Manus-Holland
Rototandem
IS
IN 1961 werd door Manus-Holland N.V. de eerste
roterende melkstal in Nederland geïntroduceerd.
Deze zogenaamde 4-stands carrousel, toen geplaatst
op het bedrijf van de heer Aalbers in Giethoorn en
onlangs vergroot tot een 6-stands, functioneert nog
steeds tot volle tevredenheid van de gebruiker.
In de inmiddels achter ons liggende 10 jaren heeft
de ontwikkeling op melkmachine-gebied zich voortge
zet. Mede door de toenemende bouw van ligboxenstal-
len en het ontstaan van steeds grotere veestapels is
er een trent naar kompleter mechanisatie of zelfs auto
matisering en naar het aanbrengen van faciliteiten,
die het werk op de boerderij veraangenamen, produc
tiever, schoner en meer voldoening gevend maken.
Mede hierdoor ontstaat er momenteel een groeiende
belangstelling voor de roterende melkstal. Dit was
voor Manus-Holland N.V. te Zutphen onlangs aanlei
ding tot de introductie van een gewijzigd type rote
rende melkstal: de zogenaamde Rototandem.
ROTOTANDEM
De voornaamste kenmerken van deze op het Manus-
Holland N.V. bedrijf te Zutphen geïnstalleerde rote
rende melkstal zijn:
1. 9-standen
2. intermitterend draaiend
3. koestanden aan buitenzijde voorzien van in- en
uitgangshek
4. draaitijd continu 90 seconden per omwenteling
5. buitendiameter 805 cm hoogte 250 cm
zonder stops bedraagt de draaitijd van de 9-stands 90
seconden. De constructie van de ingangsdeur van elke
koestand is zodanig, dat de koe door dit hek tegen
het binnenhek van de stand aangedrukt wordt. Hier
mee wordt bereikt, dat de koe zo dicht mogelijk bij
de melker komt te staan en dat deze dus niet ver be
hoeft te reiken voor het aansluiten van het melkstel.
Twee voetpedalen zorgen voor de bediening van: het
uitgangshek van elke stand en het inschakelen van de
aandrijfmeter. De aandrijving geschiedt door een 1%
PK 3 phase electromotor met vertragingskast en lucht-
bandwiel tegen de onderzijde van het platform.
CAPACITEIT
De volgende tijdcalculatie geeft de capaciteit aan
van de 9-stands Rototandem:
uitlaten koe
inlaten koe
toediening van krachtvoer
voorbehandeling en aansluiten van
het melkstel
tijd nodig om platform één stand verder
te laten draaien
5 seconden
8 seconden
keurigheid van 0,2 kg mogelijk. Deze maatglazen zijn
bovendien voorzien van een aftap voor het nemen van
een melkmonster. Aan de binnenzijde van de stal zijn
de volgende rondgaande leidingen gemonteerd: a.
melktransportleiding; b. vacuumleiding en c. gecom
bineerde vacuum/spoelleiding.
De melktransportleiding is door een draaibare kop
peling verbonden met de vaste transportleiding naar
het opvanggedeelte in de melkkamer. De vacuumlei
ding is eveneens d.m.v. een draaibare koppeling ver
bonden met de vaste vacuumleiding naar het vacuum-
aggregaat.
Tijdens het melken is de spoelleiding verbonden
aan de vacuumleiding en zorgt voor het vacuum op
de recorders en tepel voering en.
Het spoelen en reinigen van de instalatie geschiedt
in een vaste stand van de rototandem, de spoelleiding
wordt dan gekoppeld aan een verbinding naar de
Manus DN5 wasautomaat, die als volgt geprogram
meerd is: voorspoeling, reiniging en desinfectie.
22 seconden PLAATSING EN VOORDELEN
10 seconden
45 seconden
Het afnemen van het melkstel en het leeg laten lo
pen van het recorderglas werd in deze calculatie niet
opgenomen, omdat van de melker verwacht wordt,
dat hij de koe die het platform verlaten moet tege
moet gaat en gedurende deze korte wandeling deze
handelingen uitvoert. Uitgaande van deze calculatie
betekent dit dat een capaciteit van 3600 45 80
koeien per uur bereikt kan worden.
De totale draaitijd voor één omwenteling van het
platform zal dan 9 x 45 405 sec. 6% minuut be
dragen. In dat geval bevindt elke koe zich gedurende
6% minuut op het platform.
AANTAL MELKERS
Voorlopig wordt in deze 9-stands rototandem met
twee personen gemolken, waarbij één melker tot taak
heeft: 1. inlaten koe; 2. sluiten en openen deuren; 3.
voormelken; 4. aansluiten melkstel; 5. bediening aan-
drijfmotor; 6. toediening krachtvoeder; 7. aftappen
recorderglazen; 8. uitlaten koe.
De andere melker heeft de controle op het afnemen
der melkstellen en kan eventueel ook het aftappen
der recorderglazen voor z'n rekening nemen. Deze
controle op het afnemen der melkstellen is voorlopig
Dit type rototandem, zo schrijft Manus-Holland N.V
kan in tegenstelling tot andere types roterende stal
len en doorloopstallen, indien voldoende ruimte be
schikbaar is„ zonder ingrijpende of kostbare bouw
kundige voorzieningen, geplaatst worden. Er behoeft
alleen een voorziening getroffen te worden voor de
op- en afloop der koeien.
De melker in een roterende melkstal heeft ten op
zichte van de melker in een visgraatstal een aange
namer en eenvoudiger taak door minder inspanning.
De loopweg van de melker wordt tot een minimum
beperkt door de werkzaamheden op één plaats uit
gevoerd worden. De gehele zijkant van de koe is ge
durende de gehele melktijd zichtbaar. Dit stelt de
melker in staat gemakkelijk een zieke koe te herken
nen, in tegenstelling tot in een visgraatstal, waar al
leen het achtereind van de koe zichtbaar is.
De roterende melkstal leent zich uitermate goed
voor het automatiseren van het melkproces op voor
af ingestelde plaatsen en bovendien zal de automati
sering in deze stallen ten opzichte van doorloopmelk-
stallen goedkoper zijn.
De werkorgnisatie in de stal wordt bepaald door de
stal en niet door de melker, daar men het melken in
een dergelijke stal enigszins kan vergelijken met lo
pende handwerk, waarbij de machine de volgorde
van de uit te voeren handelingen bepaalt; met als re
sultaat dat zelfs minder efficiënte melkers in staat
zijn een grote capaciteit te halen.
Manus-Holand N.V. geeft ter vergelijking dat in een
1_ aanloopgang
2_ bediening* pedalen
3 „werkruimte voor melker
4 voe deraut omaa t
5_ doorgang voor melker
6-draairichting
7 voeder bakje
8 -draaiend platform
9 uitloop
10_melkleiding
6. speciale constructie ingangsdeur
7. voornaamste bediening d.m.v. voetpedalen
8. aandrijving d.m.v. electromotor
9. capaciteit ca. 80 koeien per man/uur
10. voorzien van installatie voor het toedienen van
krachtvoeder
11. voorzien van een melkleiding, uitgerust met re
corders (maatglazen) en automatische reiniging
12. gemakkelijk te installeren zonder kostbare voor
zieningen op bouwkundig gebied.
KOESTANDEN
Deze rototandem heeft 9-standen, d.w.z. dat tege
lijkertijd 9 koeien gemolken kunnen worden. Het ro
terende platform stopt automatisch om de dieren er
op te laten stappen en er af te laten. De koestanden
zijn aan de buitenzijde voorzien van een ingangs- en
uitgangshek. D.m.v. een voetpedaal kan het uitgangs
hek geopend worden. Als de koe het platform verlaten
heeft, kan met behulp van één hefboom in één hande
ling de uitgangsdeur gesloten, de afsluitdeur van de
toeloopgang en de ingangsdeur van de koestand ge
opend worden.
Hierna kan een nieuwe koe het platform betreden.
Door de ingangsdeur te sluiten wordt eveneens het af
sluithek van de toeloopgang wederom gesloten. Bij
een 5 stands Rototandem is de buitendiameters: 4.70
bij een 6 stands 5.54 m en bij een 9 stands Rototan
dem 8.05 m. Indien één omwenteling gemaakt wordt
nog noodzakelijk i.v.m. het gevaar van blindmelken
wat zeer zeker niet denkbeeldig is bij een standtij d
van 6% minuut zowel snelmelkende koeien en bij
koeien met een geringe produktie.
Er wordt echter aan gewerkt om dergelijke stallen
op korte termijn te voorzien van apparatuur, die bij
een melkstroom van minder dan 0.2 1/min. het vacuum
afsluit, zonodig de melkstellen afneemt, zodat het
gevaar van blindmelken wordt geëlimineerd. Dit zou
dan tevens inhouden dat de tweede man overbodig
wordt.
TOEDIENING KRACHTVOEDER
In eerste instantie wordt de toediening van het
krachtvoer in overleg met de betrokken veehouder
beperkt tot het verstrekken van enig lokvoer. Dit ge
schiedt door één voederautomaat die automatisch be
diend wordt op het moment, dat het ingangshek van
de koestand geopend wordt. Na tijdstudies in de prak
tijk zal deze voederautomaat worden aangepast om
elke koe een individuele hoeveelheid krachtvoer toe
te dienen.
MELKLEIDING
De Rototandem is uitgerust met een melkleiding-
systeem voorzien van 9 melkstellen en 9 recorder
glazen met elk een inhoud van 23 liter, voorzien van
schaalverdeling in kilogrammen; hierdoor is indivi
duele controle op de melkgift per koe, niet een nauw-
visgraatstal met een eerste klas melker en een uitge
kiend werksysteem kan een capaciteit gehaald worden
van 60 koeien per man/uur maar in de meeste vis
graatstallen is de man/uur capaciteit aanzienlijk min-
daar de routinewerkzaamheden bepaald worden door
de melker en een groot aantal van deze handelingen
te wensen over laat.
De koeien worden in een Roterende stal minder af
geleid, doordat ze in afzonderlijke boxen staan, voe
len zich daardoor beter op hun gemak, hetgeen zeer
zeker zal bijdragen tot een maximale productie.
DIVERSE GROOTTES ROTOTANDEM
Het is natuurlijk mogelijk intermitterend draaien
de Rototandems te construeren met een geringer of
groter aantal melkstanden, maar onderzoekingen heb
ben uitgewezen, dat bij een vergroting van het aantal
standen de capaciteit niet toeneemt, daar deze voor
namelijk afhankelijk is van de tijdsduur benodigd
voor de routinewerkzaamheden. Bij een geringer aan
tal standen, bijv. 5, zal de capaciteit aanmerkelijk af
nemen en ligt de kostenfactor t.o.v. een visgraatstal
erg ongunstig. In eerste instantie wordt er naar ge
streefd een noterende melkstal te leveren, die qua
prijs, en deze is natuurlijk mede afhankelijk van het
aantal afgenomen eenheden, zoveel mogelijk de prijs
van een 12. of 16 stands visgraatstal benadert. Ver
der wordt, teneinde de capaciteit op te voeren tot
120 koeien per man/uur, de constructie overwogen
van een 14 stands draaiende melkstal met automa
tische afname der melkstallen.
