[fiscus bedelstafi
Protestmars van
vijfduizend fruittelers
TUINBOUWKLANKEN
DINGEN VAN DE WEEK
6
WIJFDUIZEND fruittelers trokken met spandoe-
v ken op 27 mei j.l. in een twee kilometer
lange stoet door Den Haag. De bedoeling was om
kracht bij te zetten aan de wensen die er leven
ten aanzien van een doeltreffende steunverlening.
De protestmars was perfect georganiseerd en
verliep ordelijk. De begeleidende politie te paard
was er van onder de indruk, zowel wat betreft het
aantal (,,zo'n kleine bedrijfstak en dan zoveel men
sen"), als de discipline („jullie mogen terugkomen,
want zo rustig hebben we 't nog nooit gehad").
Toch waren de deelnemers ontevreden en ge
laden. Maar een fruitteler is van nature geen op
roerkraaier of herrieschopper en men voelde zich
duidelijk onwennig.
Zeeland voerde de stoet aan, vertegenwoordigd
door meer dan 800 man. We mogen eigenlijk niet
zonder meer spreken van „man", want ettelijke
honderden vrouwen vergezelden hun echtgenoten.
Vertrokken werd van het Malieveld, vanwaar men
met een omweg naar het Binnenhof werd geloodst.
Aanvankelijk werd er alleen onderling gepraat en
gemopperd, o.a. over de „zuidvruchten" (vijgen) die
de politiepaarden kwistig over de weg strooiden
Den Haag bleef er onberoerd onder, de belang
stelling bleef in hoofdzaak beperkt tot het kijken
door ramen. Een schilder, die aan de straat op
een ladder aan het werk was, uitte plagend kritiek
op het verfwerk op de spandoeken.
Na enige tijd hoorde men aan de kop van het
peloton door Zeeuws-Vlaanderen de strijdkreet aan
heffen, die verder op de tocht de tophit bleef: Lar-
di-nwa - ha - ha - hal I Aanvankelijk klonk het nog
wat schuchter en moest het vooral van de jonge
ren komen, maar naarmate men dichter bij het Bin
nenhof kwam deed ieder op volle kracht mee. Een
enkeling probeerde het met „E.E.G. op de plee",
een paar anderen verkondigden „Lardinois moet
zakkies plakken", maar het ha-ha-ha bleef sterk
domineren.
Op het Binnenhof stonden enkele politici uit de
Tweede Kamer te kijken naar het voorbijtrekken
van de optocht, wat ruim een half uur duurde. De
stoet trok non-stop door van het Binnenhof naar
het Ministerie van Landbouw, waar de hoofdper
soon aanwezig was en een deputatie onder leiding
van de heer Stoutjesdijk te woord stond. Bij dit
gebouw werd het een tijdlang spannend. Volgens
het opgestelde plan moest men alleen voorbijtrek
ken en na een blok te hebben omgelopen weer
teruggaan naar het Malieveld. Maar de stoet bleef
staan, luidkeels de bekende strijdkreet aanheffend.
Men wou minister Lardinois himself zien, maar die
bleef binnen. Het verkeer dreigde vast te lopen,
de agenten werden onrustig, de organisatoren ner
veus. De heer Stoutjesdijk, terugkomend van het
onderhoud met de minister, wist de stoet echter
weer op gang te krijgen, met de toezegging dat
hij op het Malieveld verslag zou uitbrengen.
Vermoeid werd tenslotte de terugreis aanvaard,
- -
om thuis te kunnen zien hoeveel aandacht er door
de televisie aan het gebeuren werd geschonken.
Wat het journaal betreft viel dat tegen.
(Zie verder pag. 7.)
WORDT HET WATER VOOR TUINDERS
ONBETAALBAAR
Voor de vollegrondsteelten in WALCHEREN
wordt het een moeilijke kwestie. We hebben tot nu
toe schraal en droog weert 1 juni. Allerwegen wordt
er dan ook veel gesproeid. Hoe onontbeerlijk ook
en ook hoe nuttig het is, 't blijft toch een lapmiddel
en duur.
Eén der slachtoffers van het schrale weer is wel
de Brocoliteelt. De flauw beginnende prijs liep vlug
op tot dure prijzen voor de goed kwaliteit. Maar
ziet, deze was er dit seizoen veel te weinig. We zijn
enkele malen op de brocoliveilingen geweest en
waren verbaasd over de soms werkelijk slonzige en
slordige manier van uitsnijden en verpakken. Ook
verwonderden we ons over het grote aantal af
wijkende kwaliteiten. Al met al geloven we niet
dat de cijfers van deze teelt erg meevallend zullen
zijn. Hoe aantrekkelijk ook 't is en blijft een specu
latieve teelt waar men ons inziens over het alge
meen met het eruit halen van de kostprijs al te
vreden mag zijn. De vroege aardappelen zullen wel
vlug moeten groeien willen ze nog „vroeg" zijn!
Voor onze grote glasbedrijven hangt als een
zwaard van Damocles een nieuwe berekening voor
hun watertarieven in de lucht. Wordt hier geen
compromis gevonden met de waterleveranciers dan
zien we niet in hoe deze zware belasting opgevan
gen moet worden.
De m3 prijs kan door dit nieuwe tarief 400,
vastrecht per m3/uur/doorlaat per aansluiting
40 ct. per m3 water) in bepaalde gevallen 3 a 4 maal
zo hoog worden. Per bedrijf kan dit 'n extra belas
ting van duizenden guldens worden. Een geluk is
nog dat in verband met de van overheidswege opge
legde prijsbeheersing, de verhognig slechts 20
per jaar mag bedragen. Er is dus enige tijd voor
overleg.
Ook de zware stookolie is sinds vorig jaar veel
in prijs verhoogd.
De prijzen der komkommers en tomaten zijn on
beschermd en momenteel eerder lager dan hoger
dan in '69.
Hoe deze groep ondernemers, die toch wel erg
veel kennis, werk en investeringen opbrengen deze
tegenslagen op moeten vangen is ons vooralsnog
een raadsel!
De produktie nog hoger opvoeren is praktisch
niet mogelijk daar deze meestal reeds optimaal is.
Nog langer werken is onmenselijk en LICHAME
LIJK ONVERANTWOORD.
We weten dat er druk geconfereerd wordt voor
een compromis, maar bloeden wordt het!
De recreatie- en vakantiezoekenden beginnen het
eiland alweer meer en meer te bevolken. In hotels,
campings en huisjes wordt al menig logé geher
bergd.
Nu moet men echter niet persé denken dat dit
mensen zijn die alléén luieren en genieten van ons
mooie eiland met zijn liefelijke dorpen. Velen van
de tijdelijke huisjesbewoners zijn ook hardwerken
de mensen die er echt wel eens uit mogen, maar
meestal wel voor hebben op velen onzer dat ze een
vast inkomen en geregelde werktijden hebben. En
dat is een onbetwistbaar winstpunt boven het vrije
beroep. Maar ook het vrije beroep heeft zo zijn
gunstige kanten! Een mens kan nu eenmaal niet
alles hebben!
|DR gaat bijna geen dag voorbij of de krant
brengt berichten over fusies en concentra
ties binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Over
name en samengaan zijn aan de orde van de dag.
Duidelijk blijkt dat de leiders van de Nederlandse
industrieën steeds meer tot de conclusie komen
dat ze in de toekomst alleen recht van bestaan
hebben wanneer ze bedrijven hebben van voldoen
de omvang. Dat er daarnaast ook plaats zal zijn
en blijven voor kleine gespecialiseerde onderne
mingen is een andere zaak waar we het nu niet
over willen hebben.
Het bericht van het fusiefront van de afgelopen
periode was de overname van het Billiton-concern
door de Koninklijke Shell-groep. Toen we lazen
wat zich hier rond afspeelde hebben we weer op
nieuw de betrekkelijkheid van vele dingen gezien.
De naam Billiton kenden we al lang. Op school
leerden we reeds over de eilanden Banka en Billi
ton in wat toen nog Nederlands Indië was en ons
werd ook verteld van de tinwinning die daar plaats
vond.
De Nederlandse Billiton maatschappij deelde
daar de lakens uit. Later zijn we de naam Billi
ton nog wel eens tegen gekomen. Ook in de Zeeuw
se pers toen er samen met een Amerikaanse maat
schappij door Billiton een chemisch bedrijf in het
Sloe werd gevestigd. In 1969 heeft Billiton zich
overigens uit deze Zeeuwse vestiging teruggetrok
ken. Daarna kregen we nog al eens iets over Billi
ton te horen in verband met de ontwikkeling van
Suriname en de gedachten die verschillende groe
peringen daarover hebben. Vorige week kwam Billi
ton in het nieuws toen bekend werd dat de Konink
lijke Shell-groep de aktiviteiten van Billiton tot de
hare wilde maken. Het Billiton concern behaalde
het vorig jaar met plm. 6600 mensen een omzet van
1,25 miljard gulden. Dat is iets meer dan de omzet
van alle Nederlandse groenten- en fruitveilingen
bij elkaar. De Koninklijke Shell-groep besloot dit
bedrijf te kopen voor de lieve som van 422 mil
joen gulden. Het duizelt je wanneer je deze getal
len leest en zeker wanneer er dan nog bij wordt
verteld dat het geen knop van de Shell-rok is om
422 miljoen gulden in contanten uit te betalen want
hiermede is slechts 10% van de liquide middelen
van deze maatschappij gemoeid! Als tuinder kun
je dat alles maar moeilijk bevatten.
\A/AAROM we er dan toch melding van maken
in deze rubriek? Omdat dergelijke dingen
ons wel tot nadenken mogen stemmen.
We verwachten niet van de een of andere kant
een bod op onze bedrijven in de geest van het
Shell-bod op Billiton. We verwachten wel een nuch
tere houding van degenen die leiding moeten geven
aan onze organisaties en vooral ook van elke onder
nemer in onze sektor.
We leven in een wereld waarin veel in beweging
is. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat ook wij ons
zullen moeten aanpassen aan gewijzigde omstan
digheden om in de toekomst mee te kunnen doen.
Minister Lardinois heeft volgens de persberichten
vorige week tegen de heer Stoutjesdijk c.s. ge
zegd dat er over vijf jaar nog wel fruitteelt in Ne
derland zal zijn. We mogen aannemen dat ook de
vollegronds- en kastuinbouw zal blijven bestaan.
We zullen echter bij de afzet terdege in de gaten
moeten houden dat dit anders geregeld zal dienen
te worden dan we altijd hebben gekend en ons lief
en dierbaar is.
Over deze zaak hebben we in deze rubriek al
dikwijls geschreven. We zijn er van overtuigd dat
daar nog meerdere keren op teruggekomen zal moe
ten worden. Gezamenlijk staan we echter als tuin
ders voor de opdracht om ons afzetsysteem een
nieuwe inhoud te geven. Er zijn gebieden in ons
land waar men in deze richting reeds ver gevor
derd is. We gaan deze week niet uiteenzetten hoe
het zou moeten. We hopen enkel dat iedere ver
antwoordelijke persoon in onze sektor zich daar
ook mee bezig zal houden. Het gaat om de toe
komst en niet om wat een of meerdere personen
lief is, of om het eigen standje. Het Billiton con
cern leek zelfstandig een grote toekomst tegemoet
te kunnen gaan. Toch zei de direktie dat voor de
noodzakelijke groei men behoefte had aan steun van
een grote onderneming. Is het een wonder dat bij
het lezen van de verhalen van een dergelijke ont
wikkeling de gedachten uitgaan naar de eigen be
drijfstak en naar wat daarin zou dienen te gebeu
ren? We spreken in deze tijd bijna niemand meer
die er nog van overtuigd is dat er plaats is voor
vier veilingen in Midden-Zeeland. Toch zijn ze er
en lukte het vorig jaar niet dat te veranderen. We
dachten dat het dringend nodig is te komen tot
een gedragsbepaling voor de afzet van onze tuin-
bouwprodukten in de toekomst. Wanneer we wil
len blijven bestaan en onze afzet willen blijven
regelen in samenwerking met bedrijfsgenoten zul
len we maatregelen moeten nemen om dat moge
lijk te doen zijn.
Het is een gevaarlijke zaak wanneer tuinders die
er van overtuigd zijn dat ze er binnen enkele jaren
mee stoppen, de noodzakelijke ontwikkeling voor
de blijvers tegenhouden.
