Gewenste bedrijfsgrootte en produktieplan en j.a.h.haenen het meest urgente bedrijfsaspect WA,T de gewenste bedrijfsgrootte betreft hebben 15 van de 60 jonge en 17 van de 80 oudere akkerbouwers bij de enquête te kennen gegeven dat hun bedrijf voor de toekomst voldoende groot is. De verdeling van deze bedrijven over de di verse grootteklassen en hun gemiddelde arbeidsbezetting met daarbij het aantal ha's per man zijn in tabel I opgenomen. BIJ de enquête hebben 108 van de 140 akkerbouwers te kennen gegeven dat hun bedrijf te klein is. Het aantal ha's waarmee deze bedrijven vergroot dienen te worden liep van geval tot geval nog al eens wat uiteen. Daar bedrijfsgrootte en personeelsbezetting op het bedrijf met elkaar in verband staan is ook geïnformeerd met hoeveel man zo'n bedrijf van gewenste grootte kan worden geëxporteerd. Voor het verkrijgen van een algemeen beeld over de gewenste bedrijfsgrootte voor de toe komst is het nodig de mening hierover van alle 140 geënquêteerden in aanmerking te nemen. Daarom zijn in tabel II de gemiddelde gegevens van al deze bedrijven opge nomen omtrent bedrijfsgrootte, arbeidsbezetting en aantal ha's per man van de situatie momenteel en de situatie, welke voor de toekomst wenselijk wordt geacht. 8 De voortdurende afname van het aantal arbeidskrachten op het akkerbouwbedrijf en de voortschrijdende mechanisatie ma ken oppervlaktevergroting van het akkerbouwbedrijf steeds meer urgent. Bij de enquête is geïnformeerd naar de gewenste bedrijfsgrootte en met hoeveel man een dergelijk bedrijf kan worden gevoerd. Verder is ook gevraagd of gelet op de ont wikkelingen, die nu aan de gang zijn, het bouwplan c.q. pro duktieplan anders zal worden opgesteld. De verkregen gegevens zullen in dit artikel worden behandeld. DE BEDRIJFSGROOTTE TABEL I Aantal bedrijven waar het bedrijfshoofd de oppervlakte voor de toekomst voldoende groot vindt, met daarbij hun personeelsbezetting en ha's per man. Akkerbouwers ouder dan Akkerbouwers jonger dan 50 jaar 42 jaar Grootteklasse Aant. Bedr. Volw. Aant. Aant. Bedr. Volw. Aant. bedr. opp. arb. kr. ha's bedr. opp. arb. kr. ha's in ha /bedr. /man in ha /bedr. /man 15—30 ha 2 17,9 1,0 17,9 1 20,0 1,0 20,0 30—40 ha 3 36,4 1,7 21,8 3 30,9 1,3 23,2 40—60 ha 5 52,8 2,2 24,9 3 49,6 1,7 29,8 60 ha en gr. 7 81,7 3,7 27,7 8 84,8 2,3 37,7 Bij opklimmende bedrijfsgrootte neemt het aantal akkerbouwers die hun bedrijf groot genoeg vinden, duidelijk toe. Van de in totaal 32 bedrijven zijn er n.l. 15 groter dan 60 ha. Naarmate de bedrijven groter zijn, wordt het aantal ha's per man groter. Bij de jonge akkerbouwers is het aantal arbeidskrachten per bedrijf kleiner dan op de overeenkomstige bedrijven van hun oudere collega's. In dit opzicht weten de jonge akkerbouwers heel wat efficiënter te werken, het geen ook tot uitdrukking komt in het aantal ha's per man. Volledigheidshalve moet hier vermeld worden dat bij de oudere akkerbouwers er in de grootteklasse 1530 ha 2 bedrijven zijn met meer dan 20 van hun cultuurgrond in grasland en bij de Engelse akkerbouwers die samenwerken met de teelt, verwerking en afzet van hun conservengewassen hebben de ELGRO gesticht. Door samenwerking kan men in kleine dingen groot worden! TABEL II Gemiddelde gegevens over de huidige situatie en die, welke voor de toe komst wenselijk is. Akkerbouwers ouder dan 50 jaar Huidige situatie Gewenste toekomstige situatie Grootte Bedr.- Vast Gem. Bedr.- Vast Gem. klasse opp. perso aantal opp. perso aantal in ha's neel per ha's per in ha's neel per ha's per bedrijf man bedrijf man 15—30 ha 20,7 2,1 10,1 40,3 1,8 23,0 30—40 ha 36,1 2,3 15,7 60,5 2,2 28,1 4060 ha 51,3 2,7 19,3 66,7 2,4 25,7 66 ha en gr. 75,6 3,8 19,9 92,4 3,0 31,3 Akkerbouwers jonger dan 42 jaar 15—30 ha 23,3 1,3 18,4 39,3 1,3 29,5 30—40 ha 34,2 1,5 22,3 48,7 1,7 28,1 40—60 ha 45,9 1,9 23,8 65,0 2,0 32,5 60 ha en gr. 81,0 2,9 27,6 91,3 2,6 35,1 Bij de oudere akkerbouwers valt wel het meest op dat er op de beduidend grotere bedrijven, die voor de toekomst wenselijk zijn, een kleinere prsoneelsbezetting nodig is, dan er momenteel op hun bedrijven aanwezig is. Dit houdt in dat het aantal ha's per man in de naaste toekomst heel wat groter dient te worden. Dit is mogelijk een aanwijzing dat de oudere akkerbouwers de personeelsbezetting nu op hun bedrijf al te hoog vinden. Twee samenwerkende akkerbouwers sloten een meerjarig kontrakt met een aardappel handelaar en bouwden in 1970 deze bewaarplaats met een opslagcapaciteit van 1000 ton aardappelen. Bij investering en afzet gelden even stringente regels als bij vrucht wisseling! jonge akkerbouwers zijn er dat in de grootteklasse 3040 ha en 4060 ha samen ook 2 bedrijven. Op deze 4 bedrijven neemt de rundveehouderij naast de akkerbouw een belangrijke plaats in. In de grootteklasse 4060 ha is er bij de jonge akker bouwers één bedrijf met een behoorlijke oppervlakte boomgaard. BEDRIJFSGROOTTE NU EN DIE, WELKE VOOR DE TOEKOMST WENSELIJK IS Bij de jonge akkerbouwers zijn er in de overeenkomstige groepen vrijwel geen ver schillen tussen de huidige arbeidsbezetting en die voor de gewenste bedrijfsgrootte voor de toekomst. Uit de gegevens over het aantal ha's per man komt duidelijk naar voren dat de jonge akkerbouwers van mening zijn, dat de arbeidsprodiuktiviteit per man in de toekomst nog sterk kan worden opgevoerd. Het gemiddelde verschil in het aantal ha's per man tussen de vier grootteklassen schommelt in de huidige situatie tussen 18,4 en 27,6 ha; dit verschil is bij de gewenste toekomstige situatie kleiner en het varieert hier van 28,1 tot 35,1 ha per man. Ten aanzien van de vaste perso neelsbezetting wensen de jonge akkerbouwers voor de toekomst een bedrijfsgrootte van ruim 30 ha per man. Zowel de ouders als de jonge akkerbouwers vinden de oppervlakte van hun bedrijf te klein. In de grootteklasse van 15 tot 30 ha achten de akkerbouwers een gemiddelde bedrijfsgrootte van 40 ha gewenst. Bij de meitelling 1969 waren er in het Westbrabantse akkerbouwgebied 1124 bedrij ven van 15 ha en groter met in totaal 37.684 ha cultuurgrond; dit is gemiddeld 33,5 ha per bedrijf. Bij omrekening van de verkregen gegevens over de gewenste bedrijfs grootte over al deze bedrijven zou de gemiddelde bedrijfsoppervlakte met 18,2 ha

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1971 | | pagina 8