Erf en akker Diarree bij het varken A. Tijdens de zoogperiode B. Na de zoogperiode Ziekte van Aujeszky 15 GEZONDHEIDSDIENST VOOR DIEREN IN ZEEkAND J. J. PEKELDEtR. Dierenarts buitendienst. Schematisch overzicht van de op de te Goes gehouden voorlichtingsdag voor varkenshouders over de ver schillende vormen van diarree, bij het varken. GEBOORTE-DIARREE Oorzaak: Coli-bakteriën. Optreden in de hand ge werkt door: slechte hygiëne; te hoog rantsoen van hoogdrachtige zeug; geringe weerstand van de biggen. Verschijnselen: Darmontsteking met dunne stinkende mest. Grauwe, magere biggen. Vaak sterfte. Maat regelen: 1. Direkt: geneesmiddelen, bij voorkeur op basis van bacteriologisch onderzoek. 2. Voorbehoe dend: Voeding zeug: 5 dagen voor het werpen tot 1 kg per dier per dag. Op de dag van h'et werpen niet voe ren (wel drinkwater). Na het werpen hoeveelheid voer geleidelijk opvoeren, zodat pas na 3 weken de zeug het toprantsoen krijgt. Hygiëne: hieraan extra aandacht besteden; a. reinigen en ontsmetten van het kraamhok. b. zeug wassen met mengsel van schurft - middel en halamid. c. de zeug de 'eerste dagen geen uitloop geven. d. biggen direkt na de geboorte laten zuigen, e. zorgen voor een goed stalklimaat (bijver warming). f. goede scheiding van tomen, ontsmetten van schoeisel en gereedschap na kontakt met aange taste dieren. Voorbehoedend geneesmiddelen toedie nen. Zeugen enten met stalspecifiek vaccin. RODE DIARREE: Oorzaak: Spore vormende bakt'eriën (Clostridium Welchii type C). Verschijnselen: Hevig, snel verloop. Bloederige, dunne mest. Meeste biggen sterven. Diagnose: Te stellen door middel van sectie en bacte riologisch onderzoek. Maatregelen: 1. Direkt: genees middelen; succes gering. 2. Voorbehoedend: goede hygiëne, zeugen enten. VIRUSDIARREE: (T.G.E.) Oorzaak: Virus. Besmetting door middel van kl'eine hoeveelheden mest van zieke dieren. Verschijnselen: Alle dieren worden aangetast. Hevige waterdunne diarree, soms braken. Biggen tot 2 weken oud sterven alle. B|ij oudere biggen is sterfte minder. Dieren ouder dan 6 weken herstellen na 1 week. Maat regelen: 1. Direkt: voor aangetaste dieren bestaat geen behandeling. Immuniteit treedt snel op. Drachtige zeugen tot 3 weken voor het werpen besmetten met mest van aangetaste biggen. Hierdoor vorming van afweerstoffen, die de biggen beschermen (via de biest opgenomen). 2. Voorbehoedend: bedrijf gesloten hou den. Bij het Nederlandse systeem van fokkerij is regelmatig enten niet mogelijk. WITTE DIARREE: Oorzaak: Coli-bakteriën. Deze diarree treedt op als: de biggen overgaan op vaste voeding; de met de biest opgenomen afweerstoffen op raken; bloedarmoede aanwezig is; de biggen met maagdarm wormen besmet zijn; ten gevolge van hoge melkgift de vetvertering onvolledig wordt; de hygiëne slecht is; gevolg van stille berigheid van de zeug? Verschijnselen: Wit-gele stopveriacntige mest, soms dunne mest. Maatregelen: 1. Direkt: biggen gedeeltelijk laten vasten. Voldoende drinkwater geven en eventueel geneesmiddelen. Bij voeding tijdelijk stoppen. 2. Voorbehoedend: hygiëne in acht nemen. Aan einde eerste week beginnen met bijvoeding. Bloedarmoede voorkomen. Zeug 1 week voor het werpen ontwormen. Voeding van de zeug geleidelijk opvoeren. SLINGERZJEKTE: Oorzaak: Bepaalde coli-bakteriën. Deze zijn in de darm aanwezig en krijgen kans zich te vermeerderen als bepaalde praedisponerende faktoren aanwezig zijn: voerverandering, spenen, overgang op ander voer; overvoeding; transport (op bedrijf, tussen be drijven); mengen van tomen; verandering stalkli maat. Verschijnselen: a. plotselinge sterfte of 'eerst slingerende gang, blauwe oren, dikke oogleden; b. minder snel verloop: diarree, achterblijven. Maat regelen: 1. Direkt: vasten, gedurende 24 uur uitslui tend schoon drinkwater met geneesmiddelen. Daarna geleidelijk opvoeren. Hele toom behandelen. 2. Voor behoedend: Nauw kontakt fokker-mester. Voer rant soeneren bij spenen. Biggen bij spenen in hetzelfde hok laten. Geen tomen mengen. Geen voer verande ringen, kastraties e.d. Verstrekken van bepaalde start voeders verminderen, evenals het voorbehoedend toedienen van geneesmiddelen, de kans op optreden. VARKENS DYSENTERIE (VIBRIO): Oorzaak: Spiraalvormige bakterie. Verschijnselen: Diarree met slijm, grijs tot rood-bruin (bloed). In het begin soms koorts, later niet meer. Vermageren. Snelle verspreiding over het bedrijf (in één tot enkele weken). Op veel bedrijven is de ziekte in slepende vorm aanwezig, waardoor voederconversie ongunstig is. De besmetting vindt plaats door mest van besmette dieren (direkt of indirekt). Diagnose: Op grond van de- verschijnselen en het onderzoek van gestorven of zieke dieren of mestonderzoek van aangetaste dieren. Maatregelen: 1. Direkt: de juiste geneesmiddelen toe dienen door drinkwater of voer aan alle di'eren ge durende voldoende lange tijd. Hokken voor nieuwe opleg ontsmetten. 2. Voorbehoedend: Insleep voor komen (aankoop beleid, ontsmetten). SALIMONELLOSE/PARATYPHUS: Oorzaak: Salmonella bakteriën. Besmetting door opname van besmette mest of voer. Verspreiding door kontakt (mens, dier, voorwerpen). Verschijnselen: Accuut: hoge koorts (tot 42° C). Traag, niet eten, wel drinken. Diarree met bloed of verstopping. Rood blauw verkleuring van oren, hals en buik. Sterfte van jongere varkens. Chronisch: groei stilstand of verma gering. Diagnose: Onderzoek van gestorven of ziek dier of mest van aangetaste dieren. Deze ziekte kan veel lijken op varkenspest, dysenterie en slinger ziekte. Maatregelen: I. Direkt: dieet maatregelen; geneesmiddelen; chronisch zieke dieren opruimen. 2. Voorbehoedend: goede hygiëne; gepelleteerd voer, aankoop beleid; enting op besmette bedrijven. SPOELWORM INFEKTIE: Oorzaak: Spoel wormen. BesmettingEieren opgeno men met mest (b.v. ingedroogd aan vloer en wan den). Verschijnselen: Jonge dieren vermageren, trage groei. Soms hoesten. Bij ernstige besmetting diarree (worminfekties verergeren andere diarreeën). Dia gnose: Mestonderzoek of sectie. Maatregelen: 1. Voor behoedend: strenge hygiëne. Fokbedrijf: Iedere zeug 1 week voor het werpen ontwormen en 3 dagen voor het werpen wassen. Opfokmateriaal ontwormen op 3 en 5 maanden. Dekbeer 2 x per jaar ontwormen. Mestbedrijf: Hokken en wanden steeds goed schoon maken. Uitsluitend biggen betrekken van fokbedrij- ven die systematisch ontwormen. 2. Direkt: spoel- wormbehandeling uitvoeren. MAAR aanleiding van het A.N.P.-bericht van 13 januari 1971, waarin melding wordt gemaakt van de ziekte van Aujeszky bij varkens en runderen, leek het de Gezondheidsdienst in Zeeland gewenst over deze ziekte het volgende mede te delen: De ziekte van Aujeszky is een besmettelijke ziekte, veroorzaakt door een virus, dat speciaal het zenuw stelsel aantast. In 1932 is deze ziekte, die in het alge meen sporadisch optreedt, voor het eerst in Neder land vastgesteld. Soms treedt deze ziekte „enzoö- tisch", maar dan op kleine schaal, op. Bij onze huis dieren komt de ziekte voor bij: het varken, het rund, kleine herkauwers, hond, kat en konijn (proefdier). IYEZE ziekte, die ook wel pseudo-rabies wordt ge- noemd. komt niet voor bij mens en paard. Het meest opvallende verschijnsel bij andere diersoorten is jeuk; dit komt bij varkens nooit voor. De dieren schu ren, likken en stampen. Door de sterke jeuk tot vol ledige razernij en radeloosheid gebracht, sterven de dieren na 1 tot 2 dagen. De ziekte is niet of weinig be smettelijk voor koeien en een uitbraak blijft beperkt tot 1 of enkele dieren. In Nederland komt de ziekte het meest voor bij var kens, die waarschijnlijk ook als virusreservoir funge ren. Op ongeveer 1 °/oo van de varkensbedrijven in Nederland komt het tot ziekte uitbraak. Bij biggen treden hcrsenverschijnselen op en de die ren sterven na 2448 uur. In het algemeen blijft de ziekte op een bedrijf beperkt tot een of een enkele toom. Aan de zeugen van de zieke biggen ziet men niets. In het verloop van de ziekte kan verwerpen van de biggen voorkomen. DIJ het overbrengen van de ziekte speelt het kon- takt van zeugen met padberen een belangrijke rol. Het overbrengen van de ziekte door ratten is nooit bewezen. Op bedrijven, waar de ziekte onder de big gen uitbreekt, moeten direkt alle aanwezige biggen onder de 3 weken ingespoten worden met anti-serum. Reeds zieke dieren zijn niet meer te redden. Tot 11 j maand na het vaststellen van de ziekte van Aujeszky op een bedrijf is het gewenst de pasgeboren biggen een serum injektie te geven. Later geboren biggen worden beschermd via af weerstoffen uit de biest. De snelle vorming van af weerstoffen bij de zeug heeft tot gevolg, dat de ziekte zichzelf, in de regel binnen korte tijd, op een bedrijf uitroeit. In Oosteuropese landen, waar deze ziekte veelvul- diger en in veel ernstiger mate voorkomt (ook onder mestvarkens), beschermt men de dieren met succes door vaccinatie. Gezien het sporadisch optreden wordt in Nederland geen vaccinatie toegepast. In Zeeland is in 1970 de ziekte van Aujeszky op 4 varkensbedrijven gediagnostiseerd. Gezondheidsdienst voor Dieren in Zeeland. J. J. PEKELDER, Dierenarts buitendienst. We willen beginnen met de leden van de P.J.Z. te bedanken voor de bijzonder snelle manier waarop zij aah de aktie-Rogers werken. We zijn zo blij als een klein kind. In één woord fantastisch dat jullie ons hier niet in de warmte laten staan. Rogers komt, we weten het nu zeker, bedankt, duizendmaal bedankt allemaalJa we hadden 'het daarnet over de warmte. Mensen wat is het hier weer een stoomketel geworden. Twee en veertig graden vanmiddag, geen briesje aan de lucht, alleen maar zon en stof. Maar we knarsen het tussen onze tanden weg en bijten ver der in het vele werk dat we op het ogenblik hebben. Nog een dag of zes, zeven en de eerste katoen gaat weer in de grond. Aan de ene kant zijn de boeren nog druk bezig om de laatste mais en grondnoten van het land te halen, en aan de andere kant staan wij met onze trekkers te wachten om dat land weer te ploegen, te eggen en te ruggen voor de volgende oogst, de hoofdoogst, katoen. Zo zijn er dan dit jaar dik achthonderd gemet geweest die steeds een oogst hadden. Voor het weer hoef je het niet te laten, voor het water ook niet, want de trage Tana stroomt, zij het laag, geduldig door de dorre vlakten. Op het ogenblik hebben we een dikke duizend ge- met geploegd, zeshonderd gemet geëgd en vijfhon derd gerugd. Het gaat dit jaar van een leien dakje. Het is nog nooit zo goed gegaan, het is ook nog nooit zo droog geweest, niet alleen in het Tana Rivier-ge bied, maar in geheel Kenya. Ieder jaar moesten we zo'n dikke vijf tot zeshonderd gemet maaien, omdat het onkruid door de november/december-regens tot manshoogte was gegroeid, dit jaar ligt alles kaal en schoon. En toch ploegt 'het eerste klas. De grond is kompleet verpulverd, maar dat geeft niets. Ontzet tende stofwolken wervelen achter de ploegen om hoog. De chauffeurs zien 's avonds niet meer zwart, maar grijs of roodbruin naar gelang in welk soort grond ze aan het werk zijn. En ze blijven lachen, vooral dit jaar, want langs de rivier is geen eten meer, alleen nog wat bananen, en er zal ook geen eten komen, de rivier is te laag gebleven om mais of rijst te zaaien. Degenen die werk hebben wrijven zich in de handen, vooral de chauffeurs, want zij maken op een dag nu ongeveer een gulden of acht, en dat is een kapitaal voor deze mensen. En dan krijg je de zenuwen, want de politie heeft van de week vier van mijn tijdelijke chauffeurs bekeurd omdat ze geen trekker-rijbewijs 'hadden. Moet je rekenen midden in de wildernis, in een gebied net zo groot als Neder land, waar maar vijftigduizend mensen wonen, be keurden de heren die arme drommels en uit ervaring weten we dat de bekeuring hun een dikke tweehon derd gulden gaat kosten. Ze kregen er de tranen van in hun ogen. Nog een dikke vijfhonderd gemet ploegen en we hebben het er weer opzitten voor dit seizoen. Het is een drukke tijd, van 's morgens tot 's avonds. We vallen dan altijd heel wat ponden af, maar dit jaar is het minder dank zij de koeien die we in Mombasa hebben gekocht. De dieren blijven nog steeds goed op produktie, melk in overvloed. Iedere dag hebben we met ons gezin vier liter. Dit jaar hebben we het hoofdirrigatiekanaal schoon laten kappen door een aannemer. Een handige Poko- mov-ent uit een van de rivierdorpen. Hij neemt het dertien mijl lange kanaal voor zijn rekening en we hoeven er verder niet mee in te zitten. Voorheen hadden wij daar dagloners voor, maar die deden zo verschrikkelijk weinig, die spreiden zulk een luiheid aan de dag dat ge er hard van wegliep voor er onge lukken gingen gebeuren. Gisteren zijn vier van de zes pompen gaan werken. Want we moeten bijna een dag of vier pompen voor we het hele kanaal en de reser voirs vol hebben met water, en als we dan eenmaal gaan irrigeren, Foeke heeft gepland van zestig ge met per dag, dan moeten alle zes pompen bijna dag en nacht in bedrijf blijven, willen we niet zonder water sukkelen. Overdag wordt dan bijna al het wa ter uit de reservoirs gebruikt, maar 's nachts vullen die zich weer. De monteurs hebben de afgelopen we ken het „hart" van het scheme aan de rivier goed nagekeken, want zonder water geen leven. Naast al deze veldwerkzaamheden zijn we ook nog bezig met de Poclain graafmachine om de hoofdwatergang van onze zeshonderd acre uitbreiding te trekken. Daar moeten we iedere dag naar toe om te kijken of de machinist en de afwerker de zaak nog goed voor el kaar hebben. Maar we hebben een machinist die zijn werk tot in zijn haartoppen kent. Als je die kilome ter watergang nu ziet liggen, dan kon hij evengoed in de Flevopolder liggen. Prachtwerk levert die kerel. SCHRIJFKOUTER.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1971 | | pagina 15