De NKTV
en de
groeiperiode
DE STAND VAN DE GROENTEGEWASSEN
GROENTEN ONDER GLAS
Sla. De stand is goed, plaatselijk komt wat rand
voor. Ook nu wordt er onder glas veel sla uitgezet.
Wit komt niet veel voor. Verwacht wordt dat deze
maand 280 ha oogstbaar is.
Komkommers. De stand van komkommers varieert
nogal; de in nov.-jan. geplante gewassen hebben een
matige groei, hoewel in de afgelopen week een lichte
verbetering is te constateren. De veilingsaanvoer zal
dan ook waarschijnlijk over een week wat gaan toe
nemen. Wit, spint en virus vormen slechts op enkele
bedrijven een probleem. Witte vlieg blijft moeilijk
heden geven.
Tomaat. De vroege stooktomaten hebben al enkele
weken een zeer matige groei. De produktie, overwe
gend fijne sortering, blijft achter t.o.v. vorig jaar.
Hoewel de stand van de vroege tomaten verbeterd is,
vertoont het gewas in het algemeen weinig groei,
dunne koppen en zettingsmoeilijkheden. De hete-
luchttomaten vertonen een goede stand. In de koude
teelt is een geringe aantasting door phytophthora
geconstateerd.
Andijvie. De stand van de „jonge andijvie" is goed,
het gewas groeit snel.
Aardbeien. Het gegeven standcijfer betreft de ras
sen Redgauntlet, Gorella en Vola. De produktie van
Glasa (standcijfer 55) blijft tegenvallen.
Algemeen. De stand van de gewassen onder glas is
in het algemeen goed tot zeer goed. Veel aandacht
wordt besteed aan de beregening van grond en ge
wassen mede in verband met de weersomstandig
heden.
GROENTEN VOLLEGROND
De stand van de groenten in de vollegrond is in
het algemeen achteruitgegaan. De reeds eerder ge
noemde droogte vertraagt een vlotte groei van het
plantmateriaal. (Koolsoorten, sla, etc.). Een moge
lijk gevolg hiervan kan zijn dat de oogsten van diver
se zomergroenten nauw samen zullen vallen. Van de
nachtvorsten in de afgelopen periode hebben bloem
kool, sla en spinazie nogal wat hinder ondervonden.
Voorjaarsbloemkool. De ontwikkeling blijft traag
verlopen. Plaatselijk komt „klem hart" voor.
Spinazie. Vooral de jongere spinazie geeft een
betere stand te zien.
Vroege sla. Hoewel de stand redelijk is komt hier
en daar wat uitval voor.
DE STAND VAN DE FRUITGEWASSEN
In Zeeland en West Noord-Brabant laat de vrucht
zetting bij appels en peren zich in het algemeen gun
stig aanzien. Op een aantal percelen is nachtvorst-
schade, doch dit is meer uitzondering dan regel.
Bij de peren was er vaak wat weinig bloei, maar
desondanks kan worden gesproken van een voorlopig
vrij goede stand. Hoewel het weer tijdens de bloei nog
al schraal was, was de vruchtzetting veelal toch goed.
Dat is zeker het geval bij o.a. Doyenné du Cornice en
Beurré Hardy. Bij de Cornice ziet men soms zelfs
68 vruchtjes per kluster, wat een zeldzaamheid ge
noemd kan worden. Overigens moet de rui afgewacht
worden. Zal de regen wellicht een „groeistoot" tot
gevolg hebben, met daardoor extra veel rui? Bij de
andere rassen is de Conference goed, de Bonne Louise
wat onregelmatig. Dat is echter bij dat laatste ras vrij
wel elk jaar het geval. De gibberella bespuitingen op
Triomphe hebben vaak tot gevolg dat zeer zwaar
moet worden gedund. Al met al is de stand van de
peren voorlopig in het zuid-westen van het land vrij
bevredigend, zeker als men rekening houdt met de
zeer grote oogst in 1970.
In het midden en zuid-oosten van ocis land zal de
pereoogst aanzienlijk kleiner zijn dan normaal. Men
wacht met spanning af wat o.a. een ras als Conference
zal doen. Deze peer toonde bijzonder veel vorstschade,
veelal was er geen enkele onbevroren bloem. Toch
ziet men vruchtjes, doch die zijn van binnen zwart.
Zullen die er aan blijven en nog tot redelijke vruch
ten uitgroeien?
In België is ook veel vorstschade bij de peren. Ook
daar wacht men af in hoeverre er bij Conference,
Durondeau en Précoce de Trevoux nog sprake zal zijn
van parthenocarpe vruchten. Uit Frankrijk komen be
richten over wat weinig bloei bij o.a. Hardy en Cornice,
doch overigens een normale vruchtzetting en rui.
Wat de appels betreft, lijkt alles mee te werken
aan een grote oogst. Het weer was dan ook wel opti
maal voor een goede vruchtzetting. Menigeen vraagt
zich al bezorgd af, hoe op tijd en goed gedund moet
worden. Het is te veel van het goede. Tijdens de bloei
leek het wel een sprookje, zo prachtig was alles. Nu is
het sprookje uit. Het dunnen zal meestal vooral che
misch moeten gebeuren, want dat dunnen wordt een
steeds zwaardere opgave. Flink dunnen kon wel eens
lonend zijn, want velen zullen te kort schieten en dan
zal er geen gebrek zijn aan kleine appels.
Elders in de E.E.G. schijnt men ook een goede appel-
cogst te verwachten. De nachtvorstschade is bij deze
fruitsoort beperkt.
Bij het kleine fruit vertonen de bessen een nogal
ongunstig beeld. De rode bessen zullen 'n matige oogst
geven, met graterige trossen en daardoor geen beste
kwaliteit. Ook de zwarte bessen hebben vrij veel van
de nachtvorst geleden. Een schrale troost is, dat de
stand elders in ons land vaak nog aanzienlijk minder
is.
De frambozen staan er redelijk tot vrij goed voor,
maar het merg van de vruchtscheuten is min of meer
bruin. Een schade veroorzaakt door de late winter
vorst in maart. De vraag is of dat bruin straks nog
nadelig zal blijken, b.v. door een minder goede vocht
en voedseltoevoer naar de vruchten. De stand van de
bramen is vaak slechts matig.
GOLDEN DELICIOUS OF DRUIVEN
In Frankrijk heeft de minister van Landbouw toe
stemming gegeven tot uitbreiding van de wijnbouw
oppervlakte met 20.000 ha. Tot nu toe was het areaal
voor gewone tafelwijnen 80.000 ha, maar men ziet
blijkbaar wat ruimte voor meer.
Een tijdlang was er sprake van een grote over-
produktie. In 1953 werd er in Frankrijk en Algerije
zelfs 78 milioen hectoliter wijn te veel geprodu
ceerd, dus een behoorlijke slok. Doordat daarna veel
werd gerooid en Algerije (met 350.000 ha wijnbouw!)
zelfstandig werd, is inmiddels veel veranderd.
In Frankrijk is de wijnbouw aan beperkende maat
regelen gebonden. Wellicht is dat de reden dat de teelt
weer rendabel is. Men verwacht voor de uitbreiding
van 20.000 ha zelfs aanvragen voor 80.000 ha.
Dat te meer omdat de teelt van appels en peren ook
niet aantrekkelijk meer is. De overheid in Frankrijk
heeft bevorderd om de wijngaarden op te ruimen en
appels in de plaats te Dlanten. Nu vragen de telers
om de appels met rooipremie te mogen rooien en weer
druiven te mogen planten. Dat betreft vooral het de
partement Herault in het zuiden, waar men in ver
band met de werkgelegenheid al heel wat jaren veel
sociale problemen kent.
Overigens zullen de Nederlandse fruittelers er geen
bezwaar tegen hebben als de Golden Delicious in dat
gebied weer wordt gerooid en wordt vervangen door
wijnbouw. Hoe meer hoe liever.
De Nederlandse Kontrakttelers Vereniging der 3 clö's
bereikte dit voorjaar haar eerste lustrum; zij was toen
5 jaar officieel bezig. Op onze algemene ledenvergade
ring is hier even bij stilgestaan; het is goed om het nu
nog even aan te halen, daar er in deze periode bijzonder
veel werk verzet is. Gelukkig dat het bereikte meer in
overeenstemming is met het vele werk, dan de schouder
klop ter honorering. Het kwam niet zomaar. Eerst moest
men in „eigen huis" weten wat men wilde we bedoe
len hier de silo's terwijl eveneens de inpassing in het
Landbouwschap een behandeling moest krijgen. Na deze
noodzakelijke voorgeschiedenis moest men de bedoelin
gen waar gaan maken, namelijk voor alle teelten op kon-
trakt voorwaarden op achtergrond in concept gaan op
stellen, evenals een direct hierop afgestemd kontrakt-
technische tekst per afnemer. Binnen dit alles moest de
gesprekstmogelijkheid namens de teler vóór de plaatsing
van de arealen evenals de visie op een uitspraak waar
nodig bij de aflevering van het produkt, ingebouwd
worden. De achter ons liggende jaren hadden vooral dit
laatste nodig gemaakt. Het kreeg dan ook een hoge prio
riteit, welke geheel paste in de allerwege gehoorde kreet
om inspraak. Na dit alles in concept gereed gemaakt te
hebben, moest de doorspraak plaatsvinden met de geor
ganiseerde afname. Welnu, voor een aantal produkten,
en met name doperwten, princessebonen, graszaden en
aardappelen is dit allemaal al achter de rug, terwijl een
aantal andere produkten nog in bespreking zijn.
WAT IS IN CONCRETO BEREIKT?
Met betrekking tot de doperwt hebben we zoals ge
zegd goede algemene modelvoorwaarden overigens
al drie maal gereviseerd. Via een contactcommissie is
de mogelijkheid ingebouwd om voor en tijdens de oogst
de telers te vertegenwoordigen. Voor het eerst gaat een
mobiele ijking de verschillende meetapparatuur op de
diverse fabrieken checken. De princesseboon heeft nog
juist voor uitzaai 1971 een kontrakt-tekst gekregen op
gebouwd door de twee partijen, namelijk de Bond van
Verzendhandelaren in Groenten en Fruit en de NKTV.
Ook hier is weer een commissie ingebouwd voor gesprek
ken en arbitrage. Wat de tuinboon betreft, deze moet
nog een officiële tekstbehandeling krijgen; niettemin is er
bij enkele firma's toch een commissie doorspraak. Ook
voor de spinazieteelt is dit het geval. Juist in deze teelt
is er voor het jaar 1970 in sommige gebieden nogal wat
bereikt. De toezegging door de afname om versneld be
sprekingen te openen met betrekking tot knolselderij en
zaaiuien werd dankbaar aanvaard. De betreffende com
missies zijn gevormd. Bij dit alles vond een dermate ver
dieping van relatie plaats met fabrikant en handel, dat
konfliktsituaties met betrekking tot niet behandelde pro
dukten toch voorgelegd konden worden.
GRASZAAD- EN ZAADVERMEERDERINGS-
KONTRAKTEN
Wat betreft het eerste zijn we het meest tevreden. Er
is een goed overleg met gezonde gespreksverdraagzaam-
heid en een behoefte tot een gezamenlijke aanpak der
problematiek. Weliswaar was vóór ons ontstaan hier al
een vertrouwenspositie ingebouwd, maar niettemin is
het te overziene terrein mede door de EEG zo ruim ge
worden, dat dit per diag problemen geeft, vandaar de
noodzaak van het goede overleg. De zaaigraanvermeer
dering werd bij de nieuwe wet een 100 kontraktteelt.
De noodzaak hiervoor lag bij de kweker. Desalniettemin
heeft de NKTV zich onmiddellijk gepresenteerd om sa
men tot de meest juiste opbouw te geraken. Het is daar
om, dat we heel erg teleurgesteld zijn als we de resul
taten tot dit moment overzien. De behoefte om onder
deze voorwaarden als vermeerderaar voor de kweker
kwantum te maken neemt dan ook af. De gestegen kos
ten met daartegenover de ten aanzien van de specialis
tische inbreng van de teler wel stabiele, maar tè lage prij
zen zijn hier mede oorzaak van. Conclusie: met meer aan
drang besprekingen voortzetten, of waar gestrand, weer
opnemen. Deze aandrang zou imede kunnen zitten in een
sterke organisatie.
AARDAPPELKONTRAKTTEELT
NEEMT STERK TOE
Wat is door de NKTV hiervoor gedaan en hoe is dit
ontvangen? Het is al geruime tijd geleden, dat de bespre
kingen begonnen zijn tussen VBNA en Vavi enerzijds
en de NKTV anderzijds. Deze hebben geleid tot alge
mene modelvoorwaarden voor de kontraktteelt van aard
appelen: het zogenaamde groene boekje. Deze voorwaar
den vinden meer en meer ingang in de praktijk. Het wis
selvallige van de aardappelmarkt der laatste jaren werkt
de zekerheid van een teelt op vaste afspraak in de hand.
De toename van de kontraktarealen liegen er niet om.
Het gevaar van vaste afspraken, vervat in een slechte
tekst we ondervinden het neemt eveneens sterk toe.
Dat wordt nog erger wanneer het om meerjarige kon
trakten gaat. Men staat er soms van te kijken wat een
teler aandurft en hoe hij in enkele gevallen de dupe
wordt. De NKTV probeert dit te voorkomen en in elk
geval te miniseren. Onze gesprekken imet het VBNA en
het Vavi hebben de relatie verdiept. Wanneer de teler
een deugdelijk kontrakt, dus afgestemd op het bereikte,
aangaat met een bona-fide afnemer en er ontstaat toch
een konflikt, dan zit de oplossing door zijn arbitrage
mogelijkheid er ingebouwd. Het teekjaar 1970, dat moei
lijk was, heeft tot op heden de vorige zin onderstreept.
Wat er in concreto bereikt is, welaan u had er een op
somming van, we noemden het niet gering. Aan het grote
koor .van telers, waar het voor gebeurde het antwoord
of we gelijk hebben.
BUNDELING
Het hele optreden vanaf de oprichting werd en wordt
nog gevoerd door de bundelingsgedachte waar men van
daag zo graag over spreekt. Toegegeven, de bundeling en
vooral met betrekking tot het aanbod van vandaag gaat
verder. Trouwens ook hier staat de NKTV positief tegen
over en heeft onder bepaalde voorwaarden op zich geno
men dit mede uit te bouwen. Het beroep, dat we deden
en dat we na vijf jaar arbeid met nog meer klem op u
doen is: versterk de gelederen van de NKTV. Deze orga
nisatie heeft het bewijs geleverd in een korte tijd iets te
bereiken voor het welzijn van haar leden. De versterking
van dit alles heeft de kontrakttelende boer zelf in de
hand.
De teelt op vaste afspraken, de kontraktteelt past in
deze tijd van schaalvergroting. Het is daarom, dat bun
deling noodzakelijk is. Dat ze zelfs verder moet gaan-in
een gebundeld aanbod, dat we producentengroeperingen
noemen. Eerst dan bouwt u aan de door uzelf begeerde
welvaart, waarin wij als agrariërs al lang willen delen.
v. D d. H.
