-i
nu
Het besturingsorgaan, ook wel ge
noemd centrale verwerkingseen
heid. Deze regelt de juiste verwer
king ,van het programma, aan de
hand waarvan de in- en uitvoer-
stations worden bediend.
Het rekenorgaan, dat ten dienste
staat van de centrale verwerkings
eenheid. De centrale verwerkings
eenheid haalt gegevens uit het ge
heugen, plaatst deze in het reken-
orgaan, alwaar een rekenkundige
bewerking plaatsvindt. Na beëindi
ging hiervan plaatst de centrale
verwerkingseenheid de informatie
weer terug in het geheugen.
VERSCHILLEN TUSSEN
DE COMPUTER EN DE MENS
In het voorgaande bespraken wij de
overeenkomsten tussen de computer
en de mens. Deze overeenkomsten in
organisatie maken de computer niet
tot een menselijk wezen, ook al geven
wij de computer door hem te con
strueren als robot, de uiterlijke vorm
van de mens.
Het essentiële verschil bestaat in de
creativiteit. In wezen is de computer
een levenloos ding, bestaande uit al
lerlei levenloze materialen zoals ijzer,
plastic, koper, goud etc.
van ramp lijdt aan een ernstige ge
heugenzwakte. Wanneer u hem zou
vragen de ontbijttafel te dekken, zou
hem dit niets zeggen aangezien hij
geen Nederlands verstaat. Zou dit laat
ste wel het geval zijn, dan zou het nog
een pover resultaat opleveren, daar
hij waarschijnlijk onbekend is met on
ze huiselijke gewoonten. U wendt zich
dan ook tot een Chinese tolk, en dic
teert hem volledig wat er dient te ge
schieden. Deze opsomming vertaalt hij
keurig in het Chinees.
Alle werkzaamheden die in het huis
verricht moeten worden doorlopen nu
de weg van:
1. opdrachtgever (uiteenzetting van
wat er moet gebeuren);
2. vertaler (omzetting in een voor de
uitvoerder verstaanbare taal);
3. opberging in het handboek van de
uitvoerder.
Vergelijken we de opdracht aan de
Chinese bediende met het instrueren
van een computer, dan kunnen we
zeggen dat (1) de programmeur de
opdrachtgever is (die het programma
definieert in een zgn. symbolische- taal
die ook met brontaal wordt aange
duid), het vertaalprogramma de ver
taler is (2), dat de symbolische taal
omzet in een machinetaal, de biblio
theek de plaats is (3) w;aar alle pro
gramma's in machinetaal worden op-
If bonus is greater than salaris, go
to uitzondering, otherwise go to
vervolg.
Een hogere programmeertaal sluit
veel meer aan bij de normale spreek -
schrijftaal, dan een lagere, zoals de
assembleertaal. Maar ook deze bete
kende in vergelijking tot het program
meren in machinetaal een zeer belang
rijke vooruitgang; de assembleertaal
wordt ook vandaag nog zeer veel toe
gepast. Een assortiment van instructies
wordt ook wel met programmatuur
of software aangeduid. Dit in tegen
stelling tot de apparatuur of hard
ware.
De vervaardiging van programma
tuur is zeer kostbaar. Naar schatting
was met het schrijven van de software
voor de IBM/Systeem 360 computers
een bedrag gemoeid van ca. 220 mil
joen gulden, terwijl het einde nog lang
niet in zicht is.
Bekende hogere programmeertalen
zijn: COBOL; FORTRAN; ALGOL;
PL 1; RPG.
ANALYSE VAN HET WERK
Ook al kan men zich van een hogere
programmeertaal bedienen, dan nog is
het samenstellen van een enigszins
omvangrijk programma geen sinecure.
Voordat de programmeur kan be-
'v
Principe
van een magneetschijvengeheugen
kolommen, waarin één of meer gaat
jes kunnen voorkomen. De plaats van
de gaatjes of combinatie van gaatjes
in een bepaalde plaats, dient als aan
duiding voor een bepaald teken.
Een andere vorm van machineschrift
die veel voorkomt, is de code in pons
band. Elke combinatie van gaatjes be
tekent ook hier een letter, cijfer of be
paald symbool.
De derde vorm waarin gegevens
kunnen worden vastgesteld (door de
computer) is de magnetische code op
gemetalliseerd plastic band. Voor de
vastlegging dienen magnetische plek
jes, die zijn gegroepeerd in 7 of 9 spo
ren, die door de computer gelijktijdig
worden beschreven of gelezen.
BESTUREN
REKENEN
GEHEUGEN
i
UITVOER i PROGRAMMA
1
i
INVOER
UITVOER
GEBIED GEBIED
i
i
GEBIED
1
1
j i
WERKGEBIED
i
1
INVOER
Het functioneren van de centrale verwerkingseenheid
geborgen onder nummer of titel.
Hij bestaat slechts bij de gratie van
de mens, en kan ook alleen maar func
tioneren wanneer de mens zegt wat,
hoe en wanneer iets moet worden ge
daan.
Wanneer de mens een fout maakt
in het programma, zal de computer
nooit een goed antwoord kunnen ge
ven, ook al signaleert ogenschijnlijk
de computer zelf dat er een fout in het
programma zit. In wezen geschiedt
deze controle langs wegen die door de
mens zijn vastgesteld.
Bevindt er zich een onvolkomenheid
in het controleprogramma, dan zal de
computer de fout in het programma
nooit kunnen signaleren.
HET PROGRAMMA
VAN DE COMPUTER
Wie een programma van instructies
zoals dat in het geheugen van de com
puter is genoteerd zou weten zicht
baar te maken, zou aan het resultaat
niets hebben. De notering geschiedt
namelijk in het tweetallig stelsel,
waarin alleen de cijfers 0 en 1 voor
komen. Voor de computer is dit de
meest hanteerbare methode, want
equivalenten van 0 en 1 zijn:
ja versus neen
ponsgat versus geen ponsgat
aan versus uit (bij lampjes).
Dit betekent tevens dat deze „taal"
voor ons nauwelijks verstaanbaar is.
De meeste Nederlanders begrijpen van
het Chinees evenveel als van deze ma
chinetaal.
Om nu toch de machine tot een han
teerbaar hulpmiddel te maken, zijn er
programmeertalen ontwikkeld, die* zo
wel voor de mens als voor de machine
verstaanbaar zijn. Als toelichting hier
op moge het verhaal van de Chinese
huisbediende dienen:
Stel u voor, dat u een Chinees als
huisbediende in dienst hebt, en dat
deze man geen andere taal spreekt
dan zijn moedertaal en tot overmaat
De huisbediende heeft nu alleen het
werkniimmer (programmanummer) of
titel nodig om in zijn handboek de
juiste taakomschrijving te vinden.
Wij noemden reeds de begrippen
„symbolische talen" en „vertalers".
Afhankelijk van de mate waarin er
kennis van de computer, waarvoor het
programma wordt geschreven, wordt
verondersteld aanwezig te zijn, spre
ken wij van hogere of lagere program
meertalen.
Een lagere programmeertaal is bij
voorbeeld de zgn. assembleertaal. Hier
in kunnen instructies worden aange
troffen als: A (add( P, Q (tel de in
houd van P bij Q); M (move) Q, af-
drukker (breng Q naar het uitvoerge
bied); P (print) (start de afdrukeen-
heid).
Een hogere programmeertaal is bij
voorbeeld COBOL, een acroniem voor
Commercial Business Oriented Lan
guage. -
NEEM TAFEL
KLEED WEG
HOEVEEL PER
SONEN
LEG ONTBIJT
BORDJES NEER
MEL K
ZET B EKERS
SA rr* VC«
'Al -rt <i M si
t .SitX
jfU Va
U Ai 4 i*>
H 4
Brontaal en Chinees
Een in deze taal geschreven pro
gramma luidt bijvoorbeeld als volgt:
Multiply commissie by 0128 giving
bonus.
Eenvoudig blokdiagram
ginnen met het schrijven van zijn pro
gramma, zal eerst een diepgaand on
derzoek moeten plaatsvinden, wat er
nu precies wordt verlangd. Zo is het
onderkennen van alle mogelijkheden
en uitzonderingen een moeilijke zaak.
Om het resultaat van dit onderzoek
op overzichtelijke wijze vast te leggen,
maakt men veelal gebruik van blok-
diagrammen of stroomschema's. Het
als voorbeeld genomen schema geeft
antwoord op de vraag welke acties er
moeten worden ondernomen wanneer
iemand het gebouw verlaat. Deze kun
nen slechts worden beantwoord met
„ja" en „nee". Aan de hand hiervan
kiest de computer een bepaalde rich
ting.
Het doel van een dergelijk blokdia
gram is de programmeur in staat te
stellen zijn werk kritisch te beoor
delen, en vooral oog te hebben voor
de logische opbouw. Het blokdiagram
is voorts een zeer geschikte methode
van vastlegging wanneer het werk aan
een ander moet worden overgedragen,
of wanneer het werk moeten worden
beschreven.
VASTLEGGING
VAN INFORMATIE
Er zijn zeer veel methoden ontwik
keld om dë in- en uitvoergegevens van
een computer in een voor de machine
leesbaar „schrift" vast te leggen. En
kele daarvan zullen we nu bespreken.
De oudste vorm is de ponscode in
de ponskaart. In de loop van de tijd
werd die vorm enigszins gewijzigd. Zo
is het oppervlak niet meer gelijk aan
dat van het oude Amerikaanse dollar
biljet.
De kaart is verdeeld in een aantal
Aftastprincipes: boven - elektrisch,
onder - optisch.
(Zie volgende pag.)
