Nu is er
Wigran Super
Tegen kamille
in
wintergranen
Aardappelteelt
KORTE WENKEN
muur, kleefkruid, zwaluwtong
en veelknopigen
AANTAL PLANTEN PER HA
P. A. DEN HOLLANDER
C.A.R. - Zevenbergen.
Het is elke teler bekend dat het
aantal planten per ha van aard
appelen of suikerbieten invloed
heeft op de opbrengst van het ge
was. Hier wordt vrij veel over ge
sproken en geschreven. Niettemin
lopen de meningen nogal eens uit
een. De indruk bestaat echter dat
verschillende telers onder invloed
van allerlei omstandigheden te wei
nig poters per ha uitplanten. Dit
gaat dan ten koste van de op
brengst, want het aantal planten
per ha is van grote invloed op de
opbrengst en de sortering. Vol
doende inzicht is voor elke teler
gewensi.
SITUATIE IN DE PRAKTIJK
In 1969 werd nagegaan hoe de situatie in West-
Brabant in de praktijk lag. De indruk was dat het
aantal planten per iha op verschillende percelen vrij
ver was gedaald, mede onder invloed van de ver
breding van de rijenafstand van 66 cm naar 75 cm.
Ook wordt door de praktijk soms te sterk de aan
dacht gericht op het telen van grote knollen (grove
sortering). De totaal verkoopbare opbrengst wordt
te veel uit het oog verloren.
STANDDICHTHEID
De standdichtheid bij aardappelen kan worden uit
gedrukt in het aantal planten per ha, per m- of per
strekkende meter. Zelfs kan de plantafstand in de
rij in centimeters worden aangegeven. Men spreekt
ook wel van het aantal stengels (hoofdstengels).
Hoofdstengels zijn stengels die rechtstreeks uit de
poters zijn ontsproten en die in feite een aparte plant
vormen die knollen produceert. Bij veel hcofdsten-
gels per m- zijn dat veel knollen, hoewel bij een
dichtere stand het aantal knollen per stengel daalt.
Het kan ook zijn dat de gevormde knollen een fijnere
sortering krijgen.
De standdichtheid wordt bepaald door het aantal
poters dat wordt uitgeplant, maar ook door het aan
tal kiemen (stengels) per poter. Dit is op zijn beurt
weer afhankelijk van de potergrootte, het ras, de
pootgoedbehandeling, de pootwijze en de bodemom
standigheden.
Een dichte stand leidt tot een snelle grondbedek-
king. Is de stand meer open, dan moeten de stengels
meer vertakken om toch de grond vol te krijgen.
Omdat dit tijd kost, is de knolbezetting en dus ook
de produktie, later.
Om een hoge knolopbrengst te krijgen, moet men
er naar streven zo vroeg mogelijk een gesloten ge
was te hebben en dit ook zo lang mogelijk te hand
haven. Een dichte stand leidt in het algemeen tot een
hoge produktie.
De sortering wordt beïnvloed door het aantal plan
ten of stengels per ha, de bödemomstandigheden en
het ras. De meest gewenste standdichtheid hangt af
van de bestemming. Voor poctgoedteelt is een dich
tere stand vereist dan voor consumptie.
Gebruikt men voor de poctgoedteelt te weinig po
ters (bijv. 45.000) dan moet te vroeg worden dood
gespoten anders wordt de sortering te grof. En dat
kost geld
voor de consumptieteelt 20 a 25 hoofdstengels per m-
nodig zijn voor de hoogste opbrengst per ha boven
35 mm. Bij een rijenafstand van 75 cm is dit 1518
stengels per strekkende meter. Een aantal 'telers zal
dus dichter moeten gaan poten. Uitgaande van 5
hoofdstengels per plant bij het ras Bintje betekent
dit dat het aantal planten per ha bij de potermaat
35/45 rond 40.000 per ha moet bedragen. Zitten er
gemiddeld 1000 poters van deze maat in een zak van
50 kg, dan is 2000 kg pootgoed per ha nodig om aan
het vereiste aantal te komen. De pootafstand be
draagt dan ongeveer 75 x 33 cm. Voor de pootgoedteelt
geldt een fijnere sortering dan voor consumptie. Hier
voor zijn nodig 30 stengels per m'2. Bij een rijenaf
stand van 75 cm is dat 22 hoofdstengels per strekken
de meter. Gebaseerd op deze richtlijnen wordt het
advies voor het aantal poters per ha bij de verschil
lende potermaten als volgt:
Potermaat Consumptieteelt Pootgoedteelt
28/35
35/45
45/55
45.000
40.000
35.000
65.000
60.000
55.000
Van 43 percelen consumptie-aardappelen werden
gegevens verzameld. Het bleek dat op de helft van
de percelen het aantal hoofdstengels per m- onvol
doende was, n.l. beneden 18 per m'2. Gemiddeld was
op deze 22 percelen het aantal hoofdstengels 16,1 per
m'2 en 34.500 planten per ha bij de potermaat 35/45.
Op de andere helft van de getelde percelen was
het aantal hoofdstengeLs per m- voldoende, n.l. ge
middeld 19,4 per m'2 en 36.000 planten per ha bij de
potermaat 35/45.
Alle tellingen hadden betrekking op het ras Bintje.
Ongeveer de helft van de gebruikte pootaardappelen
was voorgekiemd. Er was geen verschil in het aan
tal hoofdstengels per plant tussen voorgekiemd en
niet voorgekiemd. Bij elke groep was dit gemiddeld
5 per plant.
WELK AANTAL
Uit verschillende vergelijkende proeven blijkt dat
Dikke poters geven meer kiemen per knol en kun
nen daarom ruimer worden geplant. Bij kleine poters
is het juist andersom. Voor de consumptieteelt wordt
nog dikwijls de maat 25/28 uitgepoot. Volgens geno
men proeven is de opbrengst gelijk met 28/35 wan
neer 1 y-i maal het aantal poters wordt uitgepland als
bij 28/35 nodig is. Dit wordt dan ruim 60.000 planten
voor de consumptieteelt, dus een behoorlijk aantal.
De geschiktheid van 25/28 hangt van verschillende
factoren af. Op zware grond onder droge omstandig
heden blijft het gewas duidelijk achter bij een gro
vere maat.
NOC MEER FACTOREN
De genoemde aantallen poters per ha zijn bedoeld
als richtgetallen. Het is moeilijk te zeggen hoe hoog
dat aantal precies moet zijn. De omstandigheden
lopen van jaar tot jaar, per grondsoort en soms zelfs
van perceel tot perceel uiteen. Op sommige lichte
gronden is het onmogelijk voor de consumptie een
grove sortering te telen, zelfs al daalt het aantal
planten in de potermaat 35/45 beneden 30.000 per
ha. Niet alleen zal dan de totaalopbrengst, maar ook
de verkoopbare opbrengst beduidend lager zijn dan
bij 40.000 planten per ha. De telers op deze gronden
doen er beter aan het aantal planten op te voeren
en meer te letten op de verkoopbare opbrengst.
Op de zwaardere kleigronden is door verlaging van
het plantaantal de sortering wel te beïnvloeden. Daalt
het aantal planten beneden 35.000 per ha, dan is het
ook hier nodig te letten op de verkoopbare opbrengst.
"Een grove sortering mag wel iets, maar niet te veel
aan opbrengst kosten.
Bij verhoging vaij het aantal planten per ha van
35.000 naar 40.000 per ha is er een opbrengststijging
van 5 a 10 9c. Het vraagt 250 kg pootgoed meer,
dus ook hogere pootgoedkosten. Bij zeer duur poot
goed kan het economisch verantwoord zijn iets te
zakken in het plantaantal.
Het is duidelijk dat de teler met behulp van een
goed inzicht, zijn praktische ervaring, de kennis van
zijn grondsoort en de daarop verkregen opbrengst
en sortering aan aardappelen een keuze moet doen.
Proefsgewijs wat dichter (of ruimer) poten op het
zelfde perceel kan hem daarbij de nodige aanwijzing
geven. Bij dit alles dient men te bedenken dat de
ontwikkeling naar meer kleinverpakking van con
sumptie-aardappelen niet vraagt naar zeer grote
knollen.
C.A.R. Zevenbergen
DOOR HET OVERWAAIEN van bestrijdingsmidde
len naar buurpercelen ontstaat elk jaar schade aan
diverse gewassen. Overwaaien van groeistoffen,
Chloor, I.P.C., en zelfs D.N.O.C. na het spuiten kan
schade geven. Door rekening te houden met de wind
richting eventueel te spuiten met lage druk, grove
druppel en veel water kan overwaaien worden tegen
gegaan.
NU ER MEER BELANGSTELLING is voor de teelt
van vlas, is het belangrijk nog eens te attenderen op
een niet te zware stikstofbemesting en niet te veel
zaaizaad. Als richtlijn geldt 130 a 140 kg zaaizaad per
ha. Er schijnt dit jaar nogal verschil voor te komen
in de gr of te van het zaad. Heeft u een partij zaaizaad
die fijner is dan normaal, dan kunt u nog 10 zaad
minder uitzaaien.
VOOR BLAUWMAANZAAD GELDT een rijen
afstand van 33—40 cm, breder benadeelt de zaadop
brengst. Voor het fijn groeiende ras Marianne zijn
6080 planten per m- nodig. Om deze standdichtheid
te bereiken is dan c.a. 800 gram zaaizaad per ha nodig,
wat echter toch de minimale hoeveelheid is. Vaak is
het beter wat meer zaaizaad te gebruiken om het vrij
grote risico van een goede veldopkomst te ontgaan.
BIJ EEN VELDOPKOMST van 30 bij blauw-
maanzaad zal men tot circa 1 kg zaaizaad per ha
moeten gaan. Op percelen met een minder goede
struktuur komt dit opkomstpercentage voor. Een
goede opkomst wordt bevorderd door een goed zaai-
bed en goede struktuur van de grond, doch ook door
het ontsmetten van het zaaizaad met 6 gram Thiram
per kg zaad.
UIT ONDERZOEK EN praktijkervaringen is duide
lijk gebleken dat afgeharde kiemen bij pootaardappe
len vaster aan de knol zitten dan niet afgeharde. Hoe
lager de snelheid van de pootketting bij de poot-
machine hoe minder kiembreuk. Dit alles pleit dus
voor korte kiemen, goed afgehard en poten met een
lage rijsnelheid. Neemt u zelf maar eens een proef.
NAARMATE HET AANTAL kalveren per bedrijf
toeneemt, nemen de kansen van opfokziekten toe. Het
is nu hoog tijd, om de kalveren te enten tegen long
worm. De kalveren moeten minstens 6 weken oud zijn
bij de eerste behandeling. Deze enting dient 4 weken
daarna herhaald te worden. Na de tweede behandeling
moeten de kalveren nog minstens 2 weken binnen
blijven.
VOOR HET AANWENDEN VAN drijfmest op gras
landpercelen die bestemd zijn voor beweiding is het
nu te laat. Het gevaar voor kopziekte bij het rund
vee wordt er door vergroot. Breng de drijfmest vanaf
heden op grdslandpercelen die gemaaid zullen worden
of op bouwland.
Wigran Super een Orga-Produkt
Spuiten kort na de winter
vanaf het 4-5 bladstadium
tot in het uitstoelingsstadium
van het gewas met 6 l/ha
