Aardgas bij het forceren f van glas aardbeien DINGEN VAN DE WEEK 6 H. J. M. v. d. SANDE, Consulentschap voor de Tuinbouw te 's-Hertogenbosch. DE BELANGSTELLING NEEMT STERK TOE Het gebruik van aardgas in de glastuinbouw staat de afgelopen maanden in het middelpunt van de be langstelling. De sterk gestegen olieprijzen zijn wel een van de belangrijkste oorzaken voor deze toene mende belangstelling voor aardgas als brandstof. Aardgas is immers daardoor een „goedkope" brand stof geworden. De nevenvoordelen van aardgas t.o.v. olie mogen wij daarbij niet uit het oog verliezen. Het is een zuivere brandstof. Aardgas geeft minder slij tage en onderhoud aan verwarmingsapparatuur. De kans op „gasschade" is kleiner. Jammer genoeg zullen een aantal bedrijven voor lopig niet in aanmerking komen voor omschakeling van olie op aardgas. Bedrijven die sterk verspreid liggen, op grote afstand van het distributienet zullen de eerste jaren geen aansluiting kunnen krijgen. U doet er wel verstandig aan altijd een aanvraag in te dienen bij de betreffende instantie, die het gas distribueert. Ook kan het van belang zijn, gezamen lijk met andere collega's een aanvraag in te dienen. Hoe groter de afname van aardgas is, 'hoe eerder de leiding voor het distributiebedrijf rendabel kan zijn. Daardoor zou een aansluiting op aardgas sneller ge realiseerd kunnen worden. Informeer ook naar de aansluitkosten. De ervaring in de praktijk 'heeft ge leerd dat deze van bedrijf tot bedrijf sterk kan va riëren. HET KLEINERE GLASBEDRIJF De glasaardbeienteelt komt hoofdzakelijk voor op het kleinere glasbedrijf. De oppervlakte varieert van 20006000 m'-v waarvan een grote groep een opper vlakte heeft van 30004000 m2. Op alle bedrijven is een verwarmingsbron nodig, De keuze is niet eenvoudig, omdat er verschillende mogelijkheden zijn. Wanneer wij bij de 'hetelucht- en CO_>-apparatuur willen blijven en 'hieruit de aard- gasbrander willen kiezen, omdat deze in stooktech- niek het meest overeenkomt met de tot nu toe ge bruikelijke apparatuur. De Ermaf aardgas-COo-brander wordt tot nu toe in de praktijk nog weinig gebruikt. Op een drietal bedrijven te Zundert is hiermee in 1970 ervaring op gedaan, die tot volle tevredenheid stemt. Wanneer we tot aanschaffing overgaan van hete lucht- of COi>-apparatuur, moet een van de belang rijkste uitgangspunten zijn dat een goede warmte- verdeling tot stand kan worden gebracht. Het is bekend dat meerdere warmtebronnen per oppervlakte-eenheid een betere warmtespreiding ge ven. De beste warmteverdeling wordt verkregen wan neer dit groter aantal warmtebronnen verspreid in de kas wordt opgesteld, zoals dit bij de aardgas-COs- branders het geval is. PLAATSING EN CAPACITEIT De branders worden tussen de poten geplaatst en aangesloten op een semi-hoofdleiding, welke wordt aangesloten op de hoofdleiding in 'het middenpad. Afhankelijk van de grootte van de kas heeft men over de gehele lengte van de kap 12 of meerdere semi- hoofdleidingen nodig. In onderstaande tekening wordt een en ander wat verduidelijkt, voor een bedrijf van 4000 m2, waar de branders als volgt zijn geplaatst: De aardgasbrander heeft een capaciteit van 3,35 m3/ uur, wat neerkomt op 28.500 k.cal/uur. De capaci teit kan met behulp van een schakelaar tot op de helft worden teruggebracht. De temperatuur kan m.b.v. een thermostaat worden ingesteld. Om een goede warmteverdeling te krijgen moet bij elke bran der een ventilator worden opgehangen. In welke zullen in de komende jaren rekening moeten houden met een voortdurende tendens tot over- besteding en tot voortzetting van de inflatie. Dat is de kern van een rapport dat het Centraal Planbureau heeft uitgebracht aan de Tweede Kamer om een in zicht te geven in de economische mogelijkheden in de periode 19721975. De verwachtingen zijn geba seerd op de nodige veronderstellingen. De belangrijk ste daarvan is dat de inflatie-tendens in binnen- en bui tenland zich zal handhaven. Het is nog niet zo lang ge leden dat het Centraal Planbureau een matiging van de inflatie verwachtte maar daarvan is men nu terug gekomen. Het Centraal Planbureau is bij deze verwachting uitgegaan van een jaarlijkse loonkostenstijging van 10% en van een van 7,5%. Bij 10 loonkostenstij ging zullen de prijzen met 5 stijgen en bij 7,5 blijft dat beperkt tot 3 De cijfers die geproduceerd zijn, zijn duidelijk bestemd voor het kabinet dat na 28 april Nederland zal moeten regeren. Dit kabinet krijgt nu reeds de waarschuwing dat de vele aanspra ken op de nationale middelen alleen voldaan kunnen worden ten koste van een voortgaande inflatie. Uit alles wat er over werd geschreven hebben we wel begrepen dat we ons beslist niet moeten voor stellen dat er een eind komt aan de inflatie maar we kunnen ook lezen dat, wil Nederland haar welvaart werkelijk vergroten, een matiging van de loonstijging beslist noodzakelijk is. Het is te hopen dat, wanneer over enkele maanden het loonbeleid wat vrijer zal kunnen worden, alle be trokken partijen de nodige zelfbeheersing zullen op brengen om het maken van brokken te voorkomen. Niemand is gediend met een zo sterke inflatie als we het laatste jaar hebben gekend. wil men ook bij de nateelt tot optimale resultaten komen. Op de grotere bedrijven is het tevens nood zakelijk een gedeelte van de oppervlakte te vervroe gen om oogstspreiding te krijgen. Buisverwarming komt helaas slechts op enkele bedrijven voor. De heteluchtkachels hebben in Brabant gelukkig weinig opgang gemaakt. Door de centrale opstelling is de warmteverdeling zowel in de aardbeienteelt als in de nateelt slecht te noemen. Meerdere warmte bronnen in de vorm van bakbranders leidden vaak tot betere resultaten. Daarbij was de investering bij deze bakbranders belangrijk lager. De keuze in verwarmingsapparatuur bij een teelt plan aardbeien x tomaten of een andere nateelt was niet groot, omdat bij het forceren van de aardbeien de verbrandingsgassen afgevoerd moesten worden. Hoewel de bakbranders bij 'het forceren van aard beien op een aantal bedrijven goede financiële resul taten hebben gegeven, brengen ze echter veel werk met zich mee. De temperatuur kan niet thermosta- tisch geregeld worden en men moet ze om de 1014 dagen schoonmaken. Ook dan is het gevaar voor roe ten nooit helemaal uitgesloten. Het gebruik van aard gas biedt een betere oplossing voor deze problemen. WELKE VERWARMINGSAPPARATUUR? CEN zaak van heel andere orde waarvoor we deze week de aandacht willen vragen is die van de participatie van het Centraal Bureau van de Tuinbouw veilingen in exportbedrijven voor groenten en fruit. In „Groenten en Fruit" van de vorige week wordt uit voerig melding gemaakt van wat er op dat terrein tot stand- is gekomen. Het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen neemt op het ogenblik voor 34% deel in niet minder dan zeven belangrijke exportbe drijven. Het zijn: Gerard van Daalen N.V. te Naald wijk; N.V. H. van Dijk en Zn te Delft; N.V. Gebr. Have naar en Van der Lugt te Berkel; N.V. H. Habets te Hoensbroek; N.V. N. P. van Marrewijk en Zonen te Delft; N.V. H. Overkleeft te 's Gravenzande en N.V. Schutvan Soest te Rotterdam. Deze bedrijven verzorgen samen ruim 30 van de totale export van groenten en fruit in ons land. Het Centraal Bureau neemt deel in deze bedrijven voor 34 van het aandelenkapitaal. Uit het lijstje van bedrijven blijkt dat er verschil lende onder zijn die we kennen als belangrijke afne mers van fruit. Zonder twijfel is het van grote beteke nis dat het Centraal Bureau van de Veilingen een be langrijke vinger in de pap heeft bij die bedrijven en we twijfelen er niet aan of de lijst zal in de komen de tijd nog verder worden uitgebreid. IN hetzelfde nummer van „Groenten en Fruit" lezen we dat de N.V. Centraal Bureau 11 niet door zal gaan met de termijnverkopen van tomaten en komkommers. Met deze termijnverkoop werd in 1969 begonnen omcTat de roep om andere afzetmetho- den groot werd. Men wilde vooral het grootwinkelbe drijf in de gelegenheid stellen zich van tevoren te dek ken. De belangstelling voor de termijnhandel in to maten en komkommers bleef echter beperkt tot ex porteurs die voor eigen risico een gokje wilden wa richting de warmte wordt gestuwd, nangt ai van net aantal branders en zal per bedrijf variëren. Door het aanbrengen van extra aansluitingen op de semi- hoofdleiding kunnen de branders worden verplaatst. In bovenstaand schema, waar 16 branders zijn aan gesloten, komen we aan 110 k.cal. per m2. Door meer branders te plaatsen kan het aantal k.cal./m2 worden opgevoerd. WARMTESPREIDING IN DE TOMATEN Bij de tomaten worden vóór de ventilatoren trech ters gemaakt, waardoor de warme lucht zich gemak kelijk kan verplaatsen. Daartoe worden de tomaten aan de draad uit elkaar geschoven. Op deze wijze vindt de luchtverplaatsing dwars over de rijen plaats. Met een eenvoudige schakelaar kan men de ventila toren op halve en volle toeren laten draaien. De warmtespreiding in de tomaten was bijzonder goed. Plaatselijk kwam geen verschil in vruchtval voor, ook niet -in de ihoeken van de kas. Bladverbranding in de omgeving van de branders was niet van bete kenis. Er dient nog opgemerkt te worden dat ook bij het forceren van aardbeien het gebruik van ventilatoren gewenst is. De warmteverdeling is bij dit systeem vrijwel gelijk aan die van buisverwarming. WAT ZIJN DE KOSTEN De kosten van aardgasbranders en de aansluiting ervan kwam neer op 2,503,/m- inclusief ven tilators en electrische aansluiting. Uiteraard kan dit van bedrijf tot bedrijf wat variëren. Wel is het van belang te weten dat de hoofd- en semi-hoofdleiding in de kas van plastic zijn. Dit is niet bij alle distribu tiebedrijven toegestaan. Bovendien variëren de aan- sluitingskosten per bedrijf. STOOKTECHNIEK BIJ GLASAARDBEIEN Het afgelopen jaar is duidelijk gebleken dat aard beien goed bestand zijn tegen een continu COu-dose- ring in de vorm van aardgas. Het gewas had vanaf het begin van de groei een donkere stand en ont wikkelde zich vrij zwaar. De extra CO2 was duide lijk terug te vinden in de stand van het gewas. Wei nig of niet luchten bij bewolkt windstil weer stuitte tijdelijk op teeltmoeilijkheden. Het blad ging bol staan en krulde naar beneden om. Door te stoken en te luchten waren de moeilijkheden weer snel ver dwenen. Misschien was zuurstofgebrek de oorzaak, van de moeilijkheden, dat met op tijd luchten ver holpen had kunnen worden. Vooral bij donker wind stil weer is luchten belangrijk om de verbrandings gassen inclusief waterdamp af te voeren. De con stante wat hogere luchtvochtigheid, die mede wordt veroorzaakt door de verbranding van aardgas, werkt een zwaardere gewasontwikkeling in de hand. Bij een te zwaar gewas schieten we ons doel voorbij. Door te stoken en wat meer te luchten kunnen we hierin tegemoet komen. Het blijft een heteluchtverwarming, dat moeten we ons wel realiseren, die vele voordelen heeft t.o.v. veel andere hetelucht-verwarmingsapparaten die met olie worden gestookt. De stooktechniek, welke buis verwarming in zich heeft, kunt U er echter niet mee bedrijven. gen. Voor de winkelbedrijven bleek het bezwaarlijk te zijn dat 90 van de tomaten en komkommers via de veilingklokken werden verkocht. Hierdoor was voor hen het risico te groot om op termijn te kopen. Het is wel de bedoeling van N.V. Centraal Bureau 11 om voort te gaan met de termijnverkoop van appe len en peren. De resultaten die hiermede werden op gedaan in bepaalde delen van het land zijn gunstig te noemen. In ons gebied is de animo om Centraal Bureau 11 de beschikking over het fruit te geven, niet groot maar in de nieuwe fruitgebieden in de Flevopolder vindt dat op grote schaal plaats. Het blijft natuurlijk mogelijk dat we in ons gebied voortblijven gaan met het op eigen gelegenheid aan bieden van het fruit, maar dan zouden we toch wel eens tot de conclusie kunnen komen dat we ook op dat terrein de boot missen. We hebben dat in sterke mate kunnen ervaren in de afgelopen weken. Er was een grote vraag naar appe len voor export ,naar West-Duitsland. Er waren in ons gebied genoeg telers die graag wilden verkopen maar toch kwamen ze niet aan bod want de grote expor teurs op West-Duitsland deden zaken met de N.V. Centraal Bureau 11 en kochten daarvan hoeveelheden van 100 ton per keer en meer. De kansen om mee te doen waren hierdoor voor ons veel kleiner dan we gewoon waren. We moeten er rekening mee houden dat het steeds meer die kant uit gaat. Een belangrijk deel van het fruit zal voorlopig wel afgezet worden via de kanalen van grossiers en de gewone kleinhande laar en die kunnen we via onze neerzetveilingen goed bedienen maar de grote massa fruit voor de groot winkelbedrijven en de exporteurs moet in grote hoe veelheden centraal aangeboden kunnen worden. Wan neer dat niet landelijk gaat, dan zullen we in elk ge val strekelijk de afzetkrachten moeten bundelen. We willen niet graag de gewone neerzetveiling afschaffen maar we willen wel mee blijven spelen bij de afzet van grote partijen. Dan zullen we als telers echter de be schikkingsmacht over het fruit moeten afstaan.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1971 | | pagina 6