Verlate aardbeienteelt met
gekoelde wachtbedplanten
Consulentschap voor de Tuinbouw
's-Hertogenbosch,
G. Th. OP 'T HOOG.
De teelt van verlate aardbeien, met
gebruikmaking van gekoelde wacht
bedplanten, is goed mogelijk. Voor de
Brabantse omstandigheden is deze
manier van aardbeitelen ons inziens te
verkiezen boven de teelt van remon-
terende aardbeirassen. De voornaam
ste redenen voor deze uitspraak zijn
de volgende:
1. De duur van de teelt wordt sterk
bekort ten opzichte van de teelt
met remonterende rassen.
2. De oogstperiode wordt sterk be
kort ten opzichte van de remon
terende rassen. Bij de gekoelde
planten duurt de totale oogstperio
de 3 a 4 weken. Bij de remonteren
de rassen moet de pluktijd worden
uitgedrukt in maanden.
3. De oogsttijd is volkomen te plan
nen. Men weet namelijk dat men
7'/2 a 8 weken na het planten aan
de oogst toe is. Met het oog op een
eventuele arbeidsplanning is dit
bijzonder belangrijk.
Als U na het lezen van dit artikel
mocht denken dat de teelt van verlate
aardbeien probleemloos verloopt dan
moeten wij U wel teleurstellen. De
teelt van deze late aardbeien is bij
zonder moeilijk en vraagt veel vak
manschap. Ons inziens blijft deze
teelt voorbehouden aan de meer ge
specialiseerde aardbeitelers. Wij ver
tellen U in dit artikel omtrent de
teeltmogelijkheden. Als U tot besluit
mocht komen om de verlate aardbei
teelt op uw bedrijf te introduceren,
dan dient U ook op de hoogte te zijn
van de teeltmoeilijkheden aan deze
teelt!
A L jarenlang bestaat er bij de aardbeitelers een
streven om tc komen to: een verlating van de
aardbeioogsl. Enerzijds leidt dit tot een arbeidssprei-
ding en anderzijds is de ervaring dat de prijs van cfe
aardbeien op het einde van het oogstseizoen belang
rijk oploopt. Tot voor kort waren de mogelijkheden
om laat aardbeien te oogsten nog vrij beperkt. Men
had de keuze uit twee mogelijkheden:
DE WERKWIJZE
Begin augustus wordt een wachtbed aangelegd, zoals
we gewend zijn bij de glasaardbeiteelt. Deze planten
worden in de winterperiode, als de planten volkomen in
rust zijn, opgerooid. In de praktijk komt dit neer op de
maanden december en januari. De planten worden ver
volgens opgeschoond, in plastic folie verpakt en in kis
ten in een koelhuis gebracht. In het koelhuis dient een
temperatuur te heersen van U 2" C beneden nul.
In de eerste helft van juni worden de planten buiten
uitgeplant. De oogst komt dan 7 4 8 weken na het uit-
planten, dus na de aanvoerperiode van de normale volle-
grondsaardbeien.
VEILINGCIJFERS
Aangezien de teelt van verlate aardbeien zich vooral
heeft geconcentreerd in West Noord-Brabant, volgen hier
wat cijfers van de R.B.T.-veiling te Breda.
Aanvoer aardbeien van gekoelde planten.
Jaar x 1000 kg x 1000,Middenprijs ct/kg Index kg
1969 11 38 368 100
1970 29 119 406 264
Uit deze cijfers blijkt wel dat er een sterk toenemende
belangstelling is van deze methode van aardbeden telen.
Gezien die grote hoeveelheden wachtbedplanten, die er
momenteel in de koelhuizen zijn opgeslagen, mogen we
voor het komende seizoen weer op een forse uitbreiding
rekenen.
PROEFTUINRESULTATEN
Aangezien deze methode van aardbeien telen nog
nieuw is en mede omdat er nog vele vraagtekens zijn
omtrent de bewaring, planttijden, cultuurmaatregelen
e.d., werd op de proeftuin te Breda in 1970 veel aandacht
besteed aan de verlate aardbeiteelt. De resultaten van
diit onderzoek willen wij hierna laten volgen.
ONDERZOEK BEWAARTEMPERATUUR
IN HET KOELHUIS
In de praktijk lopen de meningen omtrent de meest
ideale bewaartemperatuur nogal uiteen. In Noord-Bra
bant is men van mening dat de temperatuur in het koel
huis moet liggen bij 1 4 2° C beneden het vriespunt. In
Noord-Holland daarentegen wil men liever naar nog lage
re temperaturen. Om wat meer duidelijkheid te krijgen
in de bewaartemperatuur werd een proef genomen. Plan
ten van de proeftuin te Breda, werden in 4 verschillende
koelhuizen bewaard, en later weer alle op de proeftuin
naast elkaar uitgeplant.
Dit onderzoek werd verricht in samenwerking met het
Sprenger Instituut te Wageningen en het Proefstation
voor de Fruitteelt te Wilhelminadorp.
PROEFTUIN BREDA
Onderzoek bewaartemperatuur wachtbedplanten.
Ras: Redgauntlet - Planttijd: 1 juni
Koelhuis Max. temp. Min. temp. Opbrengst
C 0 C kg/are kwal. I
A —0,5 —0,9 187 85
B +2,5 —2,5 187 80
C —2,7 —4,5 174 86
D —0,3 —3,6 176 84
aardbeien. Of deze afstand de meest ideale is, weet men
niet, redenen waarom op de proeftuin te Breda een plant
af standenproef werd opgezet.
De resultaten hiervan vindt U in de volgende tabel.
Plantdichtheidsonderzoek verlate aardbeien.
Ras: Redgauntlet.
Planttijd: 20 juni.
Aantal planten/are Opbrengst
kg/are kwal. I Index.
360 148 80 100
540 207 82 139
CONCLUSIE
Het gebruik van meer planten per are leidt tot een
verhoging van de opbrengst per are. De opbrengst per
plant wordt door een nauwere beplanting echter ver
laagd. Naar omstandigheden kan men dus zelf deze zaak
regelen.
weinig planten en veel grond beschikbaar ruim planten
veel planten en weinig grond beschikbaar nauw planten
In beide gevallen bereikt men een maximale produk-
tie van de beschikbare grond.
WELKE RASSEN?
Over het algemeen wordt voor de verlate teelt het ras
Redgauntlet gekozen. Voor de normale vollegrondsteelt
overweegt in Noord-Brabant het ras Gorella. Men kan
zich daarom ook afvragen waarom kan men geen Gorella
gebruiken voor de verlate teelt. We zouden dan over een
zeer lange periode aardbeien kunnen aanvoeren van één
zelfde ras omdat ook bij de glasteelt het ras Gorella
sterk overheerst.
PROEFTUIN BREDA
Rassenvergelijking verlate aardbeien.
Planttijd: 1 juli.
Aantal planten per are: 360.
Ras kg/are kwal. I
Redgauntlet 84 82
Gorella 80 74
CONCLUSIE
Redgauntlet blijkt voor deze teeltmethode meer ge
schikt dan het ras Gorella. Redgauntlet geeft een iets
hogere produktie en een hoger percentage vruchten
kwaliteit I dan het ras Gorella. Ook het uiterlijk van de
vruchten is bij Redgauntlet beter dan bij Gorella. Gezien
de late planttijd en de geringe verschillen in produktie
en kwaliteit kunnen we uit deze proef geen gefundeerde
conclusies trekken. Deze proef wordt herhaald in 1971.
WANNEER PLANTEN?
We hebben al eerder vastgesteld dat in de praktijk in
de eerste helft van juni wordt geplant. Of dlit de meest
juiste planttijd is werd wetenschappelijk nog nooit vast
gesteld. Om omtrent de beste planttijd wat te weten te
komen, werd op de proeftuin te Breda op drie verschil
lende data geplant. Hoe de resultaten van dit onderzoek
zijn geweest, ziet U in het volgende overzicht.
1. In de winter, tijdens een vorstperiode, de aardbei-
planten bedekken met een laag stro, waardoor als
het ware de kou in de grond wordt gehouden.
Hierdoor wordt de ontwikkeling in het voorjaar
afgeremd, waardoor verlating ontstaat. Uiteraard
heeft dit alleen zin bij een laat ras (b.v. Talisman).
2. Door gebruik te maken van remonterende aard
beirassen kan men de oogst verlaten door de eer
ste bloemen uit het gewas te verwijderen.
Deze beide mogelijkheden zijn in Noord-Brabant
beproefd, doch hebben niet tot de gewenste resul
taten kunnen leiden.
De laatste jaren bestaai er evenwel veel belang
stelling voor de verlate aardbeiteelt. De verlate aard
beiteelt heeft deze belangstelling gekregen, nu het
mogelijk is gebleken om door middel van gekoelde
wachtbedplanten het gestelde doel te bereiken.
CONCLUSIES
A. De temperaturen in de diverse koelhuizen blijken
nogal aan schommelingen onderhevig te zijn ge
weest.
B. De verschillen in koeltemperatuur hebben nagenoeg
geen invloed gehad op de produktie en de kwaliteit.
C. Zelfs wanneer de temperatuur op een bepaald mo
ment even boven 0° C komt, blijken de planten hier
van geen nadeel te ondervinden.
Men mag geloof ik uit dit onderzoek evenwel niet de
conclusie trekken dat het zo nauw niet komt. Als bij der
gelijke „goed voorbereide" koelhuizen al zulke schomme
lingen geconstateerd kunnen worden, hoe zal het dan
uitvallen als men onvoorbereid planten gaat koelen.
WELKE PLANTAFSTAND?
In het algemeen wordt in de praktijk dezelfde plantaf-
stand gekozen als bij de normale vollegrondsteelt van
PROEFTUIN BREDA
Planttijdenproef verlate aardbeien.
Ras: Redgauntlet (360 planten per are).
Plantdatum Opbrengst Groeitijd Oogsttijd Totaal
kg/are kwal. I in dagen in dagen dagen
1 juni
181
82
54
17
71
20 juni
148
81
54
34
88
1 juli
102
82
57
27
84
CONCLUSIE
A. Naarmate later wordt geplant, daalt de kg-opbrengst
per are.
B. De kwaliteit van de vruchten wordft niet beïnvloed*
door de planttijd.
(Zie verder pag. 17)
