>3*- 1968
Goes
L. de Jager
Dare Land-
Tuinbouwschool
Wolfaartsdijk
Eén van
de
eerste leerlingen
Vooropleiding en nastudie
bijzonder belangrijk
9
wige middelbare tuinbouwopleiding.
officiële naam Rijks Middelbare Land- en
school.
leerlingen ingeschreven; waarvan 1490
ma ontvingen en de nu schoolgaande 82
i het hopen te ontvangen.
van dit 75-jarig Jubileum enkele
ïn met „jong" en „oud" op deze pagina.
BI.
|N het eerste leerjaar was de motorenkennis één van de
moderne vakken. Maar de mechanisatie stond nog in
de kinderschoenen en verder dan het behandelen van de
dieselmotor, de twee- en de viertaktmotor kwam het eigen
lijk» niet. De tractoren waren nog maar in het begin van
hun opkomstPaardenkennis, dier- en verloskunde waren
belangrijke vakken, naast bemesten en grondbewerking. Ook
wat betreft de werktuigen was het verschil met nu groot.
Rijkslandbouw Winterschool te Goes,
ziging in Rijks Middelbare Landbouw-
HE nu 92-jarige, maar nog bijzonder krasse heer L.
de Jager van Wolfaartsdijk (van de bekende
schaatsrijdersfamilie!) is één van de achttien leerlingen
die in 1893 voor de eerste maal naar de toen pas opge
richte Rijks Landbouwwinterschool te Goes ging.
JTEN hele stap in die tijd, toen velen zich afvroegen
waarom het nodig was dat er een landbouwschool
kwamWat moest je daar nou toch leren dat je niet op het
eigen bedrijf in het werk van alle dag net zo goed kon op
steken
Vader De Jager was echter (en met hem andereneen
vooruitstrevend man. De landbouwcrisis van 18801895
was nog niet uitgewoed. En hij zag het nut van de nodige
vakkennis voor een goede bedrijfsvoering maar al te goed
in. En toen de toenmalige jongeman L. de Jager zijn 6 jaren
lageronderwijs achter de rug had vond hij een verdere op
leiding voor. zijn zoon geen overbodige luxe.
Zo ging in najaar 1893 De Jager jr naar het niet zo erg
florissante schoolgebouw van de Landbouwwinterschool te
Goes aan de toenmalige Singelstraat. Huisvesting samen
met de Bank van LeningTwee kamers stonden ter be
schikking; één als leslokaal, één voor het onderwijzend per
soneel.
Van uit de achterste polder bij Wolfaartsdijk waar het
bedrijf van vader De Jager was gelegen ging het eerste jaar
de tocht naar Goes met de tilbury. Niet alle leerlingen had
den het zo gemakkelijk, zo vertelt de heer De Jager ons.
Anderen moesten lopen, in weer en wind, bijv. van Wol
faartsdijk of Wemeldinge naar Goes. En na afloop van de
lessen weer terug. Wel iets anders dan nu met geregelde
busdiensten, brommers enz.
Het tweede schooljaar, waarvoor van de 18 leerlingen nog
14 overgebleven waren, werd met het paard naar school»
gegaan. Dit werd tijdens de lesuren opgesteld bij de wagen
maker tegenover waar nu zo ongeveer de „Prins van Oran
je" is. Tussen de middag werd gegeten in die zgn. „arme
hoek", achter bij de brug voor de somma van 45 ct per
maaltijd
De heer De Jager denkt nog altijd met veel genoegen
aan deze schooljaren terug en had ze niet graag willen mis
sen. Hij heeft van hetgeen hij op de landbouwwinterschool
geleerd heeft veel profijt gehad. Beter inzicht bij die be
drijfsvoering, beter inzicht in het hoe en waarom. Ook toen
al schoolexursies om het „gezichtsveld" van de leerlingen
te verbreden. Excursies, die heer De Jager herinnert het
zich nog bijzonder goed, naar bijv. de chichoreifabriek „De
Sneep" te Ossendrecht, de beendermeelfabri^k te Delft en
de spiritusfabriek te Schiedam. Op de school zelf een ple
zierige sfeer onder leiding van de direkteur I. G. J. Kr'.e-
beeke, die veel gezag had en waarbij je beslist geen grapjes
uit kon halen. Geen schoolavonden of ouderavonden. Wel
een eindexamenfuifje voor de leerlingen en ouders met een
gemeenschappelijke maaltijd, waarbij wat op de piano werd
gespeeld. Maar meisjes mee, was er toen niet bij.
Ook nu nog leeft de heer De Jager mee met de landbouw
en met de school. Hij zal, zo is zijn plan, zeker bij de jubi
leumviering op 30 oktober present zijn. Nu nog meer dan
vroeger zal de jonge boer door een goede opleiding moe'en
zorgen over een goede ondergrond! te beschikken wil hij
zijn bedrijf op de goede wijze kunnen voeren. En, zo zegt
hij, het beste is om deze kennis in je jonge leven te ver
garen anders raak je achteropDan gaat het nog gemakke
lijk En verder de zaken bijhoudenZijn vier zoons, zelf
standig boer, zijn alle naar de landbouwschool geweest en
van zijn kleinzoons gaan er ook alweer 4 naar Goes, om de
nodige kennis te vergaren. De naam De Jager staat nog
steeds in de administratie
E heer J. P. Lindenbergh, 's-Heer Arendskerke is één van de oud-leer
lingen van de R. M. L. S. te Goes, die met enige hindernissen zijn school
tijd heeft doorlopen.
Na zijn H.B.S.-opleiding voltooid en zijn militaire dienstplicht vervuld te
hebben ging hij op zijn 21e jaar in 1933 naar de 1e klas. Het was in deze
crisistijd geen vetpot in de landbouw en om vlug klaar te zijn viel de keus
niet op Groningen of Dordrecht maar op Goes. In 1939 gooide de mobilisatie
roet in het eten en het was van 1940'41 dat de heer Lindenbergh zijn 2e
schooljaar kon volgen. Daardoor heeft hij meerdere klassen dan gewoonlijk
het geval is op de R. M. L. S. meegemaakt. Het weer teruggaan naar de school
banken, met het nog in hoge mate „schoolse" onderwijs vroeg de nodige
aanpassing, zo herinnert hij zich. Ook aanpassing met de veelal in leeftijd
jongere medeleerlingen. De sfeer onder de jongens was echtere prima. We
hebben onder elkaar als boerenzoons veel plezier gehad! Dit niettegenstaan
de de moeilijke omstandigheden in de landbouw in die jaren, en de beperkin
gen die de bezetting meebracht.
Begonnen werd met de oude Sachsploeg en men ging ver
der met alle oude modellen. Aan het behandelen van de
toen moderne een- of meerscharige keer- of wentelploegen
werd eigenlijk niet eens toegekomenDan was de cursus
ten eindePraktijk was er weinig en door de oorlogsom
standigheden waren er zo goed als geen excursies.
(Zie verder pag. 11)
