Bodembehandeling
en
bodemgezondheid
Forum vraag en antwoord
7
12e Zeeuws-Vlaamse Studiedag Terneuzen
Verslag verzorgd
door C.A.R. - Goes.
W OORZITTER A. de Feijter haalde in zijn openings
woord van deze 12e Zeeuws-Vlaamse studie
dag. waarin het onderwerp Bodembehandeling en -ge
zondheid behandeld werd, enkele voorbeelden aan uit
de oudheid om daarmee aan te geven, dat er altijd al
problemen geweest zijn rond de voedselproduktie en
de voedselvoorziening. Kennelijk was hierbij de bijbel
zijn inspiratiebron geweest. De spreker noemde de
zeven vette en de zeven magere jaren tijdens Jozefs
verblijf in Egypte. De opslag van overschotten in de
vette jaren en distributie van levensmiddelen in de ma
gere jaren, waren hiervan treffende voorbeelden. Ook
kan men lezen over het mislukken van de oogst door
insektenplagen. Ook in 1970 kent men dit beeld nog;
een westerse wereld met overschotten en de minder
ontwikkelde landen met tekorten.
Dat men nog steeds studie blijft maken van alle
aspecten die te maken hebben met het telen van ge
wassen, vindt zijn oorzaak in het feit, dat de landbouw
tot taak heeft om de voedselproduktie voor een toe
nemend aantal mensen veilig te stellen. Indirect is de
landbouw van veel betekenis op het gebied van de
groenvoorziening en daarmee samenhangend de lucht
zuivering.
De cyclus ploegen, zaaien en maaien is ten opzichte
van vroeger nog steeds niet veranderd. Alleen het ge
beurt nu met toepassing van moderne machines en
Een diepere drainage geeft een diepere ontwatering
en daardoor is de waterberging in de grond groter
en het land is een groter aantal dagen goed te
bewerker».
dige techniek van bodembehandeling nog juist? Wat
betreft de bodemgezondheid rijzen er ook vragen. Wat
is de invloed van de vernauwing van het bouwplan op
de grond en wat zijn de gevolgen van een intensief
gebruik van chemische middelen Kunnen we ook het
microleven in de grond beheersen
Onze kennis hieromtrent is nog onvoldoende, doch
reeds nu wordt van de boer gevraagd beslissingen te
nemen die op deze bodemgezondheid van invloed zijn.
Daarom is het van groot belang dat wij ons op deze
studiedag met deze ingewikkelde materie beziq hou
den.
ENKELE ASPEKTEN VAN DE BODEM-
STRUKTUUR IN ZEEUWS-VLAANDEREN
Inleider Ir. C. VAN WALLENBURG
IR. C. van Wallenburg, medewerker van de Stich-
ting voor Bodemkartering te Wageningen, begon
met te zeggen dat het voor de mens gemakkelijker
De cyclus ploegen, zaaien en maaien is ten opzichte van vroeger nog steeds
niet veranderd.
vele akkerbouwgronden een beperkende factor gaat
worden. Twee struktuurhoedanigheden werden nader
toegelicht, namelijk gevoeligheid voor verslemping
en verkruimelbaarheid. Duidelijk werd gesteld, dat
voor beide hoedanigheden het vochtgehalte van de
bouwvoor van beslissende betekenis is. Het vochtge
halte van de bouwvoor wordt in eerste instantie be
paald door de grondwaterstand, dus door de ontwa
teringstoestand.
Dat hoge grondwaterstanden funest zijn met het
oog op verslemping, bewerkbaarheid en vroegheid
behoeft geen betoog, alhoewel het helaas nog niet tot
de uitzonderingen behoort. Aan de andere kant stel
len bepaalde onderzoekers dat in herfst en voorjaar
een grondwaterstand van omstreeks één meter ge
wenst is, hetgeen een zware norm is.
(Zie verder pagina 17)
lijkt om op de maan te landen, dan de problemen
rond bodemstruktuur en grondbewerking op te los
sen. Pasklare oplossingen voor deze problemen zijn
ook moeilijk te geven. Toch zijn er wel resultaten
van onderzoek en ervaringen door te geven en wie
beter dan de boer zelf kan ze testen op de waarde
voor zijn eigen situatie. Hierna volgde een uiteenzet
ting over wat onder struktuur van de grond wordt
verstaan, welke factoren voornamelijk bepalen hoe
die struktuur is en waardoor ze beïnvloed wordt. Het
is geen constante grootheid, zeker niet in de bouw
voor.
Gestreefd moet worden naar 't zo optimaal mogelijk
maken en houden van die bouwvoorstruktuur, ten
einde gedurende het groeiseizoen een goede zuurstóf-
en vocihtvoorziening voor de gewassen te hebben. Nu
zijn er aanwijzingen dat de zuurstof, dus de lucht in
Een forum, onder leiding van de consulent de
heer It. L. Th. J. M. de Wit, beantwoordde de
volgende vragen.
Vraag: Welke ontwateringsdiepte is ge
wenst?
Antwoord: In de winter zien wij graag, dat de
grondwaterstand minimaal 50 cm
beneden het maaiveld blijft. Naast
de afvoer door de drains werkt ook
de verdamping mee aan de ver
laging van de grondwaterstand. In
de periodedat er op de grond ge
werkt moet worden met tractoren en
zware machines, is een grondwater
stand van minstens 80 a 90 cm bene
den het maaiveld gunstig voor de
structuur en de berijdbaarheid van
de grond.
Vraag: Hoe moet het polderpeil zijn?
Antwoord: De dammen, de afvoer leiding en en
de gemalen moeten zoveel capaciteit
hebben, dat op de grootste afstan
den van het gemaal het slootpeil
120 cm beneden het maaiveld van de
akkerbouwgronden ligt. Het sloot
water zal in de droge perioden nog
iets lager moeten kunnen dalen om
voldoende buffer te krijgen.
Vtaag: Moeten de openbare nutsbedrijven
daarmee bij het leggen van leidin
gen voor water, gas en electriciteit
niet meer rekening houden?
Antwoord: Ja.
Vraag: Wat is de gewenste ontwaterings
diepte gedurende de zomer?
Antwoord: Bij een drainagediepte van 120 cm
is er in de gronden met een goed
profiel altijd wel voldoende opstij
ging. Voor de vlaatgronden zal de
ontwatering tijdens droge perioden
echter wel te diep zijn.
Vraag: Welke invloed heeft het gebruik van
kooiwielen?
Antwootd: Kooiwielen mciken door het brede
loopvlak het oppervlak vlakker en
drukken de grond over een grotere
breedte aan. Ze zijn daardoor ge
schikt voor de bewerking van per
celen voor gewassen, die een ondiep
zaaibed vragen, b.v. bieten en uien.
De grond moet niet te los zijn, doch
net zo vast dat de planten goed op
komen en goed groeien. Aardappe
len vragen daarentegen veel losse
grond. Voor de bewerking van aard
appelland moet men daarom geen
kooiwielen of dubbellucht gebrui
ken.
Vraag: Kan men door het gebruik van dub
bellucht bredere werktuigen ge
bruiken en bewerkingen combine
ren?
Antwoord: Bij het gebruik van kooiwielen en
dubbellucht verlaagt men de druk
per cm, doch de critieke bodemdruk
wordt er niet altijd veilig door ge
steld. Het combineren van bewer
kingen heeft vaak een vertraging
van de rijsnelheid en daarmee van
de capaciteit tot gevolg. De voor
delen lijken daardoor vaak groter
dan ze werkelijk zijn.
Vraag: Is het ontsmetten van de grond met
DD gevaarlijk voor de structuur van
de grond?
Antwoord: Men moet alleen ontsmettenals de
grond daarvoor geschikt is. Een na
deel is, dat de grond egaal kruime
lig gemaakt moet worden en van
boven aangedrukt moet worden. Als
men de grond wil ontsmettenmoet
dit risico genomen worden. Een
voordeel is, dat iedere ongunstige
bewerking niet altijd even zwaar
gestraft wordt. Een behandeling
met DD geeft vaak nog wat op
brengstverhoging.
Vraag: Hoe zijn de resultaten van woelen?
Antwoord: Deze kunnen alleen gunstig zijn als
er storende lagen voorkomen. Dit
geldt ook voor diep ploegen. Vooral
op Zuid-Beveland zijn cr goede
resultaten bereikt.
Vraag: Blijft de grond na een gras gr oen
bemesting in het voorjaar langer nat
dan na klaver?
Antwoord: De structuur wordt na gras fijner en
de grond houdt daardoor wat meer
vocht vast. Dit hoeft niet nadelig te
zijn.
Vraag: Verdient het aanbeveling, om een
grasgroenbemester met gramoxone
te bespuiten om vroeger op winter-
voor te kunnen ploegen?
Antivoord: Als men goed ploegt, geven de gras
sen weinig last. Alleen op de kop-
einden en eventuele geren verdient
vooraf spuiten met gramoxone aan
beveling.
Vraag: Kan het telen van mais en haver en
het strooien van kalkstikstof het
optreden van voetziekten in granen
beperken?
Antivoord: Ja. een ruimere vruchtwisseling
met mais en/of klaver beperkt de
kans op het optreden van voetziek
ten. Ook het strooien van kalkstik
stof schijnt gunstig te zijn.
Sluiting: De voorzitter zei in zijn slotwoord,
dat de boer met vele vragen te kam
pen heeft. Dit mag er beslist niet toe
leiden, dat de boer de grond vergeet.
Naarmate het onderzoek voortgaat,
komen er echter meer problemen
naar voren, die om een oplossing
vragen.
De praktijk dient zich er echter van
bewust te zijn, dat met geduld meer
bereikt kan worden dxm door kracht
en geweld!
