Wijziging
onteigeningsprocedure
Ontwerp van wet
ingediend
B'
17
JIJ de Tweede Kamer is door de minister van
justitie als eerste ondertekenaar ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van de onteigenings
procedure. Blijkens de memorie van toelichting,
ondertekend door o.a. de minister van landbouw
en visserij, beoogt het wetsontwerp een versnelling
van de onteigeningsprocedure, in zowel het admini
stratieve, als het gerechtelijke stadium. Het opent
met name de mogelijkheid om de eigendomsover
gang eerder in de procedure te doen plaats hebben,
dan n» het geval is. Het tijdstip dat beslissend is
voor de schadeberekening komt daardoor vroeger te
liggen. De kans, dat de onteigende partij profiteert
van prijsstijgingen die gedurende de schadebegro-
tingsprocedure optreden, wordt aldus vermeden.
Anderzijds houdt het wetsontwerp onverminderd
vast aan het beginsel, dat de werkelijke waarde
wordt vergoed, d.w.z. de waarde ten tijde van de
ontneming van de eigendom.
VOORNAAMSTE WIJZIGING
IN DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE
70ALS de situatie nu is moet een uitgewerkt,
door de raad voorlopig goedgekeurd onteige
ningsplan voor iedereen ter inzage worden gelegd,
Belanghebbenden kunnen dan bezwaren indienen
bij het gemeentebestuur. Vrijwel altijd gaat het hier
om onteigening ten behoeve van dè" uitvoering van
een bestemmingsplan. Het ontwerp stelt voor, dat in
bepaalde gevallen t.b.v. deze uitvoering tot onteige
ning kan worden overgegaan, zonder dat eerst een
onteigeningsplan ter visie moet worden gelegd.
Vereist is dan wel, dat het bestemmingsplan dui
delijk aangeeft, welke onderdelen van het plan
voor onmiddellijke realisering in aanmerking
komen. Daartoe wordt een wijziging voorgesteld in
de Wet op de Ruimtelijke ordening. Wijst een be
stemmingsplan op grond daarvan de onderdelen
aan die in de naaste toekomst verwerkelijkt moeten
worden, dan is het niet nodig die vraag bij de ad
ministratieve onteigeningsprocedure nog eens te
bezien. Voor deze aanwijzing komt alleen in aan
merking grond, waarvan het gebruik afwijkt van
de bestemming welke het plan daaraan geeft. Ook
deze mogelijkheid waarvan de gemeente overi
gens geen gebruik hoeft te maken zal een be
hoorlijke tijdwinst kunnen opleveren, zonder dat
aan de belangen van betrokkenen te kort wordt
gedaan.'Met die belangen wordt al terdege reke
ning gehouden bij het vaststellen van het bestem
mingsplan.
VOORNAAMSTE WIJZIGING
GERECHTELIJKE PROCEDURE
DE voornaamste wijziging in de gerechtelijke
procedure heeft ten doel de mogelijkheid te
openen dat al in een vroeg stadium, voordat de
rechtbank over de verschuldigde schadeloosstelling
uitspraak heeft gedaan, de eigendom van het ter
onteigening aangewezen goed overgaat op de ont
eigenende overheid. De overheid kan volgens het
ontwerp bij de dagvaarding een vervroegde uit
De lente is begonnen en er is volop werk aan de winkel. Het weer werkte tot nu toe echter nog nfot
erg mee om e.e.a. vlot te doen verlopen. Bij de rationele aardappelteelt is een doelmatige en ge
richte grondbewerking, om 'n goed verkruimelde en kluitenvrije bovenlaag te verkrijgen van bijzonder
groot belang. Na deze grondbewerking dient onmiddellijk aansluitend met poten te worden begonnen.
Daarbij staan de meerrijige pootmachines in de belangstelling. De foto geeft een Fendttrekker met
werktuigendrager weer met een éénmansbediende volautomatische 4-rijige aardappelpootmachine.
Regelmatige pootafstand en pootdiepte worden automatisch geregeld.
spraak over de onteigening vorderen. Zodra dat
vervroegde onteigeningsvonnis gewezen is, kan de
onteigenende partij het goed doen overschrijven in
de openbare registers en aldus de eigendom van
het te onteigenen goed krijgen. Voorwaarde is hier
bij wel, dat de overheid aan de burger een belang
rijk voorschot op de achteraf definitief toe te ken
nen schadevergoeding heeft uitbetaald. Dat voor
schot wordt door de rechtbank vastgesteld. Zijn
partijen het eens over de hoogte van het voorschot,
dan conformeert de rechter zich daaraan. Zijn ze
het niet eens, dan bepaalt de rechter het voorschot
op 90 van het bedrag, dat de onteigenaar als
schadeloosstelling aanbiedt. Ingeval het aanbod
kennelijk onvoldoende is, kan de wederpartij ver
hoging van het voorschot aan de rechter vragen.
In het ontwerp is ook de mogelijkheid geopend, dat
het deskundigenonderzoek reeds plaats vindt, voor
dat er tot onteigening gedagvaard is. Daarmee kan
tijd gewonnen worden, omdat de deskundigen vlug
ger aan de slag kunnen gaan. Wel moet bekend
zijn op welke percelen e.e.a. betrekking zal heb
ben. Het vervroegd deskundigenonderzoek moet
aan de rechtbank bij verzoekschrift worden ge
vraagd.
VOORDELEN
DE nieuwe regeling omtrent de vervroegde uit
spraak over de onteigening kan een aanmer
kelijke verbetering zijn, vergeleken mét de be
staande mogelijkheid van voorlopige inbezit
neming. Deze wordt immers ten uitvoer gelegd zon
der enig voorschot op de schadeloosstelling. De
voornaamste voordelen van de nieuwe regeling zijn:
de betrokkene krijgt aanstonds een geldbedrag
in handen. Volgens de nu geldende regeling kan
hij nog lang op zijn geld moeten wachten en
bedraagt de wettelijke interest (op dit moment)
slechts 5
de overheid krijgt nu eerder de eigendom en
kan met het oog op uit te voeren bebouwing
hypothecair crediet op de voor onteigening aan
gewezen grond krijgen;
het moment waarop de waarde van het ter ont
eigening aangewezen goed wordt getaxeerd,
wordt naar voren verlegd; de duur van de ge
rechtelijke onteigeningsprocedure oefent geen
invloed meer uit op de door de overheid te be
talen prijs.
De versnelde procedure is facultatief. De ont
eigenende partij kan ook de gewone procedure ver
kiezen, waarbij de eigendom pas overgaat na het
eindvonnis in de gerechtelijke procedure, dat dan
zowel de uitspraak over de onteigening als over de
schadeloosstelling inhoudt.
PACHTERSBELANGEN BETER BEHARTIGD
DE huidige regeling bij de onteigeningsproce
dure met betrekking tot derde belanghebben
den (huurders, pachters) is weinig bevredigend.
De nu geldende wet verplicht niet hen te dagvaar
den, hoewel hun belangen veelal minstens zo groot
zijn als die van de eigenaar zelf. Het ontwerp stelt
voor een artikel in te voegen, dat de onteigenende
partij verplicht om aan haar bekende derde belang
hebbenden de dagvaarding te betekenen. Zij zijn
aldus gewaarschuwd en hebben de gelegenheid hun
belangen tijdig te (doen) behartigen.
Een aanbod wordt nu uitsluitend aan een ge
daagde (eigenaar) gedaan, hetgeen tot gevolg heeft
dat een huurder of pachter, soms tegen zijn wil,
gebonden kan worden aan dat gedeelte van het
aanbod dat voor hem is bestemd. Nu wordt voorge
schreven dat de onteigenende partij op straffe van
veroordeling in de kosten van het onteigenings
proces aan ieder der aan haar bekend zijnde be
langhebbenden een aanbod als schadeloosstelling
moet doen. Pachter en eigenaar kunnen zich in de
onteigeningsprocedure onafhankelijk opstellen.
