Eindpunt van de mechanisatie bereikt? De mechanisering van de Nederlandse landbouw is zeer snel verlopen. Het enorme machinepark is in een jaar of twintig opgebouwd. Nu is men echter gekomen op een punt dat het wat minder snel gaat. De verkoop van trekkers en verschil lende machines loopt terug en dan gaat men zich afvragen of het eindpunt van de mechanisering bereikt is. Dit is aanleiding om eens na te gaan hoe ver wij nu eigenlijk zijn en wat er in de toe komst nog mogelijk is op het gebied van de me chanisering van de akkerbouw en de rundveehou derij. AKKERBOUW Graanoogst DE mechanisering van de akkerbouw is het meest spectaculair. Dit komt enerzijds door dat er zulke grote en dure machines aan te pas komen,, anderzijds ook door de enorme arbeids besparing die de mechanisering heeft opgeleverd. De graanoogst is nog maar een kwestie van enkele man-uren per hectare; bij het oogsten van aard appelen en bieten komt men met 30 man-uren per hectare al een heel eind. Wat valt daaraan nog te verbeteren? Moeten wij de maaidorsers nog grotere werkbreedte geven? Een tienvoets maaidorser is nu al een kleintje, 12 a 14 voet is niets bijzonders meer en er draaien zelfs al machines met 18 en 20 voet werkbreedte in ons land. Dat kan zo natuurlijijk niet blijven doorgaan. In de toekomst zai men zich meer moeten richten op een perfectionering van de maaidorser, waardoor de bestuurder ontlast wordt. Op die manier kan men de capaciteit namelijk óók vergroten. Hierbij wordt gedacht aan stofvrije, geluiddichte, geven tileerde cabines en aan een gedeeltelijke automa tisering van de bediening, zoals automatische maai- hoogteregeling en automatische aanpassing van de rijsnelheid aan de zwaarte van het gewas. Aardappel- en bietenoogst BIJ de aardappel- en bietenrooiers ziet ipen ook een ontwikkeling in de richting van grotere machines. De aardappelrooiers worden tweerijig en er is zelfs al een vierrijer. Bij de bietenrooiers gaat men naar drie- en zesrijers. Als men deze grote rooimachines dan ook nog voorziet van een verzamelbak en diverse snufjes zoals traploos regel bare zeef- en transportbanden, automatische diep teregeling en automatische besturing, komt men tot een soort aardappel- en bietencombines. Is het niet logisch deze machines dan ook zelf rijdend te ma ken? Want waarom zou een maaidorser in Neder land zelf rijdend moeten zijn en zouden de aard appel- en bietenrooiers door een trekker moeten worden getrokken? Vollegrondsgroenteteelt N belangrijke ontwikkeling vindt er op het ogenblik plaats bij de mechanisering in de vollegrondsgroenteteelt. Er bestond op d*t gebied een achterstand, maar nu deze gewassen in de akkerbouwsector terechtkomen, openen zich nieuwe perspectieven voor de mechanisering van het zaaien, de teelt en de oogst. Heel ver is men al bij de oogst van conservenerwten en -bonen; de erwtenzwaddorsers en de meerrijige zelfrijdende bonenplukkers zijn vergelijkbaar met de maaidor sers in de graanteelt. Ook de oogst van enkele gewassen is al sterk gemechaniseerd (spinazie, witlof); bij nog andere gewassen (wortelen, spruiten) is nog maar een be gin gemaakt met de mechanisering. Dit geldt ook voor zaaien en verzorging van deze gewassen. Op dit gebied kan in de naaste toekomst nog veel wor den bereikt. v Grondbewerking r grondbewerking is nog altijd een belangrijk werk in de akkerbouw. Er zijn in de loop der jaren verschillende nieuwe grondbewerkingswerk tuigen verschenen. Sommige hebben zich een vaste plaats veroverd (frees, spitmachine, schudeg), maar geen enkele heeft de ploeg kunnen verdrin- Landsberg opraapwagen (hooglader) met geruisloze, schok- en storingsvrije boveninvoer. 3 modellen met 20, 25 en 32 m:J inhoud van O. de Leeuw, Landbouw werktuigen N.V. te Zwolle. Stand 62. f gen. Nu is er aan de ploegen in de laatste tijd veel verbeterd, maar het is toch wel gebleken dat ook de z.g. snelploegiïsters in hun snelheid beperkt zijn. Voor een vergroting van de capaciteit zal men dus toch tot bredere ploegen moeten komen. Daarvoor zijn dan ook weer zwaardere trekkers nodig en die zullen er ook komen. Er bestaan echter ook mogelijkheden in een be perking van het aantal bewerkingen en in een beperking van de oppervlakte die wordt bewerkt. De mogelijkheden van het eerste alternatief wor den bepaald door het beschikbaar komen van goe de en goedkope onkruidbestrijdingsmiddelen. Voor het tweede alternatief beperking van de te be werken oppervlakte zijn er machines nodig die alleen de stroken waar de rijen planten komen, be werken en tegelijkertijd, in dezelfde gang, het ge was zaaien en kunstmest en bestrijdingsmiddelen toedienen. Transport DE landbouw is een bedrijf waarin het trans port van het grootste belang is. Dit transport begint echter meór en meer een knelpunt te wor den, vooral in natte najaren. De voor het vervoer benodigde tijden kan men verminderen door snel ler te rijden of door grotere vrachten mee te ne men. Beide mogelijkheden worden toegepast maar de ontwikkeling gaat toch vooral in de richting van grotere vrachten. Dat maakt het niet makke lijker. De technische problemen zijn wel op te los sen; legers beschikken immers ook over het ver mogen om zware vrachten over drassig terrein te verplaatsen. De toepassing hiervan stuit in de land bouw echter vaak af op de kosten, maar door de gebruiksmogelijkheden- uit te breiden, b.v. door 1 Een mechanische „hooitoren" met verdeel- en losap- paratuur. Voor een geheel mechani sche dan wel auto matische ruwvoer- keten zijn trans port- en voer handen mogelijk. Poiesz N.V. agra rische mechanisa tie te Oosterwolde (Fr.) brengt o.m. deze installaties in de handel. loonwerk, kan dit probleem soms wel worden op- gelost. Ook aari.de trekkerdie toch eigenlijk de basis vormt voor de mechanisatie in de akkerbouw, zal in de toekomst nog wel het nodige veranderd wor den. Er is een duidelijke tendens naar trekkers met meer motorvermogen en deze ontwikkeling zal voorlopig nog wel doorgaan. Het is echter hoog tijd dat er meer aandacht wordt besteed aan de bediening en aan het comfort van de bestuurder. De hefinrichting van de moderne trekker is een mooi voorbeeld van een algemeen toegepaste, prak tisch bruikbare vorm van automatisering. Ook de transmissie is daar aan toe; met een automatische versnellingsbak zal men het vermogen van de trek ker het best kunnen benutten en veel inspanning kunnen besparen. Omdat de werkers in de landbouw vele uren op de trekker doorbrengen worden er hogere eisen gesteld aan het comfort voor de bestuurder. In de naaste toekomst zullen de trekkers moeten worden uitgerust met geluiddempende, geventileerde en verwarmde veiligheidscabines. Verder doen zich in de akkerbouw nieuwe' pro blemen en mogelijkheden voor, b.v. grondontsmet- ting en loofbranders. Uit het voorgaande moge blijken dat de mecha nisering van de akkerbouw op een keerpunt is ge komen, maar nog lang niet is afgesloten." RUNDVEEHOUDERIJ IN de rundveehouderij is de mechanisering later op gang gekomen en ook minder spectaculair geweest dan in de akkerbouw. Toch bestaan er ook hier grote mogelijkheden doordat meer werk zaamheden op een vaste plaats meestal in en om de gebouwen worden verricht en omdat deze werkzaamheden, meer dan in de akkerbouw, dagelijks weerkeren. Daar staat echter tegenover dat ::e zich juist niet of moeilijk lenen voor samen werking en dat de beperkte omvang van de be drijven individuele mechanisering afremt. Voedering is de voedering vrijwel niet gemechaniseerd Nu was de behoefte hieraan tot nu toe nog niet zo groot, maar deze zal ongetwijfeld toenemen naarmate de omvang vn de veestapels groter wordt. De voedering leent zich overigens bijzonder goed voor een druk-op-de-knop-systeem, maar dan moet er bij de oogst en de opslag wel rekening wor den gehouden met de mechanisatie in de voede ring. Zo zal gras voor kuilvoer gehakseld moeten worden om de mechanische verwerking mogelijk te maken. Dit opent weer perspectieven voor het gebruik van de veldhakselaar bij de voeder win ning. Ook past de torensilo daarbij want hieruit kan het kuilvoer mechanisch cn in een continue stroom worden opgelost. Bij rijkuilen en sleuf silo's is dit veelomoeilijkèr te verwerkelijken. Ook hooi kan mechanisch gevoederd worden en het lijkt erop dat het hiervoor niet gehakseld be hoeft te worden. Met de mechanisering van de hooi- keten is men al heel ver. Het hooi kan van het land in de opslag worden gebracht en er weer wor den uitgehaald en voor de koeien worden gebracht zonder dat er een vork aan te pas komt. Het in brengen gaat door middel van opraapwagen, do seringsinstallatie, hooiblazer en verdeler. De me chanische hooiberg kan niet alleen automatisch gevuld maar ook automatisch leeggehaald worden en hel is dan nog maar een stapje om het hooi op een voerhand of een voerketting te doseren en zo voor de koeien te brengen. (Zie verder pag. 13) Ir. J. Cracq - Rüksiand- bouwconsulent voor land bouwwerktuigen te Wapenin gen - schreef in 't september nummer van „Landbouw voorlichting" een artikel over „Gedachten over de verdere mechanisering van de land bouw". In het slot van dit artikel dat wij overnemen komt ir. Crucq tot de con clusie dat de mechanisering van de landbouw nog niet voltooid is. Wij bevinden ons wel op een keerpunt omdat bepaalde ontwikkelingen zijn afgesloten, zoals b.v. de mo torisering nu ieder bedrijf over een of meer trekkers be schikt. Bij de verdere mecha nisering van het veldwerk zal het vooral gaan om een perfectionering van de ma chines, waarbij deze bepaal de regelfuncties van de be stuurder zullen overnemen. Er zal verder meer aandacht worden besteed aan het com fort en de veiligheid van de bestuurder. De mechanisering van het werk in en om de stal vertoont een achterstand. Er liggen hier nog veel mo gelijkheden, ook voor auto matisering. Rest dan nog de vraag of de landbouw dit alles kan betalen. Wil de werker in de landbouw in de toekomst een bestaan hebben dat enigszins vergelijkbaar is met dat van zijn collega in andere be drijfstakken, dan is een ver dere vervanging van «u-beid door machines nodig. Het is duidelijk dat het ontstaan van grotere eenheden hier voor onmisbaar is.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1970 | | pagina 5