De snoei
van kleine
appelbomen
DINGEN VAN DE WEEK
6
p. HUISSEN.
Consulentschap voor de Tuinbouw „Goes",
Onder normale omstandigheden worden de zijtak
ken in de jeugdperiode niet ingesnoeid, omdat daar
door de groei te sterk gestimuleerd wordt, met als
gevolg een later intredende vruchtbaarheid.
SNOEI NA DE JEUGDPERIODE
Indien groei en vruchtbaarheid in de jeugdjaren
volgens de verwachting verlopen, komt er een periode
waarin de boom geleidelijk aan meer gesnoeid moet
worden om een goede vruchtkwaliteit te handhaven.
Een goede belichting van de takken is hiervoor on
misbaar. Om deze te bereiken dienen bij de kleine
boom de zwaarste takken verwijderd te worden, m.a.
Ook dit jaar is weer gebleken dat in de fruitteelt'
de snoei een onmisbare cultuurmaatregel is en dat
de invloed hiervan zich niet beperkt tot de groei en
de boomvorm maar zich uitstrekt tot de kwaliteit en
de kwantiteit van de vruchten. Er gelden voor de
snoei enkele gedragsregels die, wanneer hiervan
wordt afgeweken, moeilijkheden veroorzaken. Op en
kele van deze regels zullen we nader ingaan.
SNOEIEN VAN EEN JONGE BOOM
Om een vroege beplantingsdichtheid en daardoor
een hoge produktie te verkrijgen, moet een jonge boom
weinig gesnoeid worden. Een onvertakte boom van
het ras Winston wordt ingesnoeid op 75 cm. Voor
de Goudreinette bedraagt deze hoogte ca. 90 cm en
voor de andere rassen plm. 80 cm. Aan een goed ver
takte boom zal de snoei de eerste jaren beperkt kun
nen blijven tot het terugsnoeien van de harttak, om
te voorkomen dat de nieuwe zijtakken te hoog ont
springen of om de bestaande te verstevigen.
Voorts dient men te steil groeiende zijtakken te
verwijderen, wat het gemakkelijkst plaatsvindt wan
neer er voldoende goed geplaatste overblijven. Is dit
niet het geval dan zullen steile takken die men moet
behouden, gebogen moeten worden. Deze dienen dan
sterk of zelfs zeer sterk gebogen te worden om de
groei af te remmen. Bij de Golden Delicious kunnen
ze echter beter weggenomen worden, vooral in een
nauwe beplanting.
w. vervangsnoei toepassen. Dit betreft allereerst de
zwaardere takken die zich meer naar boven toe aan
de harttak ontwikkelen. Deze geven al vlug te veel
schaduw op de hieronder groeiende takken en wer
ken als een paraplu. De vervangsnoei zorgt ervoor dat
de boom niet te hoog wordt, waarbij de ene rij de
takken van de andere rij (vooral van onder) zou be
schaduwen. Als richtlijn voor de hoogte kan voor de
boom in volwassen toestand 2 meter worden aan
gehouden. In de eerste jaren waarin de boom volle
dig vruchtbaar is geworden, is er veelal nog voldoen
de groei. Het is dan niet nodig om naast het weg
nemen van de zwaarste takken ook nog veel zijtak
ken in te snoeien. Dit blijft beperkt tot de takken die
te weinig groeien (meestal de onderste) en van die
waarvan de vruchten bij niet insnoeien op de grond
zouden komen te liggen. Later zullen de groei en het
ras bepalen hoeveel takken er ingesnoeid moeten wor
den, waarbij de regel: „Snoei werkt groeistimulerend"
niet vergeten mag worden.
De groei van de harttak kan worden afgeremd door
het in de jeugd behouden van veel zijtakken. Voorts
door de harttak op een lager geplaatste, liefst min of
meer horizontaal groeiende, tweejarige zijtak terug
te snoeien. Dit geldt voor een boom in volwassen
toestand die lager gemaakt moet worden. Om de groei
van de harttak in de jeugd af te remmen, kan deze
eveneens op een lager geplaatste zijtak omgezet wor
den.
VERSCHIL IN SNOEI VAN DE DIVERSE RASSEN
Zodra een boom begint te groeien komen de ver
schillen in groei van de diverse rassen te voorschijn.
Verder is er verschil in vruchtbaarheid. Beide eigen
schappen noodzaken tot het uitvoeren van verschil
lende snoeihandelingen. Zo zal men zich onder nor
male omstandigheden bij Cox's, Winston en Goud
reinette een aantal jaren kunnen beperken tot het
verwijderen van de zwaarste takken, terwijl het in-
knippen van de takken, om meer groei te krijgen,
pas later aan de orde komt. Bij Golden Delicious zal
het, voor het behoud van een goede vruchtbaarheid,
als regel vroeger nodig zijn een aantal takken (eerst
de onderste) in te knippen. Reeds op jeugdige leeftijd
kan dit al nodig zjjn.
VERSCHIL IN PLANTAFSTAND
VERSCHIL IN SNOEI
Verschil in plantafstand brengt met zich mee ver
schil in snoei. Een Golden Delicious, geplant op 3
bij 1 a 1,25 meter zal anders behandeld moeten wor
den dan hetzelfde ras op ruimere afstand geplant. In
de jeugd is er weinig verschil, maar naarmate de leef
tijd toeneemt, worden de verschilQjen groter. Deze
vloeien voort uit het feit dat naarmate de boom nau
wer geplant is, deze kleiner moet blijven. En dit is
alleen te bereiken door het tijdig verwijderen van
de zwaarste takken, dus vervangsnoei toepassen,
waarbij een stompje overblijft voor de vorming van
nieuwe scheuten. In de praktijk komt het er op neer
dat in een beplanting van 3 bij 1 a 1,25 m reeds van
af het derde jaar de zwaarste takken moeten wor
den weggenomen. In een ruimere beplanting kan men
zich nog een aantal jaren beperken tot het verwijde
ren van de zwaardere takken die meer naar boven
aan de harttak groeien. Zowel een kleine als een gro
tere boom moet goed belicht worden, wil men van
de gehele boom kwaliteitsvruchten oogsten. Het ge
volg van een minder goede belichting, n.l. kwaliteits
vermindering (vruchtgrootte), uit zich bij een kleine
boom eerst aan de onderste takken, bij een grotere
binnen in de boom.
TEN SLOTTE
Om een goede opbrengst van een kwaliteitsprodukt
te verkrijgen .is het noodzakelijk dat er gesnoeid
wordt. De teler zelf zal moeten beslissen hoe onder
zijn omstandigheden de snoei uitgevoerd ihoet wor
den. Wij hopen dat de hier weergegeven gedragsregels
hem daarbij van nut zullen zijn.
Op de fruitbedrijven wordt nog steeds onder hoog
spanning gewerkt om de grote oogst binnen te halen.
De peren zijn nu vrijwel overal geplukt maar appels
hangen er op het moment dat we dit schrijven nog
veel aan de bomen.
De Golden Delicious is dit jaar prachtig gekleurd
en er zijn reeds telers die er bang van worden om
ze te bewaren. Deze angst delen we nog niet, wan
neer er maar lang genoeg gespoten is tegen het
gloësporiumrot en verder het gewas de verzorging
heeft gekregen die het nodig heeft.
De verzorging van de produkten blijft van zeer groot
belang om een maximum resultaat te behalen. Het is
alleen maar jammer dat er soms de hand mee wordt
gelicht. Hiermede berokkent men niet alleen zichzelf
schade, maar ook de fruitteelt in het algemeen.
We denken b.v. aan het beruchte stip in Cox's. Met
bespuitingen met kalksalpeter is het stip-vraagstuk
redelijk te bestrijden. Degenen die zelf hun Cox's wil
len bewaren zullen deze bespuitingen altijd uitvoeren.
Ook degenen die er van uitgaan dat er een goed
produkt op de markt moet komen zullen dat doen.
Er is echter ook nog steeds een groep fruittelers die
het nalaat om dit kwaad te bestrijden of althans er
wat tegen te doen.
De goede niet te na gesproken zijn dat degenen
die gedurende de eerste aanvoerdagen van dit ras alles
op de veiling zetten omdat ze het niet vertrouwen
en er maar van af willen. Dat deze appels ook nog
een keer gegeten moeten worden schijnt in het hoofd
van deze telers niet op te komen. Het gevolg is grote
teleurstellingen rond dit ras en dat herstelt zich niet
een, twee, drie.
We brengen dit naar voren omdat het van grote be
tekenis is dat de consument geen teleurstellingen
ondervindt met ons fruit en dat is helaas nu soms nog
wel het geval.
Het moet mogelijk zijn de binnenlandse markt te
voorzien van goed fruit en daar een redelijke prijs
voor te ontvangen. Het is toch in feite een onver-
dragelijke zaak dat er omstreeks half oktober een
grootwinkelbedrijf in ons land is dat als reclame-
aktie aangeeft dat ze Franse Golden Delicious te koop
heeft tegen een prijs van f 1,48 voor 2 kg. Het wil er
bij ons niet aan dat wij deze ook niet hadden kun
nen leveren tegen een prijs die voor dat bedrijf aan
trekkelijk was, waarbij we dan direkt bij het sorteren
hadden verpakt in de verpakking die dat grootwinkel
bedrijf wenste.
Er zal op dit terrein nog heel veel moeten verande
ren.
We hoorden dat het is voorgekomen dat er vraag
was naar Cox's Orange Pippin verpakt in redelijke
hoeveelheden maar dat aan de vraag niet voldaan
kon worden omdat men een groot kwantum in één
keer wou kopen en niet op verschillende veilingen
en de veilingen ieder voor zich waren niet in staat
om te leveren. Ook op dat punt kan een concentra
tie van de fruitveilingen zoals het Landbouwschap
heeft bepleit grote voordelen bieden.
Er zal nog enorm veel moeten gebeuren binnen
de fruitteelt wil er voor de overblijvers in deze sektor
weer sprake zijn van een redelijk bestaan. Er zal nog
veel aanpassing aan gewijzigde omstandigheden moé
ten plaats vinden op alle niveau's. Dat is een zeer
moeilijke zaak die zich niet zonder meer laat ver
wezenlijken. Toch komen we steeds meer tot de con
clusie dat de ogen van de betrokken telers open
gaan en dat men gaat beseffen dat het niet meer kan
op de oude vertrouwde manier die men altijd heeft
gekend.
Wat de pluk en de opslag in de koelhuizen betreft
is het ons opgevallen dat er meer dan in andere ja
ren voorgesorteerd wordt, dat wil zeggen dat er meer
goed fruit en grote maten wordt opgeslagen dan in
voorgaande jaren. Wat dat betreft lijkt het er op dat
het bij herhaling hameren op de noodzaak om alleen
goed en groot fruit op te slaan, resultaten gaat afwer
pen.
Er is ook wel heel veel geld verloren gegaan door
opslag van fruit dat in het voorjaar minder opbracht
dan in het najaar omdat de fabrieken er dan geen in
teresse meer voor hadden. Degene die niet in staat
is om een voorsortering bij de pluk toe te passen,
zal er beter aan doen helemaal niet meer over op
slag van fruit te denken want hij zal nimmer meer
mogen rekenen op een gunstig bewaarresultaat. Wat
dat betreft zouden we ook nog een keer willen wijzen
op de noodzaak van zorgvuldig plukken. We hebben
de indruk dat daar nog al eens wat aan mankeert. Er
komen nog veel te veel gebutste appels in het koel
huis en ook aan de veiling. Hierdoor wordt een on
nodig groot deel van de oogst verlaagd tot klasse
II kwaliteit of soms zelfs tot klasse Hl.
Ook dat is een zaak die de aandacht moet hebben
en ook hiervoor geldt dat geen enkele fruitteler het
zich kan permitteren dat zijn produkt bij de oogst in
kwaliteit wordt verlaagd door onoordeelkundig wer
ken.
