Wat mankeert
aan het witlof
'Eerlijk gezegd zaai ik Polykuhn omdat ik
er meer geld aan verdien!'
7
A. J. VAN OYEN,
Consulentschap voor de Tuinbouw,
's-Hertogenbosch
Het witlofseizoen Is momenteel op zijn hoogte
punt. De resultaten die men tot nu toe behaald
heeft zijn erg wisselvallig. De oorzaak hiervan zit
niet in de prijsvorming, doch veel meer in de kwa
liteit. De prijs is in het algemeen vrij redelijk tot
lelfs goed geweest. Met de kwaliteit is het dit sei-
loen heel anders gesteld. Diegene die regelmatig
de veiling bezocht heeft, weet dat de kwaliteit tot
heden matig tot slecht is geweest. Naast eigen na
latigheden hebben ongetwijfeld de klimatologische
omstandigheden een aandeel gehad op de kwaliteit
van het witlof.
FORCEREN ZONDER DEKAARDE
Er blijkt momenteel in de praktijk over de me
thode forceren zonder dekaarde enig misverstand
Se bestaan. Men heeft waarschijnlijk ergens gelezen
gehoord dat forceren zonder dekaarde mogelijk
is en zich verder niet afgevraagd aan welke voor
waarden moet worden voldaan. Men is op enkele
bedrijven gaan forceren volgens deze nieuwe me
thode en is tot de ontdekking gekomen dat 't witlof
van zeer slechte kwaliteit is.
Het afdekken van de wortels met dekaarde heeft
echt wel invloed op de kwaliteit van het lof. For
ceren zonder dekaarde is met de huidige rassen on
mogelijk. De raseigenschappen zijn dusdanig dat
de krop-ontwikkeling beslist onder druk moet
plaats vinden. Forceert men toch zonder dekaarde
dan blijkt dat maar 10 van de kroppen vast en
goed gesloten lof is. De overige 90 groeit erg los
@n is bovendien licht van soortelijk gewicht. Het
foordeel dat dan wordt behaald door lof te oogsten
met minder aanklevende gronddeeltjes, valt ge
heel weg tegen de veel slechtere kwaliteit en lagere
kg-opbrengst.
Toch is in deze richting grote vooruitgang te ver
wachten. Door het I.V.T. te Wageningen zijn n.l.
selekties gewonnen welke zich speciaal lenen voor
de trek zonder dekaarde. Op enkele bedrijven in
het land wordt momenteel deze methode met suc
ces beproefd. De voordelen hiervan zijn betere
kwaliteit lof en 50 arbeidsbesparing op de
öogstwerkzaamheden. Voorwaarden zijn echter dat
gekuild wordt in een kas of schuur, waarin dan
onder zwarte plastic tunnels wordt getrokken.
OP TIJD OOGSTEN
In tegenstelling tot b.v. prei heeft witlof maar
een zeer korte oogstperiode. Vooral als we wat
eisen aan de kwaliteit stellen is de oogsttijd be
perkt tot maximaal een week. Oogsten we te laat
dan wordt het lof te lang en overrijp waardoor het
gaat rotten. Bovendien groeit het als het ware open
zodat van de kwaliteit niets meer te maken is. Te
vroeg oogsten betekent onvolgroeide kroppen, het
geen lage kg-opbrengsten en een slechte maat-
sortering tot gevolg heeft.
De wijze van oogsten heeft eveneens invloed op
de kwaliteit. Een goede methode is de wortels met
krop op banen te leggen en pas nadat ze wat op
gedroogd zijn af te breken. Rechtstreeks afbreken
geeft vuile kroppen, hetgeen bij het schonen extra
afval betekent en zelfs moeilijk helemaal te ver
wijderen is.
Bij het schonen pakt men de krop met de ene
hand bij de punt vast en met de andere hand ver
wijdert men alle vuile en losse blaadjes. Blijf met
de volle hand tijdens het schonen van de krop af.
Ook is een slechte gewoonte het lof na het schonen
de nog eventueel aanklevende gronddeeltjes aan
onze „mouw" af te vegen.
Het witlof wordt dan als het ware geschuurd,
waardoor roodverkleuring kan optreden.
SORTERING
Grote variaties in kropafmetingen zijn" momen
teel in de aangevoerde partijen waar te nemen.
Uniforme partijen witlof zijn uitzonderingen. De
huidige kwaliteits- en sorteringsvoorschriften wer
ken dit zelfs min of meer in de hand. Kwaliteit I
mag b.v. kroppen bevatten van 10-16 cm lang. Elke
lengte heeft zijn eigen diameter. Verschillende
lengten en dikten in een kist gaat natuurlijk ten
koste van de uniformiteit. Terwille van de unifor
miteit verdient het aanbeveling enkele sorteringen
meer te maken.
Kwaliteits- en sorteringsvoorschriften moeten
gezien worden als minimum eisen, ons streven
moet echter gericht zijn op maximale kwaliteit. De
handel zal ons hiervoor gaarne belonen.
SMET
Voor elke witlof trekker is het optreden van smet
een bekend beeld. Het lof is „aangeslagen" ofwel
natrot, hetgeen een lichte bruine verkleuring ver
oorzaakt. Diverse oorzaken kunnen hiervoor de
aanleiding zijn. De grootste boosdoener is Sclero
tica. Het treedt op in de kuil en veroorzaakt pleks-
gewijs rotting in de kuil. Bij het oogsten en vei-
lingklaarmaken tracht men wel de kroppen van de
rotte bladeren te ontdoen, doch de ziekte loopt als
het ware door. Een halve dag na het schonen ver
toont het lof wederom aanslag, hetgeen erger wordt
naarmate de tijd tussen schonen en verkoop langer
duurt. De bestrijding van Sclerotinia zal daarom
steeds uw aandacht blijven vragen.
Het wassen van het lof kan eveneens het smet in
sterke mate bevorderen; ofschoon dit beslist niet
nodig is. Gewassen witlof stelt namelijk de eis dat
het direkt na het wassen wordt gedroogd. Verpak
ken meteen na het wassen, zonder te drogen, geeft
altijd narigheid. Het witlof gaat dan als het ware
broeien waardoor het nat enige tijd smet vertoont.
Een goede witlofwas- en droogmachine kan hier
de uitkomst bieden doch is alleen rendabel voor
de grotere trekkers.
zware wortels door elkaar gekuild, dan krijgt men
bij het oogsten deels lof dat overrijp is en begint t«
rotten en deels lof dat nog niet rijp is, dus onvol
doende kg-opbrengst. Voor het opzetten van de
wortels sorteren in drie verschillende gewichts
klassen is hiervoor de oplossing.
BLAUW
Een verschijnsel dat vrij regelmatig voorkomt is
het zogenaamde „blauwe lof". De kroppen vertonen
in de nerven een blauw-zwarte schijn, als gevolg
van het afsterven van de inhoud der cellen in de
nerven van de bladeren. Het witlof loopt hierdoor
snel in kwaliteit terug en is bij ernstige aantasting
onverkoopbaar.
Een goede remedie hiertegen is echter niet be
kend. Wel schijnen kalktoestand van de kuilgrond
en forceertemperatuur hierop enige invloed te heb
ben. De wortels opzetten in een kuil met een lage
p-HKCL geeft in deze praktisch altijd moeilijk
heden. Kuilen op een grond met een goede p-HKCL
verdient daarom aanbeveling. Enkele kilogrammen
kalk strooien in de kuil voor het opzetten van de
wortels is eveneens raadzaam.
Hoge kuiltemperaturen, ontstaan door eigen
warmtetoevoer of door abnormale hoge buiten
temperaturen, zijn eveneens bevorderlijk voor het
optreden van „blauw lof". Hoe hoog de kuiltempe-
ratuur moet zijn is moeilijk aan te geven. De ver
schillende gronden en rassen vragen min of meer
een aangepaste, temperatuur. Een goede graad
meter zijn vaak de eerste kuilen. In het algemeen
kan worden gesteld dat forceren bij een tempera
tuur van 20° C veilig is. Naarmate men hier boven
gaat neemt het gevaar voor blauw-worden toe.
VERPAKKING
De laatste hand is als het ware de verpakking.
Al onze zorg over de kwaliteit heeft weinig zin in
dien hieraan niet de grootste aandacht wordt be
steed. Het fust is vaak een gegeven. Het wordt be
paald door de veiling waarvan men lid is. Unifor
miteit is dan ook in zijn geheel niet aanwezig, het
geen toch echt wel wenselijk zou zijn. Denk b.v.
eens aan de presentatie van het produkt zowel in
binnen- als buitenland. Aanschaffing van gelijk
soortige of misschien wel eenmalig fust verdient
zeker overweging. Afhankelijk van de afmetingen
van het fust wordt het lof verpakt. Bij het huidige
fust komen de lagen in twee rijen in een strakke
lijn naast elkaar, met de punt naar elkaar toe. In 't
midden komt een rij ter afdekking overheen. Hoe
strakker het lof ligt des te mooier is het.
HET „BLAUWTJE"
Indien witlof geurende enkele uren aan het nor
male daglicht wordt blootgesteld treedt gemakke
lijk groenverkleuring op. Direkt na het oogsten
moet het lof binnen worden gebracht en afgedekt
Een andere remedie is het lof zo blank mogelijk
te trekken, waardoor wassen overbodig is. Als der
de vaak onderschatte kwaliteitsbederver is het op
zetten van ongesorteerde wortels. Lichte wortels
groeien sneller als een zware. Worden lichte en
worden met zwarte plastic. Bij de verpakKing moet
het fust voorzien worden van blauw papier. Het
moet zodanig worden aangebracht dat het lof ge
heel in het papier opgesloten zit. Een extra velle
tje papier is echt niet weggegooid!
