PAASDATUM
f"\P het vasteland van Europa heeft men de ge-
woonte om de bewoners van de Britse eilan
den niet geheel voor vol aan te zien omdat zij in
ieen aantal gewoonten duidelijk afwijken van ons.
Hun munten, maten en gewichten zorgen ervoor
dat niet alleen het Kanaal, maar ook een reken-
lineaai hen van ons scheidt. De meeste continen
tale Europeanen namen van de Romeinen de ge-
/"\OK wij zijn vandaag nog gebonden aan de
systemen van eeuwen geleden, wanneer wij
de tijd in stukjes knippen voor het gemak, of voor
het ongemak (dat komt vaker voor). De eerste tijd-
rekenaars merkten al spoedig dat zon en maan op
de meest eigenwijze manieren zich ontrekken aan
een sluitend systeem. De juiste verdeelsleutel
moest nog eeuwen later worden bedacht. En het
klopt nog niet. Er zijn maar weinig mensen die nu
zo uit hun hoofd eens kunnen vertellen hoe het
eigenlijk precies werkt. Boerenkalenders met vaste
dagen voor te verwachten weer, geschikte tijd voor
zaaien en oogsten zijn over de hele wereld bekend.
Het zijn allemaal aandoenlijke primitieve werktui
gen om te meten dat wet steeds weer een avon
tuur is. Ook in het boerenvolk Israël registreerde
men de seizoenen. De rekenkunst stond er op een
laag pitje, en de standen van de maanden werden
zo goed en zo kwaad het ging als uitgangspunt
gebruikt. Na de winterregens werd een voorjaars
feest gehouden. Ze noemden het Pesach. We we
ten eigenlijk niet eens precies wat het betekent. Het
werd ook een bevrijdingsfeest genoemd. Het zou
moeten herinneren aan een tijd, ver voor het Be-
doeïenenbestaan in de steppx Toen zouden ze
ooit zijn ontsnapt aan groot gevaar in een vijandig
land. Bevrijd zouden ze zijn uit Egypte, uit de sla
vernij. Het is voor de mensen van Israël en voor
de mensen die zeggen dat de Bijbel altijd gelijk
heeft wel jammer, maar dit belangrijke feit uit de
geschiedenis van het volk Israël wordt door de
geschiedschrijving van de Farao's van Egypte niet
vermeld. Het was voor hen misschien te onbelang
rijk. Ze hebben er nooit iets van gemerkt. Ze heb
ben het nooit geweten. Die zin kun je het best in
het Duits uitspreken.
plezier is daarmee reeds lang kapot gemaakt. Het
jaar is nog ouderwets menselijk. Op Paasdag zal
er weer kerk worden gehouden op heel wat ma
nieren. We mogen zelf uitmaken of we daaraan wil
len meedoen of niet. Dat is het verrukkelijke van
de democratie.
Wie daaraan meedoet heeft misschien een kans
om in onze tijd van onpersoonlijkheid iets op te
snuiven van de ware menselijkheid en de bestem
ming van ons leven. Niet meer dan een kans. Maar
ook niet minder. Wie daaraan niet meedoet heeft
die kansen ook, maar er wordt wel veel van ons
gevraagd. De wegen zullen drukker zijn. We zullen
onvriendelijk proberen ons plaatsje in de zon of
aan de bar te bemachtigen. Menselijkheid past
eigenlijk helemaal niet meer in ons systeem. Velen
zouden het ook het liefst afschaffen, net zoals da
variabele Paasdatum. Of zullen we op een mooi®
woonte over om hun beide handen als de handig
ste rekenlineaal te gebruiken. Wij tellen in tiental
len, en doen dat zelfs beter dan de Romeinen, sinds
van Arabieren leerden om getallen niet met
streepjes weer te geven, maar steeds voor elk ge
tal een apart symbooltje te schrijven. Een ander
rekensysteem, veel ouder dan het tientallige, da
teert van Babyloniërs en Assyriërs. Het mist de
voordelen van het decimale systeem, maar rekent
veel verfijnder, immers met reeksen van twaalftal
len. Men kan daarmee halveren, drie-vier en zes
delen naar hartelust, zonder cijfers achter de kom
ma. De mysterieuze verbindingen in dit systeem
zijn niet ontleend aan de maten van het menselijk
lichaam, maar aan die van de kosmos. Zon en maan
moesten naar de toen heersende overtuiging vaste
regels hebben, door mensen na te meten.
I~)E Christenen zijn vervolgens gaan zitten bo-
ven op de kalender van Israël. Zij claimden
voor zich de datum van het bevrijdingsfeest, en
verbonden het aan Jezus Messias van wie zijn be
leden dat hij Heer was over alle dingen en all©
mensen. Gelijk velen in de antieke wereld waren
Christenen diepgaand bezig met de doodsvraag.
Zii gaven ook een voor die tijd duidelijk antwoord:
„De Heer is waarlijk opgestaan".
Daar is nogal wat gehoor aan gegeven. Het klinkt
vreemd, maar deze boodschap schijnt werkelijk
honderdduizenden mensen te hebben bereikt. Al
lerlei mensen droegen dit verhaal verder. De enke
ling was niet meer een onbelangrijk stofje in het
grote Romeinse wereldrijk, maar hij werd waarde
vol. Zelfs werd een manier van leven bedacht waar
ieder mens eerbied en aandacht waard was. Dat
was eigenlijk tamelijk nieuw. De groep die dit sa
men wilde realiseren noemde zich Kerk. Het is
nu, bijna tweeduizend jaar verder een heel gek
woord geworden. Het woord bestaat nog steed3.
Daarmee verbonden zijn ook nog steeds een aan
tal groepen mensen, die het verhaal van Jezus Mes
sias willen levend houden. Het gaat bijna geheel
zonder subsidie, dit stukje Galapagos in het cul
turele leven van onze dagen. Eens legden de leden
van deze club hun kalender op de dagen van Euro
pa. Het midwinterfeest noemden ze Christus-feest.
Het was en is een groot succes geworden. Onze
economie kan er niet meer buiten. Het is ook een
prettige vaste datum, passend in onze geordende
maatschappij.
i
LI ET lastige variabele Paasfeest, nu weer vroeg,
dan weer laat hindert sommige mensen nog
al. En het blijft maar. Hoelana nog? Wanneer zul
len computers een nieuwe tijdrekening bedenken
en ons die opdringen? Het werkuur in de fabriek
Is al in honderd stukjes gesneden, corresponde
rend met de maat van ons geld. Een heel stuk werk-
Paasdag op een druk terras ons plekje wat op
schuiven voor die andere mensen die ook graag
in de zon zitten? De mensen die de Paasdatum be
dachten zouden er een beetje meer moed door
krijgen. Maar dan moeten ze zelf ook eerlijk mee
doen!
Sluis
Ds. C. BALK.
Reeds In zeer oude tijden kende men aan het ei een
bijzondere kracht toe. Men beschouwde het ei als kiem
van nieuw leven en de schenker van levenskracht, een
begrijpelijke zienswijze. De primitief denkende mens
meende, dat dergelijke krachten overdraagbaar waren.
Wij behoeven hierbij slechts te denken aan andere ge
bruiken op dit gebied.
De oude germanen hulden zich in berevellen, omdat
zij meenden door in de huid van dit dier te kruipen,
om aan de moed en kracht van dit dier deelachtig te
worden. Dergelijke opvattingen vinden wij nog bij pri
mitieve volken. Zo meende men ook door het gebruik
van eieren de levenskracht over te nemen. Dus at men
eieren om krachtig en gezond te worden.
De funktie van het ei bleef hier echter niet alleen toe
beperkt. Men meende de kracht ook op andere zaken te
kunnen overdragen en zo verspreidde men onder andere
eieren over de velden om deze vruchtbaar te maken.
(Zie verder pag. 11)
