Landbouw en recreatie
Duits invoerverbod
eieren gehandhaafd
8
ONDERZOEK VAN HET LE.I.
GAAN GOED SAMEN
Naarmate Nederland voller wordt zal men de aanwe
zige ruimte beter willen gaan benutten en een van de
mogelijkheden daartoe is het toeristisch nevenbedrijf op
de boerderij ter hand te nemen. Met die naam „toeris
tisch nevenbedrijf" geven wij misschien het beste weeer
waar het om gaat. Men kan kamers of vakantiehuisjes
verhuren (met of zonder pension) en men kan een kam
peerterrein uitbaten. Men kan dan spreken van een va-
kantiebedrijf, maar aangezien de weekeindrecreatie toe
neemt en er gepensioneerden of herstellenden zijn die
hun verblijf op de boerderij niet altijd als een vakantie
zien houden wij het op „toeristisch nevenbedrijf".
Reeds vóór de oorlog waren er 's zomers kamers en
vakantiehuisjes te huur op vele boerderijen, maar het
aantal neemt toe. De zaak werd dus rijp voor een nader
onderzoek. Dit nu heeft het L.E.I. verricht. Alhoewel het
hier een onderzoek op een aantal bedrijven op de Velu-
we betreft, zijn de daaruit verkregen gegevens en con
clusies ook voor Zeeland en Brabant interessant.
AANVULLING VAN HET INKOMEN
Men onderzocht 95 bedrijven op de Veluwe en de
steekproef kan voor dat gebied als vertegenwoordigend
worden beschouwd. Wèl moet men natuurlijk vaststellen,
dat dit gebied bijzonder in trek is bij de recreanten.
„Recreatieve verblijfsmogelijkheden op landbouwbedrij
ven, een oriënterend onderzoek op de Veluwe", is de
titel van het rapport. Het blijkt dat 66 procent van de
bedrijven slechts één vorm van verblijfsaccomodatie
kent en dat het verhuren van huisjes het meeste voor
komt. Daarna volgt in percentage de kamerverhuur en
wel zonder pension en ten slotte het verhuren van be
drijfsgebouwen. Tenslotte bezit een aantal boeren een
kampeerterrein. Geldelijk blijkt de betekenis nog niet
groot te zijn. Op de helft van de bedrijven waren de in
komsten gering doordat men weinig ruimte verhuurde.
Op rond 17 procent van de bedrijven gaf het toeristisch
nevenbedrijf een belangrijke aanvulling op het agrarisch
inkomen.
Men heeft ook naar de mening van de betrokkenen
gevraagd en 90 procent was van mening, dat een land
bouwbedrijf goed te combineren is met het genoemde
nevenbedrijf. Zolang dat nevenbedrijf slechts van ge
ringe omvang is betekent deze conclusie natuurlijk niet
veel. De vraag is of de combinatie aantrekkelijk is als
er veel kamers of vakantiehuisjes aanwezig zijn.
UITBREIDING
Een derde van de ondervraagden wilde het nevenbe
drijf wel uitbreiden, maar dan niet zozeer door meer
kamers te verhuren als wel door het bouwen van meer
vakantiehuisjes of het exploiteren van een kampeerter
rein. Tenslotte wilden 16 boeren wel het hele landbouw
bedrijf opheffen om zich geheel op het toeristische be
drijf te gaan toeleggen.
Deze ontwikkeling is logisch. Een huis bouwen om
daarvan 's zomers kamers te verhuren is duur en om
slachtig. Vakantiehuisjes bouwen is aantrekkelijker, om
dat men de gasten dan meer privacy kan geven en zelf
óók vrijer is. De aanleg van gas, water en elektra plus
de sanitaire voorzieningen zijn echter evenmin goedkoop.
Het verbouwen van bestaande bedrijfsgebouwen, mits in
goede staat, zou wel eens aantrekkelijker kunnen zijn.
Gezien de eisen die men thans aan kampeerterreinen
stelt moet men wel zeer kapitaalkrachtig zijn om de
aanleg te kunnen financieren. Ongetwijfeld zullen er be
reid zijn grond te verkopen ten einde aan het benodigde
kapitaal te komen. Men moet er dan echter wel rekening
mee houden, dat de grondprijzen overal imaar steeds
door zullen stijgen en de aanlegkosten eveneens. Daar
staat tegenover dat de boer bij de aanleg van een kam
peerterrein veel werk zélf kan doen.
PLANOLOGISCHE ASPECTEN
In het L.E.I.-rapport wordt er op gewezen dat een
ontwikkeling naar de recreatieve sector in de landbouw
in de vorm van zomerwoningen dan wel kampeerterrei
nen bepaald gevolgen moet hebben voor het planologisch
beleid. Een dergelijke ontwikkeling zal dan ook sterk
afhankelijk zijn van maatregelen op het gebied van de
ruimtelijke ordening van het buitengebied. Diverse ge-
enquêteerden, die hun toeristisch nevenbedrijf wel zou
den willen uitbreiden wezen op (mogelijke) belemmerin
gen van dien aard. Vandaar dat er in het rapport op ge
wezen wordt dat wil men dergelijke bedrijven bij voor
baat niet de mogelijkheid tot het stichten of uitbreiden
ontnemen, hiermede bij het vaststellen van bestemmings
plannen (streekplannen! Red.) rekening gehouden zou
moeten worden. In de eerste plaats zou getracht kunnen
worden aan die gebieden waar reeds een zekere aanzet
van verblijfsaccomodatie op agrarische bedrijven aan
wezig is. Maar ook déér waar dergelijke nevenaktiviteiten
de bestaanszekerheid van de agrarische bedrijven zou
kunnen vergroten. Daarbij dient door de betreffende ge
meente het vergunningenbeleid soepel gehanteerd te
worden. Tenslotte hangt het af van de omstandigheden
of het toerisme als neven- of hoofdbedrijf aantrekkelijk
zal zijn. Uit de globale gegevens betreffende het inkomen
verkregen uit de recreatiesector is de indruk verkregen
dat deze nevenaktiviteit op de Veluwe in het algemeen
van geringe betekenis is als inkomstenbron. Maar het
belang dat vele agrarische bedrijven hebben bij de ver-
huurderij zal nog wel groeien en overschakeling op meer
recreatieve voorzieningen kan de sanering in de land
bouw ten goede komen. Omgekeerd kan uitbreiding van
de recreatie op de boerderij een goede bijdrage leveren
aan de betere benutting van de ruimte in ons land. Mis
schien is dat laatste wel het belangrijkste.
Dat bij de meeste vormen van het toeristisch neven
bedrijf de boerin de spil is waar alles om draait bleek
ook uit het L.E.I.-onderzoek. Ofschoon in de meeste ge
vallen niet voor de gasten gekookt wordt blijft er veel
voor haar te doen, want kamers en vakantiehuisjes moe
ten nu eenmaal schoongemaakt worden en veelal rekent
men af met de boerin. Het zou wel eens kunnen zijn dat
haar bereidheid om 's zomers extra werk te verrichten
bij dit alles de doorslag geeft. De mogelijkheden om haar
taak te verlichten zal men dus niet uit het oog moeten
verliezen.
In deze L.E.I.-publikatie No. 2.25 die 7,50 kost en op
postrekening 41 22 35 besteld kan worden worden nog
vele bijzonderheden over het onderzoek gegeven. Er zijn
vele kanten aan deze zaak. Ieder voor zich zal moeten
beslissen of men dit aantrekkelijke kanten vindt! Behal
ve de financiële kant van de zaak zou men ook eens
kunnen nagaan welke soort niet-agrariërs de boerderij
opzoeken. Het zijn mensen die binnenlands blijven. Waar
om? Wat zoekt men eigenlijk? Zou men wel eens willen
meehelpen bij werkjes die zich daarvoor lenen of gaat
het alleen om de veronderstelde frisse lucht? Om op
zulke vragen antwoord te krijgen zou men dus de recre
anten moeten ondervragen en uit dat onderzoek zou men
kunnen afleiden wat de boer moet doen als hij meer
recreanten wil aantrekken!
OPSLAGREGELING VOOR CIRCA
3Q MILJOEN EIEREN ALS NOODMAATREGEL
Tijdens het op 28 december j.l. te Bonn gevoerde over
leg tussen de direkteuren van de Nederlandse en Duitse
veeartsenijkundige diensten is uitvoerig over de voor
Nederlandse consumptie- en broedeieren geldende invoer-
stop gesproken. Daarbij is de mogelijkheid nagegaan, op
korte termijn de invoer van broedeieren onder bepaalde
voorwaarden te hervatten. Te verwachten is, dat een
dezer dagen overeenstemming kan worden bereikt over
de veterinaire garanties, die van Nederlandse zijde zullen
moeten worden gegeven. Deze zullen ondermeer inhou
den, dat de bedrijven vrij van pseudovogelpest zijn en
bovendien dat het pluimvee op de afleveringsbedrijven
preventief tegen de ziekte is ingeënt en een steekproefs
gewijze onderzoek heeft aangetoond, dat de dieren de
vereiste onvatbaarheid tegen de ziekte hebben. Tot het
moment, dat het aantal gevallen van pseudovogelpest in
ons land aanzienlijk is gedaald, blijft de uitvoer van con
sumptie-eieren naar West-Duitsland niet mogelijk.
QELET op deze situatie heeft de minister Lardinois,
een regeling getroffen voor de opslag door expor
teurs van circa 30 miljoen verse Nederlandse kippeëie-
ren. Exporteurs kunnen onder deze regeling eieren voor
opslag in het koelhuis aanmelden tot ten hoogste 10
van de door hen naar West-Duitsland geëxporteerde hoe
veelheid verse kippeëieren in de maanden september,
oktober en november van het jaar 1970.
De uitvoering van deze regeling zal door het Produkt-
schap voor Pluimvee en Eieren geschieden, dat zich ook
zal belasten, in overleg met het ministerie van landbouw
met de organisatie van de afzet van de opgeslagen
eieren. Daarbij zal er zorgvuldig op worden toegezien,
dat bij de afzet van deze eieren het normale handelsver
keer in consumptieëieren en eiprodukten niet wordt be
nadeeld. In beginsel zullen deze eieren of de daaruit be
reide eiprodukten buiten het EEG-gebied moeten worden
afgezet. Nagegaan zal worden in hoeverre er mogelijk
heden zijn voor de afzet van een additionele hoeveelheid
eiprodukten via het Wereldvoedselprogramma.
In hoofdlijnen behelst de regeling dat de exporteurs de
onder deze regeling aangemelde eieren voor eigen reke
ning en risico in het koelhuis moeten opslaan. Bij afleve
ring uit het koelhuis zullen de exporteurs een vaste prijs
ontvangen, waarvan de hoogte varieert naar gewichts
klasse en tijdstip van aflevering. Uitgangspunt voor deze
vaste prijzen heeft de prijs voor eieren in de gewichts
klasse 4 gevormd, voor welke klasse bij uitslag uit het
koelhuis in de maand januari een prijs geldt van 10,
per 100 stuks, exclusief BTW. Voor de pluimveehouder
komt dit neer op een prijs van 8l/2 h 9 cent per ei in de
genoemde gewichtsklasse. De exporteurs zijn inmiddels
van de voorwaarden van deze regeling per circulaire
door het Produktschap voor Pluimvee en Eieren op de
hoogte gesteld.
Het Hoofdbestuur van de Nederl. Org. van Pluimvee
houders heeft naar aanleiding van deze regeling nog op
31 december een brief aan de minister van Landbouw
gezonden waarin ernstige bezwaren tegen deze door de
pluimveehouders te ontvangen prijs wordt gemaakt.
Deze wordt ten enenmale onvoldoende geacht en ver
zocht wordt een zodanige prijs vast te stellen dat deze
tenminste gelijk is aan de producentenprijs in België en
Duitsland.
Ten aanzien van de eieren, die thans in het kader van
de opslagregeling in de koelhuizen geplaatst worden,
stelt de N.O.P. zich op het standpunt, dat deze in geen
geval op de traditionele markten voor eieren of eipro
dukten mogen terugkeren. Dit temeer daar gevreesd
wordt, dat door deze onderbreking van de handelsstroom
de traditionele eiermarkt zich ook na opheffing van de
grensmaatregelen moeilijk zal herstellen.
Verder vreest de N.Ó.P., dat zich spoedig moeilijk
heden zullen voordoen voor de eierhandel om de opslag
van de eieren te financieren. Dit zal ongetwijfeld invloed
hebben op de prijs die aan de producenten uitbetaald
wordt. Daarom acht de N.O.P. het noodzakelijk, dat uwe
excellentie voor de financiering van deze opslag bank
garanties geeft.
Ten aanzien van de veterinaire maatregelen ter bestrij
ding van de pseudo-vogelpest dringt de N.O.P. aan op
spoedig overleg over het overnamebeleid, dat na 15
januari zal gevoerd worden. De N.O.P. stelt zich op het
standpunt, dat elke haard van besmetting zo vlug moge
lijk geëlimineerd dient te worden.
Tenslotte meent de N.O.P., dat aan de pluimveehou
ders die ernstige schade hebben ondervonden door het
optreden van pseudo-vogelpest op hun bedrijven, waar
voor nog geen vergoedingsregeling getroffen is, alsnog
vergoeding dient te worden gegeven. Het Hoofdbestuur
van de N.O.P. dringt er met nadruk op aan alles in het
werk te stellen om te voorkomen, dat de huidige situatie
noodlottig wordt voor de Nederlandse pluimveehouders.
