Teeltplan op het
glasbedrijf uitbuiten
van mogelijkheden
Consulentschap voor de Tuinbouw
's-Hertogenbosch,
J. A. BIEMANS.
Het lijkt mosterd na de maaltijd nu
nog te schrijven over het teeltplan
onder glas. Het merendeel heeft im
mers de koers voor 1971 reeds uitge
zet. Toch lijkt het nuttig om aan het
begin van het nieuwe seizoen de aan
dacht hierop te vestigen. In de prak
tijk komen, op vergelijkbare bedrijven,
grote variaties in het teeltplan voor.
De mogelijkheden zijn de laatste jaren
groter geworden om méér met het
teeltplan te spelen. Een typisch voor
beeld waardoor het oude stramien is
doorbroken is de opkomst van de
„snelle" slateelt.
In dit artikel zullen echter niet de
mogelijkheden aan de orde worden
gesteld, doch uitsluitend tendenzen
bij verschillende bedrijfstypen worden
aangegrepen.
y ITGANGSPU'NT voor elk teeltplan zal steeds moe
ten zijn: Het behalen van een zo hoog mogelijk
rendement. De oppervlakte glas en de arbeidsvoorziening
nemen hierbij een sleutelpositie in. Deze twee factoren
bepalen of een intensief of een eenvoudig teeltplan het
meest op zijn plaats is.
In Brabant is het merendeel van de bedrijven nog klei-
tner dan 5000 m2 glas. Het grote probleem op deze be
drijven kan als volgt worden samengevat. De oppervlak
te glas is te klein om voldoende inkomen op te leveren
doch is te groot om van de vollegrond nog alles te
maken. Gevolg hiervan is dat het rendement op deze be
drijven doorgaans niet meevalt, omdat de tuinder zijn
aandacht teveel moet verdelen. Dit neemt niet weg dat
een aantal tuinders er in slaagt om op dit moeilijke be-
drijfstype toch een goed inkomen te halen. Dit wordt
dan bereikt door een intensief teeltplan onder glas met
b.v. 2 of 3 maal sla en als nateelt tomaten of komkom
mers, of aardbeien als hoofdteelt met een nateelt van
tomaten. Duidelijk is dat men streeft naar zo hoog mo
gelijke opbrengst per m2, door een intensief teeltplan.
De vollegrond zal op deze bedrijven nog belangrijk moe
ten meespelen. Specialiseren, ook op de vollegTond, zal
hierbij de slagingskansen vergroten. In welke richting
specialisatie wenselijk is, hangt voor een belangrijk deel
af van d-e ligging van het bedrijf. In de nabijheid van een
veiling zal specialiseren in b.v. de continuteelt van sla
aantrekkelijk kunnen zijn. Het eigen vervoer biedt hier
bij grote voordelen.
Zodra eigen vervoer niet meer mogelijk is, zal men
zijn toevlucht tot minder volumineuze produkten moe
ten nemen, anders worden de transportkosten te hoog.
In dit verband is o.a. de teelt van aardbeien aantrekke
lijk. De winterperiode is voor de bedrijven met minder
dan 5000 m2 glas doorgaans een onproduktieve periode.
Door middel van b.v. een preiteelt kunnen in deze perio
de de „lopende kosten" worden bestreden.
Concluderend kan worden gesteld dat het kleinere be
drijf zal streven naar een zo hoog mogelijk rendement
per m2. De consequentie is dat het op deze bedrijven
het jaar rond „aanpoten" is geblazen.
GROTERE BEDRIJVEN: MEER RUST
I^AARMATE een bedrijf groter is, zal een ernstig
teeltplan veelal te verkiezen zijn. Is op de kleinere
bedrijven het rendement per m2 het meest belangrijk, op
de grotere bedrijven is het rendement per arbeidsuur
belangrijker. Op dit bedrijfstype kan men immers vol
doende uren kwijt. Het is van het grootste belang de be
schikbare uren zodanig te besteden, dat het rendement
per uur het grootst is. Dit houdt in dat een simpel teelt
plan op deze bedrijven het meest past. Een simpel teelt
plan heeft twee belangrijke gevolgen, n.l. men heeft vol
doende tijd om een teelt goed op te zetten en" er is vol
doende tijd om wat meer onderhoudswerkzaamheden te
verrichten. Vooral een goede teeltopzet en een goede
voorbereiding van een teelt zijn op een groot bedrijf erg
belangrijk. Men verspeelt snel één gulden per m2 wan
neer er te snel gewerkt moet worden. Op eén groot
aantal m2 telt dit hard aan. Ter illustratie van ddt gege
ven kan het volgende als voorbeeld dienen.
Op een licht verwarmd bedrijf kan men b.v. kiezen uit
twee teeltschema's, n.l. sla x tomaten of sla x tomaten
x sla. De oogst van het eerste teeltplan eindigt rond half
augustus. Eind oktober wordt er weer sla geplant. Deze
vrij lange periode van 2l/2 maand kan men gebruiken
voor ontsmetten en onderhoudswerkzaamheden. Mei»
kan daarnaast nog een keer herfstsla telen. Wat zijn nu
de consequenties van beide schema's?
Bij het schema sla x tomaten heeft men alle tijd om
een goede winterslateelt op te zetten. De periode tussen
ontsmetten en sla^ planten is voldoende lang om geen
narigheid meer van vooral stomen te ondervinden. Door
gaans slaagt de slateelt bij dit schema bijzonder goed.
Topopbrengsten vindt men het meest bij dit schema.
Wordt er nog een herfstslateelt „meegepakt" dan
wordt het haasten. De herfstteelt is doorgaans financieel
geen succes. Schimmelziekten blijven gemakkelijk over.
Denk in dit verband maar aan „wit". De periode tussen
stomen en wintersla planten is erg kort, waardoor de
teeltproblemen toenemen. Tijd om de grond goed te
laten bezakken is er niet. Kortom, de kansen op een
geslaagde winterteelt worden kleiner.
In de praktijk komt dit sterk in geld tot uitdrukking.
De opbrengst van wintersla varieerde de afgelopen
jaren tussen 3,en 5,/m2 voor de oogstperiode
januari-februari. De opbrengstverschillen kwamen voor
namelijk tot stand door de meer of mindere zorg die
men aan de voorbereiding van de teelt heeft besteed.
Reden waarom waakzaamheid is geboden voor een te
druk teeltplan op het grote bedrijf. Wat leeglooptijd is
vaak goed bestede tijd. Zowel de grond als de tuinder
kunnen in zo'n periode weer tot rust komen.
Kort samengevat hangt de keuze van het teeltplan
nauw samen met de grootte van het bedrijf. Bedrijven
kleiner dan 5000 m2 zullen door een intensief teeltplan
de opbrengst per m2 zo hoog mogelijk moeten maken,
De vollegrond zal bij deze bedrijven nog in belangrijke
mate mee moeten spelen. Specialisatie van de volle-
grondteelten zal doorgaans het beste resultaat opleveren.
Het in-passen van winterteelten o.a. prei kan een wel
kome aanvulling betekenen van het inkomen.
Op grotere bedrijven past een simpel teeltplan beter.
Voldoende tijd om een teelt goed op te kunnen zetten
is hierbij van groot belang. Haastige spoed is op deze
bedrijven zelden goed.
STUDIEDAG OVER SAMENWERKING
THOLEN EN ST. PHILIPSLAND
De ZLM Kring Tholen en St. Philipsland, de Ver. voor
Bedrijfsvoorlichting Tholen en St. Philipsland, de Boval
en de P.J.Z., organiseren éen studiedag over samenwer
king op donderdag 14 januari 1971 in het recreatiecen
trum „Haestinge" te St. Maartensdijk, aanvang 10 uur
v.m.
Agenda:
10.00 uur: Opening door de voorzitter de heer M. C. J.
Kosten.
10.1010.30 uur: Inleiding door de heer J. van Malde-
chem te Kortgene over „Samenwerkingsvormen"
met 8 grotere akkerbouwbedrijven op Noord-Beve
land".
10.3010.50 uur: Inleiding door de heer L. Wolse te
Kortgene, medewerker op die bedrijven over „Sa
menwerking op de 8 akkerbouwbedrijven op Noord-
Beveland".
10.50—11.10 uur: Inleiding door de heer A. Bal te Oos-
terland over „Samenwerkingsvormen op de kleine
bedrijven".
11.1011.30 uur: Pauze.
11.3011.50 uur: Inleiding door de heer A. Jansen te
Emmeloord over „Volledige integratie door samen
werking met 4 akkerbouwbedrijven in de N.O.P."
11.5012.10 uur: Inleiding door de heer A. C. de Hond
te Tholen over „Hoe ziet de Thoolse loonwerker de
samenwerking?"
12.3013.30 uur: Gezamenlijke lunch; opgave voor
deelname bij binnenkomst. Kosten 4,per per
soon.
13.3014.30 uur: Discussiegroepen.
14.3015.00 uur: Conclusies door de rapporteurs van de
discussiegroepen.
15.0016.00 uur: Forum onder leiding van de weledelge
strenge heer Ir. L. Th. J. M. de Wit, consulent voor
de Akkerbouw en de Rundveehouderij te Goes.
Forumleden de heer J. van Maldechem, L. Wolse, A.
Bal, A. Jansen, A. C. de Hond, M. C. J. Kosten,M.
Murre, ing. te Goes, J. Markusse te Goes en J. van
de Linde, secretaris BOVAL te Goes.
16.00 uur: Sluiting.
Namens de besturen,
M. C. J. KOSTEN, voorzitter.
J. VERSLUIJS, secretaris.
LEVENSVERZEKERING O.B.F.
NIEUWE PREMIEVERLAGING EN
KAPITAALVERHOGING
Op 1 januari 1961 verlaagde het OBF toen nog
Onderling Boerenverzekeringsfonds de premies voor
haar levensverzekeringen. Voor reeds vóór die datum
lopende verzekeringen resulteerde deze premieverlaging
in een verhoging van de verzekerde bedragen. Deze
operatie baarde destijds nogal wat opzien in verzeke
ringskringen. Het OBF bracht daarmee haar onderlinge
karakter tot uitdrukking: de premieverlaging kwam ten
goede aan alle verzekerde leden.
Het OBF thans de Onderlinge Levensverzekerings
maatschappij OBF zal opnieuw een dergelijke opera
tie uitvoeren. Besloten werd wederom tot premieverla
ging over te gaan en ook nu weer zullen de reeds aan
wezige leden daarvan profiteren.
Met ingang van 1 januari 1971 werden de premies
van het OBF over de gehele linie verlaagd en zal een
winstbijschrijving plaatsvinden over de lopende verzeke
ringen. Degenen die na 1 januari 1971 een verzekering
bij het OBF afsluiten, zullen dit tegen lagere premies
kunnen doen. Degenen die reeds bij het OBF verzekerd
zijn, kunnen in de loop van 1971 een bijschrijving op het
verzekerd bedrag tegemoet zien. Met de verwerking van
deze bijschrijving is in verband met de daaraan verbon
den administratieve werkzaamheden geruime tijd ge
moeid. Verzekerden die in deze periode uitkeringen ont
vangen, zullen de verhoging later ontvangen.
HOUDEN VAN MARKTEN, KEURINGEN, e.d.
VAN VARKENS WEER TOEGESTAAN
In verband met de gunstige ontwikkeling van de var-
kenspestsituatie in ons land heeft de minister van land
bouw en visserij, ir. P. J. Lardinois, besloten, om per 1
januari 1971 het beperkte marktverbod van varkens in
'te trekken. Overigens worden de verscherpte controle
maatregelen bij uitvoer van varkens evenals de ontsmet
tingsvoorschriften voor veewagens onverkort gehand
haafd.
VOEDERWINNINGSMIDDAG
In samenwerking met de Stichting ter bevordering van
het Landbouwkundig Onderzoek in Zeeuws-Vlaanderen,
waarin is opgenomen de studieclub voor de gemengde
bedrijven, houdt het Consulentschap voor de Akkerbouw
en de Rundveehouderij te Goes een Voederwinningsmid-
dag op dinsdag 12 januari 1971 des namiddags om 1 uur
in het Gezellehuis, Walstraat 35 te Axel.
Het programma luidt als volgt:
1. Opening door de heer F. v. d. Waart, vice-voorzitter
studieclub gemengde bedrijven.
2. „Moderne mogelijkheden van snijmais en voeder
bieten", door de heer ir. W. Becker, Wageningen.
3. „Graslandprodukten voor de veevoeding", door de
heer ir. S. Schukking, Wageningen.
4. Beantwoording van schriftelijke vr%en naar aanlei
ding van het gesprokene door een ducussie en forum
met voorzitter ir. M„ C. Verboon.
5. Sluiting om uiterlijk 16.00 uur.
KALENDER 1971
In de eerste week van dit nieuwt jaar ontvingen wij
nog de volgende kalenders. Ook hiervoor nog onze har
telijke dank.
Drukkerij P. J. v. d. Sande, Terneuzen. De bekende
handige kantoor-im'aandkalender met data-jaarover
zicht.
C.V. Drukkerij G. W. den Boer, Middelburg. Een
handzame weekblok-kalender met de nodige ruimte
voor notities.
De Inspan Englebert-Heesters N.V. filialen, Kloetin-
ge, Kerkwerve en Middelburg. Maandkalender met
fraaie kleurenfoto's van streken uit verschillende
Westeuropese landen.
N.V. Color-Chemie (BASF) Arnhem. Een mooi uitge
voerde halve maandskalender met prachtige repro-
dukties van schilderijen enz. Tevens een handige en
keurig verzorgde zakagenda.