Plant winterprei
op tijd!
DINGEN VAN DE WEEK
Om- prei te telen van goede kwaliteit en een hoge
kilogramopbrengst-zijn twee dingen van belang
n.l. een grond die goedi in het stalmest zit, en een
hoge pH. Kcl. van 66*4 heeft. Zware kleigrond komt
i.v.m. de oogstwerkzaamheden niet in aanmerking.
Om een goede werking van de chemische onkruid-
bestrijding te waarborgen is het gewenst na het
planten eenmaal te schoffelen, zodat de grond goed
gelijk en gesloten ligt.
7
WAN twee voor Zeeland belangrijke veilings-
v verenigingen verscheen vorige week het
jaarverslag over het boekjaar 19691970, dat bij
beide veilingen loopt van 1 april tot 31 maart, n.l. de
veilingsverenigingen „Zuid Beveland" te Goes en
„Kapelle-Biezelinge en Omgeving" te Kapelle. Niet
tegenstaande de grote reeksen cijfers die er in ge
geven worden, is het lezen daarvan toch interes
sant. In beide jaarverslagen wordt melding gemaakt
van het onrecht dat de fruitteelt wordt aangedaan
door de E.E.G. In het begin van beide verslagen
komen hierover een aantal opmerkingen voor, die
bewijzen dat het een zaak is die de veilingbesturen
hoog zit.
In het jaarverslag van de veiling te Goes wordt
gezegd dat de 25e herdenking van de bevrijding
van onderdrukking en onrecht werd gevierd, maar
voor het veilingbedrijf is het door de bezetter ver
oorzaakt onrecht vervangen door onrecht van de
E.E.G. Met bitterheid wordt vastgesteld dat de Ne
derlandse overheid, die mede tot taak heeft om de
hoedster te zijn van het recht, tegen beter weten
in dit onrecht handhaaft.
In het verslag van de veiling te Kapelle lezen
we dat de fruittelers van zelfstandige ondernemers,
mensen zijn geworden die via demonstraties moe
ten trachten op een onsympathieke en tegen hun
aard indruisende wijze een klein deel te verkrijgen
van de welvaart. Verder lezen we in dit verslag dat
de E.E.G. voor de telers niet heeft gebracht wat
werd voorspeld. Een van de conclusies van het Ka-
pelse verslag is, dat we op politiek terrein in Ne
derland ten opzichte van andere E.E.G.-partners
voor de fruitteelt de eerste strijd verloren!
In het verslag van de veiling te Goes staat ver
verder dat bij herhaling door diverse instanties is
Prei telen is niet zo'n ingewik
kelde zaak. Wil men er echter
iets goeds van maken, dan zal
men onderstaande wenken
nauwkeurig moeten nakomen.
Doet u dat, dan is de teelt van
winterprei, tijdens de winter
maanden een goede bron van
inkomsten, en onrendabele uren
kunnen meer rendabel worden
gemaakt.
Consulentschap Tuinbouw
's-Hertogenbosch,
A. VAN GASTEL.
QE laatste jaren komt de teelt van winterprei
steeds meer in de belangstelling. Vooral op het
grotere extensieve vollegrondsgroenteteeltbedrijf vindt
deze teelt als hoofdteelt zonder voorteelt, naast sprui
ten of witlof steeds meer ingang.
Ook op bedrijven met glas kan een flinke winterprei
in de winter een goede bron van inkomsten zijn. De
oogst is in te passen in de overige werkzaamheden,
zodat onrendabele uren in de winter meer rendabel
gemaakt kunnen worden. Door de chemische onkruid-
bestrijding en het mechanisch planten en oogsten is
het aantal arbeidsuren van deze teelt aanmerkelijk
gedaald.
Winterprei kan gekoeld worden. Hierdoor kan men
profiteren van de oplopende prijzen tijdens vorstpe
riodes. Uitgaande van een kilogramopbrengst van
30.000 kg per ha 0,30 per kg is de bruto-opbrengst
9000. De totale toegerekende kosten, zoals mate
rialen, loonwerk, afzetkosten e.d. bedragen 2150
zodat er een saldo ontstaat van 6850. Het aantal
arbeidsuren bedraagt circa 900 uur per ha.
gewezen op de vervalsing van de concurrentie, ook
waar het betreft de valorisatie van fruit. Het valt
eenvoudig niet te ontkennen dat afzetorganisaties
in het buitenland op diverse onderdelen worden
gesteund door zowel de nationale als regionale en
plaatselijke overheden. Niet slechts in Frankrijk,
maar ook in Italië, doch evenzeer in België en
Duitsland worden afzetorganisaties financieel ge
steund. Daarom staat in het Goesse verslag: „Het
boekjaar 1970 is daarom voor de veiling nog niet
afgesloten. De veiling c.q. haar leden verwachten
alsnog over dit jaar in het bezit te worden gesteld
van een bijdrage voor afzet-, sorteer-, fust- en koel-
kosten. De grootte van deze bijdrage zou gesteld
moeten worden op tenminste ƒ0,10 per kg."
fAE noodzook van een samenwerking tussen
de veilingen in Zeeland komt in beide ver
slagen duidelijk naar voren. In het verslag van Ka
pelle staat: Het verminderen van de ondernemin
gen zal in ons gebied een sterkere vorm van samen
werking tussen de veilingen noodzakelijk maken.
In het Goesse verslag: „Het is goed om in dit
verslag vast te leggen dat de leden van onze ver
eniging zich unaniem hebben uitgesproken vóór
een fusie van de beide nabuurveilingen, echter zon
der voorwaarden vooraf. Tijdens het gehele ver
slagjaar heeft het bestuur dan ook een beleid ge
voerd ten aanzien van de nabuurveilingen op basis
van de wetenschap, dat de leden van de vereni
ging een fusie en wel een fusie zonder enige
beperking wensten. De ongerustheid, uitgespro
ken door de Centrale Landbouworganisaties in
Zeeland, over het onafhankelijk van elkaar blijven
optreden van de Zeeuwse veilingen, werd gedeeld
door het bestuur. Zij was dan ook gaarne bereid om
het initiatief van de 3 C.L.O.'s tot het heropenen van
het gesprek over veilingssamenwerking te onder
steunen/'
Het bestuur van Goes zegt zich bewust te zijn
dat de tijd dringt. OQk in het Kapelse verslag wordt
RASSENKEUZE
|NDIEN men planten moet kopen of bijkopen zou
het nog mogelijk zijn om de voorkeur te geven
aan een bepaald ras. Op de proeftuin Breda heeft 2
jaar achtereen een rassenproef met winterprei-rassen
gestaan als onderdeel van een landelijke proef waarbij
16 selecties werden beproefd en waarvan 7 selecties
zijn goedgekeurd.
De goedgekeurde selecties zijn opgenomen in ras-
senlijsten voor Groente 1970. Ook het proefverslag
van de proeftuin Breda betreffende de „Rassenonder-
zoek in Winterprei" geeft hierover een duidelijk in
zicht. Een belangrijk gegeven is natuurlijk de winter
hardheid.
PLANTTIJD
^E planttijd loopt uiteen van 15 juni tot 15 juli.
Denkt men in jan.-febr. te oogsten dan zal voor
een goede kilogramopbrengst de planttijd rond 15
juni tot 1 juli moeten zijn. Oogst men b.v. maart-
april of later dan kan later geplant worden.
Niet alleen de plantdatum is van belang, maar van
eveneens groot belang is de ouderdom van de planten.
Een preiplant moet niet ouder zijn dan 12 weken.
Op de proeftuin Breda is geconstateerd dat planten
van 11 weken oud 25 pet meer opbrengst gaven dan
planten van 15 weken oud bij eenzelfde plant- en
oogstdatum. Bovendien is geconstateerd dat oudere
planten vorst-gevoeliger waren en meer aangetast
waren door Alternaria porri (purpervlekkenziekte).
Jonge planten hebben een veel snellere start dan oude
planten.
HET PLANTEN
pREI leent zich zeer goed voor machinaal planten.
Bij het oprooien der planten is het gewenst dat
er een goede selectie plaats heeft op grootte en ge
zondheid. De rijeri-afstand wordt aangepast aan de
spoorbreedte van de trekker. Men plant 4 rijen tussen
de wielen bi} een spoorbreedte van ca. 160 cm.
Op de rij plant men op een afstand van 12 cm. Een
goed streefgetal is 200.000 planten per ha. Omwille
van gemakkelijk planten wordt soms blad en wortel
van de plant ingekort. Dit gaat ten koste van de kilo
gram-opbrengst.
WANNEER CHEMISCHE ONKRUIDBESTRIJDING?
melding gemaakt van het overleg op initiatief van
de 3 C.L.O.'s.
N beide verslagen lezen we ook over de ini-
tiatieven om nieuwe wegen in te slaan bij
de afzet van fruit via de N.V. Centraal Bureau II. In
Goes werd 1300 ton fruit voor deze gezamenlijke
afzet beschikbaar gesteld en in Kapelle 514 ton. In
beide verslagen lezen we dat het dringend noodza
kelijk is dat de telers hun medewerking verlenen
aan deze vorm van afzet. Reeds gedurende het eer
ste jaar van haar bestaan heeft de N.V. Centraal
Bureau II: zich waar weten te maken en haar be
staansrecht is ten volle bewezen.
In het verslag van Goes staat dat voor een goede
commereialisatie van het fruit een orgaan nodig is
dat verder reikt dan het huidige C. B. lil. Dit bete
kent niet dat een andere organisatie zou moeten
worden opgericht; zolang er kans is dat de noodza
kelijke ontwikkeling kan plaats vinden binnen deze
N.V. Het betekent volgens het bestuur van de
veiling „Zuid-Beveland" zeker niet dat een aparte
Zeeuwse verkooporganisatie meer zou kunnen be
tekenen dan deze landelijke N.V. Toch is het be
stuur van de veiling „Zuid Beveland" zich er in dit
verslagjaar zeker van bewust geweest dat een ge
zamenlijke verkooppolitiek voor het gehele Zeeuw
se fruit, ook binnen het kader van deze landelijke
N.V. voor Zeeland van belang was geweest en in
vervolg hierop komen dan de opmerkingen over
samenwerking die we hiervoor reeds weergaven.
De jaarcijfers van beide veilingen laten duidelijk
zien dat de invloed van de stijgende kosten groot
is. Beide rekeningen sluiten met een nadelig resul
taat. De exploitatie van de sorteer- en pakstation
gaf zowel in Goes als Kapelle flinke verliezen. De
koelhuis-explotatie gaf in Kapelle verlies, maar in
Goes een redelijke winst. De omzet van de veiling
Goes lag ten opzichte van het voorgaande jaar
ruim ƒ100.000,lager en bedroeg in 1969'70
ƒ8.756.000,In Kapelle liep de omzet met ruim
300.000,— terug tot 9.557.642,87.
ZIEKTEBESTRIJDING
yOORHEEN bestond de ziektebestrijding in prei
alleen maar uit de bestrijding van de preivlieg.
Momenteel is een goede preiteelt zonder een uitge
breide ziektebestrijding niet meer mogelijk. Dat geldt
vooral voor die gebieden waar meerdere jaren achter
een veel prei wordt geteeld.
Papiervlekkenziekte. Op de bladeren komen grote
witte verdroogde vlekken voor. Op deze plekken
knikken de bladeren om. Aan de randen van de vlek
ken vaak een donkergroene waterige zone.
Bestrijding: zodra de eerste verschijnselen optreden
spuiten met 400 gram zineb of 300 gram Captan per
100 liter water per are. Bespuiting om ca. 1014
dagen herhalen.
Purpervlekkenziekte. Langwerpige in de nerfrich
ting liggende witgrijze vlekken. Deze worden spoedig
paarsrood. Aangetast blad wordt geel of bruin en
verrot daarna. Komt meestal pleksgewijs in het per
ceel voor.
Bestrijding: een effectieve bestrijding voor deze
ziekte is niet bekend. Er zijn aanwijzingen dat een
bespuiting 350 gram Maneb per are wat tegen deze
ziekte doet.
Preivlieg of uievlieg. De maden van deze vlieg vre
ten in en aan de voet van de plant. Wanneer het plan
tenbed behandeld is met bijvoorbeeld aldrin, hepta-
chloor of chloorvinfos (Birlane) of een zaadbehande
ling heeft plaats gehad met trichloronaad, kon de
bestrijding van de preivlieg gelijktijdig en met het
zelfde middel plaats hebben als bij de bestrijding van
de preimot.
Preimot. Rupsen vreten gangen in de bladeren naar
het hart van de plant. Daarna treedt rotting op.
Bestrijding: Reeds bij een geringe waarneming spui
ten met 150 ml parathion 25 pet of 200 gram diazin
20 pet per 100 liter water. Bestrijding telkens na tien
dagen herhalen tot eind september. Doordat deze
rupsen in het hart van de plant opereren is de bestrij
ding moeilijker, naarmate de rupsen zich dieper in
het hart van de plant hebben gevreten. Men moet kort
na het planten reeds beginnen met de bestrijding.
GROND EN BEMESTING
Lage natte grond is eveneens ongeschikt. Een goe
de bemesting is 6075 ton stalmest en 1000 kg pa
tentkali, ca. 600 kg superfosfaat en ca. 800 kg kalkam-
monsalpeter. Afhankelijk van de stand en groeiom-
standigheden kan men in september nog een overbe
mesting met stikstof geven.
Verder moet met nadruk worden gezegd dat de
grond vochtig moet zijn. Op onkruidvrije grond kan
kort na planten reeds gebruik gemaakt worden van
simazin, 1015 gram per are opgelost in 8 h 10 liter
water.
Bij aanwezigheid van klein onkruid kon nog gespo
ten worden met 15 gram Camparol per are of met
15 20 gram monolinuron per are. Weeg en meet
secuur
