicht wat minder on
gunstig voor den dag.
De 5- en driejarig gemiddelde prijzen zullen waar
schijnlijk nauwelijks of bijna met de doorsnee kost
prijs overeenkomen.
De consumentenprijzen voor Bintje-aardappelen
zijn dit voorjaar vrijwel constant gebleven. Begin juni
varieerden de Bintje-prijzen in de steekproefwinkels
van Amsterdam van 18 tot 39 cent per kg met een
gemiddelde prijs van 29 cent per kg. In Den Haag
was de gemiddelde prijs 26 cent met een variatie van
16 tot 32 cent per kg.
De nieuwe importaardappelen, die begin juni in
alle winkels verkrijgbaar waren, varieerden in deze
stéden van 60 tot 90 cent per kg met een gemiddelde
verkoopprijs van 72 cent per kg. Het betrof in hoofd
zaak primeurs uit Italië er. Malta.
DE EXPORT
Wat betreft de uitgevoerde hoeveelheden consump
tie- en industrie-aardappelen is de export tot 1 juni
gunstig geweest, maar het prijspeil is veel te laag.
Met andere woorden: door het lage prijspeil was het
mogelijk een goed exporttempo te handhaven, ook al
was dit tempo in april en mei wat lager dan in de
twee voorafgaande jaren.
De volgende cijfers geven een overzicht van de tot
1 juni uitgevoerde aardappelen van de laatste drie
oogsten.
Export tot I juni
in tonnen
oogst 1968
oogst 1969
oogst 197
West-Duitsland
395.000
398.000
420.000
België
42.000
36.000
36.000
Italië
27.000
6.000
63.000
E.E.G.
464.000
440.000
519.000
Oost-Duitsland
3.000
49.500
Spanje
36.000
Zweden
2.000
62.000
2.000
Engeland
4.000
9.000
Noorwégen
7.000
Oostenrijk
2.500
rest Europa
11.500
9.000
8.000
derde landen in Europa 56.500
136.500
12.500
Amerika
26.500
25.000
36.000
Azië
14.500
15.500
16.000
Afrika
2.500
2.000
5.500
buiten Europa
43.000
42.500
57.500
Totaal
564.000
619.000
589.000
Gemidd. exportprijs
per 100 kg 17,— 28,55 16,20
Uit deze cijfers blijkt onder meer dat naast West-
Duitsland als grootste afnemer, ook Italië van de laat
ste oogst een flink kwantum, t.w. 63.000 ton heeft af
genomen. De export naar de zgn. derde landen in
Europa is van geen betekenis in tegenstelling tot vo
rig jaar toen Zweden en Oost-Duitsland grote afne
mers waren. Naar de vele kleine afnemende landen
buiten Europa is dit seizoen meer weggegaan, dan in
de voorgaande jaren.
Intussen gaat de export nog door zij het in een
steeds lager tempo. De export van gewassen/kleinver-
pakte consumptie-aardappelen naar West-Duitsland
was in de eerste helft juni zelfs nog van betekenis,
niettegenstaande de grote invoer van vrij goedkope
nieuwe aardappelen. Voor de frites en chipsindustrie
zal de export waarschijnlijk eerst in juli geheel af-
lopne. Daarnaast worden ook nog aardappelen aan de
Brennereien geleverd. Naar de landen in het Caraïbi-
sche gebied en zelfs naar de Afrikaanse1 Westkust
worden in juni nog oude aardappelen verscheept.
De totale export van oogst 1971 zal op meer dan
625.000 ton komen en mogelijk de 650.000 ton dicht
benaderen.
DE IMPORT
De invoer van nieuwe aardappelen is de laatste
weken sterk omhoog gegaan. Vooral uit Malta en
Italië zijn flinke hoeveelheden ingevoerd. Hoewel
hierover nog geen cijfers beschikbaar zijn, kan wor
den aangenomen dat tot 7 juni ca. 7.500 ton is inge
voerd tegen vorig jaar tot dezelfde datum ca. 15.000
ton. De prijzen zijn veel lager dan vorig jaar toen er
op de West-Europese markten van krapte sprake was.
Dit jaar wordt bij een zeer laag prijspeil voor de
oude aardappelen bovendien een groter aanbod van
primeurs verwacht. In de eerste week van juni be
droegen prijzen voor Italiaanse aardappelen af Italië
omstreeks 25 cent per kg. Intussen is ook begonnen
met de import uit Frankrijk, waar de prijzen nog
lager zijn en de gewone maat ca. 15 cent voor de teler
opbrengt, terwijl kriel nog lager in prijs is. In de 3de
week van juni zal naar verwachting ook begonnen
worden met de invoer uit België.
De aanvoer van eigen primeurs is nog klein. Op
8 juni was dit in Boverrkarspel ca. 20 ton die 48 tot
68 gulden per 100 kg opbracht. Verwacht wordt dat
de veilingaanvoeren dit jaar wat groter zullen zijn
dan vorig jaar, toen 29.000 ton op de veilingen is aan
gevoerd. Het prijspeil voor onze vroege aardappelen
wordt in hoofdzaak bepaald door de prijzen waar
tegen buitenlandse aardappelen worden ingevoerd om
de binnenlandse behoefte aan te vullen.
Op woensdag 9 juni j.l. werd het nieuwe gebouwen
complex van C. Meijer N.V. te Swifterbant officieel ge
opend in één der loodsen. Ruim 1000 personen waren
hierbij aanwezig. Vooral Zeeland was ondanks de grote
afstand sterk vertegenwoordigd, o.a. door B. en W. van
de gemeente Reimerswaal en Duiveland.
SAMENWERKING
Na een in vier talen uitgesproken openingstoespraak
door de heer Meijer Jr. (Henk) werd het woord gevoerd
door Ir. J. W. Wellen, directeur-generaal van de land
bouw bij het Ministerie van Landbouw en Visserij, die
inging op de betekenis van de aardappel voor ons land.
Van de 700.000 ha akkerbouw in ons land wordt ca.
20 namelijk ruim 150.000 ha benut voor de teelt van
aardappels. Daarvan 66.000 ha fabrieksaardappels, 70.000
ha consumptieaardappels-klei en 22.000 ha -zand. Hierbij
is ca. 18.000 ha pootaardap-pels inbegrepen.
Het aantal aardappel verbouwers daalde de laatste 10
jaar van 160.000 tot 80.000, dus het werd gehalveerd.
Ruim twee-derde van de produktie wordt geleverd door
10.000 boeren, dus de schaalvergroting tekent zich ook
duidelijk af. Van de pootaardappels wordt 65 geëx
porteerd en van de consumptie-aardappels 35 Deze
gaan naar 7080 landen over de gehele wereld. De tota
le produktiewaarde bedroeg in 1970 ca. 500 miljoen.
Tegenover de uitvoer staat nog een tamelijk belang
rijke invoer, speciaal van vroege aardappelen. De heer
Wellen vroeg zich af of het niet zinvol zou zijn om na
te gaan of hier geen kansen liggen. De vroege aardappel
teelt was vooral te vinden bij de kleinere bedrijven, die
nu in toenemende mate verdwijnen. Kan de teelt niet
door anderen worden overgenomen?
Het aardappelverbruik neemt af; de consumptie per
hoofd laat al een reeks van jaren een dalende tendens
zien. De vraag naar aardappelprodukten in verwerkte
vorm, zoals chips, e.d. neemt echter toe en zal naar ver
wacht wordt nog verder toenemen.
Extra aandacht wijdde Ir. Wellen aan de verhouding
tussen handel en producent. Hij pleitte voor meer samen-
weiking. De belangen lopen voor een groot deel gelijk
en door integratie kan daardoor meer bereikt worden.
Spreker meende dat er in de komende 10 jaar op dit punt
vrij veel zal veranderen in de goede richting. De teler
rekent nu nog te veel op jaren met goede prijzen, maar
in het nu bijna afgelopen seizoen is weer eens gebleken
dat het risico van lage prijzen ook aanwezig is.
ONTWIKKELING BEDRIJF
De heer A. G. Lindenbergh, hoofd van die sociaal-eco
nomische afdeling van de Rijksdienst voor de IJsselmeer-
polders, schetste de ontwikkeling van het bedrijf van C.
Meijer N.V. De heer Meijer Sr. begon 50 jaar geleden
met als inventaris een geleende hor. In die tijd verdiende
hij als landarbeider een kwartje per dag. Nu kost dit
nieuwe gebouw te Swifterbant alleen al 4 miljoen, ter
wijl de totale investeringen een veelvoud van dit bedrag
vormen. -
De hoeveelheid aardappelen die het bedrijf thans ver
werkt vraagt een oppervlakte van 4.000 ha. De omzet
bedroeg het laatste jaar 22 miljoen. Het bedrijf ver
schaft werk aan 117 man. Voor Swifterbant is het bedrijf
van veel betekenis.
De heer Meijer Jr. dankte beide sprekers en bood hun
als aandenken een klein formaat aardappelkist aan. Hij
benadrukte het dienstverlenende karakter van het be
drijf. De teler kan zelf niet meer alle werkzaamheden
verrichten, nu de handel o.a. gewassen aardappelen in
kleinvenpakking vraagt. Meijer N.V. is een schakel tussen
teler en consument, waarbij het verlenen van goede ser
vice op de voorgrond staat.
OPENING MET MUZIEK
C. Meijer Sr. beklom daarna het podium om de heer
A. G. Lindenbergh <oud-Zeeuw, afkomstig van Wemel-
dinge) te verzoeken de opening te verrichten. Deze deed
dat door een groot doek te ontrollen met het C.MjK.
embleem. Tegelijk gingen de deuren van de loods open
en kwam onder trompetgeschal een muziekgezelschap
naar binnen, gevolgd door twee trekkers met vrachten
aardappels. Aansluitend weer een tweetal muziekgezel
schappen, namelijk Scheldegalm van Hansweert en
EMM. uit Kruiningen.
Tot slot werden de gebouwen met inventaris bezich
tigd en daarmee was het feest afgelopen. Gaarne wensen
we C.MJC. een verdere voorspoedige ontwikkeling.
