Pwh
„Halffabrikaten" van kweekgoed
bij openbaar aanbod
Hypermodern
glastuinbouwbedrijf
te Oud Vossemeer
4
9
k i-wfffi w i
Aan de rand van Oud Vossemeer, grotendeels ver
scholen achter een dijk, staat een nieuw glascomplex
dat een omvang heeft van ruim een ha. Voor West-
landse begrippen is dat niets bijzonders, maar voor
Zeeland behoort men met een dergelijk formaat bij
de grootsten.
De eigenaar van het hypermoderne tuinbouwbe
drijf is de heer F. Hommel. Als merkwaardigheid valt
daarbij te melden dat deze van beroep aannemer is,
gespecialiseerd in grondwerk. De heer Hommel voelt
zich evenwel dermate tot de tuinbouw aangetrokken,
dat hij (piin of meer) uit liefhebberij een grote kas liet
bouwen met een zware stookinstallatie. Het is dus als
het ware een hobby-kas van extra forse afmetingen,
zij het dan dat het toch wel de bedoeling is dat de
kosten zullen worden gedekt door de baten.
VERWARMING MEI AARDGAS
De kas is van het modernste type, 2.20 m hoog onder
de nok en voorzien van een aluminiumdek. Luchting,
beregening, bemesting enz. zijn zoveel mogelijk ge
automatiseerd volgens de nieuwste inzichten.
Er is een zware verwarming, met een ketel die een
capaciteit heeft van 2Va miljoen Kcal. Dat is meer dan
voldoende voor de huidige oppervlakte, want er is
rekening gehouden met uitbreidingsmogelijkheden.
Als brandstof wordt aardgas gebruikt, wat uitstekend
Aardgas is een schone brandstof, zodat in het ketelhuis
alles blinkt of het pas grote schoonmaak is geweest
valt. In het ketelhuis valt het op hoe schoon de boel
hiermee blijft, alles blinkt je tegen. Het was uiteraard
een gelukkige bijkomstigheid dat bij de bouw direct
op het aardgasnet kon worden aangesloten, want
momenteel is olie stoken duurder en omschakeling
van zware olie op aardgas brengt vrij hoge kosten
met zich mee.
Voor de watervoorziening is een zeer groot bassin
aangelegd, waarin het regenwater van de kassen
wordt opgevangen. Het bassin heeft zo'n omvang, dat
het in afmetingen overeenkomt met een behoorlijk
zwembad. Bodem en wanden zijn bekleed met dik
plastic.
PERSONEELSVOORZIENING
De dagelijkse leiding van het bedrijf berust bij de
heer G. Dijkman. Deze is afkomstig uit de omgeving
van' Apeldoorn, doch kreeg zijn praktische opleiding
o.a. te Vleuten, een tuinbouwcentrum dichtbij Utrecht.
In laatstgenoemde stad volgde hij ook de Hogere Tuin
bouwschool.
De heer Dijkman woont bij het bedrijf. Er stond
namelijk reeds een woning met een landbouwschuur.
Die schuur is omgebouwd tot een ruimte voor opslag
en sorteren.
Als bedrijfsleider heeft de heer Dijkman, 25 jaar
oud, een zeer verantwoordelijke taak. Hij beslist in
principe over wat en wanneer planten, hoe verzorgen,
'hoeveel en wat bemesten, wanneer water geven, enz.
Kortom, hij regelt alles alsof het een eigen bedrijf is.
Natuurlijk is er wat de grote lijnen betreft nauw over
leg met de baas, maar wat de teelttechniek betreft is
Mede op aansporing van de minister van landbouw
stellen onderzoekingsinstituten als het Proefstation
voor de Groenteteelt in de Vollegrond in Nederland
te Alkmaar de resultaten van onderzoekingswerk ter
beschikking aan bij het betreffende gewas belang
hebbende kwekers. Het betreft hier in het algemeen
zogenaamde half-fabrikaten, d.w.z. uitgangsmateriaal
dat bepaalde gunstige eigenschappen gemeen heeft,
maar dat door selectie verder moet worden veredeld.
Dit deelt de bewindsman mede in antwoord op door
het Tweede Kamerlid ir. Tuijnman, schriftelijk ge
stelde vragen over drie door genoemd proefstation
gekweekte nieuwe aardappelrassen, die met uitslui
ting van anderen contractueel aan één ondernemer
ter beschikking werden gesteld.
Minister Lardinois zegt over deze uit 1964 dateren
de aangelegenheid (toen vorenvermelde praktijk nog
niet algemeen werd gevolgd), het volgende: In dat
jaar is een overeenkomst tussen het proefstation en
een naamloze vennootschap hier te lande gesloten,
waarbij de onderneming zich verplichtte tot het be
proeven, met name in het buitenland, van uitgangs
materiaal van vroege aardappelrassen, waartegen
over de vennootschap bepaalde exclusieve rechten
ten aanzien van dit uitgangsmateriaal werden toege
zegd. Toen de bewindsman na het verkrijgen door
het proefstation van kwekersrecht voor de drie nieu
we aardappelrassen bij het station aandrong op het
doen van een vrijwillig openbaar aanbod, kon het
station hieraan niet voldoen in verband met het be
staande contract. Nochtans werd de vennootschap
bereid gevonden vrijwillig een deel van haar mono
poliepositie prijs te geven, waardoor het station een
bijzonder aanbod kon doen. Aldus is ook voor de
onderhavige rassen een eerste stap gezet voor aan
passing aan de thans algemeen gevolgde praktijk.
De bedrijfsleider, de heer G. Dijkman, bekijkt de ge
oogste tomaten. De plukbak kan 360 kg tomaten bevatten
en wordt via een schuif direct op de sorteermachine leeg
gemaakt.
de mening van de heer Dijkman doorslaggevend. Een
handicap lijkt het ons daarbij, dat er geen collega's
in de buurt zijn met een soortgelijk bedrijf om er
varingen uit te wisselen en bepaalde punten te be
spreken.
De heer Dijkman wordt bijgestaan door twee vaste
krachten, terwijl voor de pluk naar behoefte beschikt
kan worden over los personeel, overwegend vrouwen
en meisjes. Zo nodig is er ook hulp voor de andere
werkzaamheden, b.v. het dieven van de tomaten.
TOMATEN EN KOMKOMMERS
In mei 1970, dus nog geen jaar geleden, werd de
nieuwe kas opgeleverd. Die is toen nog benut met een
(goed) gewas herfstkomkommers.
Thans staan er tomaten in: ras Extase. Begin maert
Het waterbassin is 120 x 25 meter in omvang en heeft
een capaciteit van 5000 ma.
is de pluk begonnen en toen we het bedrijf begin april
bezochten werden er al flinke hoeveelheden geoogst.
De prijs was toen ca. 20,per bakje van 6 kg, al
thans voor de A-kwaliteit. Een bevredigend prijspeil
voor deze tijd van het jaar, maar er waren nogal wat
afwijkende vruchten. Als we dit schrijven is het in
middels 22 april geworden. De prijs is gedaald tot ca.
Een deel van het complex. Links op de achtergrond het
ketelhuis, rechts de bedrijfsruimte, met aangebouwde
woning.
16,per bakje, wat nog altijd gunstig is, te meer
omdat de kwaliteit de laatste weken verbeterd is. Het
aantal afwijkende exemplaren is aanzienlijk vermin
derd.
De prijs moet echter vrij hoog zijn, want de kosten
zijn ook niet gering. Dat de lonen een forse post uit
maken zal iedereen begrijpen, maar wist u dat met de
verwarming ook een bedrag van ca. 5,per m-' ge
moeid is?
Globaal kan gesteld worden dat de bruto geldelijke
opbrengst tenminste 20,per vierkante meter moet
bedragen. Dan is er nog geen sprake van winst en zijn
de kosten nog maar nauwelijks gedekt. Het glascom
plex moet dus bruto ruim ƒ200.000,per jaar op
leveren. Een hele opgave, maar het kan. De tomaten
moeten daa ca. 14,per m2 opbrengen en de nateelt
van komkommers nog eens ca. 6,a 7,Of het
Boven het brede, met beton verharde middenpad zijn
op regelmatige afstanden van elkaar 10 Priva's opgehan
gen, die voor de extra C02 voorziening moeten zorgen.
lukken zal moet natuurlijk afgewacht worden, dat
hangt vooral ook van de conjunctuur af. Voorzover
we dat konden beoordelen, zal het niet aan de heer
Dijkman liggen, maar die heeft de prijzen ook niet in
de hand.
A. v. O.
