Rapporten selectiemesterij „Zuid-INederland" te Someren
Drogen van
aardappelen - met
of zonder
opgewarmde lucht
J. WOUTERS, Gapinge TH. VERBURG, Dreischor J. A. LOUS, Oostkapelle
Inzender Bieweg 2 Stoofweg 14 Brouwerijweg 3
N.L.
15766, 15915, 15767,
Eric 1025
Irene 5845
0,67 0,65 0,63 0,67
3,12 V.E. gem.
2,60 3,48 2,60 3,02
17,6 18,5 19,7 18,7
25,3 25,2 24,7 25,8
42,9 43,7 44,4 44,5
b b b b
15916
Premiewaardig
N.L.
16076, 16073, 16078,
Labo 1089
Senatra 5890
0,69 0,68 0,71, 0,68
gem. 3,05 V.E.
2,55 3,22 2,60 2,98
18,7 18,1 18,0 18,6
26,4 24,6 27,3 25,9
45,1 42,7 45,4 44,5
ab b b-f b+
16075
Premiewaardig
N.L
16448, 16443,
Loek 1213
Rita 6010
0,73 0,66 0,68 0,68
gem. 3,03 V.E.
3,10 3,40 3,40 3,78
19,1 19,3 18,4 17,1
24.7 23,8 25,6 25,0
43.8 43,1 44,0 42,1
b b b b—
16449, 16446
Premie waardig
Ras
Nummers
Vader
Moeder
Gem. groei per dag in grammen
Gem V.E. per kg gew.verm.
Gem. spekdikte
Karbonadepercentage
Hampercentage
Ham karbonadepercentage
Type
Omschrijving
Slachtvarkens met bij 2 dieren wat
gewone lengte. Het rugspek is bij de
zeugen zeer dun, doch bij een der bor
gen te dik. De totale volvlezigheid is
gemiddeld genomen goed. De ham-
vorm is bij 2 dieren goed. De groei is
bevredigend, het voeder verbruik is
iets hoog. (gem. 3.06 V.E.)
Individueel gevoerd.
Goede slachtvarkens met goede lengte
en bij 3 dieren dun rugspek. Het kar
bonadepercentage is wat gewoon, het
hampercentage is vlot goed. De kwa
liteit van de buikwand is bij 3 dieren
goed. De hamvorm is bij 3 dieren zeer
goed. Behoudens bij één der zeugen
is de vleeskwaliteit ook goed. De groei
is bevredigend, het voederverbruik is
gunstig, (gem. 3.14 V.E.)
Individueel gevoerd.
Bruikbare slachtvarkens met goe<4»
lengte en bij 3 dieren te dik rugspek.
De totale volvlezigheid is voldoende.
De hamvorm is bij de ene borg goed,
bij de andere onvoldoende. De vlees
kwaliteit is bij 3 dieren goed. De groei
is bevredigend, het voederverbruik is
gunstig, (gem. 3.14 V.E.)
Individueel gevoerd.
Dr. Ir. D. E. VAN DER ZAAG
Rijkslandbouwconsulent voor Hak vruchten
Goed afgestelde
thermostaten zijn
onmisbaar voor een
juiste bewaring
Natte partijen met veel grond en natrot zijn laat
in de herfst niet gemakkelijk droog te krijgen. Met
verwarmde lucht zal dit sneller gaan. We hebben
de indruk dat menig teler daarom met de gedach
ten speelt of er reeds toe is overgegaan, om de
lucht voor de ventilator iets op te warmen. Omdat
hier toch ook vele bezwaren aan verbonden zijn,
willen we in het kort iets over dit onderwerp zeg
gen.
OPSLAG VAN NORMALE PARTUEN
Er bestaat nu een goede kans dat vele telers zo zat
zijn van alles, dat ze zich onvoldoende tijd gunnen
om de aardappelen nog enigszins goed binnen te
krijgen. Goed wil in dit verband zeggen: met niet te
veel grond en rotte knollen en geen stortkegels in
de opslag. Een partij waarin deze narigheden wél
voorkomen, zal men ook met opgewarmde lucht
moeilijk goed droog kunnen krijgen. Daarom zijn
die andere maatregelen geen stortkegels, niet te
veel natte grond en zo weinig mogelijk rotte knollen
veel belangrijker dan het opwarmen van de
lucht.
Niettemin zijn wij van mening dat alle partijen
die nu in de bewaarplaats zitten of nog moeten
komen, zo snel mogelijk droog moeten worden. In
gevallen waar men over voldoende ventilatiecapa-
citeit beschikt en waar de aardappelen enigszins
redelijk zijn binnengekomen, lukt het ook met on
verwarmde lucht wel om eind oktober een natte
partij-voldoende snel (binnen 1 a 2 weken) droog te
draaien. De ventilator moet dan wel dag en nacht
draaien. Ook bij vochtige lucht als de temperatuur
buiten lager is dan in de bewaarplaats, heeft het
ventileren een drogend effect. Men doet er daarom
verstandig aan niet te snel te besluiten om de bui
tenlucht op te warmen. In vele gevallen achten we
het opwarmen van de buitenlucht zelfs gevaarlijk,
omdat het erg moeilijk is dit goed te doen en lang
niet alle partijen daar geschikt voor zijn.
OPWARMEN VAN LUCHT
Nu de omstandigheden tegenwerken om een
partij redelijk droog binnen ite krijgen kan een
luchtverhitter bij goed gebruik een aanvulling zijn
bij de bewaring. Méér mag men er evenwel niet van
verwachten. Fouten of slordigheden gemaakt bij.het
binnenbrengen, kan men niet opheffen met 'n ver
hitter!
Hoe moet een teler te werk gaan als hij, ondanks
de bezwaren toch overweegt de lucht voor de venti
lator iets op te warmen? Allereerst moet hij oppas
sen dat de temperatuur in de partij beneden 12°
15° C blijft, liever nog lager. Vooral in partijen met
natrot is een hoge temperatuur erg gevaarlijk om
dat de bacteriën (natrot is een bacterie-aantasting)
bij zo'n 20° C veel actiever zijn dan bij 12° C. Aan
de andere kant moet een partij zo snel mogelijk
droog worden. Hoe meer de lucht wordt opge
warmd, hoe droger de lucht wordt. Men moet dus
duidelijk naar een compromis zoeken. Het volgende
tabelletje, dat het effect van opwarmen op de rela
tieve luchtvochtigheid (RV) aangeeft, kan daarbij
een hulpmiddel zijn:
Effect van opwarmen van lucht op de relatieve
luchtvochtigheid (RV).
circa circa circa circa ca.
100% 87-% 76% 66% 58% 50%
RV
4°6°8°10°—12°—14
6°8°10°—12°—14°
8°10°—12°—14°
10°—12°—14'
12°14'
Op een mooie zonnige herfstdag zal de RV 's mid
dags vaak ca. 70 zijn en op een mooie zomerse dag
o.a. 60
In deze tabel is aangegeven hoeveel de RV zakt
als de lucht wordt opgewarmd. Bij lucht van 6° C
met een RV van 100 zal de luchtvochtigheid na
opwarmen tot 8° C gezakt zijn tot 87 en na op
warming tot bijvoorbeeld 12° C tot 66 Lucht met
een zo'n laag percentage RV kan heel wat vocht uit
de partij opnemen.
De luchtverhitters (gas en olie) geven zelf ook
vocht af, zodat de gegevens in dit overzicht voor
deze verhitters iets te gunstig zijn.
WANNEER ONDER WELKE WEERS
OMSTANDIGHEDEN HEEFT HET OPWARMEN
VAN DE LUCHT HET MEESTE EFFECT?
Overdag als de temperaturen nog vrij hoog zijn,
heeft de lucht meestal wel een redelijk drogende
werking, terwijl dit 's nachts, als de temperaturen
laag zijn en de lucht erg vochtig, in veel mindere
mate het geval is. Men zou dan kunnen overwegen
alléén in de nacht de koude vochtige lucht op te
warmen en wel tot ca. 12° C. Overdag zou dit pas
nodig zijn als de temperatuur duidelijk beneden
deze waarde blijft en de luchtvochtigheid zeer hoog
Voor het behoud van een partij is het zorg
vuldig binnen brengen, verwijderen van
zoveel mogelijk zieke knollen en natte
grond, en 't tegengaan van stortkegels veel
belangrijker dan opwarmen van de bui
tenlucht.
Bij partijen mot veel grond, die zeer moei
lijk droog te krijgen zijn, kan men over
wegen koude vochtige buitenlucht op te
warmen tot ca. 12° C. Wees bijzonder
voorzichtig met hoge temperaturen in de
partijen, vooral als er natrot in voorkomt.
Controleer uw partij dagelijks. Omzetten
zal soms noodzakelijk zijn. Partijen met
natrot zijn slecht houdbaar.
is. Dit betekent dus dat buitenlucht van bijvoor
beeld 8° C niet meer dan 4° C opgewarmd mag wor
den.
We menen dat de teler in de meeste gevallen
dient te streven naar een vrij lage temperatuur, en
dat hij luchtverwarming daarom alleen maar moet
toepassen als de lucht koud en vochtig is. Verkeert
de teler daarentegen in een noodsituatie dan kan hij
naar hogere temperaturen gaan. Men moet dan wel
bedenken dat het dan een zaak wordt van alles of
niets. Dan zal men ook zo snel mogelijk moeten af
leveren.
Het verwarmen van de buitenlucht moet zeer
zorgvuldig gebeuren. Men moet de verhitter zo
plaatsen dat de aangezogen koude vochtige buiten
lucht zoveel wordt opgewarmd, dat dé temperatuur
van de opgewarmde lucht die door de partij gaat,
niet veel hoger is dan 12° C. Dit moet men regel
matig met een goede thermometer controleren. Van
veel belang is hierbij dat men de thermometer op de
juiste plaats houdt. In vele gevallen zal het aan
beveling verdienen voor het geheel advies in te
winnen bij de plaatselijke Rijkslandbouwvoorlich
tingsdienst.
OMZETTEN
Partijen met natrot zijn niet of zeer moeilijk goed
droog te krijgen. De algemene mening is dat een
partij met nogal wat rotte knollen en die bovendien
hier en daar op een hoopje zitten, één of tweemaal
omgezet moet worden. Men zal dus zijn partijen
deze herfst dagelijks moeten controleren. Boven
dien zijn zulke partijen slecht houdbaar.
