De rundvee
houderij
administratie
geeft
waardevolle
cijfers
r\OOR een 90-tal rundveehouders in Noord-
Brabant.is in het boekjaar mei 1968 tot april
1969 van de rundveehouderij op hun bedrijf een
bedrijfseconomische administratie bijgehouden
(deelboekhouding). Tot de deelnemers behoorden
o.a. leden van rundveehouderijkernen en deelne
mers aan een cursus of studiegroep. Tevens een
aantal bedrijven die, door premieverlening uit het
Ontwikkelingsfonds, de verplichting op zich heb
ben genomen tot het bijhouden van een boekhou
ding. Daarnaast nog enkele belangstellende land
bouwers.
N°° groter wordt het verschil als we gaan ver
gelijken 10 bedrijven met veel melkkoeien per
ha in vergelijking met 10 bedrijven met minder melk
koeien per ha. Dan blijkt het effect van de dichte vee
bezetting uit vorige tabel hoofdzakelijk te worden
veroorzaakt door de melkkoeien.
10
Uit de gegevens van de rundveehouderijadministratie zijn
een aantal zeer waardevolle bedrijfsgegevens naar voren ge
komen, waar elke bedrijfshouder bij zijn bedrijfsvoering reke
ning mee kan houden. Globaal blijkt daaruit dat
A. A. JANS,
Consulentschap
Rundveehouder!
en Akkerbouw,
Tilburg.
het saldo opbrengst mm kosten per ha toeneemt naarmate
er een dichtere veebezetting per ha is;
dit saldo nog sterker toeneemt naarmate deze dichtere
veebezetting bestaat uit melkkoeien;
een hogere melkproduktie per koe ondanks de hogere voer
kosten per koe het saldo per ha doet stijgen;
het afgezien van arbeidsbezetting, verkaveling, gebouwen
situatie e.d. beter is om melkkoeien te houden dan veel
jongvee;
deze vorm van bedrijfsadministratie een belangrijk hulp
middel is bij de bedrijfsvoering.
Niet meer jongvee aanhouden dan voor eigen aanfok nodig is.
Globaal kunnen we stellen dat de resultaten over
dit boekjaar niet ongunstig zijn, hoewel er uiteraard
grote verschillen voorkomen per bedrijf. Bij een
vergelijking van een aantal bedrijven moeten we
voorop stellen dat aan het beoordelen van enkele
kengetallen grote bezwaren kleven omdat deze cij
fers meestal in verband staan met andere factoren,
overigens zijn er niet.twee dezelfde bedrijven. De
omstandigheden zijn per bedrijf zeer verschillend.
Bij de beoordeling van de resultaten zal men
daarom de onderlinge verhoudingen goed in de
gaten moeten houden.
DE INVLOED VAN HET AANTAL MELKKOEIEN
PER BEDRIJF
Belangrijk is een zodanig aantal koeien per bedrijf
dat aan deze produktietak de nodige aandacht kan
worden besteed, omdat deze rundveehouderij een
behoorlijk aandeel levert in het arbeidsinkomen. Ver
der is natuurlijk een behoorlijk aantal melkkoeien
nodig om de kosten te verantwoorden voor enkele
moderne technische voorzieningen zoals ligboxenstal,
doorloopmelkstal, uitmestinstallatie, melkleiding,
diepkoeling e.d. Naast het aantal melkkoeien per be
drijf of per arbeidskracht is de veebezetting per ha
belangrijk.
Daar de grond schaars is en duur en de oppervlakte
per bedrijf meestal beperkt, is het belangrijk om te
streven naar hoge opbrengsten per ha. Dikwijls heeft
de grond ook nog andere alternatieve gebruiksmoge
lijkheden. Daar een aantal kosten voor het grondge
bruik vast zijn (rente, grondlasten e.d.) is een inten
sief gebruik wenselijk.
Gaan we uit deze 90 bedrijven nu eens bedrijven
vergelijken met een dichte veebezetting, met 10 be
drijven die een lichte veebezetting per ha hebben dan
zien we voor een aantal kengetallen de volgende ge
middelden verschijnen:
dichte
lichte
veebezetting
veebezetting
Aantal stuks grootvee
1,84
eenheden per ha grl.
3,28
Aantal melkkoeien per ha
2,25
1,26
Percentage gemaaid van het
88
96
grasland
Hoeveelheid kg zuivere
stikstof per ha/grl.
268 kg
233 kg
Omzet en aanwas per koe
545
629
Totale veekosten per koe
667
459
Opbrengsten minus kosten
1729
per ha (1)
2924
Uit deze vergelijking blijkt dat een intensief grond
gebruik kan leiden tot een hoger saldo per ha. Bij
bovenstaande 10 bedrijven was het gemiddelde saldo
bijna 1200 per ha hoger bij een intensief grondge
bruik, wat bij een bedrijfsgrootte van 18 ha grasland
een verschil per bedrijf geeft van ruim ƒ21.000 voor
dit kengetal.
Uiteraard moeten we om het arbeidsinkomen per
ha te kennen behalve bovengenoemde kosten nog
meerdere kosten aftrekken zoals werktuigen-, gebou
wen-, contributie-, K.I.-kosten, e.d. Maar deze kosten
gelden voor beide groepen van bedrijven.
EEN HOGE MELKOPBRENGST
De hoge melkopbrengst per ha wordt hier veroor
zaakt door het aantal melkkoeien per ha en de pro-
duktie per koe. Wel blijkt hieruit dat een hoge melk
opbrengst per ha gepaard gaat met een hoog saldo
per ha. Bij deze bedrijven een verschil van ongeveer
29.000 per bedrijf van 18 ha. Bij de lage melkhoe-
veelheid per ha worden de kosten voor de grond per
kg melk wel erg hoog.
Uit voorgaande tabel kunnen we concluderen dat
de rentabiliteit van het totale graslandbedrijf voor een
Uit een produktieve veestapel kan een hoog inkomen worden verkregen.
VERGELIJKING MELKVEEBEZETTING
Aantal kg melk per ha 10764 4696
Melkkoeien per ha 2.19 1.28
Jongvee per 10 koeien 6.8 2.6
Kg melk per koe 4934 kg 3676 kg
Opbrengsten min kosten
per ha (1) ƒ3181 ƒ1563
belangrijk gedeelte wordt bepaald door de veebezet
ting per ha en de produktie van de melkkoeien.
Wat de produktiviteit van de rundveestapel betreft
zijn volgens de gegevens uit deze administratie de
koeien met een flinke melkproduktie bedrijfsecono-
misch ook beter, waarbij we uitgaan van de hoeveel-*
heid geproduceerde melk per dier.
Hierbij wordt de totale hoeveelheid geleverde kg
melk aan de zuivelfabriek plus de thuis verbruikte
kg melk gedeeld door het gemiddelde aantal aanwezi*
ge melkkoeien dus ook de droogstaande. Het aantal
kg melk per dier is daarom een ander getal dan de
gegevens van de melkcontrolevereniging.
(Zie verder pag. 14.)
