Wat koppelt de hoogste eenkiemigheid aan
een zeer hoge kiemkracht?
Precies...Polykuhn precisiezaad. Bestel't alvast!
Perspectieven
voor
graszaadteelt
Teleac tv cursus „Het tuinbouwbedrijf als onderneming"
Als u wat voelt voor meer resultaat met minder
werk (wie niet?), bestel dan nu Polykuhn!
4
POIYKUHN
door J. E. Wolfert
Proefstation voor de Akker- en Weideboow
Welke mogelijkheden zitten er in de graszaadteelt voor
de Nederlandse boer? Om deze vraag te kunnen beant
woorden, zullen eerst de economische en de bedrijfs-
technische factoren, die hierbij een rol spelen, bekeken
moeten worden.
Het rendement van een teelt is een belangrijk punt bij
de overweging van de boer of hij een gewas wel of niet
zal opnemen in zijn bouwplan. Immers hiervan hangt
zijn inkomen af. Binnen het raam van de technische
mogelijkheden zal dan ook (dikwijls) worden gestreefd
naar het verkrijgen van het hoogste inkomen. De ge
wassen die het hoogste saldo opleveren zullen boven aan
de lijst komen te staan. De te verwachten saldi zijn niet
het enige dat de aantrekkelijkheid van een gewas bepaalt,
ook financieel gezien. De arbeidsbehoefte en -spreiding,
de invloed op de bodemvruchtbaarheid, teelt- en pro-f
duktieproblemen zijn ook van belang.
Daar de hakvruchten een aparte plaats in het bouwplan
innemen, zullen de saldi van de overige produkten wor
den vergeleken met die van granen. Van de granen
neemt de wintertarwe de beste plaats in, dus een ver
gelijking met dit gewas ligt voor de hand. Dit is een
gewas, dat dikwijls zal voorkomen op een bedrijf, waar
ook goed graszaad wordt geteeld.
Binnen de EEG-landen is thans de tendens waar te ne
men, dat de aanvankelijk in het vooruitzicht gestelde
hoge prijs voor wintertarwe niet geheel haalbaar is. De
prijs schommelt de laatste jaren rond de vijf en dertig
cent en er is geen aanwijzing om te veronderstellen dat
in de naaste toekomst hierin verandering ten gunste
komt. Het te verbouwen areaal houdt hiermee direct
verband. Het lijkt niet aantrekkelijk tegen de huidige
prijs om de wintertarwe een grotere plaats in het bouw
plan te geven dan hij nu heeft.
De graszaadteelt is de laatste jaren van ca. 14000 ha
teruggelopen tot ca. 9000 ha. Voor de 5000 ha die de
oppervlakte graszaad is verminderd, is grotendeels graan
en wel hoofdzakelijk wintertarwe in de plaats gekomen.
REKENSCHUIF SUIKERBIETENZAAD
In de komende weken zullen de Nederlandse bie-
tentelers naast de brochure „Suikerbietenzaad
1969" en een zaadbestelformulier een Rekenschuif
voor suikerbietenzaad ontvangen.
Gaarne stelt de Zaadcommissie van de Ned. sui
kerindustrie alle instanties die zich bezig houden
met voorlichting, publiciteit en onderwijs in de
landbouw, in de gelegenheid om meerdere exem
plaren van deze rekenschuif aan te vragen op het
Secretariaat, Postbus 1 Puttersboek, telefoon
01856—241 toestel 136.
Toezending gratis en zolang de voorraad strekt.
Nu echter de rendabiliteit van het graszaad aanzienlijk
gunstiger komt te liggen omdat thans gecontracteerd
wordt op vaste prijsbasis of minimumprijs, die bij een
goed produkt een hoge kg-prijs garandeert, lijkt het de
moeite waard weer meer aandacht aan dit gewas te
schenken bij de samenstelling van het bouwplan. (In een
volgend artikel zal op de rendabiliteit verder worden
ingegaan).
Onderzoek en ervaring in de graszaadteelt hebben het
mogelijk gemaakt om de kosten op verschillende punten
sterk te drukken. Het meest opvallend hierbij is wel de
ontwikkeling bij de oogst. Aanvankelijk was de oogst
van graszaad zeer arbeidsintensief en kostte dus veel geld.
Het gemaaide grasland werd geruiterd of in hokken ge
zet en na enkele weken gedorst. We zijn nu zo ver dat
bijna alle grassoorten gemaaidorst kunnen worden. De
tijd die hiervoor nodig is nadert die van het graan
maaidorsen. Het lijkt reëel te veronderstellen, dat de
maaidorskosten van graszaad en graan in de toekomst
elkaar niet veel meer zullen ontlopen.
Nu gebleken is dat het natte graszaad met succes op het
eigen bedrijf gedroogd kan worden, indien dit goed
wordt uitgevoerd, komen hierdoor ook de hoge droog-
kosten, die de firma in rekening brengt, ais het zaad
door hem gedroogd wordt, grotendeels te vervallen. Een
eigen voorschoning lijkt nu ook binnen de praktische
mogelijkheden te komen, waardoor deze pittige post op
de kostenrekening dan aanzienlijk lager zal komen te
liggen.
Een verdere kostenbesparing is mogelijk omdat volgens
de nieuwste regeling er uit 250 zakken gedorst materiaal
slechts één monster voor analyse behoeft te worden in
gestuurd naar het RPvZ, waarop de afrekening door de
firma wordt gebaseerd. Deze ligt wel niet in de orde van
grootte van de eerder genoemde posten.
Intensief wordt gezocht naar een onkruidbestrijdings-
methode die goedkoop en doeltreffend is. Indien meer
dere malen moet worden gespoten voor verschillende
doeleinden zou een efficiënte combinatie de kosten een
stuk omlaag kunnen brengen.
Ook op andere terreinen is veel bereikt. Vroeger zagen
we de erwten en het vlas als de enige dekvruchten die in
aanmerking kwamen voor graszaad. Nu mag gesteld wor
den dat bijna alle graszaadsoorten, behalve veldbeemd,
ook met succes onder granen kunnen worden verbouwd,
mits de teeltaanwijzingen correct worden uitgevoerd.
Ook is er verschil in voorkeur voor een graansoort af
hankelijk van de graszaadsoort die geteeld wordt De
opbrengst van het graszaad wordt in hoge mate be-
invloed door het tijdstip waarop de werkzaamheder
plaatsvinden. Vooral het tijdig uitvoeren hiervan resul
teert meestal in een hogere kg-opbrengst per ha.
Een heel aparte plaats op onze bedrijven neemt het
structuurbehoud van de bodem in. Door de steeds ver
der gaande mechanisatie, door het gebruik van grotere
en zwaardere machines, door de hieraan aangepaste be
drijfsvoering kan de structuur van de bodem sterk ach
teruitlopen. Om dit te voorkomen of hierin verbetering
te brengen kan een regelmatige graszaadteelt een belang
rijk middel zijn. Zowel de gegevens die in het buitenland
gepubliceerd zijn ten aanzien van het organisch materiaal,
dat een graszaadstoppel levert, als de praktijkervaringen
hiermee opgedaan in de laatste jaren op de bedrijven
waar graszaad werd geteeld, laten geen twijfel bestaan
over de bijzonder gunstige beïnvloeding op de structuur.
Het is voor de practici niet moeilijk om hieruit conse
quenties te trekken.
Hakvruchten zijn zeer dankbaar voor 'n gunstige struc
tuur, wat tot uiting komt in hogere opbrengsten van deze
produkten. Dit kan een bijkomend voordeel van gras
zaadteelt zijn, waardoor de bedrijfsuitkomst in gunstige
zin wordt beïnvloed. Als de graszaad stoppel op een goe
de manier wordt behandeld, geeft dit het volgend jaar
ook een besparing t.o.v. de stikstofbemesting.
Naast de teeltechnische spelen de bedrijfsorganisatori
sche overwegingen een niet te verwaarlozen rol. Hierbij k
de factor arbeid dominerend. Van een arbeidsintensief ge
was is graszaad door de ver doorgevoerde mechanisatie
van de teelt een arbeidsextensief gewas geworden. Ook
dit is één van de punten, die voor graszaad in het bouw
plan pleiten. Evenzeer doet dit de arbeidsspreiding. De
benodigde arbeid bij de graszaadteelt valt meestal niet
samen met andere activiteiten op het akkerbouwbedrijf,
zodat met graszaad een meer doelmatige benutting van
de aanwezige arbeid mogelijk kan zijn.
Omdat graszaadteelt mogelijk is met weinig of geer,
extra investeringen behoeft dit punt de ad spirant-teler al
evenmin zorgen te baren.
Globaal zijn enkele punten aangestipt, die als kapstok
voor de verschillende gedachten hierover dienst kunnen
doen. Enkele punten zullen in volgende artikelen uitge
breider worden behandeld.
RATTENBESTRIJDING
(VI)
Tot slot dient nog nader te worden inge
gaan op de vraag vrat u persoonlijk kunt doen
om rattenschade zoveel mogelijk te beperken.
Hoe hunnen de resultaten zoveel mogelijk
blijvend worden gemaakt?
De volgende maatregelen kunnen worden ge
noemd:
Verhinder de ratten binnen te dringen.
Maak alle toegangen dicht. Zelfs een vol
wassen rat heeft aan amper 3 cm breedte
genoeg. Vernauw desnoods ventilatieope
ningen. Snoei bomen en klimplanten langs
muren tot op 60 cm afstand van ramen
en dak.
Nooit rommel of stapels buiten tegen
schuurkippen- of varkenshok. Houtsta
pels van de grond plaatsen.
Ontneem de ratten binnenshuis nestel
gelegenheden en voedsel. Berg voedsel
voorraden weg, onbereikbaar voor ratten.
Voer vogelt nooit op de begane grond.
Alleen op deze wijze kunt U persoonlijk uw
bedrijf en GEZAMENLIJK Zuid-Beveland,
rutvrij HOUDEN
In de serie ondernemerscur sussen van
Teleac waarin eerder „De boerderij als onder
neming" werd uitgezonden, is dit seizoen een
cursus opgenomen bestemd voor onderne
mers in het tuinbouwbedrijf, maar ook an
deren kunnen er hun voordeel mee doen, bijv.
fruittelers. In een twaalftal lessen worden
een aantal uiteenlopende aspecten behan
deld, waarbij vooral de nieuwste ontwikke
lingen aan de orde komen, zoals bedrijfsuit-
rusting, organisatie en bedrijfsvoering, terwijl
ook de mogelijkheden worden behandeld de
rentabiliteit van een bedrijf te verhogen.
Cursusbegeleiding: Evenals destijds de
cursus „De Boerderij als Onderneming" mede
in het Zeeuws Land- en Tuinbouwblad. Bij
voldoende belangstelling zullen gespreks
groepen worden gevormd. Inlichtingen over
de cursus en aanmeldingen voor gespreks- en
studiegroepen bij: TeleacPostbus 225, Delft,
tel. 01730 - 34940.
Uitzendtijden: 12 uitzendingen via Ned. 1
van 1 februari t/m 1 mei elke zaterdag van
10.3011.00 uur, met herhalingen op donder
dag van 23.00—23.30 uur. Geen uitzendingen
op zaterdag 5/4 en donderdag 3/4.
Teleactiviteit: Bij Teleac ingeschreven cur
sisten ontvangen dit blad gedurende een jaar
Abonnementsprijs voor niet cursisten 2,
te voldoen door storting of overschrijving op
postrekening 544232 t.n.v. Teleac, Delft.
Tevens is er een vragenrubriek, waarin
docenten vragen van cursisten behandelen.
Voor deze rubriek kunt u zich richten tot:
Teleactiviteit-kijkerspost, Postbus 225, Delft.
Redaktie: A. G. A. van de Nes en drs. P.
Bukman.
De tekst van deze cursus is opgenomen op
pao
