De ontevredenheid in de melkveehouderij
LANDBOUWSCHAP
Pacht- en koopprijzen
landbouwgronden
Voorlopige cijfers 68-'69
VAN HET
Toch nog vroeger dan vorig jaar
21
Boerderijen (1 ha en meer)
Koopprijzen
1966/'67
1967/'68
1968/-69
Zeekleigebieden
8.780
8.790
Pachtprijzen
Rivierkleigebieden
9.290
9.150
Zeekleigebieden
267
281
299
Weidestreken
Z.310
7.340
Rivierkleigebieden
221
236
254
Zandgronden
7.380
7.240
Weidestreken
223
238
251
Veenkoloniën
6.510
7.260
Zandgronden
191
198
227
Tuinbouwgebieden
7.460
7.740
Veenkoloniën
208
242
252
NEDERLAND
7.920
8.000
Tuinbouwgebieden
271
278
276
NEDERLAND
227
237
261
Koopprijzen
Los grasland
Zeekleigebieden
8.930
8.770
8.670
Pachtprijzen
Rivierkleigebieden
10.610
11.000
11.150
Zeekleigebieden
187
199
Weidestreken
7.380
7.770
7.850
Rivierkleigebieden
156
161
Zandgronden
8.780
9.190
9.010
Weidestreken
153
161
Veenkoloniën
7.270
7.910
8.210
Zandgronden
126
135
Tuinbouwgebieden
11.340
12.540
10.060
Veenkoloniën
134
142
NEDERLAND
8.530
8.760
8.680
Tuinbouwgebieden
172
184
NEDERLAND
151
159
Los bouwland
Pachtprijzen
Koopprijzen
Zeekleigebieden
214
233
242
Zeekleigebieden
7.230
7.490
Rivierkleigebieden
156
167
171
Rivierkleigebieden
7.530
6.830
Weidestreken
165
186
190
Weidestreken
6.580
6.750
Zandgronden
108
118
122
Zandgronden
6.650
6.790
Veenkoloniën
145
155
175
Veenkoloniën
5.680
6.620
Tuinbouwgebieden
189
207
246
Tuinbouwgebieden
7.450
7.560
NEDERLAND
169
186
187
NEDERLAND
6.780
6.860
8.509
9.610
8.120
7.500
8.430
7.410
8.140
200
167
168
134
162
201
160
7.580
7.480
7.040
7.100
7.340
7.950
7.180
Volgens de voorlopige cijfers van het C.B.S. sta
tistisch bulletin zijn de pacht- en koopprijzen in
gulden/ha van landbouwgronden voor 't jaar 1968
1969 als volgt:
|JE hoge verwachtingen die men in de veehouderij
had van de EEG zijn slechts voor een deel uit
gekomen. Hier ligt de oorzaak van de ontevreden
heid, die onze veehouders in deze tijd beheerst. Van
alle afdelingen van het Landbouwschap is men in de
hoofdafdeling Veehouderij logischerwijs het nauwst
betrokken bij de problematiek. Deze verbondenheid
maakt het moeilijk met functionarissen als de secre
taris van de hoofdafdeling, ir. D. C. de Ridder en de
adjunct-secretaris de heer P. Westra, ing. afspraken
te maken. De agenda's van beide heren vertonen zeer
weinig onbeschreven regels: het ene probleem is nau
welijks opgelost of het volgende dient zich aan.
De kwestie waarvoor de hoofdafdeling Veehouderij
samen met de veehouders staat, zijn dan ook verre
van eenvoudig. Ir. De Ridder, en de heer Westra ru
briceren het probleem in drie karakteristieken name
lijk klagen - dragen en vragen.
KLAGEN
|^OEWEL de ontevredenheid van de veehouders
eerst nu duidelijk naar buiten treedt, verkeerden
de mensen in deze sector van het agrarisch leven toch
al jaren in een dergelijke sfeer. Ze zijn diep teleur
gesteld over de resultaten van de EEG. De export
naar de lidstaten van de EEG steeg weliswaar naar
waarde en naar hoeveelheid daar staat tegenover
dat het laatste anderhalf tot twee jaar de prijsont
wikkeling van de melk is vastgelopen. De oorzaak
daarvan ligt in de stroeve overgang van een nationaal
naar een Europees beleid. Er is een zekere leemte
ontstaan. De minister van Landbouw voert geen bin
nenlands beleid meer waar een visie achterzit Hij
probeert daarentegen zijn visie in te brengen in een
toekomstig Europees beleid. Deze pogingen zijn in
Brussel door een tekort aan eenheidsdrang bij EEG-
partners niet voldoende gehonoreerd. Daardoor is er
een zekere spanning opgetreden en daarvan zijn dan
de producenten (de veehouders) de dupe.
7 AL ook, en dan vanzelf ook in onze goede
WALCHERSE landouwen, met het bereiken
van de lente d.d. 21 maart ook werkelijk de lente
doorbreken? Nu we dit schrijven kijken we over
ons bedrijf, beschenen door een heerlijk voorjaars
zonnetje. Lichamelijk en geestelijk voel je het als
een weldaad. Je kunt weer eens naar buiten, zon
der dikke jas en bij 't werk kun je som.: al in
't overhemd. Wel ligt alle land nog kaal. Maar
dit zal bij 't verschijnen van ons landbouwblad
wel al anders zijn. We zagen zaterdag weer al
enkele trekkers. De voorlopers van 't grote leger
dat klaar staat om de „slag om de oogst" te be
ginnen.
Ook de tuinders zullen waarschijnlijk deze week
reeds veel kunnen bezaaien en planten. Ook de
eerste vroege aardappelen zijn de grond in. We
hebben nog eens nagezien hoe het vorig jaar was
VOORBEELD I
pER 1 april 1968 moesten we in Nederland de
laatste steun, die op de industriemelk van toe
passing was gebracht, afschaffen. Dit gebeurde op
grond van EEG-verordeningen. Steun, die de boer
van de overheid kreeg hield plotseling op. Daar wer
den geen hogere prijzen tegenover gesteld, omdat er
in Brussel geen tijdige besluiten werden genomen.
Door deze besluiteloosheid moet de boer een stukje
van zijn inkomen missen.
VOORBEELD II
0P 1 januari 1969 werd de BTW ingevoerd. De
minister achtte het niet verantwooord de
boterprijs ook te laten stijgen. Hij dacht daarbij aan
de consumptie van boter per hoofd in Nederland.
Daarop paste hij een correctie op de prijs naar bene
den toe (negatief-correctief). Na de invoering van de
BTW werd zodoende de consumentenprijs niet ver
anderd. De veehouders hoopten, dat deze maatregel
maar tijdelijk (tot 1 april 1969) van kracht zou zijn.
Op 1 april zouden immers nieuwe prijzen worden
vastgesteld. Maar deze hoon bleek ijdel. De maatregel
geldt nu in het voorjaar 1970 nog en hij blijft de in
komens van de melkproducenten, de veehouders, ver
zwakken.
VOORBEELD III
<£AMEN met de consumptiemelkprijs moest op 1
april 1969 de verrekenprijs worden afgeschaft.
De verrekenprijs heeft tot doel gelden uit de con-
sumptiemelksector over te brengen naar de industrie-
melksector, of omgekeerd. Deze verrekenprijs lag
altijd boven de richtprijs van de melk. Op dat mo
ment (1 april 1969) had er eigenlijk een EEG-regeling
voor consumptiemelk moeten zijn. Daarvan zouden
de uitgangspunten natuurlijk al besproken moeten
zijn. Uitgangspunten als bijvoorbeeld een meerprijs
voor consumptiemelk. Het nationale beleid kwam
onder strenge prijsvoorschriften te vallen De op
brengst van de industriemelk zou bovendien als
grondstofprijs dienen. Toen vorig jaar* de opbrengst
van de industriemelk tegenviel werd daardoor ook de
opbrengst van de consumptiemelk naar beneden ge
trokken.
en wist u dat het toen op 21 maart 4 graden vroor?
Trouwens 't was toen een hele week onder nor
maal. Hadden we 't niet gecontroleerd dan had
den we er ook niet meer aan gedacht. We zijn
hoewel Iaat een week vroeger dan 1968. Wel jam
mer en dit is een kardinaal verschil tussen de
landbouw en ons, dat het risicospreidend vermo
gen van de voorjaarsoogst zo klein wordt. Wij
moeten tenslotte minimaal 2 oogsten hebben en
liefst met wat spreiding.
De afgelopen week hebben we voor 't eerst
vrije verkiezingen gehad. Alle geklaag ten spijt
heeft onze regering niet te mopperen. Wel is ons
het percentage thuisblijvers lelijk tegengevallen
De velen die niet kwamen hebben o.i. ook alle
recht van oppositie verloren. Oude volken gingen
aan hun welvaart ten onder.
QEZE voorbeelden tonen aan, dat niet alles loopt
zoals men het zich gedacht had. Dat is het
ergste niet. Maar meestal gaat het ten koste van de
boer. Hier vindt de onrust z'n voedsel. Deze onrust
nam zeer langzaam en uiterst geleidelijk toe. De oor
zaken slopen geruisloos binnen want tussentijds bleek
er telkens net niet voldoende reden om groot alarm
te slaan. Als er zich dan een vrij sterke stijging van
de kosten voordoet, begint de onrust dadr, waar men
hem oppervlakkig gezien niet verwacht. Dat is
bij jonge ondernemers, die zware financiële verplich
tingen hebben; bij dynamische ondernemers die hun
omzet proberen te vergroten door oppervlakte-uitbrei
ding en modernisering van gebouwen. Vervolgens bij
ondernemers die van pachter eigenaar van het bedrijf
willen (of moeten) worden.
Het betreft hier in het algemeen goede, veelbelo
vende ondernemers op moderne bedrijven.
yOOR de specifieke melkveehouderij is het dan
ook niet verwonderlijk, dat de meeste pijn ge
voeld wordt in Friesland en de overige weidestreken
met vrij grote bedrijven, waar het aantal melkkoeien
per bedrijf het hoogst is. Het nationaal gemiddelde
bedraagt 14 melkkoeien per bedrijf, voor Zeeland is
dat 7, voor Friesland daarentegen 23. Vanzelfsprekend
heeft men op de grote akkerbouwbedrijven ook met
de hiervoor genoemde problemen te maken.
Onder de voortdurende druk van alle zorgen zijn
veel veehouders in een gelaten stemming geraakt. De
passiviteit van vele boeren is tevens een van de be
langrijkste oorzaken van de lage prijs van de land-
bouwprodukten. Het is de stilzwijgende bereidheid
van veel boeren om te produceren tegen een lage
vergoeding van het bedrijfskapitaal en de aangewende
arbeid. Dat maakt de lage prijs mogelijk.
De groep, die het daarentegen niet meer neemt, be
staat niet uit beroepskankeraars, maar uit mensen
voor wie het absoluut onmogelijk is tegen lage ver
goedingen te werken. De ondernemers, die geld moet
aantrekken voor zijn grond, gebouwen en werktuigen,
kan zich geen lage prijs veroorloven voor zijn pro-
duktie. Doet hij dat wel, dan is zijn ondernemerschap
ten dode opgeschreven. Wie een moderne landbouw
wil (en dat willen Brussel en Den Haag toch) met
„loon naar werken" gelijk aan de beloning in andere
beroepen-kategorieën, zal een prijs- en structuurbeleid
moeten voeren, dat daarbij past.
Gelukkig is het nog niet overal zo, want als we
zien wat onze organisatie doet voor steun aan de
bedreigde fruitsector dan is dit een fris geluid.
Het stemt ons tevreden te weten dat onze ZLM
vooraan staat en stond in diverse bemiddelings
pogingen om haar fruitsector te behoeden voor
een algehele afbraak. Ook kunnen we niet genoeg
wijzen op de noodzaak uw organisatie te steunen.
En dat niet alleen geldelijk Natuurlijk moet de
leiding de initiatieven ontwikkelen, maar als deze
zich gesteund weet door de „zwijgende" achter
ban dan is dit voor hen een grote morele steun!
De lonen worden hoog en zo wij geen vaste
grond in de prijzen krijgen, en daar ziet 't niet
erg naar uit, dan wordt een medewerker voor een
bedrijf wel een erg zware belasting. Niet dat we
het niet billijk vinden dat de lonen in ie agrari
sche sector opgetrokken worden tot die in de in
dustrie of dienstensector betaald worden. Integen
deel. Maar in mijn garage bijv. betaal ik loon en
bazengeld van 12 per uur en dat ligt effen an
ders als in onze risicodragende sector.
We wensen u allen heel goede Paasdagen toe
(en raden u aan, als 't even kan, zorgeloos eens
naar bos, veld of zee tet rekken).
TU1NBOUWKLANKEN
