Voorkoming van pesticiden
in melk en zuivelprodukten
Runderhorzel-
bestrijding
HET gebruik van bestrijdingsmiddelen stoffen die in de landbouw en ook in de
veehouderij worden toegepast om allerlei ziekten en plagen te bestrijden
heeft een grote vlucht genomen. Vooral in de laatste jaren is de gehele wereld echter
gealarmeerd over de gevaren, die aan een ongecontroleerd gebruik van deze chemi
sche middelen verbonden kunnen zijn. Gebleken is dat meerdere van de gebruikte
stoffen bepaald niet ongevaarlijk zijn voor mens en dier. Speciaal de z.g. gechloreerde
koolwaterstoffen, waartoe o.a. DJD.T. behoort, zijn bijzonder stabiel en worden
slechts uitermate langzaam afgebroken. Bij consumptie van met deze stoffen ook
wel pesticiden genoemd besmette voedingsmiddelen worden deze in de vetachtige
weefsels van het lichaam opgenomen en vastgehouden. Deze ophoping kan zover
gaan dat er op een gegeven moment een gevaarlijk niveau wordt bereikt.
15
^"EGENWOORDIG kunnen, zoals onderzoekingen hebben uitgewezen, in verschil
lende gevallen, achtergebleven restanten pesticidlen in vele voedingsmiddelen,
waaronder groenten, vlees, vis, eieren, worden aangetoond. Ook melk en zuivelpro
dukten zijn helaas niet steeds voldoende vrij van pesticiden. Onderstaand schema
geeft enkele mogelijkheden aan, waarlangs de besmetting van melk en daarmede de
daaruit bereide produkten kan plaatsvindien.
Op verschillende wijzen wordt getracht aan de mogelijke gevaren en bezwaren van
de chemische bestrijdingsmiddelen, die vooralsnog niet kunnen worden gemist, het
hoofd te bieden. Onder meer langs de weg van wettelijke maatregelen wordt gestreefd
naar het zoveel mogelijk voorkómen van ongewenste restanten van pesticiden in
voedingsmiddelen. Voor Nederland is naast de bescherming van de gezondheid van
de mens en dier bovendien van betekenis het veilig stellen van de grote exportbelan
gen. Voor ons land met zijn belangrijke uitvoer van landbouw- en zuivelprodukten
over de gehele wereld is er veel aan gelegen om te voorkomen dat deze produkten
vanwege de aanwezigheid van restanten pesticiden door de invoerende landen wor
den geweerd. Een enkele maal is reeds een zending geweigerd.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat ook de Nederlandse Overheid terzake maat
regelen heeft genomen. Reeds in 1962 is de z.g. Bestrijdingsmiddel wet van kracht
geworden, op grond waarvan de handel in en het gebruik van de daaronder vallende
middelen kan worden geregeld. Juist dezer dagen is een wijziging van deze wet voor
gesteld, die het mogelijk moet maken een nog krachtiger beleid te voeren met betrek
king tot de toelaatbaarheid van bepaalde bestrijdingsmiddelen. Hieruit moge blijken
dat de Overheid deze zaak bijzonder ernstig opneemt. Genoemde wet geeft de Over
heid de mogelijkheid om bepaalde middelen voor daarbij aangegeven doeleinden toe
te laten en daarmede ook om andere bestrijdingsmiddelen te verbieden. Overtredin
gen van de voorschriften kunnen onder meer met boetes worden bestraft. De Over
heid heeft van de haar gegeven bevoegdheid een uitvoerig gebruik gemaakt. Zo is, als
voorbeeld uit de veehouderijsector, onder meer de aanwendjing van het vroeger veel
toegepaste D.D.T. niet meer toegestaan voor het gebruik op vee en in stallen. Dit
voorbeeld is met andere uit te breiden. Uiteraard wordt de lijst van toegestane mid
delen voortdurend aan de laatste ontwikkelingen en de nieuwste gegevens aangepast.
Het is van het allergrootste belang dat in de praktijk ook inderdaad alleen de toe
gelaten middelen en uitsluitend voor de daarbij behorende bestemmingen worden
aangewend. Het gebruik van verbonden middelen is niet alleen strafbaar, maar be
tekent zoals in het voorgaande is vermeld bovendien een gevaar voor de gezondheid
van mens en dier en een bedreiging van de grote exportbelangen voor de produkten
van de landbouw en de veehouderij. Bij de aankoop van bestrijdingsmiddelen kan aan
de hand van het gebruiksvoorschrift, hetwelk altijd verplicht op de verpakking is
aangebracht, worden nagegaan of het betrokken middel voor het doel, waarvoor het
gebruikt zal worden, is toegelaten. Het verdient derhalve aanbeveling dit gebruiks
voorschrift goed te lezen en uiteraard ook na te leven. Met de zorgvuldige toepassing
van de toegelaten middelen wordt een groot gemeenschappelijk belang gediend!
OVERZICHT VAN DE INSEKTICIDEN DIE OFFICIEEL VOLGENS DE NIEUWE
BESTRIJDINGSMIDDELENWET ZIJN TOEGESTAAN VOOR TOEPASSING IN
STALLEN EN OP VEE
MERK/FABRIKANT
Tegen vliegen in veestallen
Strips e.d.:
Vapona-strip (Shell)
Luxavap (Luxan)
Vlidostrip (Erdal)
Mafu-strip 40 (Bayer)
Stroken:
Muscaron-Nieuw Vliegenstrook (Bayer)
Mafu-strip 10 (Bayer)
Nuvan Strip (Ligtermoet)
Stiletto (Philips Duphar)
Spuitmlddelen voor stalwanden:
Spuitpoeders
Tugon Stalspuitmiddel (Bayer)
AAflystal-spuitpoeder (Wiersum)
Anodral (Shell)
Onverdund te verspuiten vloeistoffen
Spritoxin A (Denka)
AAflix (Wiersum)
Emulgeerbare vloeistoffen
Muskitol E28 (Verdugt)
Luxan Parasect vloeibaar (Luxan)
Lokmiddel:
Tugon-vliegendood (Bayer)
Vliegen malen in mest- en gierput:
Tugon-madendood (Bayer)
Tegen vliegen en luizen op vee:
Veeluispoeder Bogena (Bogena)
Veeluispoeder (Vetira)
Derris Stuifpoeder Septadust (Asepta)
Derris Stuifpoeder Krono (Kronemeijer)
Veeluispoeder Poly Pharm (Poly Pharm)
Dertix Veeluisp. (Smid en Hollander)
Vemiluis-Veewasmiddel (Koenz)
Reina Veeluispoeder (Wiersum)
Luxan Veeluispoeder (Luxan)
Orga-Veeluispoeder
Orga Vliegenbanden Snip (Argo-Chemia)
Muskitol S74 (Verdugt)
Orga-Vumitex (Orga-Chemia)
Muskitol-S75 (Verdugt)
Baytex-40 (Bayer)
Orga Spray (Orga-Chemia)
Aseptox Speciaal (Aseptafabriek)
Bogena's Insectendood (Bogena)
Muskitol E27 (Verdugt)
Detmol-concentraat MA
Tendo Veeluispoeder (Ten Doesschate)
Denka Veeluispoeder (Denka)
Brabant Veeluispoeder (Voorbraak)
Luxan Veespray (Luxan)
Luxan Veenevel (Luxan)
Veecide-Bom (Bogena)
VjP. Spray (Vetira)
Orga-Vlimux (Orga-Chemia)
Vee-rust (Denka)
Veeluispoeder Amos (Kommer)
Ver-O-Sekt VT (Verona)
Tegen schurftmijt, luizen en vlooien enz.
Asun-tol-50 (Bayer) werkzame stof cumafos. Tegen schurftmijt luizen, vlooien en
teken; melkgevend grootvee en pluimvee, niet behandelen.
Werkzame stof lindaan
Sarcoptan (Nobilis)
Brixtoline (Noord Ned. Bestr. Handel)
Luxan Scabisix (Luxan)
Jeboscab (Verdiugt)
Denka Veewasmiddel (Denka)
Neo-Scabexaan (Brocades-Stheeman)
Scabexol (Biopharm)
Seabicurin (Philips-Duphar)
Schapenwasmiddel (Brocades-Stheeman)
Gezondheidsdienst voor Dieren
in Noord-Brabant
Boxtel.
VEN ALS in de vorige jaren, vragen wij ook dit jaar
weer uw speciale aandacht voor de runderhorzel-
bestrijding. Wanneer wij de situatie ten aanzien van de
runderhorzels in Noord-Brabant nader bezien, dan kan
gekonstateend worden dat er gebiedien zijn waar hoege
naamd geen runderhorzel meer waar te nemen is. Het
is dan begrijpelijk, dat in die gevallen waar nog een
enkel rund met horzelbuiten wordt aangetroffen hier
aan weinig aandacht wordt geschonken. Men dient ech
ter wel te bedenken, dat kleine haarden de oorzaak kun
nen zijn van een snelle uitbreiding.
Er zijn reedis enkele gebieden waar vermoedelijk ten
gevolge van de droge zomers van 1969 en 1970 het aantal
runderen met runderhorzels iets is toegenomen.
|N enkele gebieden is ook dit jaar weer een aantal
runderen miet een ander middel behandeld, welk
middel ook werkt als de larven nog niet onder de rug
huid zijn aangekomen. Men kan dan reeds direkt na het
opstallen met de behandeling beginnen, doch de behan
deling dient dan zeker vóór 15 december plaats te vin
den; de larven zijn dan nog klein en nog niet bij het rug
genmerg (gevaarlijke streek) aangekomen.
In de afgelopen herfst was het weer echter dermate
gunstig, dat ten tijde van de behandeling nog maar wei
nig jongvee was opgesteld, hetgeen ons wel parten ge
speeld heeft.
Bedoeld middel is nogal giftig en kan tot gevolg heb
ben, dat enkele runderen ziek worden of sterven. Behan
deling van de runderen met dit nieuwe middel vereist
dan ook extra voorzichtigheid en kan dientengevolge niet
voor algemene behandeling in de gehele provincie gead
viseerd worden.
y^ANNEER de runderen goed behandeld worden met
het klassieke middel derrispoeder geeft zulks
ook een zeer goed resultaat. Het komt echter te vaak
voor, dat de runderen, voordat doze de weide ingaan, wel
goed worden behandeld, doch kontrole en behandeling
tijdens de weideperiode worden te vaak achterwege ge
laten.
„Late horzels" blijven leven en gaan zich weer voort
planten. Men beweert wel eens dat door de jarenlange
behandeling met derris in het voorjaar een „horzelras"
is overgebleven dat „laat rijp" is.
w adviseren alle veehouders in Noord-Brabant in
1971 de nodige aandacht aan deze materie te
schenken door als volgt te handelen:
a. Kontroleer regelmatig uw runderen vooral het
jongvee en zo U bij een of meerdere runderen hor-
zelbulten konstateert, behandel deze runderen dan
vóór zij die weide ingaan. Onze bedrijfsvoorlichters
hebben derrispoeder in voorraad, hetgeen zij U gratis
kunnen verstrekken. De behandeling dient U met een
goede, harde borstel uit te voeren, opdat het oplos
middel door het borstelen de huid binnendringt. Ver
geet vooral niet het derrispoeder in koud water op te
lossen. Wanneer men warm water zou nemen lost
het poeder wel beter op, doch het bestanddeel „rote-
non" verliest dan zijn werkende kracht.
b. Wanneer de horzelbulten niet voldoende rijp zijn,
heeft behandeling weinig effekt. Behandel de runde
ren dan ook niet te vroeg, doch doe het in ieder ge
val, althans wanneer U afwijkingen konstateert, vóór
dat deze de weide ingaan.
c. Kontroleer ook tijdens de weidetijd uw jongvee en
indien U dan nog runderhorzelbuken waarneemt, laat
dan vooral de behandeling niet achterwegé. Zijn en
kele dagen na de behandeling alle larven niet dood,
herhaal dan de behandeling.
Het oudere vee dient U vooral in de maanden juni-
juli te Controleren, omdat bij deze dieren de larven in
de regel later rijp zijn dan bij jongvee. Voorts moet
U er rekening mee houden, dat de Wet op de bestrij
ding van runderhorzels U verplicht de runderhorzel te
bestrijden en zij,"die zulks niet of onvoldoende doen,
lopen de kans op een bekeuring. Zorg ervoor, dat U
die kans niet loopt. Men kan beter voorkómen dan
genezen.
