cUccr de ^Urouw
Poëzie
en
tomaten
Zeelandfestival
Bent u „vies bij"
of bent u „van gisteren?"
^JEDICHTEN lezen is als het eten van tomaten: als
je op jonge leeftijd nooit tomaten hebt gegeten
is het moeilijk wennen aan de smaak ervan. Als je
nooit gedichten hebt gelezen is de klank je vaak
vreemd. De waarde van de tomaat kennen we alle
maal O. wat zijn die vitaminen belangrijk. En de
waarde van een goed gedicht? Heeft U wel eens aan
geestelijke vitaminen gedacht? En aan hun belang
rijkheid en uitwerking? Bijt eens in die tomaat; lees
eens in dat gedicht! B.v. in een gedicht van Marsman
(18991940) die zó graag gelezen wilde worden, dat
hij schreef:
Volk. ik ga zinken als mijn lied niet klinkt;
ik moet verdrogen als gij mij niet drinkt
Verzwelg mij, smeek ik maar zij drinken niet
wees mijn klankbodem, maar zij klinken niet
Redactiecommissie
Bond van Plattelandsvrouwen
Voor Zeeland:
D. KugelSwart, Poortvliet
Voor Brabant:
A. J. M. RoosenschoonStolk, Halsteren
Marsman schreef veel over Holland en over ons
polderlandschap. Wat niet zo bekend is, is zijn ge
dicht over de grijsaard en de jongeling. Een jonge
man zegt tegen zijn ouders dat hij groots en meesle
pend wil leven. Dan komt de preek van Vader: „Ga
niet te ver van huis en pas op voor vrouwen! En
pas op voor dit en voor dat! Kijk nu eens naar mij.
Ik heb mijn leven verslingerd aan duizend dingen!
Ik schaam me over veel en er zijn wonden die nooit
genezen!" Al met al is het een deprimerende opsom
ming. Zo deprimerend dat de jonge man de moed in
de schoenen zakt? Mis! Zoals iedere flinke vent zal
hij de wereld zelf wel onderzoeken. Vastberaden
stapt hij de deur uit!
DE GRIJSAARD EN DE JONGELING
Grootsch en meeslepend wil ik leven!
hoort ge dat, vader, moeder, wereld, knekelhuis
„ga dan niet ver van huis,
en weer vooral ook het gespuis van vrouwen
buiten uw hart, weer het al uit uw kamer:
laat alles wat tot u komt
onder groote en oorlogszuchtige namen
buiten uw raam in den regen staan:
het is slecht te vertrouwen en niets gedaan.
alleen het geruisch
van uw bloed #n van uw hart het gehamer
vervulle uw lichaam, verstaat ge, uw leven, uw kluis
zwicht nooit voor lippen:
samenzijn is een leugen en alle kussen verraad;
(üleen een hart dat tegen eigen ribben slaat
is een zuiver hart op een zuivere maat.
zie naar mijzelf,
ik heb in mijn jeugd
mijn leven verslingerd aan duizend dingen
van felle en vurige namen, oproeren, liefdes
en wat is het alles tezamen nu nog geweest
over hoeveel zal ik mij niet blijven schamen
en hoeveel is er dat misschien nooit geneest?"
de jongen kijkt door de geopende ramen
waarlangs de wereld slaat; zonder zich te beraden
stapt hij de deur uit, helder en zonder vrees.
H. MARSMAN
1899—1940.
uit: Verzamelde Gedichten
uitg.: Querido, A'dam.
IYE dichter «Hoornik schrijft in een heel andere
toonsoort als vader over zijn kind. (zijn dochter
in dit geval). Minder belerend, meer beschouwend
dan Marsman in „De grijsaard en de jongeling" zegt
hij:
MIJN DOCHTER EN IK
Terwijl ik lees voel ik mijn dochter kijken;
ik laat niets merken en lees rustig door.
Haar leven doet zich helder aan mij voor:
het zal in alles op het mijne lijken.
Niets kan ik doen, opdat zij zal bereiken
wat ik, amper gevonden, weer verloor;
geen vindt van het geluk méér dan een spoor,
ook zij niet, en ook zij zal het zien wijken.
Ik sluit het boek. Wij zitten naast elkaar;
geen woorden tussen ons; slechts, even maar,
de glimlach van den een tegen de ander.
't Is mij of ik in mijn eigen ogen staat,
en wat daar staat, het is als water klaar,
wanneer ik langzaam in mijzelf verander.
uit: Facetten der Nederlandse poëzie.
ED. HOORNIK - 1910—1970
uitg.: Nijgh en Van Ditmar, Den Haag.
Op de kaderdag voor besturen van de Bond van
Plattelandsvrouwen hield de heer Mr. C. Stapel een
inleiding over de „Education permanente". Dit be
grip. waarover tegenwoordig zoveel gesproken wordt,
kunnen wij. volgens spreker het beste omschrijven
met: de mogelijkheid voor iedereen om door te leren.
Al is dat „door-leren" voor velen niet zo aanlokke
lijk menigeen is blij. als hij of zij na de schooltijd
van het leren af is Tóch is het hard nodig in een
wereld, die zo snel verandert. Vroeger leefde de mens
maar kort en werden de ervaringen door middel van
de traditie doorgegeven aan de volgende generatie,
maar nu is het andersom: de mens is de blijvende
factor in een wereld, waarin alles zo snel verandert,
dat op velerlei terrein traditie geen zin meer heeft.
Wanneer wij niet bij blijven, worden wij „van gis
teren", vreemdelingen in deze tijd. Hoe dikwijls komt
het niet voor, dat er een zekere vervreemding ont
staat tussen ouders en kinderen omdat de ouders
onvoldoende op de hoogte zijn van de wereld, waar
in hun kinderen leven.
Het valt soms moeilijk de nieuwe onderwijsmethoden
te aanvaarden, de kinderen lezen boeken, die voor de
ouders in hun jeugd „verboden" zouden zijn geweest,
sex wordt op een manier besproken, die vroeger on
toelaatbaar was, kortom ouders en kinderen spreken
soms een verschillende taal, waardoor zij elkaar
moeilijk meer verstaan. Reden om te trachten bij te
blijven televisie, radio, krant en cursussen geven
ons daartoe de mogelijkheden.
Laten wij vooral niet vergeten dat beheersing van
de eigen taal minstens even belangrijk is als een cur
sus Frans of Engels. Zouden wij niet eens moeten be
ginnen met ons, zowel mondeling als schriftelijk,
goed te leren uitdrukken in het Nederlands?
Het begrip „éducation permanente" houdt ook in,
dat wij de kans krijgen ons te ontplooien, d.w.z. ga
ven. die wij ons zelf nauwelijks bewust zijn, tot uit
drukking te brengen. Dit kan op allerlei manieren
gebeuren: voor de een zullen er mogelijkheden lig
gen in het creatief bezig zijn met handenarbeid, pot
tenbakken, handwerken, schilderen, anderen voelen
zich misschien gelukkiger in een zangkoor of orkest.
Maar het kan ook zijn, dat een bestuursfunctie
medeverantwoordelijkheid, samen denken als een
vorm van ontplooiing wordt beleeft.
In deze provincie zijn talrijke organisaties die kun
nen helpen „door te leren". Wij wijzen U slechts op
Z.V.U., de Stichting voor kunstmatige vorming, het
Nut, bibliotheken, musea, enz. En ook de Bond van
Plattelandsvrouwen, die haar leden op tal van ma
nieren de mogelijkheden wil bieden om bij te blijven
en zich te ontplooiien. Wantde Bond is niet van
gisteren!
MET het doorknippen van een lint opende donder
dagmiddag 25 maart de burgemeester van Rei-
merswaal de heer Pijl Hogeweg de nieuwe winkel
afdeling van de Huishoudschool te Kruiningen.
In een van de lokalen van de school is een kleiae
supermarkt ingericht waar de meisjes zich vertrouwd
kunnen maken met artikelen, kassa en vooral publiek,
zodat ze later als verkoopsters graag geziene mede
werksters zullen zijn.
In zijn openingswoord van het Zeelandfestival,
waarmee de Huishoudschool zijn jaarlijkse presentatie
hield, prees de burgemeester de actieve directrice mej.
H. G. J. Brouwer met haar nieuw initiatief.
Ilij noemde het een voorbeeld voor de provincie en
daarbuiten en was blij, dat de school in de gem. Rei-
merswaal staat.
WAT is het gezellig de leerlingen met plezier en
ijver en ook wel giechelend bezig te zien in hun
school. Ze zetten hun beste beentje voor om alles te
tonen wat ze al kunnen.
Diverse lokalen waren ingericht als tentoonstel
lingsruimte met alles wat ze het hele jaar door doen,
zoals naaien, knutselen, kinderverzorging en koken.
Leuk was ook de diavoorstelliag met activiteiten
in en rond de school, waarbij vooral de dia's van de
zee en Zeeland goed uitkwamen. Aardig was het idee
om zo uit te laten komen dat ze ook Engels leren.
ALS altijd was het hoogtepunt de modeshow o.l.v.
mevr. GerritseDronkers. De meisjes voelen
zich bijna echte mannequins als ze tussen het publiek
lopen. Wat presteren ze toch al veel op zo'n jeugdige
leeftijd; een compliment voor de leraressen. Verras
send er tussendoor was de show van Zeeuwse kleding
van heel oude, tot de kleding die au nog gedragen
wordt. Mij bekoorde vooral het meisje in ouderwetse
werkkleding, zoals ze na schooltijd op het land moest
gaan werken.
Al met al een zeer geslaagd Zeelandfestival met een
compliment voor de organisatie.
Een plattelandsvrouw.
(Zie verder pag. 10)
f>
